رفتن به محتوای اصلی

دیدار با مادر جانباختگان، شهرام و بهرام احمدی
21.08.2016 - 02:06

 

از اعدام نفرت دارم . اعدام با هر اتهامی نفرت انگیز است . هزار و یک دلیل برای این نفرت وجود دارد . اما در این لحظه میخواهم یکی از هزاران را برایتان بگویم .
...فرصتی پیش آمد تا باز با شهناز راهی جاده شوم . ساعتی بعد در اتوبوس نشسته بودیم و به سوی شهری میرفتیم که داغدار لاله های سرخ بسیاری است . پیش و پس از انقلاب . ایام جنگ . و اکنون داعدار مردان جوانی است که بی خداحافظی به دیار نیستی رفتند . ساعتها میگذشت و من و شهناز خیره بودیم به جاده ی تاریک و مارپیچ . گاهی چیزی به ذهنمان میامد و به زبان میاوردیم . شهناز از سر خونین مصطفایش گفت و من از چشمهای بسته و لبهای ریحانه . او از قد و بالای پسرش گفت و من از رعنایی دخترم . او از 14 روز سخت که وحشتزده دنبال پاره تنش میگشت گفت و من از انتظار هفت سال و چهارماهه ام . گریه هم کردیم . چشمهای شهناز سرخ شد مثل کاسه خون . مثل کاسه سر مصطفی که سوراخ شده بود و خونین . تنم کرخت و بی حس شده بود . مثل تن ریحان وقتی در آغوشش گرفتم کنار گودالی عمیق . ساعت حدود 3 نیمه شب به ترمینال رسیدیم . برادر ، خواهر و همسر یک اعدامی منتظرمان بودند . 
آن شب تا صبح بیدار بودیم و صحبت کردیم . میزبانانمان نماز صبح را خواندند و چراغها خاموش شد . من در ایوانی نشستم و تا طلوع خورشید به آنچه شنیده بودم فکر کردم . مثل قصه بود سرنوشت دو اعدامی این خانواده . دو اعدامی که یکیشان را میشناختم . برایم تلفن میزد و با گفتگوهای طولانی شناخت بیشتری از افکار و آرزوهایش پیدا کرده بودم . از آنچه بر او گذشته بود . صدای آرامی داشت . گاهی با زبانی حرف میزد که بلد بودم و میفهمیدم . 
ریحان چند روز پیش از پروانگی ش شمع سفیدی را برمیدارد و سیاهش میکند . دورش روبان مشکی میپیچد و گره پاپیونی میزند بر روبان . به سحر میگوید اگر اعدام شدم تا سه روز این شمع را روشن کن . روی تختم . با ترفندهایی نگفتنی شمع سیاه و نیمسوز بدستم رسید . تا چهلم جلوی عکس ریحان گذاشتمش . حتی گره روبان را باز نکردم . در حفره ی ناشی از ان سه شب روشنایی ، شمع کوچکی میگداشتم تا بسوزد و تمام شود . شمعهای اب شده حفره را پر کرد و شمع سیاه از جلوی عکس ریحان برداشته شد . قایمش کرده بودم . دلم میخواست وقتی نبودم ، وقتی به سوی ریحانم پرواز کردم ، فرزندانم ان شمع را روشن کنند . سه روز . به جای من . 
اما ، وقتی قصد سفر کردم ، شمع مرا به سوی خودش کشید . در ساکم جای گرفت و آن شب در گوشه ای از خانه خواهر دو اعدامی روشن شد . ساعتی سوخت و خاموش شد . تا زمانی دیگر که به زبان بیاید و روشنی بخواهد . 
ایوان آن خانه مرا تبدیل به دو چشم کرد تا بگرید و به طلوع خورشید خیره شود . سپیده ی سحری که برای محکومین به اعدام معنای مرگ دارد . ابرهای رنگین آسمان را تسخیر کردند و خورشید طلوعی سرخ داشت . سینه اسمان را میشکافت و سرخی طلوع تا چشمهایم میدوید . اکنون چشمهای منهم سرخ بود . مثل چشمهای شهناز . همسفر صمیمی و صبورم . 
ساعاتی بعد به دیدار مادر دو اعدامی رفتیم . پیرزنی مچاله شده زیر بار دو اعدام . پیرمردی داغان شده زیر بار تردید در ایمان . برادرانی پیر شده در شباب . خواهران و اقوامی غمگین در خانه ای که فریاد میزد . مثل آوار بر سرم فرو میریخت وقتی ناله هایشان به گوشم میرسید . 
اینجا سنندج است . خانه بهرام و شهرام احمدی . بر زمین نشسته ام تا بشنوم از زبان اعضای این خانه که چه بر سرشان آمد در بیش از هفت سال . تا بدانم چگونه بیش از بیست خانواده از سنندج تا بهشت زهرا را طی کردند و شنیدند و دیدند و بازگشتند مسیر رفته را . تا بشنوم چگونه سر راهشان را گرفتند تا منعشان کنند از مراسم یادبود . تا بشنوم گریه های دلخراش پیرزنی نابود شده را که دوعکس در دست گرفته ولی فقط شهرام شهرام میکند . 
مادرم کرد است . و فریدون نیز . من کردی بلدم . هر چند با لهجه ای نادرست اما کلمات را میدانم . پیرزن فارسی نمیدانست . بخودم جرات دادم و کردی خطابش کردم . دایه گیان قربان دل ریش و مجروحت شوم . صبور باش . اشکهای درشت از چشمهای ریزش بر سینه میچکید . پیراهنش خیس بود اما اتش سینه اش خاموش نمیشد . نفرینهای بی پایانش عرش را به لرزه درمیاورد . یاد خودم افتادم . دستم به جایی بند نبود . جگرگوشه ام زیر خاک بود و نفرین های در آسمان . هر چه میگفت میفهمیدم . با تک تک یاخته های خاکستر شده ام . شانه هایش را مالیدم . ارام شد و شروع کرد به خواندن لالایی . عجب حزن جانسوزی دارد لالایی زنی در سوگ فرزندش . شهناز گریه اش گرفته بود . هیچ از کلمات نمیفهمید اما او زبان دل را میشناخت . او هم پسری رعنا را در خاک دیده بود هفت سال پیش . دستمال قرمز پیرزن کفاف اشکهایش را نمیداد . همچنان که ابرهای آسمان کفاف ناله هایش را . با شهرام شهرامش قلب هر انسانی را به اتش میکشید . شهناز معنای این جمله ی تکرار شونده اش را آموخت . " خوا حقت بسیند رووووله " همانکه مادر فریدون هر
بار بر مزار نوه ی سربدارش میگوید . "خدا حقت را بگیرد فرزندم " 
پدر قابهایی را اورد با عکس دو جوانش . بهرام متولد 69 . چهار سال قبل بی آنکه عزیزانش را در آغوش بگیرد یا حتی از پشت شیشه های چرک سالن ملاقات کابینی برایشان دست تکان دهد اعدام شد . پیش از اعدام همه ی وسایلش را به زندانیان بخشید . چیزهایی هم به برادرش رسید . مثل یک هدیه از سوی یک محکوم به دیگران . هنوز زخم دل این زوج پیر ترمیم نشده بود که شهرام پرواز کرد . شهرام متولد 66 سربدار شد ، بی آنکه لبخندی بزند به صورت عزیزانش برای وداع . با دستبند و پابند و چسب پهنی بر لب و کیسه ای بر سرش ، همراه همبندیانش به میدان اعدام رفت . کسی نمیداند چه بر سرش آمد . ولی هنگام خاکسپاری ش دیدند که بر سینه اش رد سیاهی مانده که تا شانه اش ادامه دارد . جای باتوم . دستها و پاهایش را نتوانسته اند ببینند . وسایل شهرام غنیمت شمرده شد و توسط کسانی غارت شد . روز پیش از اعدامشان ، دو گوسفند برایشان آورده بودند تا ذبح کنند و بتوانند گوشت بخورند بعد از دوسال . بیش از دومیلیون تومان هم بهای گوشت خوردنشان بود . همان روز بمن زنگ زده بود . گفت صبح به خواهرش زنگ زده و از او پرسیده که چگونه آشپزی کند با گوشت تازه . دوستانش مشغول پاک کردن تکه های گوشت و دل و جگر و کله پاچه بوده اند . خواهرش نالید و گفت من بودم کسی که به او یاد دادم چه کند تا غذاهای خوشمزه ای برای همبندیانش تهیه شود . هیچکدامشان طعم آن دو گوسفند را نچشیدند . آن هم به یغما رفت . روی پایم میزدم . ناخوداگاه . روی دامن سیاهم میزدم . خواهرش روسری سفیدش را مرتب کرد و گفت شهرام پیش از این گفته که برایش سیاه نپوشند و بر سروسینه نکوبند و صورت را چنگ نزنند . رسمی که کردها دارند در عزای جوانی به خاک افتاده . همسرش گفت حتی خواسته که قبرش را آباد نکنند . میدانید معنای آباد نکردن چیست؟ همان که ریحانم گفت : نمیخواهم سیاهپوشم شوی . از ته دل میگویم نمیخواهم قبری داشته باشم که تو خاکسترنشینش باشی . تمام تلاشت را بکن تا فراموش کنی روزهای تلخ را . مرا بدست باد بسپار .
وقتی نفسم بند آمد از حجم هوهوی باد ، به ایوان خانه ی پدری شهرام رفتم . و چشمم به تابلوی خاک گرفته ای افتاد که آنجا بود . تابلوی آپاراتی شهرام با دستگاه کامپیوتری . سر و ته بود . مثل جنازه ای که سرازیر میشود داخل گودالی عمیق . تا پنهان شود برای همیشه . آفتاب روی شهر سنندج پهن شده بود . آفتابی که طلوعش را از ایوان خانه خواهری دیدم . ظهرش را از ایوان مادری . غروبش را در کجا خواهم دید.؟ میبایست خود را به دست باد میسپردم تا بدانم کجا خواهم رفت . تا بشنوم قصه های تلخ و پر رنجی از زبان زنانی دیگر . تا ببینم کودکان پابرهنه ای که گوششان پر خواهد شد از لالایی مادر ، در ایام یتیمی . در سوگ پدران جوانی که هرگز بازنمیگردند و دست محبت بر سر پابرهنگان خردسالشان نخواهند کشید . لیوانی پر از آب یخ را یک نفس سر کشیدم تا تب تنم فروکش کند . همسر و خواهر شهرام و بهرام حاضر شده بودند تا من و شهناز را ببرند به خانه ی دیگر اعدامیان . میبایست نفس تازه میکردم و زانوانم را محکم . 
نمیدانستم در خانه های بعدی به چشم میبینم که قلبم از سینه درمیاید و تکه تکه میشود . نه برای پدران و پسرانی که زیر خاکند . بلکه برای زنان و مادران و کودکانی که مانده اند . نمیدانستم دختری را خواهم دید که ریحانم توصیف کسانی چون او را دو سال قبل کرد : مادرم ، این حادثه برایم درسهایی داشت . پیش از آن نمیدانستم کودکانی هستند که قدشان به کمر من نمیرسد اما سالهاست از آغوش مادر محرومند " 
وقتی کفشهایم را پوشیدم فهمیدم سفرم مثل یک مکاشفه است . من در حال عبور از تونل زمان بودم . چشمهایم چیزهایی را میدید که ریحانم نوشته و گفته بود . دستهایم اشکهایی را از صورت کسانی پاک میکرد که ریحانم کرده بود . دهانم حرفهایی را به زبان میاورد که ریحانم پیش از این گفته بود . وقتی از در خانه خارج شدم ، ریحان در تنم حلول کرده بود . من شعله ی ریحانه پنجاه و دو سال دارم . من وقتی شعله بودم نمیدانستم ریحانه بودن رنج دارد . درد دارد . اشک دارد . من شعله ی ریحانه پنجاه و دوسال دارم و به خانه ای رفتم که در آن چند زن نشسته بودند . زنانی هم سن و سال ریحانه ی شعله که کوچکترینشان بیست و شش سال داشت . از حیاط بزرگ و ویرانه ای رد شدم . با شهناز . زنی که بعد از ریحانه ام زبانم را میفهمد . من و شهناز به جای همه ی مادران به آن خانه رفتیم و مادرانه تماشا کردیم . 

 

 

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

کاوه جویا

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.