حکومت جمهوری اسلامی ایران کشور را برای هنرمندان و فعالین فرهنگی به زندان تبدیل کرده است. از زمان پیروزی انقلاب بهمن 1357 خورشیدی در ایران و روی کار آمدن گروه های تندروی مذهبی و تصاحب همه بخش های دولتی و غیر دولتی ایران توسط آنان، نگاه حاکمان جمهوری اسلامی به هنر و فرهنگ جنبه امنیتی به خود گرفته است. بیشتر هنرمندان، موزیسین ها، فعالین فرهنگی از ترس فشار ارگان های امنیتی ایران مجبور به ترک فعالیت در حوزه هنری خود شده اند و بسیاری از آنان که هنرشان جنبه انتقادی داشته، مدت های مدیدی از عمر خود را در بازداشتگاه ها و زندان های جمهوری اسلامی ایران گذرانده اند و عده زیادی هم به علت محدودیت های حکومت ایران کشور را ترک کرده و در کشورهای غربی سکنی گزیده اند.  

حکومت جمهوری اسلامی ایران تا کنون دید ایدئولوژیک به هنردارد. هر حیطه هنری غیر از هنر اسلامی را حرام و مطرود می شمارد. هنرمندان آذربایجانی هم در ایران دائما تحت فشار ارگان های امنیتی بوده اند. هنرمندان موسیقی برای اجرای برنامه دائما نیاز به اخذ مجوز از حکومت داشته و ارگان های ذیربط برای دادن مجوز همیشه از هنرمندان خواسته اند، به سانسور هنری مطابق خواست و چهارچوب فکری آنان روی بیاورند. در غیر این صورت مورد قهر حکومت واقع شده و بایستی هرگونه فشارها نظیر، شکنجه، تهدید، بازداشت، حبس و... را متحمل شوند.

رسول حیدر‌زاده، خواننده موسیقی مقامی آذربایجانی و دکتراسماعیل برزگر نوازنده کلارینت و جواد زادکام  که در دو شهر تبریز و باکو به فعالیت در زمینه موسیقی مشغول بوده‌اند؛ اردیبهشت ماه سال 1390 خورشیدی، توسط عوامل اداره اطلاعات سپاه پاسداران در تبریز بازداشت شده ومورد شکنجه‌های شدید جسمی و روحی قرار گرفته اند و پس از حدود 7 ماه نگهداری در سلول انفرادی در بند 2 الف سپاه در زندان اوین به بند 350 اوین منتقل شده بودند.

این هنرمندان آذربایجانی پس از ماه ها شکنجه و بازجویی توسط عوامل سازمان اطلاعات سپاه پاسداران در شعبه 26 دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی پیرعباسی محاکمه که رسول حیدر‌زاده و دکتراسماعیل برزگر هر کدام به 7 سال حبس و جواد زادکام به 3 سال حبس تعزیری محکوم شدند. اتهامات این افراد جاسوسی برای جمهوری آذربایجان و قوم گرایی عنوان شده بود. بنا به گفته رسول حیدرزاده به سایت هرانا جلسه دادگاه در مجموع 5 دقبقه طول کشیده و دادگاه هیچ سندی برای اتهامات وارده نداشته است. این فعالین فرهنگی محبوس تا کنون از حق داشتن وکیل مدافع محروم بوده اند و مرحله تجدیدنظر خواهی محکومیت شان نیز بدون حضور وکیل بوقوع پیوسته است.

این فعالین آذربایجانی محبوس در زندان اوین در اعتراض به صدور حکم غیرعادلانه و روند غیرقانونی صدور حکم چندین بار دست به اعتصاب غذا زده اند ولی به خواسته های آنان توسط مسئولین قضایی توجه نشده است. بنا به اظهارات حیدر زاده به هرانا به جای اینکه آنان را به بیمارستان منتقل کنند آنها در حین اعتصاب به سلول انفرادی انتقال داده بودند.

دادگاه های انقلاب در ایران مستقل نبوده و تحت نظارت ارگان های امنیتی و تعامل با این ارگان ها فعالیت می کنند و بنظر می رسد، احکام حبس مذکور که به این فعالین داده شده، توسط سازمان اطلاعات سپاه بر دادگاه دیکته شده است. روند دادرسی این فعالین فرهنگی بنا به مصاحبه ای که رسول حیدرزاده با خبرگزاری هرانا انجام داده عادلانه نبوده است. دادگاه فرصت هر گونه دفاع از خود را به متهمین نداده، حتی از صدور کیفر خواست امتناع ورزیده و تفهیم اتهام بدون حضور نماینده دادستان در جلسه دادگاه که شاکی پرونده می باشد، انجام پذیرفته است.  

به علت ممنوعیت تحصیل موسیقی آذربایجانی در دانشگاه ها و موسسات آموزشی رسمی و دولتی در ایران ، هنرمندان موسیقی مجبور به تحصیل در کشورهای خویشاوند نظیر جمهوری آذربایجان می شوند. به دلیل تلفیق دید امنیتی و نگرش فرهنگی تحصیل این قشر از اهالی فرهنگ و هنر در کشور های خویشاوند بویژه جمهوری آذربایجان در زیر گروه تداخلات سیاسی و امنیتی دو کشور مورد ارزیابی قرار می گیرد. نگرش امنیتی توسط حاکمان ایران باعث می شود هنرمندانی که به کشورهای همجوار برای آموزش فرهنگ و موسیقی سفر می کنند، مورد آزار و اذیت و بی رحمی حکومت ایران قرار بگیرند و بسیاری از آنان با اتهامات واهی نظیر جاسوسی روبرو شده و روانه زندان می شوند.

سپاه پاسداران و وزارت اطلاعات به عنوان دشمنان اصلی فرهنگ ملل بویژه فرهنگ، زبان و موسیقی ترک های آذربایجان در ایران شناخته می شوند. تحقیقات این دو ارگان در حین بازداشت افراد، غیر تخصصی و بر اساس توهمات ایدئولوژیک می باشد. اعترافات بدون ارائه هیچ مدرک و سندی، با توسل به زور و شکنجه از افراد گرفته می شود. اتهامات این فعالین مدنی بنا به گفته رسول حیدر زاده به خبرگزاری هرانا به طنز شبیه بوده و بدون ارائه هیچ سند و مدرکی این افراد را زندانی کرده اند و بازجویی ها در حین بازداشت کاملا غیرتخصصی بوده است. در حالی که این فعالین زندانی هیچ کدام از این اتهامات را قبول نکرده اند.

سپاه پاسداران یکی از ناقضان اصلی حقوق بشر در جهان می باشد. سپاه آلت دست رهبر جمهوری اسلامی بوده و با نقض گسترده حقوق بشر و حقوق شهروندان به بهانه دفاع از ارزش ها می خواهد خود را حافظ منافع حکومت نشان دهد و از این طریق به امتیازات کلان دست یافته و کنترل و نفوذ خود را برحیطه زندگی عمومی و خصوصی شهروندان افزایش دهد.  

هنرمندان جز تاثیر گذار ترین اقشار جامعه بوده و در آگاه سازی افراد، پیشرفت و توسعه جامعه می توانند نقش بسزایی ایفا کنند. بیم ارگان های امنیتی از نزدیکی مردم جامعه و هنرمندان می باشد، حکومت هایی توتالیتر مثل حکومت کنونی ایران که یک حکومت مردمی نبوده و از جنس آن نمی باشد، از ارتباط این دو هراس دارد. ارگان های نظامی و امنیتی ایران با توسل به قوه قهریه دائما در تلاش بوده اند با اعمال محدودیت ها و فشار بر هنرمندان این ارتباط را قطع کنند. گناه این 3 هنرمند آذربایجانی هم فعالیت در زمینه فرهنگ و موسیقی ملی خود در بطن جامعه آذربایجان می باشد که حکومت شوونیستی و دین محور جمهوری اسلامی ایران آن را تهدیدی برای امنیت و موجودیت خود تلقی می کند و به این دلیل با سرکوب و ارعاب می خواهد، هنرمندان و فعالین مدنی را ساکت کند. ولی با نگاه به تجربیات گذشته می توان دید چنین سیاست ها و برخوردهای ناشایست و غیرانسانی با قشرهای مختلف جامعه بویژه فعالین مدنی و سیاسی، روزنامه نگاران، هنرمندان، وبلاگ نویسان منتقد حکومت و... موفقیت آمیز نبوده و نتیجه عکس در پی دارد.