1_ کولبرکیست؟

هنگامی که واژه "کولبر" را می شنویم، رنج انسانهایی زحمتکش،در ذهن مجسم می شود که برای در امدی ناچیز و امرا ر معاش زندگی خود و خانواده شان، چند برابر وزن خود بار بر دوش گذاشته و پستی و بلندی ها را پشت سر می گذراند و، تمام خطرات جانی مانند: انفجارمین،شلیک مستقیم گلوله مرزبانان وغیره را بەجان می خرند .

ازبعدانسانی و وجدانی ، ماجرا  شرح زندگی افرادی است که همه ما به نوعی درنهاد خودمان رنج انها را به تصویر کشیده ایم...اما به راستی کولبر کیست؟ کولبر قشری از جامعه است که به دلیل شرایط بداقتصادی ونبود کار، قدم  در راهی نهاده که هیچ اینده و پشتوانەای ندارد، از سوی هیچ ارگان دولتی و حکومتی حمایت نمیشود، در صورت بازداشت متحمل  حبس های دراز مدت و جریمه های سرسام اورمی شود، یا دراین راە جانش را از دست می دهد وخانواده ای دیگربی سرپرست میشود و یابه دلیل انفجار مین به جا مانده جنگ خانمان سوزایران- عراق نقض عضو میشود.

2: از چ سالی و چرا به شغل کولبری مشغول هستی؟ چ قشری از جامعه در مرزهای کردستان مشغول به کار کولبری هستند؟ 

من متولد سال 1377 از شهر سقزهستم، تا مقطع راهنمایی درس خوانده ام، پدر ندارم وتنها نان اور خانواده هستم ودارای یک مادر و  سه خواهرهستم، طی چند سالی که در شهر سقز زندگی میکردیم، پدرم کارگر کارخانه قند در شهرک صنعتی (قهر اباد –قاراوه ) از توابع سقز کار میکرد، پس از دو سال کارکردن در کارخانه قند بدون هیچ نوع بیمه ای به صورت قرارداری کارمیکرد، مدت 5 ماه بود که هیچ حقدستی از سوی کارفرمای کارخانه به کارگران این کارخانه پرداخت نشود بود  و بارها در جلو درب کارخانه دست به تجمع اعتراضی زدند ولی هیچ پاسخی نگرفتند و چند بار هم از سوی اداره کار مورد تهدید قرار گرفتند، پدرم ناچار شد به شهر بانه برود و در انجا به کارکولبری مشغول شود، پس از مدتی ما نیزبه ناچار خانوادگی به شهر بانه کوچ کردیم، درامد کولبری بسیار ناچیزبود و؛ وضعیت معیشیتی ما روز به روز بدتر شد، پدرمان سخت تلاش میکرد ولی بازم هم وضعیت زندگیمان تغیری نکرد،پدر به ناچارشغل کولبری را برگزید وادامه داد. بارها پدرمان زخمی شد، بارها اجناسش، از سوی نیروهای حکومتی ضبط شد و بلاخره در همین راه باشلیک مستقیم گلوله جانش را از دست داد، وچون تنها مردخانه بودم، ناچار شدم ترک تحصیل کرده  ونان اور خانواده باشم. تنها قشری که در مرزهای کردستان مشغول به کار کولبری است قشری "فقیر و کم درامد" است که تنها به دلیل نبود کار، در سایه بی توجهی مسئولین حکومتی ناچارند به شغل پر خطر کولبری روی  اورند و در این راه یا جانشان را از دست دهند.

3: دلایل اصلی اینکه سالانه تعداد زیادی از کولبران توسط نیروهای انتظامی کشته و مجروح میشوندچیست؟ بارها مشاهده شده که پس از کشته شدن کولبران، نیروهای حکومتی برای پس دادن جسد فرزندشان مقدار هنگفتی پول درخواست کرده اند؟ 

من خودم شاهدم که هر روز تعداد زیادی از شهروندان کرد، تنها به خاطر لقمه ای نان جانشان را از دست میدهند. حکومت خود راه های کاسبی را ازطرق مختلف، برشهروندان بسته و شهروندان نیز ناچارند که به کار کولبری روی اورده واین عبوراز خط قرمزرژیم ا ست که به میل و رغبت ما کولبران نیست. نیروهای هنگ مرزی شبانه روزو بدون دلیل شلیک میکنند، این شلیک ها گاهی اوقات بسیار غیر منتظر است. کولبری که اجناسش را بر روی دوش گذاشته حتی پشت سرش را نمی بیند و تنها به جلو خیره شده و میخواهد خود را به مقصد برساند، هرس گاهی نیروهای حکومتی در میان درختان خود را مخفی نموده و اماده شلیک هستند و بدون هیچ اخطاری شلیک میکنند و جان یک انسان را میگیرند، خودشان میگوند به دلیل عبور و مرور غیر قانونی کولبران را می کشند. ایا کارگری که کولبری میکند یک انسان نیست که نیروهای حکومتی به دلایل واهی شلیک میکنند ویا از هر راهی کە ممکن باشد ، میخواهند پولی ازکارگران کولبربگیرند. برای انان هیچ فرقی ندارد این پول به چ دلیلی باشدوحتی پس از گرفتن جان یک انسان کارگر که تنها برای سیر کردن شکم خانواده اش تلاش میکند برای تحویل جسدش پول میخواهند. نیروهای هنگ مرزی بانه میگویند باید به "گلوگاه" پول واریز شود، باید به سردخانه پول واریز شود. بخاطر حفاظت از مرزهای کشور جان کولبران رامیگیریم وخانواده ای که برای تحویل جسد به سردخانه مراجعه نموده باید خودهزینه اش رامتقبل شود.

4:مشکلات اصلی پیش روی کولبران و کاسبکاران چیست؟ هزاران مشکل پیش پای کولبران و کاسبکاران هست.

نیروهای حکومتی، نیروهای هنگ مرزی، گشت نامحسوس اطراف مرزها، از همه مهمتر مین های به جا مانده از دوران جنگ خانمان سوز 8 ساله ایران –عراق،یکی ازدهها مشکل یست که کاسبکاران وکولبران پیش رودارند. هر ساله به دلیل انفجار مین های به جا مانده تعداد زیادی جانشان را از دست میدهند، خیلی ها قطع عضو میشوندو قاعدتا کولبران نیز از این قاعده تلخ مستثنی نیستند وبا این مشکلات توانی برای ادامه کار ندارند و خانواده هایشان نیزبینسیب  از اینده. مشکلات به همین جا خطم نمی شود در ماههای سرد سال ما ناچارهستیم که در بیرون از خانه کار کنیم و این امر نیز هراز گاهی جانمان را بیگیرد و قربانی بی توجهی و بی مسئولیتی سران حکومتی شویم. پس از هزاران مشکل و هزاران فیلتری که از ان عبور میکنیم و کالاهایی از قبیل (پارچه،بلوریجات، چای و غیره ) را به مقصد میرسانیم بازهم حقوق ما نقض میشود و کسی جوابگوی ما نیست. مخصوصا کودکانی که روزانه در این مکانها مشغول کار کولبری هستند، بارها به چشم خود دیده ام که به انان تجاوز نیز شده. ما در این مکان و با این وضعیت جانمان را کف دست گذاشته و مشغول کار هستیم و کسی نیست که فریاد ما را بشنود.

5: ازنظراقتصادی،  درامد شما جوابگوی نیازهای خود وخانوادهایتان میباشد با توجه به خطرات پیش روی کولبران چرا شغل دیگری انتخاب نمیکنید؟ 

درامد کولبران خیلی خیلی ناچیزاست،هم اکنون ما در خانه ای مستاجر هستیم و خواهرانم درس میخوانند، به سختی اجاره خانه وهزینە تحصیل را بە دست میاوام  ، ما از نظر اقتصادی در تنگنا هستیم. شرایط بسیار اسفبار است. من بارها خواسته ام که به شغل دیگری روی اورم ولی از انجایی که هیچ کاری باحقوق مناسب نیست و ، کاربه سختی پیدا میشود وبادیداشنا داشته باشی نمیتوانم شغلی پیداکنم . در ضمن من که شغلی بلد نیستم و اگر بخواهم شغلی انتخاب کنم باید حداقل 5 سال شاگردی کنم و بعدها بتوانم نانی بر سر سفره بیاورم که این وضعیت برای من ممکن نیست. من سنی ندارم که تجربه شغل دیگری را نیز داشته باشم. هم سن و سالهای من در مدارس و کلاسهای درس مشغول فراگیری هستند و من در مرزهای کردستان ناچارم که برای امرار معاش خود و خانواده ام تلاشی دو چندان کنم .

6: ایا در میان کارگران و کولبران مرد ، کولبر زن هم دیده میشود؟ حق و حقوق وی مشابه با کارگران مرد هست یانه ؟ 

بله در میان ما زنانی نیز هستند که انان نیز نان اور خانه و سرپرست خانواده هستند و ناچارند که دوش به دوش ما کولبری کنند و علی رغم جانشان،  باید ازجسم خود نیز در برابر گرگهای ادم نما نیز تلاشی چند برابر کنند تا مورد تجاوز قرارنگیرند. زنانی هستند که سن شان خیلی کم است، خیلی از این زنان که مشغول کولبری هستند همسرانشان را یا در این راه از دست داده اند یا یکی از اعضای بدنشان را از دست داده و خانه نشین شده اند، حتی سال گذشته در مرز سورین یک زن به دلیل انفجار مین جانش را  از دست داد و این خبر را در سایتهای حکومتی" بدین گونه نوشته بودند که زنی برای جمع اوری گیاه بهاری بر روی مین افتاده و جانش را از دست داده "در حالی این چنین نبوداو نیز مانند ما بخاطر لقمه نانی تلاش میکرد و در نتیجه جانش را از دست داد، شیرزنانی که لباس مردانه بر تن کرده و دوشادوش مردان تلاش میکنند هیچ گاه مزدشان با مردان برابر نیست، به این دلیل که انان بارهاشیان کمترو به قول معروف "سبک "است این تنها مشکلات زنان نیست، بارها مشاهده شده که زنان را مورد تجاوز قرار داده اند و زنان نیربه خاطر ابرویشان هم شده جرات ندارن که کلامی بر زبان اورند یا حتی نمیتوانند شکایتی علیه این وضع بکنند چون حکومت نیز حق انهارا نادیده گرفته و خودشان را مقصر و باعث و بانی این وضعیت میداند ، زنانی نیز هستند که بخاطر این که کسی نتواند انان را مورد تجاوز قرار دهد ناچار است که از ابزارهای مانند"چاقو" استفاده کنند تا بتوانند از جانشان دفاع کنند و جسمشان را محافظت نمایند، هر گاه این جنایت را مشاهده میکنم ارزوی مرگ میکنم،  چون هیچ کاری نمیتوانم بکنم جز سکوت .

7: کولبرانی که قطع عضو میشوند چ از راە انفجار مین ؛ یا از طریق شلیک مستقیم نیروهای انتظامی چ اینده ای دارند؟ حکومت از انان حمایت میکند؟ 

انان اینده ای ندارن خانه نشین میشوند، هیچ حمایتی از سوی هیچ ارگان دولتی و حکومتی نمیشوند، چون انان از  مرزها بصورت غیر قانونی عبور کرده اند و حقشان مرگ و زندان وشلاق است و حال با این وضعیت کدام ارگان دولتی حاضر میشود که از کولبری که تنها 30 سال دارد و پایش را از دست داده حمایت کند. این مین ها حاصل هشت سال جنگ خانمان سوز ایران –عراق است که کردها بیش از همه از ان ضربه خوردند علی رغم مین، هستند کولبرانی که اهل سردشت و پیرانشهر و شهرهای دیگر که در زمان جنگ از طریق گاز خردل ومواد شیمیایی مناطق شان الوده شده و انان نیز مصدوم شده اند و حکومت ازانان حمایت نکرده وناچار شده اند که به کار کولبری روی بیاورند. چ کسی حاضر است پای درد دل ما کولبران و کاسبکاران بنشیند. از همه بدتر این که نیروهای حکومتی تعدادی ازعوامل وابسته اطراف مرزها را اجیرکرده وبا دادن وعده یا ازراه متوسل شدن به زورو اجبارتعدادی از مردم محلی را تحت فشارقرارداده که با انها همکاری کنند وکولبران را لو داده ونهایتا بارهایشان ضبط شود.درواقع به نوعی از خودمان برعلیه خودمان استفاده میکنند که به نوبه خود بدور از اخلاق وکرامت انسانیست اینگونه بیشتر به نفعشان است.

8: در روزهای اخیر شاهد تجمع اعتراضی شهرهای بانه، مریوان، سردشت و چند شهر دیگر بودیم در رابطه با بسته شدن مرزها، در این مورد بیشتر توضیح دهید ؟ 

بله مدت 2 سال است که وضعیت اقتصادی و معشیتی شهروندان و کولبران وخیم تر شداست ،البتە  بەدلیل بسته شدن مرزها ، ولی مدت چند ماهی است که مرزها بکلی تعطیل شد و این تعطیلی قرار بود که کوتاه مدت باشد و بعداز عید نوروز بازگشایی شود ولی این کار انجام نشد، بارها نیز اعتراض کردند و قول دادند که بازگشایی شود که نشد، در روزهای اخیر به دلیل باز نشدن مرزها مغازه داران تصمیم بر تعطیلی کلی مغازه های سطح شهر گرفتەاند  و این کار تقریبا همه گیر شد و در شهرهای (سقز.مریوان.سردشت.پیرانشهر و مهابادو حتا میاندواب)مغازها در اعترض به این وضعیت بسته شد و این اعتصاب مدت سه روز ادامه داشت و عصرسومین روز نماینده بانه و سقز به میان مردم امد و قول مساعدت و باز شدن مرزها را داد و از کاسبکاران خواهش کرد که مغازه ها را باز نمایند ، دو روز بعد مرزها باز شد به صورت موقت ولی مرزهای سردشت و پیرانشهر باز نشد و تنها مرز عبوری[ چومان و گرمک] باز شد از توابع شهر بانه ، از طرف مریوان نیز مرزها تقریبا باز شد. این بازگشایی حلال مشکلات ماکولبران نشد چون تنها اجازه ورود سه قلم جنس را صادر نمودند از جمله "کفش.دستکش و قابلمه "که واردات این محصولات از طریق مرزها برای ما کولبران و حتا مغازه دارن کفایت نمیکند و بازهم خواهان بازگشایی مرزها شدیم و در صورت باز نشدن همه مرزها باری دیگر اعتراض و اعتصاب کلی در تمامی شهرهای کردستان به راه می اندازیم و تا پاسخگوی کامل درخواست و تقاضاهایمان ساکت نمی نشینیم و اعتراض ادامه خواهد داشت. در روزهایی که ما دست به اعتراض زدیم و مغازه ها بسته شد نیروهای انتظامی با همکاری سپاه تمامی شهر بانه را محاصره کرده و و حتی گاهی به سوی کولبران یورشهای اوردند .در پایان میخواهم بگویم ما کولبران قشر فقیر و کم در امد جامعه ایران هستیم . ایرانی که خود مخزن اصلی معادن.نفت .طلا.گاز وغیره است ولی سهم ما کودکان تنها کولبری و امرار معاشمان از راه کولبری است که هیچ امنیت جانی و مالی ندارد . خواهش میکنم صدای ما را به مدافعان حقوق بشر در تمامی نقاط جهان برسانید.

این تنها گوشه ای ازمشکلات مردم مرزی وکولبران میباشدو درپایان از سایت اسونیوز به خاطرتوجه واحساس مسئولیتش تشکرمیکنم.