بعد از نشر مقاله ضرورت تشکیل مجلس ملی آذربایجان در تبعید، پیامهای امیدوار کننده زیادی که حتی دور از تصور نیز بود، به اینجانب رسید که بسی مایه امیدواری می باشد. اعلام آمادگی دوستان و فعالان حرکت ملی آذربایجان در تشکیل این نهاد ملی ، حاکی از شرایط بسیار مناسبی است که همه اقشار چه در داخل و چه در خارج نسبت به آن ابراز علاقه می نمایند. در تشکیل چنین مجموعه ای  بنده به هیچ فردی برخورد نکردم که مخالفتی داشته باشند. تنها مواردی  که مطرح شد  چند نفر از دوستان  نسبت به استفاده ازنام مجلس منتقد هستند و اعتقاد دارند  که مجلس نهادی است که تنها با انتخاب مستقیم مردم ممکن و مشروعیت می یابد.

در مصاحبه ای که اینجانب به اتفاق  جناب آقای دکتر انصاری با گوناز تی وی  انجام دادیم این بحث باز هم مطرح شد، البته نظر سنجی بسیار مناسب و قابل توجهی نیز بود که با توجه به آن میتوان به نتیجه کلی دست یافت ما ده تلفن کننده داشتیم که سه تای آن مخالف نام مجلس بودند وسه  تای دیگر آن می گفتند که نام مهم نیست هر چه باشد چنین تشکلی برای ما ضرورت داشته  و باید بوجود بیاید اما چهار تلفن کننده که دونفر آن از داخل بودند تاکید داشتند که مجلس نامی مناسب بر این نهاد میتواند باشد. تماسهای دوستان از داخل ولایکهایی که به مقاله فوق در فیس بوک اینجانب که اکنون هم در فیس بنده موجود می باشد همگی از استقبال بی نظیر از ایده مجلس بوده و می باشد. بنا به اظهار دوستان و مدیران محترم سایتها از پرخواننده ترین مقالات بوده است که تنها در یک سایت بیش از 2500 نفر خواننده داشته است . جمعیت زیاد خوانندگان  مخصوصا از داخل و پیام آنها به اینجانب آرزوی دیرینه تشکیل چنین نهادی را بیان میکند.

اما چه عاملی موجب شد که چنین ایده ای مطرح شود؟ امروزه مباحثه بسیار جدی در حرکت ملی آذربایجان وجود دارد که تشکلی بوجود آید که فراتر از تمام گروههای سیاسی بوده و تمام جریانات سیاسی و فکری را در محوریت خویش جمع نماید. بنابراین این ایده از طرف بنده بیان نشده ، و چه بسا قبل از بنده چنین تفکری مورد بحث بوده وضرورت و طلب حرکت ما نیزهمین بوده و بر اساس همین ضرورت چنین ایده ای ابراز شده است و تنها بنده آن را به صورت مکتوب با الهام از پیشکسوتان حرکت، بیان نموده ام . همانطوریکه مطلع هستید، اندیشه های مختلفی در حرکت ملی آذربایجان وجود دارد که متاسفانه، مانع وحدت عملی، در حرکت ملی آذربایجان می باشد . با توجه براین موارد  چنین پیشنهادی به عرصه وجود امد که تشکلی به وجود آید  که نسبت به اعضای آن هیچگونه محدودیت فکری وجود نداشته باشد. واقعیت این است که جز مجلس ، چه تشکلی میتواند چنین باشد. مجلسی که تمام گروههای فکری و سیاسی  را در دور خود جمع نماید بدون اینکه آنها را مجبور به ترک مواضع فکری و سیاسی نماید. در این صورت گروهها و تشکلهایی میتوانند در آن موفق باشند  که به صورت دمکراتیک افکار و اندیشه های خود را ارایه نموده و توانایی یارگیری راداشته و آرا عمومی جمع را بتوانند به خود جلب نمایند. و چنین جبهه بندی نیز غیر عادی هم تلقی نمی شود،  این  مورد آن چیزی است که در تمام مجالس و پارلمانهای دنیا متداول هست و هیچ کسی هم نمی تواند بر آن منتقد شود و دیگر مزیت آن این است بدون اینکه ما از تفکر واندیشه های خود دست بکشیم میتوانیم در کنار هم به عقاید همدیگر احترام گذاشته و به تحمل هم پرداخته  و در جهت منافع ملی حرکت  تصمیمات لازم را اتخاذ نماییم و در جامعه جهانی نیز  بر مبارزات خویش مشروعیت داده و به عنوان یک ارگان رسمی به نمایندگی از طرف ملت خویش با آنها به دیالوگ بپردازیم . حتی این نهاد دمکراتیک  الگویی برای تربیت کادرهای  آینده ما نیز باشد. مجلس به عنوان نهادی  میتواند مطرح شود که اندیشه های مختلفی را در ترکیب خود به صورت گسترده داشته باشد اما جبهه و یا شورا با توجه به خطوط تعیین و تعریف شده گستردگی فکری مجلس را نمیتواند داشته باشد بنابراین در خطوط تعریف شده  در جبهه و یا شورا ، اعضا ناچار هستند در مواضعی مشخص حرکت نمایند اما همانطوریکه گفته شد مجلس دارای این محدویت فکری نیست.  مجلس با توجه به گستردگی ترکیب خویش فراتر از جبهه و شورا و احزاب و گروههای دیگر مقبول و مشروعیت بین المللی میتواند داشته باشد و این خود ضمن بیانگر وحدت گروههای مختلف ملت آذربایجان مشروعیت مبارزات ما را نیز میتواند به دنبال داشته باشد.آن چیزی که متاسفانه تا به حا ل نتوانسته ایم در جامعه جهانی کسب نمائیم. گروه، حزب، سازمان ویا تشکلهای مختلف فکری و سیاسی تنها نماینده یک جریان فکری به شمار می آیند در حالیکه مجلس عبارت است ازشکل گیری  اقشار مختلف اجتماع ، که نقش نمایندگی جامعه ما را نیزمیتواندایفا نماید.

این امر در مبارزات ملی جهان دارای سابقه نیز می باشد بطوریکه در مبارزات مردم تبت به رهبری دالایی بعد ازمهاجرت به هندوستان دولت و مجلس در تبعید مردم تبت را تشکیل داد که از طرف کشورهای زیادی به رسمیت نیز شناخته شده است و حتی دولت در تبعید تبت  روابط دیپلماتیک با کشورهای زیادی دارد. همچنین  در دوران مبارزات مردم بر علیه سرهنگ قذافی مخالفین ، دولت موقت تشکیل دادند تا بعد از سرنگونی ا و تا انجام انتخابات این دولت تمام امور لازم را انجام میداد آیا اینها با رای مردم انتخاب شده بودند؟  آیا در طول عمر 33 ساله جمهوری اسلامی ، انتخابات آزادی که مردم به دلخواه خود نماینده ای را انتخاب کنند داشته اند؟  حالا در پشت پرده چه میگذرد با ان کاری نداریم شورای نگهبان عملا مانع انتخابات آزاد مردم در ایران گشته و میگردد.  

برای تشکیل مجلس در شرایط مخصوص  نمونه های دیگری میتوان در دورانهای مختلف در جغرافیای ایران مثال زد. بعد از پیروزی انقلاب مشروطیت که مظفرالدین شاه با ان موافقت نموده و دستور تشکیل مجلس را صادر میکند.  ( دوره اول مجلس شورای ملی که به احترام مظفرالدین شاه به آن دارالظفر نیز گفته اند)  در سال 1285 شمسی در کاخ گلستان ، این مجلس تشکیل می شود . نمایندگان آن بدون انتخابات برگزیده شده بودند( خاطرات تقی زاده نشر به کوشش ایرج میرزا) با توجه به اوضاع و شرایط نامساعد  که امکان انتخابات نبوده،  معتمدین مشروطیت صلاح را در این می بینند که بدون انتخابات عده ای از رجال سیاسی و فعال در مشروطیت را برای تشکیل مجلس شورای ملی از تمام نقاط  کشور فرا خوانند چون با توجه به شرایط جنگی و تهدید محمدعلی شاه که از ایران فرار کرده بود و هر روز توطئه ای بر علیه مشروطیت توسط عوامل داخلی شاه فراری انجام میشد عملا امکان انتخابات را غیر مقدور می نمود بنا بر این با فراخوانی از افراد مجلس شورای ملی دوره اول تاسیس میشودُ . و چنین امری در  دوره  حکومت فرقه دمکرات آذربایجان به رهبری پیشه وری در سال 1324  نیز تکرار گردید. فرقه دمکرات آذربایجان  که برای تشکیل مجلس با توجه به فشارهای مختلف از طرف حکومت مرکزی و عوامل آن در آذربایجان در تنگنا قرارگرفته بود  و فئودالهای وابسته به شاه نیز با دسیسه های مختلف هر روز در نقطه ای بلوا و آشوب به پا میکردند، فرقه دمکرات آذربایجان به رهبری پیشه وری تصمیم بر آن گرفت افراد متنفذ و مردمی را از مناطق مختلف دعوت نموده و مجلس ملی آذربایجان را تشکیل دهد. عملکرد مجلس ملی آذربایجان نیازی به توضیح ندارد قوانین وضع شده در آن با توجه به شرایط نامساعد موجود ، از مترقی ترین قوانین معاصر نه تنها ایران بلکه  درجهان به شمار میاید . برای اولین بار قانون اصلاحات ارضی – قانون آزادی زنان و حق رای آنها و تحصیل رایگان را در جهان شرق مجلس ملی آذربایجان به تصویب رسانیده است و این در شرق یکی از افتخارات آذربایجان می باشد که چنین مجلسی را  در تاریخ خود داشته است.

ما که در چنین شرایط خاصی قرار گرفته ایم چرا از چنین حقی برخوردار نشویم و این حق تنها باهمت و فداکاری فرزندان آذربایجان میتواند میسر شود، و اگر در چنین اقدامی کوتاهی کنیم فرزندان آینده ما قطعا بر ما نفرت خواهند کرد.  امروزه بر ما واجب است  اگر امکان آن را داریم گام به پیش نهیم و در این امر جدی باشیم و اگر امکان گام نهادن به پیش را نداریم حداقل مشوق آنهایی باشیم که میتوانند در این راه پیشگام باشند و گرنه در پیشگاه تاریخ نسل ما متهم به خیانت خواهد شد .