رفتن به محتوای اصلی

در نقد فیلم طعم گیلاس، اثر عباس کیا رستمی
11.07.2016 - 19:19

 

 

مقاله ی  لوایی تحت عنوان «عباس كيارستمى با طعم نژادپرستى»
http://www.iranglobal.info/node/55633
از متن مقاله:
محمد رضا لوایی

Missing media item.

...هم كيا رستمى و هم ايرانيت او خوشبخت نيستند. نسل فكرى كيا رستمى و ايرانيت مبهمشان در مسير خودكشى قرار گرفته اند. اينهمه آزار و اذيت ديگرى ها در منطقه و جهان و در داخل ايران نشان از بدبختى عظيم فكرى است...
صحبت اينجاست كه دغدغه ى كيا رستمى بين مرگ و زندگى رنگ تعصب و ديگرى ستيزى به خود گرفته است. پايان فيلم كيا رستمى همه چيز را افشا مى كند.
 بعد از آن شب دراز و سياهِ موش مردگىِ بديعى، صبح رؤياى وى فرا مى رسد. بديعى از قبر برخاسته است. ديگر آن حاشيه ى پر گرد و غبار و فقر و فلاكت ديده نمى شود. انگار مردگى بديعى وقتى شكل مى گيرد كه ديگرانى از جنس لرها و ترك ها و كردها و افغانى ها حضورش را اشغال كرده اند. اما حالا همه جا سبز است و گل گلى و بهارگونه. در كادر نه لرى ديده مى شود و نه كرد و ترك و افغانى...
همه جا فقط سرباز ديده مى شود. شيرين ترين لحظات زندگى بديعى هم بنا به گفته ى خودش خدمت سربازى اش بوده است. كيا رستمى به نظامى گرى و تثبيت تسلط اعتقاد دارد. و اين را به وضوح در آخر فيلمش نشان مى دهد. همين صحنه نيز از ديد منتقدان در رفته است و به آن نپرداخته اند. ايرانيت و انسانيت و مفهومِ زيستى كيا رستمى محيطى است در احاطه ى فكر كارگردانى كه دوست دارد در كادر فكرى خويش فقط نظامى ببيند. نظامى هايى از جنس كيا رستمى ها. طعم گيلاس اهانتى آشكار به ملل ديگر است.

آ. ائلیار 

Missing media item.
حتی به یک برگ گیلاس...

دوستانی که این فیلم -طعم گیلاس-را « اثری هنری» میدانند لطفا توضیح دهند، هنر در کجای این اثر غنوده است؟ بیدار کنند ما هم ببینیم.
آنچه من دیدم :
1- حرکات و دیالوگ فیلم مصنوعی ست نه طبیعی
2- داستان کلا « ساختگی و الکی» ست.و هیچ کشش داستانی ندارد. نه اوجی دارد ، نه فرودی. و نه گرهی . خیلی هم خسته کننده است.
3- پیرمرد ترک نمی تواند یک« بایاتی» را به زبان ترکی درست بگوید. یک چیز الکی به دهان پیرمرد گذاشته اند.غیر طبیعی بودن این کار نیز واضع است.
4- نویسنده ی داستان پیرمرد ترک را واداشته به خودش جوک « یه ترکه» بگوید. حرکتی که غیر طبیعی و مضنوعی ست.
5- موضوع و محتوای داستان بر مدار « حق خودکشی» میچرخد که فاقد درک فلسفی ست. از این زاویه داستان به یک شوخی سطحی شبیه است تا یک اثر اندیشه برانگیز فلسفی.
6- دیالوگ با جوان کرد سرباز، « آتماجالی دیر» ( غیر مستقیم و پنهانی اشاره به همجنش بازی) دارد. 
7- قهرمان داستان-بدیعی- انسان درجه یک جامعه است-فارسی زبان- و باقی آدمها در محیط هیچ اند. اوست که همه را سین-جین میکند و بی ریشگی شان را نشان میدهد. و میگوید که به دست این بی ریشه ها نیز « چال» میشود. یا بشود. ناسیونالیسم .
8- طرح چگونگی زبان فارسی پیر مرد ترک نیز تحقیر آمیز است.
9- در کل فیلم و داستانی ست ناسیونالیستی، با رگه های فرهنگی راسیستی. 
10- از نظر هنر فیلم، داستان، انسان دوستی، به یک « برگ گیلاس» هم نمی ارزد. 
11- آنچه فیلم از میدان عمله ها ، کار افغانها، و دیگر ملیتها، یعنی از آدمهای محیط داستان ، نشان میدهد، همه در رابطه با 
« چال» شدن قهرمان داستان - بدیعی فارسی زبان- معنی می یابند؛ وقتی که پیر مرد ترک آذربایجان- حاضر به چال کردنش میشود.
12- داستان نویس راحت و روشن به بیننده حالی میکند :
« آقا ترکه، کسی منو چال نمیکنه، این تنها توهستی که با دستهای مبارکت چالم میکنی!» 
« سرم بره، قولم یادم نمیره »؛ خیالت راحت باشه. چالت میکنم تا راحت شی» - پیرمرد( ترک آذربایجان).
- فریاد ، ای جماعت، این « ترکها ما را چال میکنند»
متاسفانه رستمی هم اینجا رل کرمی ها را بازی میکند.
چنین است پیام کیارستمی ، به عنوان هنرمند و روشنفکر جامعه . 
و یک پیام راسیستی. 
ساده، این فیلم ، براستی چیز مزخرفی ست.
و فاجعه ی هنری. 
و آبرو ریزی.

Missing media item.

 
جناب لوایی، جامعه ایران متشکل از این ملل است که زبان، فرهنگ و روابط اجتماعی گوناگونی دارند. این گوناگونی ها به شکل و شیوه های مختلف باید از سوی هنرمندان دیده و مطرح شود، به نظر می رسد که به شدت گرفتار توهم توطئه هستید، قلم روان و شیوایی دارید، کاربرد آن در هر موردی، از ظرافت و زیبایی آن می کاهد و آن را کند و ناکارآمد می کند. به نظرم برداشت نادرستی از فیلم های کیارستمی دارید، مطالعه عمیق می طلبد و شما در کار نوشتار حیلی پرکارید، در نتیجه شاید وقت و فرصت مطالعه پیدا نمی کنید. نقد ادبی، هنری، اجتماعی و سیاسی به رشد فکری و عملی جامعه کمک می کند و با نقد شما مخالفتی ندارم ولی با دید و تفسیر شما هم موافق نیستم که در آن توهم، ترس، نفرت و کژ فهمی موج می زند... یحیایی
 
 
جناب يحيايى
١- مثل پدر بزرگ ها با نصيحت هاى كلاسيك و دمده اظهار فضل نفرماييد. شما كه مطالعات عميقى داريد خارج از متن دهل نزنيد . نوشته ى مرا نقد كنيد و از كلى گويى ريش سپيدانه دست برداريد.
٢- تقريباً همه مى دانند كه كار من مطالعه است و بيشتر نصيحتم مى كنند كه دست از اينهمه خواندن بردارم اما هم شيوه هاى خوانش و هم منابع مطالعاتى من و شما فرق مى كند. شما شيفته و عاشق متون شيرين فارسى هستيد اما منابع مطالعاتى من زبان خويش و چند زبان ديگر است به علاوه ى فارسى. 
٣- توهم توطئه اى كه از آن نام مى بريد زاييده ى ذهن من نيست بلكه به وضوح در فيلم كيارستمى ديده مى شود. شما يا فيلم را نديده ايد و يا اينكه كژ ديده ايد. كژفهمى امثال شما و نسل شماست كه جريان هويت جويى را مجبور كرده تا به هنگام ديالوگ با ديگرى ستيزان مثل شهروند درجه سومى از خود دفاع كند. 
٤- شما يا نكته به نكته نقد مرا 

نقد كنيد و يا حداقل ديد و تفسير مرا بكاويد. نسل من تا كى بايد جور همين بيسوادى و كلى گويى هاى شما را بدهد؟
٥- توهم توطئه ندارم عزيز. دارم به و ضوح مى بينم در فيلم يك لر دارد توى آشغال ها جان مى كند و ديالوگ كيارستمى را هم مى شنوم كه از زبان لر مى گويد من فقط اين كار را بلدم. دارم به وضوح مى بينم كه يك كرد جوان در آستانه ى تجاوز قرار گرفته. دارم به وضوح مى بينم كه افغانى در به در و پناهنده مورد بازگويى كيا رستمى قرار گرفته كه در ايران چه كار مى كند و غيره. اگر شما نمى بينيد اين تقصير من نيست. يا شما بايد آنقدر مطالعه كنيد كه ببينيد و يا اينكه محيط تاريكتان را عوض كنيد تا ببينيد. و يا شايد داريد شيرين بازى در مى آوريد تا برويد در بى بى سى و شبكه هاى ديگر مانقورد بازى در بياوريد.
٦- نسل من به شما پيشنهاد مى كند كه از وعظ و نصيحت هاى پدرانه ى بى خاصيت دست برداريد و به شيوه ى امر به معروف و نهى از منكر پيش نرويد. شما فرصتش را داشتيد كه با آنهمه ادعاى علمى بودنتان فكرى به حال اين ملت هاى ستمديده بكنيد و نكرديد. اين شما هستيد كه بايد جواب پس بدهيد نه ما.
٧- با احترام

جناب لوایی، از اینکه در مطالعات خود از زبان های گوناگون استفاده می کنید جای خوشحالی دارد، من هم سعی می کنم از منابع مختلف استفاده کنم تا یک سویه نگر نباشم و برای خوشآیند کسی هم حرف نمی زنم و یا قلم بدست نمی گیرم.در شگفتم که شما چرا اینقدر پرخاشگرانه با چاشنی بی تربیتی با دیگران برخورد می کنید؟ فکر می کنید با این روش کمکی به رشد فکری جامعه می کنید؟ یک بار از خودتان پرسیدید که برای چی و برای چه کسی می نویسید؟ همه نوشته های ....ت پر از کینه و نفرت است، نفرت از همه زبان ها، فرهنگ ها و در نهایت آنهائیکه مثل تونیستند و یا مثل تو نمی اندیشند. می دانی اساس فاشیسم را همین گفتن، من و تو، ما و شما و در نهایت تهمت و افترا تشکیل می دهد! عصبانیت و پرخاشگری در اینگونه مسائل دلیل بی خردی و نادانی است، به هر رو بار دیگر می گویم که با نوشته کوته فکرانه ات در مورد آقای کیارستمی موافق نیستم ...
و تخریب هنرمندان در جامعه چند زبانی و چند فرهنگی برای کسی شهرت به بار نمی آورد. به نظر می رسد شما با پرخاشگری، یاوه گویی با چاشنی دشنام در پی آن هستید. جامعه ما به شخصیت ها و هنرمندانی مانند کیارستمی، فرهادی، خانم رخشان بنی اعتماد و دیگران نیاز دارد که پرده ها را کنار بزند و واقعیت ها جامعه را نشان دهد. من صلاحیت سخن گفتن در مورد فیلم و سینما را ندارم و مثل برخی ها هم نخود هر آشی نمی شوم، ولی با افشای زوایای پنهان جامعه از سوی این هنرمندان نه تنها موافق، بلکه در آرزوی گسترش آن در جامعه چند فرهنگی ایران هستم.... یحیایی
 
محمد رضا لوایی

در جواب به بعضى كامنت ها:
١- من دارم راجع به قيلمى كه محصول ذهن عباس كيا رستمى است حرف مى زنم. 
راجر ايبرت مى نويسد:
" راننده یک جوان ( كرد) را سوار میکند و در حین مسافت از او میپرسد که آیا به دنبال شغل میگردد. "اگر مشکلات مالی داری، میتونم بهت کمک کنم". آیا این یک درخواست از سوی یک همجنس گرا نیست؟ کیارستمی از روی عمد به ما اجازه میدهد که این استنتاج را برای مدتی از حرف او برداشت کنیم، تا اینکه بتدریج اصل موضوع و مقصود او برای ما روشن میشود. "
يعنى ذهن كيارستمى درگير اين است كه پلى به ديالوگ همجنس گرايى بزند. من نمى گويم كه اين خوب است يا بد، بلكه دارم فيلم را روايت مى كنم. توجه داشته باشيد كه من حتى با زندگى شخصى كيارستمى كار ندارم. من با فيلم كه حاصل انديشه ى اوست كار دارم. 
٢- اين فيلم، فيلمى به شدت نژادپرستانه است و حاضرم راجع به تك تك صحنه هايش با هر كس كه علمش ر ادارد بحث كنم.

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

آ. ائلیار
برگرفته از:
کامنت های ایران گلوبال

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.