عفو بین‌الملل، از سازمان‌های مدافع حقوق بشر، در گزارشی که روز چهارشنبه، ٣٠ دی (٢٠ ژانویه) منتشر کرده گفته است که نیروهای کرد برای نابودی محل سکونت اعراب در این مناطق بولدوزر به کار گرفتند و از مواد منفجره استفاده کردند. دلیل اقدام آنان ظاهرا انتقام گرفتن از "حمایت فرضی" اعراب از گروه موسوم به دولت اسلامی (داعش) بوده است.

عنوان این گزارش "مال باخته در تبعید: جابجایی اجباری و ویرانی عمدی در شمال عراق" است و به گفته عفو بین‌الملل، براساس بررسی سیزده روستا و شهرک عرب‌نشین و اظهارات بیش از یکصد شاهد عینی تهیه و با تصاویر ماهواره‌ای قبل و بعد از اقدامات تخریبی نیروهای کرد مفایسه شده است.

به گفته عفو بین‌الملل، بخش عمده تخریب خانه‌های اعراب توسط پیشمرگه‌های کرد صورت گرفته اما در مواردی، شبه‌نظامیان ایزدی و گروه‌های مسلح کرد سوریه و ترکیه با آنان همکاری داشته‌اند.

در این گزارش آمده است که پیشمرگه‌های کرد به شکلی برنامه‌ریزی شده درصدد اخراج اجباری جوامع عرب از مناطقی هستند که از داعش پس می‌گیرند. دوناتلا روبرا، از مشاوران ارشد عفو بین‌الملل گفته است که "جابجایی و کوچ جبری غیرنظامیان و انهدام عمدی محل سکونت و تخریب اموال آنان بدون توجیه نظامی می‌تواند مصداق جنایت جنگی و قابل پیگرد باشد."

د

همچنین، در مواردی نیروهای کرد مانع از بازگشت ساکنان عرب به محل سکونت خود در مناطقی شده‌اند که از دولت اسلامی پس گرفته‌اند.

خانم روبرا گفته است که "در حال حاضر، چند هزار غیرنظامی عرب که به خاطر شرایط جنگی مجبور به فرار از محل سکونت خود شده‌اند در شرایط بسیار ناگوار در اردوگاه‌های موقتی آوارگان به سر می‌برند، خانه‌های بسیاری از آنان ویران شده و اموالشان از میان رفته است و پیشمرگه‌های کرد با جلوگیری از بازگشت آنان به محل سکونتشان، شرایط آنان را حتی دشوارتر کرده‌اند."

اگرچه مقامات دولت اقلیم کردستان با استناد به شرایط امنیتی، در صدد توجیه جابجایی جوامع عرب بوده‌اند اما به نظر می‌رسد که هدف اصلی، تنبیه آنان به ظن همدلی با داعش و همچنین تحکیم موقعیت اقلیم کردستان در مناقشه ارضی با اعراب و دولت مرکزی عراق بوده است. دولت اقلیم کردستان برخی از این اراضی را متعلق به کردها می‌داند که دولت عراق در دهه‌های پیش، به اجبار از آنان گرفته و به اعراب واگذار کرده است.

در زمان صدام حسین، دولت عراق جوامع کرد را مجبور به کوچ از بعضی مناطق حساس کرد و این مناطق به اعراب واگذار شد. ممکن است کردها جابجایی اعراب را اقدامی برای جبران بیعدالتی آن زمان بدانند.

عفو بین‌الملل از دولت اقلیم کردستان عراق خواسته است تا کسانی را که مرتکب تخریب خانه‌های اعراب و فشار بر آنها شده‌اند شناسایی، دستگیر و مجازات کند و اعلام دارد که تنبیه غیرنظامیان به ظن حمایت از داعش غیرقابل قبول و غیرقانونی است.