رفتن به محتوای اصلی

دیپلماسی هات‌داگ و نگرانی عرب‌ها
03.06.2009 - 12:57

سفارت‌خانه‌های آمریکا در سرتاسر جهان برای شرکت در جشن استقلال آمریکا (۴ ژوئیه) از دیپلمات‌های ایرانی نیز دعوت خواهند کرد. این خبر را نخست روزنامه‌ی "نیویورک تایمز" و به دنبال آن "هرالد تریبون" به نقل از منابعی در دستگاه دیپلماسی ایالات متحده‌ی آمریکا نوشته‌اند. خبر را وزارت امور خارجه‌ی آمریکا تأیید کرده است. در مهمانی‌های آمریکایی بسیار پیش می‌آید که نخست با "هات‌داگ" که نوعی سوسیس است‌، پذیرایی کنند. از این رو شیوه‌‌ی تازه‌ای که وزارت امور خارجه‌ی آمریکا برای ارتباط‌جویی با ایران در پیش گرفته، در رسانه‌ها فورا به "دیپلماسی هات‌داگ" شهرت یافته است.

نگرانی عرب‌ها و اسرائیلی‌ها(دویچه وله) :

دعوت از نمایندگان سفارتخانه‌های جمهوری اسلامی در کشورهای مختلف برای صرف "هات‌داگ" در سفارتخانه‌‌های آمریکا حلقه‌ای از زنجیره‌ی کنش و واکنش‌های اخیر ایران و آمریکا در برابر هم است برای آنکه تکلیف رابطه با یکدیگر را روشن کنند، آن هم با این امیدواری که مناسبات عادی شود. هر دو طرف امتیازهایی را در بهبود روابط می‌بینند و طبعا به فکر افزودن بر آنها و دستیابی سریع به آنها هستند.

احتمال بهبود روابط ایران و آمریکا هم باعث نگرانی عرب‌ها شده است هم اسرائیل. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، در سفر اخیرش به آمریکا مدام کوشید خطر ایران را برجسته کند تا از فشار آمریکا بر روی خود برای تن دادن به طرح دولت مستقل فلسطینی و پیشبرد صلح در خاورمیانه بکاهد.

عرب‌ها نیز خطر ایران را برجسته می‌کنند. رویترز در گزارشی در آستانه‌ی سفر اوباما به خاورمیانه که اولین ایستگاه آن عربستان سعودی است، نوشته است که انتظار می‌رود ملک عبدالله در دیدار با اوباما نگرانی خود را از بابت دیپلماسی جدید واشنگتن در برابر تهران ابراز کند. پادشاه عربستان نگران آن است که تمرکز توجه بر روی ایران در واشنگتن ممکن است به ضرر رابطه آمریکا با ریاض تمام شود.

صلح خاورمیانه و بهبود رابطه با مسلمانان

ایستگاه دوم سفر خاورمیانه‌ای اوباما مصر است. او قرار است در دانشگاه الازهر نطقی کند که خطاب به مسلمانان است و مضمون آشتی‌جویانه‌ای دارد. اوباما در مصاحبه‌ای با "بی بی سی" گفته است که خوب می‌داند که مسائل موجود با یک سخنرانی حل نمی‌شوند.

آمریکا امیدوار است که تلاش بیشتر برای برقراری صلح در خاورمیانه بازتاب مثبتی در جهان اسلام داشته باشد. صلح خاورمیانه یکی از نکات اصلی گفت‌وگوهای امروز اوباما و ملک عبدالله است. این موضوع نیز به مسئله‌ی ایران ربط دارد. عربستان سعودی، که در صدد احیای طرح سال ۲۰۰۲ برای تشکیل دولت فلسطینی و برقراری صلح در خاورمیانه است، در پیشبرد این طرح انزوای جمهوری اسلامی ایران را می‌بیند. این طرح − که مبتکر آن عربستان سعودی است و اتحادیه‌ی عرب را پشت خود دارد − نزاع خاورمیانه را به مسئله‌ی فلسطین محدود نمی‌کند و برقراری روابط عادی میان همه‌ی کشورهای عربی با اسرائیل را آماج خود قرار می‌دهد. با این طرح فضای سیاسی خاورمیانه‌ "عربی"تر می‌شود و همین امر چیزی است که از نظر عربستان نقش ایران را در صحنه‌ی خاورمیانه تقلیل می‌دهد.

در میان اعراب و آمریکاییان این اتفاق نظر وجود دارد که ستیز خاورمیانه آبشخور سیاست‌های تندروانه‌ی تهران و مورد حمایت تهران بوده است. امید می‌رود که آرامش در منطقه، تهران را هم آرام کند.

اوباما در قاهره؛ آزمودن روشی جدید (رادیو فردا):

باراک اوباما رئیس جمهوری است معتقد به اعمال قدرت به شیوه ملایم، اما جهان سئوالاتی را در مقابل او قرار داده که به شیوه سخت‌تری به اعمال قدرت نیاز دارند.

روزنامه فایننشال تایمز، در مطلبی با اشاره به موارد دشواری از بحران‌های منطقه ای مثل مورد کره شمالی، ایران و یا افغانستان و خاورمیانه می‌نویسد که یک چنین مسائلی را نمی‌توان با برخوردهای ملایم و اتکاء به جلب اعتماد حل و فصل کرد. سفر باراک اوباما به خاورمیانه که بخش اصلی آن سخنرانی رئیس جمهور آمریکا در قاهره خطاب به جهان عرب و مسلمانان است، کارزاری برای سنجش کارآمدی این روش خواهد بود.

به نوشته تحلیلگر فایننشال تایمز سخنرانی آقای اوباما در قاهره، روز پنجشنبه چهارم ماه ژوئن، با هدف بهبود وجهه آمریکا و توان آن برای جلب افکار عمومی صورت خواهد گرفت که به اعتباری تکیه به اعمال قدرت به شیوه ملایم است. رئیس جمهور و مشاوران وی ماه‌هاست در مورد مضامین این سخنرانی کار می‌کنند.

انتظار می‌رود محورهای اصلی آن ادای احترام به فرهنگ و تاریخ و آشنایی شخص وی با جهان اسلام باشد. او در این سخنرانی به مخاطبان خود خواهد گفت که آمریکا و جهان اسلام هر دو در مقاطعی با یکدیگر برخوردهای غلطی داشته‌اند و خواهان بنای دوره جدیدی از مناسبات بین دو طرف خواهد شد.

فایننشال تایمز در تفاوت سیاست رهبر فعلی آمریکا می‌نویسد: جرج بوش در خاورمیانه حمله نظامی را پیش برد. اوباما می‌خواهد با سیاستی ملایم و دلجویانه کار خود را پیش ببرد. آقای بوش آمریکا را در جنگی طولانی در عراق درگیر کرد که نتیجه آن تقویت موقعیت ایران و تبدیل کردن عراق به مرکز عضوگیری و آموزش مخالفان آمریکا بود. سیاست پرزیدنت اوباما بر پایه دیپلماسی مشارکت دو طرف و منفعل ساختن خصم، استوار است.

جرج بوش در آخرین سفر خود به خاورمیانه با پرتاب یک لنگه کفش در بغداد مورد استقبال قرار گرفت در صورتی که به احتمال زیاد سخنرانی باراک اوباما با تشویق‌های فراوان در قاهره استقبال خواهد شد؛ این پیام نمادین بسیار موثری برای وجهه آمریکاست. اما باید توجه داشت که این تفاوت نمادين وبهبود فضای مناسبات مشکلات جدی و خطرناک پیش روی رئیس جمهور آمریکا را حل نخواهد کرد.

یکی از موارد اصلی نگرانی‌های مقامات آمریکا احتمال آمادگی اسرائیل برای حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران قبل از پایان سال جاری میلادی است. دولت اوباما با یک چنین اقدامی مخالف است و فکر می‌کند که اسرائیل جرات نخواهد کرد که بدون اطلاع آمریکا چنین کاری بکند. اما در نهایت باید در نظر داشت که آمریکا در مورد تصمیمات دولت اسرائیل حق و قدرت وتو ندارد.

درگیری بین ایران و اسرائیل، طرح‌های دقیق و حساب شده اوباما برای حل بحران خاورمیانه را بر باد خواهد داد. در عین حال تلاش دولت فعلی آمریکا برای اتکا به شیوه‌های نرم اعمال قدرت را نیز بی‌اعتبار خواهد کرد. در آن صورت هدف اصلی به جلوگیری از گسترش یک جنگ فراگیر در منطقه بدل خواهد شد.

به نوشته فایننشال تایمز در حال حاضر آمریکا به تلاش برای برقراری صلح بین اسرائیل و فلسطینیان ادامه می‌دهد. بسیاری در کشورهای عرب و جهان اسلام می‌خواهند که آمریکا طرح و جدول زمانی مشخصی برای این کار ارائه داده و به اسرائیل فشار بیاورد. اما به دلایل گوناگون از جمله سیاست داخلی و موقعیت زمانی فعلی پرزیدنت اوباما بعید است چنین کاری بکند.

در عین حال باراک اوباما با مشکل تنش در مناسبات با دولت اسرائیل نیز روبه‌رو است. دو دولت اکنون بر سر مواضع بنیامين نتانیاهو که حاضر نیست گسترش شهرک‌های یهودی نشین را متوقف کند به شدت دچار اختلاف هستند. سیاست اعمال قدرت نرم باراک اوباما در عرصه‌های دیگر نیز با مشکل روبه‌رو است؛ از جمله موضوع تعطیلی بازداشتگاه گوانتانامو با مشکلات متعددی روبرو شده است و معلوم نیست که در زمان اعلام شده عملی شود.

سیاست آمریکا در افغانستان با ترکیبی از اعمال قدرت نرم و سخت پیش می‌رود. براساس این سیاست قرار است علاوه بر پاکسازی شورشیان کمک‌های موثری هم برای بنای جامعه مدنی در افغانستان اختصاص یابد. اما سیاستمداران کهنه‌کار در واشینگتن به موفقیت این طرح امید ندارند چون آنها را به یاد ویتنام می‌اندازد.

تمایل اوباما به استفاده از گفتمان و دیپلماسی در مورد کره شمالی به نتیجه نرسید. دولت کره شمالی اخیرا سلاح هسته‌ای دیگری را آزمایش کرد و مقام‌های سیاست خارجی آمريکا در انفعال کامل به جست‌وجوی راهی برای مقابله با این مشکل هستند.

فایننشال تایمز می‌نویسد قابلیت‌های سخن‌وری و محبوبیت اوباما مسلما در عرصه دیپلماتیک یک سرمایه مهم است. اگر آقای اوباما بتواند از این‌ها در سراسر جهان بهره گیرد مسلما به نفع آمریکا خواهد بود. تلاش برای احیا نفوذ و قدرت نرم آمریکا هیچ اشکالی ندارد. خطر این سیاست بسیار نهفته و پنهان است و آن اینکه رئیس جمهوری که با دادن وعده‌های فراوان و احساس اطمینان از حل بسیاری از مشکلات بین‌المللی سخن گفته است ممکن است نتواند تمامی آنها را اجرا کند.

 

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

ایران گلوبال

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.