رفتن به محتوای اصلی

اعدام در ملاعام و تاثیر آن در جامعه
19.02.2015 - 10:26

از سال 2002 روز دهم اکتبر روز جهانی مبارزه با مجازات اعدام نام گرفته است. ایران یکی از کشورهایی است که  بالاترین آمار اعدام را دارد. عفو بین المل می‌گوید که حداقل ۳۱۴ نفر در سال میلادی گذشته در ایران اعدام شده‌اند، که تعدادی از این اعدام ها مربوط به جرم های سیاسی و امنیتی بوده است.

هم‌اکنون ۱۰۱ کشور دنیا مجازات اعدام را بطور قانونی لغو کرده‌اند. مناطق وسیعی از جهان عاری از قتل ‏توسط حکومت است. اکنون جامعه ی جهانی به این نتیجه رسیده است که مجازات اعدام ‏دیگر قابل پذیرش نیست و گرهی از مشکلات را باز نمی کند.‏ در حال حاضر، ۲۵ کشور در دنیا وجود دارد که سالانه مجازات اعدام را اجرا می‌کنند. اکثر اعدام‌های جهان در کشورهای آسیا و خاورمیانه صورت می‌گیرد و در این میان ایران رتبه  ی دوم را در جهان دارد.  گذشته از دارا بودن رتبه ی نخست در خاورمیانه از نظر اعدام ایران تنها کشوری است که اعدامهایش را در ملا عام انجام می‌دهد. این مساله تنها موارد خاصی را در بر نمی گیرد بلکه برای حل همه مسایل اقتصادی، اجتماعی و حتی فرهنگی همین یک راه ارائه می شود. تا مشکلی پیش می‌آید دنبال یک یا چند نفر می‌گردند و مجازات کنند تا دیگران عبرت بگیرند . اگر دزدی زیاد شود، یورو و دلار بالا و پایین شود، مفاسد اقتصادیشان آشکار شود، دگر اندیشی پیدا شود، خشونت های اجتماعی افزایش یابد، احساس امنیت جامعه زیر سوال رود و ... چند نفر را پیدا می کنند و در کوتاهترین مدت در ملا عام اعدام می کنند تا عبرت سایرین شود.

قبل از پرداختن به اینکه چرا جمهوری اسلامی مجازات در ملاعام را در قوانین خود قرار داده است، لازم می دانم به برخی تحلیل ها از نظر علم روانشناسی اجتماعی بپردازم:

 الیوت ارنسون در کتاب روانشناسی اجتماعی آورده است در پژوهش های که انجام شده است به این نتیجه رسیده اند که دیدن صحنه های خشن و پرخاشگرانه، منجر به افزایش پرخاشگری می شود. ديدن فيلم‌هايی با محتواي پرخاشگري، گرايش افراد به پرخاشگر بودن را افزايش مي‌دهد. اين کار تقويت روحيه قساوت، انتقام، نفرت و حتي گرايش به ارتکاب جرم است.

ابوالحسن تنهايي جامعه شناس نیز در گفت‌و‌گو با ايلنا، درباره تاثير برپايي مراسم اعدام در ملاء عام، اظهار داشت: نتايج تمامي تحقيقات به عمل آمده از اثرات برگزاري اين مراسم‌ها، بيانگر آثار منفي و عواقب وحشتناکي در جامعه است...برگزاری مراسم اعدام در ملاء عام اثر بازدارندگی از جرم ندارد و روحیه گذشت را در جامعه ازبین می‌برد. تا مدتها آن محل در خاطره مردم، بازتابي از خشونت دارد. اعدام در ملاء عام باعث ترويج خشونت در ذهن اشخاص مي شود. میدان، محل اجراي مجازات نيست، چرا كه همه قشري از كودك و نوجوان عبور مي كنند كه مصلحت نيست آنها ببينند. حضور اطفال در جلسات دادرسي كيفري ممنوع شده، چه برسد به محل مجازات.از آن گذشته، کاربرد وسایل خشونت آمیز، انکار ارزش انسانی است و حتی مطلوبترین نتایج کوتاه مدت آن نمی تواند کاربرد این روشها را موجه جلوه دهد.

کریمی راد جامعه شناس به این نکته اشاره می کند که آیا عامل باز دارندگی جرم توسط اعدام مجرمین اثبات شده است؟ رتبه ی اول اعدام در خاورمیانه آیا تاثیری در برآوردن امنیت و کاهش جرائم داشته است. و اگر قرار بود اعدام در ملا عام خاصیت بازدارندگی داشته باشد، الآن نباید هیچ قاتل و متجاوزی در کشور وجود داشته باشد..

در کشورهاي پیشرفته در اين موارد با مشاوران و روان‌شناسان بحث مي‌شود و حتي به آن‌ها اجاره مي‌دهند تا در فضاي رسانه‌ها به اين موارد از ديدگاه علمي پرداخته شود در حالي که متاسفانه اين فضا در کشور ايران مهيا نيست.

چرا که مجازات در ایران بیش از آن که بدنبال عدله ی علمی و منطقی باشد بدنبال یافتن پاسخ در کتابی است که خشونت در بطن آن نهادینه است:

در قرآن سوره نور آیه 2 به این دعوت شده که تنبیه را عمومی ببینند تا درس عبرتی برای همگان شود. «ولکم فی القصاص حیائ یا اولی الالباب لعلکم تتقون» (و برای شما در حکم قصاص حیات، زندگی است برای صاحبان عقول تا باشد که شما از قتل بپرهیزید.) یعنی حکم اعدام قطعاً از مجازات‌های موردنیاز جامعه می داند.

هم چنین برای برخی از مجازاتها از جمله اجرای حد جلد (تازیانه) برای مجرمانی که مرتکب زنا شده اند؛ اعم از زن و مرد، توصیه شده است گروهی از مومنان جمع شوند و نظاره کنند.

 به همین علت سران جمهوری اسلامی با توجه به این آیات اعمال کریه خود را توجیه می کنند.در جاییکه خامنه ای در پی اعتراض به اعدام ها گفته است:

«مگر ما قانون اعدام را از قانون اساسی مان حذف کرده ایم؟ که به آن اعتراض میکنند!؟ قانون مجازات اعدام در قانون اساسی ماست! وما وقتی کسی را اعدام میکنیم ؛ کار غیر قانونی نمی کنیم!؟» صادق لاریجانی، رییس قوه قضاییه ایران نیز در دفاع از اجرای حکم اعدام در ایران گفت: «مخالفت با اعدام در واقع مخالفت با حکم اسلام است زیرا قصاص نص قرآن کریم است.»

در حال حاضر، 36 سال است که  قتل و ترور از طرف حاکمیت را در موارد مختلفی تجربه کرده ایم. قتل های زنجیره ای، کشتار مردم پس از انتخابات 88 و اعدام... دیکتاتوری جمهوری اسلامی سال هاست توسط همین نیرنگ ها و ایجاد رعب و وحشت بر ایران حکومت می کند. بعد از انتخابات 88 تعدادی را به عنوان محارب اعدام کردند. اعدام در ملا عام نیز از همان دسیسه نشات می گیرد . تنها با این تفاوت که آن را با رنگ و لعاب ایدئولوژی همسان نموده اند. ایدئولوژی که که در درون خود بربریت و قساوت را به نمایش می گذارد. منطق بی رحمانه ی رژیم  از تمامی علوم و ارزش های انسانی تنها و تنها به یک چیز اشاره دارد : درس عبرت شدن برای دیگران. در واقع منطق اسلام فقط و فقط ترساندن دیگران است. کاری که گروه دولت اسلامی داعش با گروگان های خود در این سال های اخیر انجام داده است.

چرا مجرمین باید بهای ترسانده شدن دیگرانی که هنوز مرتکب کاری نشده اند را این گونه بیرحمانه بپردازند؟ اگر کشتن انسان ها یک عمل شنیع و زشت تلقی می شود، چرا جمهوری اسلامی برای قتل توسط حکومت مردم را به دیدن این عمل تشویق می کند؟ این عمل بطور مستقیم خشونت و بربریت را ترویج می کند و کودکان ما خواه ناخواه در مورد این اعدام ها خواهند شنید، این به جز مواردی است که کودکان  به علت نادانی خانواده های خود ببینده ی مستقیم این صحنه ها هستند.

از طرف دیگر، خانواده های قربانیان نیز به نوعی خود در قتل شریک می شوند. و به جای یک قتل ، دو قتل اتفاق می افتد. آیا این قوانین ضد ارزشی، به خودی خود ، کار آدمکشی و قتل را در یک جامعه به یک امر عادی تبدیل نمی کند؟ برای مردمی که همواره با سرکوب های شدید فرهنگی و سیاسی، جلوگیری از هرگونه شادی و تفریح و جلوبردن فرهنگ عزاداری و غم ومحنت و بستن راه های مختلفی که مردم (و به ویژه جوانان) باید شور و شوق زندگی شان را در آن پیدا کنند، روبرو بوده اند، چه درس عبرتی می خواهند بگیرند؟

واقعا کجای این عمل می توان منطق را پیدا کرد؟ آیا مردم ما شایسته ی این چنین قوانین اسلامی هستند که از بربریت نشات گرفته است؟ آیا زمان آن نرسیده است که کمی متمدانه تر با پدیده ی جرم برخورد کنیم؟

خلاصه ی کلام آن که، به نظر می رسد رژیم جمهوری اسلامی قصد آن دارد که از زیر بار این همه ناامنی در جامعه  و فساد که ناشی از سیاست های تبهکارانه ی خود است، راه برون رفتی بیابد و با عوض کردن جای علت و معلول به بقای خود ادامه دهد، که این نیز بدون ایجاد جو رعب و وحشت امکان پذیر می باشد.

ماهان حیدری- 1393

 

 

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

کیانوش توکلی

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.