رفتن به محتوای اصلی

سرنوشت یک پرونده
22.11.2013 - 17:20

حکم دادگاه کهریزک در تیرماه سال جاری، نه متهمان را راضی کرد و نه شاکیان را. خانواده های قربانیان کهریزک گفتند عدالت رعایت نشده است و به حکم اعتراض کردند. سعید مرتضوی متهم ردیف اول پرونده، حکم دادگاه را سیاسی خواند و گفت زیر بار آن نمی رود. پرونده به دیوان عالی کشور فرستاده شد و برخی گمانه زنی ها حاکی از امکان تائید حکم توسط دیوان عالی کشور بود. در این حال، سخنان اخیر احمدی مقدم فرمانده نیروی انتظامی ایران (ناجا) درباره حوادث سال 88، بحث حوادث سال 88 و حکم دادگاه کهریزک را مجددا به جلوی صحنه راند.

 در گفتگوی مشروح خبرگزاری ایسنا با احمدی مقدم به مسائل مختلفی پرداخته شده که در رابطه با وقایع سال 88 شامل سه محور است: تظاهرات عاشورا، چگونگی انتقال بازداشت شدگان به اردوگاه کهریزک، نقش سعید مرتضوی، حوادث کهریزک و تعقیب متهمان دادگاهی که در این  رابطه تشکیل شد.

 تظاهرات عاشورا  (6 دی سال 88) شدیدا به خشونت کشیده شد. طبق اعلام نیروی انتظامی 8 تن در تهران کشته شدند. یکی از مسائل این تظاهرات، بحث عبور پاترول های نیروی انتظامی از روی تظاهرکنندگان بود که به گفته شاهدان چند کشته بر جای گذاشت اما تا کنون از سوی حکومت انکار می شد.

 زهرا بهرامی هلندی ایرانی‌تبار یکی از شرکت کنندگان در تظاهرات عاشورا بود. او که برای دیدار خانواده اش به ایران سفر کرده بود و در تظاهرات های پس از انتخابات از جمله تظاهرات روز عاشورا شرکت کرد. او چند روز پس از تظاهرات عاشورا در خیابان دستگیر و به عضویت در انجمن پادشاهی ایران متهم و به اعدام محکوم شد. چند ماه بعد اتهام قاچاق مواد مخدر نیز به اتهاماتش افزوده و در نهایت در 29 ژانویه 2011 اعدام شد.

 کمی پیش از اعدام زهرا بهرامی، دختر او طی مصاحبه ای برنامه تلویزیون هلند با عنوان «نووا» گفت مادرش مانند سایرین در تظاهرات شرکت کرده بود. او با رسانه‌های فارسی‌زبان در خارج تماس گرفته بود اما عضو هیچ گروه سیاسی نبود. اشاره او به تماس تلفنی زهرا بهرامی با یک رسانه فارسی زبان در خارج کشور بود. او در آن تماس تلفنی گفت شاهد بوده است که سه جوان در اثر عبور پاترول های نیروی انتظامی از روی آن ها کشته شده اند. در خبرها  آمده بود او پس از این تماس تلفنی، از طریق صدایش شناسایی و دستگیر شده است.

  فرمانده ناجا در گفتگو با ایسنا، رد شدن ماشین نیروی انتظامی از روی تظاهرکنندگان را در یک مورد تائید کرد و افزود ناجا پس از ماه ها جستجو، خانواده فرد مزبور را یافته و «نسبت به دلجویی و حل مشکلات اقتصادی و ارائه دیه» اقدام کرده است. به گفته ی احمدی مقدم موارد دیگری که پاترول از روی تظاهرکنندگان رد شده ربطی به ناجا نداشته و افراد «خودسر» بوده اند که تا امروز ناجا موفق به پیداکردن آنان نشده است.

 احمدی مقدم درباره انتقال دستگیرشدگان تظاهرات 19 تیر به کهریزک گفت در مقابل اصرار سعید مرتضوی به صراحت با این انتقال مخالفت کرده «اما مرتضوی اصرار داشت که این افراد دستگیر شده چاقو، قمه و زنجیر داشته‌اند و از همین حیث اراذل و اوباش محسوب می‌شوند که من در آن جلسه عنوان کردم که ضبط کنید و بنویسید که من مخالف هستم و مخالفت ناجا نیز ثبت شد.» احمدی مقدم افزود تاکید کردم حواستان باشد که این افراد «میان اراذل و اوباش فرستاده نشوند و در ثانی بدرفتاری با آن ها  نکنید». اما این تاکیدات به مرحله اجرا در نیامد و «در هر بند که ظرفیت 50 تن را داشت، 170 تن را جا دادند».

 به گفته ی احمدی مقدم، با مسئول اردوگاه کهریزک در این رابطه برخورد شده است اما سردار رادان «که کلا از مساله اطلاعی نداشت». برای سردار رجب زاده نیز پرونده اتهامی تشکیل شد. او در دادگاه نیز حضور یافت اما تبرئه شد. فرمانده ناجا افزود: «مجازات‌ها بیشتر برای مباشران و افراد مسئول بازداشتگاه و افرادی که دارای سوءرفتار بودند برمی‌گشت».

 وقایع کهریزک مربوط به انتقال دستگیر شدگان 19 تیر 88 از مقر پلیس پیشگیری به کهریزک است. مسعود علی زاده یک بازمانده کهریزک وقایع چند روز جبس در آن اردوگاه را تشریح کرده که بطور خلاصه به این شرح است:

 «… بعد از یک ساعت پذیرش شدیم…از بچه ۱۷ ساله تا پیر مرد ۶۰ ساله را برهنه کردندحدود ۳ الی چهار ساعت طول کشید تا همه دوستانمان برهنه شوند… همه از اینکه در جلوی یکدیگر برهنه می‌شدیم شرمگین و ناراحت بودیم…»

حدود یک ساعت پس از ورود دستگیرشدگان به بند، بیش از 30 تن نفر از مجرمان خطرناک را وارد این سلول کردند. …  170 زندانی در 60 متر مربع مساحت و زندانیان خطرناک بعلت گرمی هوا همه لخت بودند. صبح روز بعد مجرمان خطرناک در دستشویی سلول به یک پیرمرد تجاوز می کنند.

زندانیان به حیاط زندان برده می شوند. «افسر نگهبان محمدیان دستور داد در آفتاب سوزان بر کف حیاط کهریزک چهار دست پا راه برویم… افسر نگهبان در سر صف یک شعار می‌داد که باید با صدای بلند آن را فریاد می‌زدیم… اینجا کجاست؟؟ کهریزک… کهریزک کجاست؟؟؟ آخر دنیا…»

بازداشت شدگان در نهایت روز 23 تیر به اوین منتقل می شوند. محمد کامرانی، امیر جوادی فر و محسن روح الامینی در حین انتقال به اوین از شدت جراحات فوت می کنند.

 دادگاه کهریزک برای بررسی پرونده قربانیان سرکوب سال 88 و شکنجه، تجاوز حنسی و قتل زندانیان در کهریزک در اسفند سال 91 آغاز به کار کرد. مبنای تشکیل دادگاه، گزارش کمیته ویژه مجلس در باره ی حوادث پس از انتخابات سال 88 بود. در گزارش کمیته ویژه درباره 3 تن از قربانیان کهریزک: بر شکنجه و سوء رفتار زندانبانان و ضرب و شتم آنان توسط زندانیان خظرناک تاکید شده است. بنا بر اعلام هیات 13 نفره پزشکی قانونی و ستادان دانشگاه علوم پزشکی، مرگ هر سه تن بر اثر ضربات متعدد وارده بر بدن آن‌ها و زخمی شدن و عفونت زخمها بوده است. متهم ردیف اول پرونده مرتضوی دادستان وقت تهران است.

 سعید مرتضوی مدارج ترقی در قوه قضائیه را با سرعت حیرت آوری طی کرد. پیش از وقایع انتخابات سال 88 نامش با دو رویداد گره خورده بود: تعطیل کردن گسترده مطبوعات و قتل زهرا کاظمی عکاس ایرانی تبار کانادایی. بنا بر یک گزارش او در سال 79 تنها طی دو روز 18 نشریه را توقیف کرد و در مجموع طی 8 سال ریاست جمهوری خاتمی انتشار نزدیک به 120 نشریه را ممنوع کرد. بنا بر همین گزارش او در جریان انتخابات سال 88، سازمانده حمله نیروهای موسوم به لباس شخصی به ستاد موسوی در قیطریه بود. مهاجمان مدعی شدند حکم تیر دارند. فردای روز انتخابات جمعی از اصلاح طلبان بر مبنای احکامی دستگیر شدند که سعید مرتضوی دادستان وقت تهران 2 روز پیش از انتخابات صادر کرده و مهر و امضای خود را پای آن گذاشته بود.

 دادگاه کهریزک در تیرماه سال جاری حکم  خود را اعلام کرد که بر مبنای آن سه تن از قضات از جمله سعید مرتضوی به انفصال دائم از خدمات قضایی و 5 سال محرومیت از مشاغل دولتی محکوم شدند. علاوه بر این سعید مرتضوی متهم ردیف اول، به اتهام گزارش خلاف به پرداخت 200 هزار تومان (66 دلار) جریمه نقدی نیز محکوم شد.

 سخنان احمدی مقدم درباره نقش سعید مرتضوی در حوادث بازداشتگاه کهریزک، واکنش های مختلفی را برانگیخت.

واکنش بازماندگان قربانیان آمیزه ای از افسوس و حیرت است. «کاش ایشان قبل از اولین جلسه دادگاه یعنی هشتم اسفند 91 این موضوع را بیان می‌کردند.» این را پدر محمد کامرانی به روزنامه شرق می گوید. «از ایشان بپرسید چرا چهار سال پیش این حرف‌ها را نزدند»، این گفته پدر امیر جوادی فر قربانی دیگر کهریزک است. او در آخرین جلسه دادگاه کهریزک اعلام رضایت کرده است و حالا اعترافاتی را می شنود که می توانست وضع پرونده را عوض کند.

سعید مرتضوی سخنان احمدی مقدم را عاری از واقعیت خواند و باز تاکید کرد که نقشی در انتقال بازداشتی ها به کهریزک نداشته و به این اتهامات پاسخ خواهد داد. در برخی رسانه ها بحث تغییر مسیر پرونده مطرح شد. از جمله پارسینه نوشت: «… به این ترتیب قاضی پرونده کهریزک با توجه به اظهارات جدید احمدی مقدم باید مسیر پرونده را تغییر دهد».

امری که به گفته ی رئیس دادگاه کیفری استان تهران صورت نخواهد گرفت. رئیس دادگاه کیفری استان تهران  گفت سخنان احمدی مقدم تغییری در روند رسیدگی به پرونده دادگاه کهریزک ایجاد نخواهد کرد زیرا: این سخنان «مطالب جديدی نيست و قبلا از ناحيه افراد ديگری عنوان شده بود

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

کیانوش توکلی
وبلاگ میترا فخیم

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.