محمدرضا عارف نماینده تهران و رییس فراکسیون امید، فراکسیون ائتلاف حامیان دولت و اصلاح‌طلبان در مجلس روز پنجشنبه گذشته از ناهمراه بودن ۵۰ تا ۶۰ درصد مدیران دستگاه‌ها با دولت سخن به میان آورد و اینکه این مدیران بازمانده دوران گذشته هستند.

این نامزد جناح اصلاح‌طلب در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران همچنین با توجه به اینکه به گفته او تغییر در انتخابات اسفند ۱۳۹۴ شعار مردم بود از عدم تغییر انتقاد کرده است. مثلا در وزارت علوم چون به گفته او وزیر علوم پاسخ به درخواست برای تاسیس اتحادیه انجمن‌های اسلامی را نمی‌دهد. آقای عارف افزوده است اصلاحاتی در دانشگا‌ه‌ها انجام شده که کافی نیست و دانشجو به گفته او باید آزاد باشد در دانشگاه‌ حرف خود را بزند.

نماینده تهران در مجلس همزمان با جلوگیری از اجرای کنسرت‌های موسیقی مخالفت و از استیضاح یاد کرد. او گفته است اگر دولت عمل کند بهتر است از اینکه مجلس از اختیار قانونی خود استفاده کند.

روز چهارشنبه گذشته هم حسن رسولی عضو شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان ایران به روزنامه آرمان گفت در پی انتخابات مجلس محمد خاتمی رییس جمهوری پیشین در دیدار با حسن روحانی از او گلایه کرده و گفته حامیان آقای روحانی که در انتخابات مجلس با اصلاح‌طلبان ائتلاف کرده بودند به عهد خود وفا نکرده‌اند.

به گفته آقای رسولی نکته مهم در گلایه آقای خاتمی به توصیف او کج‌رفتاری برخی از وزیران برخلاف جهت‌گیری این ائتلاف و فراکسیون امید در مجلس بوده است.

عضو شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان همزمان در این مصاحبه افزوده آقای روحانی انتقاد آقای خاتمی را پذیرفته و گویا به این وزیران تذکرد داده است.

دولت حسن روحانی افزون بر این از آغاز به کار او در ریاست جمهوری به این سو مورد حمله اصول‌گرایان مخالف دولت بوده است. چه بر سر توافق هسته‌ای و اینکه به تصور مخالفان دولت برآیند برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام هم از لحاظ امنیتی و دفاعی و هم از لحاظ سیاسی و اقتصادی بیشتر به ضرر جمهوری اسلامی بوده است تا به نفع آن و چه بر سر فساد و حقوق‌ها و پاداش‌های کلان و چنانکه معروف شده نجومی.

حامیان دولت روحانی در پاسخ گفته اند فساد حاصل این حقوق‌ها و پاداش‌ها یک چندم حیف و میل و اختلاس در دوران زمامداری هشت ساله دولت محمود احمدی‌نژاد نیست و افزوده‌اند حاصل برجام بسیار بهتر از نتیجه کارنامه سیاسی و اقتصادی دولت دهم و آن چیزی است که مخالفان دولت می‌گویند.

پرسش برنامه «دیدگاه‌ها» از سه میهمان برنامه این هفته این است که دولت حسن روحانی هشت ماه پیش از انتخابات ریاست جمهوری آینده در چه وضعیتی است؟ محمد صادق جوادی‌حصار عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی در مشهد، شهریار آهی از بنیانگذاران اتحاد برای دموکراسی در استکهلم و سعید برزین جامعه شناس و تحلیل‌گر سیاسی در لندن به این پرسش اصلی پاسخ می گویند.

حسن روحانی و انتخابات ۱۳۹۶ از نگاه محمدصادق جوادی‌حصار، شهریار آهی و سعید برزین (27:54)

آقای جوادی‌حصار، نزدیک هشت ماه مانده به انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران. قوت و ضعف حسن روحانی برای پیروزی در این رای‌گیری تا چه اندازه است؟

محمد صادق جوادی‌حصار: در شرایط فعلی یعنی همین الان که داریم صحبت می‌کنیم با توجه به پراکندگی و تشتت آرایی که در حوزه اصول‌گرایان یا در حقیقت رقبای آقای روحانی وجود دارد و با توجه به گفتمان مسلطی که در حوزه اصلاح‌طلبی وجود دارد که به طور قطعی همه می‌گویند در شرایط کنونی از آقای روحانی حمایت می‌کنیم.

اگر فضا همینطوری باشد و تغییری جدی رخ ندهد و کاندیدای اصلی اصلاح‌طلبان آقای روحانی خواهد بود، معتدلین و اعتدالیون هم که قطعا از آقای روحانی حمایت خواهند کرد، بنابراین در شرایط کنونی با توجه به همه پارامترهای موجود وضعیت آقای روحانی از بقیه رقبا بیشتر است و قوتش برای پیروزی بیشتر.

در مورد انتقادهایی که جدیدا از طیف اصلاح‌طلبان مطرح می‌شود به آقای روحانی صحبت خواهیم کرد.

آقای آهی، حسن روحانی هم از آغاز در کف گرفتن کلید کاخ ریاست جمهوری با انتقادها و حملات طیف سرسخت جناح اصول‌گرا روبه‌رو بوده و هم بر اساس گزارش‌ها به تازگی انتقاد محمد خاتمی و محمدرضا عارف چهره‌های شاخص جناح اصلاح‌طلب. آیا احتمال اینکه مطابق معمول جمهوری اسلامی ایران در سه دهه گذشته حسن روحانی هم رییس جمهوری دو دوره ای بشود بیشتر است یا اینکه این احتمال که زمامداری‌اش محدود به همین یک دوره باشد؟

شهریار آهی: دو پاسخ مختلف می‌شود داد از دو سو که نگاه کنیم. اولا انتخاب نفر دوم آنقدر مهم نیست مگر اینکه نفر اول رفتنی باشد. در پنج سال آینده احتمال اینکه آقای خامنه‌ای نباشند با ما یا لااقل با اقتدار رهبری را در دست داشته باشند زیاد است و بار پیش هم که رهبر رفت یک رییس جمهور معمم جایش نشست و این بار هم این امکان وجود دارد.

با این دید که آقای روحانی معرف و نشاندهنده ثبات است، یک بار ایشان انتخابات را برده و دور اول هم برده و همانطور که گفتید سنت جمهوری اسلامی اینست که رییس جمهور معمولا دو دوره بوده . بنابراین اگر ایشان نباشد سئوال پیش می‌آید که چه شده؟ کسی که این انتخابات را دور اول برده الان نیست و توافق سر یک نفر دیگر خودش اختلافات را به وجود می‌آورد.

از این جهت کاندید بهتری می‌تواند باشد. ولی از سوی دیگر جمهوری اسلامی که می‌گفتند با دوبال باید حرکت کند و هر دو طرف را باید داشته باشد یک سر هم باید داشته باشد. وقتی آن سر نباشد این دوبال باید چطوری با هم هماهنگی کنند. حکومت دوگانه.

این گفتمان بسیار متفاوتی که آدم از آقای روحانی و یا از رهبر و نهادهای انقلابی می‌شنود می‌تواند بسیار مشکل زا باشد. از این دید که نگاه کنیم عدم ثبات آقای روحانی اگر باشد وقتی که آقای خامنه‌ای دیگر نیست. به خصوص اختلافاتش با سپاه و نهادهای انقلابی.

آقای برزین، در میان چهره‌های شاخصی که در دوره‌های قبل انتخابات ریاست جمهوری نامزد کسب این سمت بودند، کدامها می‌توانند مدعی صاحب وزنی برای حسن روحانی باشند در انتخابات اردیبهشت ماه؟ یا خارج از این دایره آیا کسانی هستند که بتوانند خیز بردارند؟

سعید برزین: پیش از پاسخ به شما اشاره ای کنم به صحبت‌های دوستان. آقای جوادی حصار اشاره به قوت آقای روحانی کردند و با ایشان موافقم.

جناب آهی در مورد احتمال ضعف رهبری آقای خامنه ای اشاره کردند. با ایشان هم موافقم که این فاکتور را باید لحاظ کرد.

در مورد سئوال شما من رقیب جدی در صحنه برای آقای روحانی نمی‌بینم. یعنی به طور کلی روحانی وضعش بد نیست. یک ائتلاف نیرومند دارد از ایشان پشتیبانی می‌کنند و هم اصلاح‌طلبان و هم اعتدالیون. نسبت به سال ۹۰ حداقل قوی تر شده.

البته اصلاح‌طلبان یک تعریف دقیق‌تری از خودشان الان ارائه داده اند و این تعریف یک تنشی ایجاد کرده. یعنی جریان اصلاح‌طلب منافع و سهم و موقعیت خودش را رسمی تر کرده. ولی این تنش قابل مدیریت است و به نظر نمی‌رسد و قاعدتا نباید موجب دردسر همکاری تشکیلاتی و عملیاتی بشود و موجب شود که از میان اصلاح‌طلبان یک کاندیدی ظاهر شود.

به اضافه توجه کنید که در مقابل اصول‌گرایان هم موضع آقای روحانی هنوز تهاجمی و بر‌ّنده و برنده است و می‌تواند آنها را مدیریت کند. هم اصلاح‌طلبان و هم اعتدالیون را. البته باید به شخص روحانی به صورت جذبه سیاسی‌اش متوسل شوند و به اضافه که مجبورند بدنه تشکیلاتی خودشان را فعال کنند هم در تهران و هم شهرستان‌ها.

مشکل اصلی که من می‌بینم در مدیریت افکار عمومی است. یعنی اینجا ممکن است ایجاد مشکل کند. بخشی از آرزوهای سال ۹۰ به خاطر واقعیت‌های روزمره تعدیل شده و تحقق پیدا نکرده می‌تواند بر پایگاه روحانی تاثیر منفی بگذارد.

اگر یادتان باشد مهمترین جنبه رفتار مردم در انتخابات گذشته آشتی با صندوق رای بود و بده بستان با حکومت. اینجاست که باید ببینیم آیا روحانی می‌تواند دوباره افکار عمومی را جلب کند و وارد یک معامله و بده بستان و داد و ستد با مردم بشود یا نه.

آقای جوادی‌حصار، انتقاداتی که به تازگی از آقایان خاتمی و عارف نقل شده از دولت آقای روحانی، نماینده چیست؟ در حد خواستن امتیاز بیشتر است از آن گونه که آقای برزین به آن اشاره کردند، و داشتن وزیران و کارگزاران از این جناح در دولت در صورت پیروزی حسن روحانی در انتخاب آینده، یا که گسترده تر از آن است و در حد اعلام نامزدی مستقل از حسن روحانی در انتخابات اردیبهشت ماه هم می‌تواند مطرح شود؟

محمد صادق جوادی حصار: به نظر من بخش عمده‌ای از این انتخابات برمی‌گردد به اینکه آنها نگران کاهش مشارکت در انتخابات هستند. آقای روحانی و تیم او در یک حوزه‌هایی یک کمی کوتاه آمدند و سست عمل کردند...

مثلا در کدام حوزه‌ها؟

مثلا در حوزه تغییر مدیران، مواجهه با جریان تمامیت‌خواهی که در مقابل دولت جنجال می‌کردند، یک نمونه اش همین اخیرا آقای وزیر ارشاد گفت من در مقابل آقای علم الهدی فعلا کوتاه می‌آیم که بعد خود آقای روحانی به موقع عمل کرد و آن را خنثی کرد به نظر من. از این جنس کوتاه آمدن‌ها در همه جای کشور بود از عزل و نصب‌ها در فرمانداری‌ها و استانداری‌ها و مدیرکل‌ها زیاد هست.

انتظاری که آقای خاتمی و آقای عارف دارند این است که در شرایط کنونی که حداقل مجلس جدید شکل گرفته شرایط برای تغییر مهیا است. تغییرات را باید دولت حتما انجام دهد و عارف هم صریحا گفت وقت تغییر است و الان دیگر وقت مماشات نیست.

این نگرانی امثال آقای خاتمی و آقای عارف از جنس نگرانی کاهش مشارکت به خاطر عدم تحقق مطالبات است. اینها از جنس سهم خواهی حرف نمی‌زنند و نمی‌گویند که در انتخابات از آقای روحانی حمایت می‌کنیم برای اینکه به ما سهم بیشتری بدهد یا پنج تا وزارتخانه به ما بدهد. اگر این جنس گفتگو می‌خواهد شکل بگیرد هم آقای خاتمی و هم آقای عارف باید آن روزی که بدون قید و شرط حمایت کردند از آقای روحانی می‌گفتند ما از شما حمایت می‌کنیم به شرط آنکه معاون اولی را بدهید به بچه‌ها و دوستان ما، یا مثلا پنج تا وزارتخانه را ده تا استانداری را بدهید. ولی اینها هیچ حرفی نزدند.

نگرانی اصلی اصلاح‌طلبان در آن مقطع بازگشت جریان‌های افراطی و تفریطی به حاکمیت یا قدرت سیاسی بود و نگران این بودند که کشور با آن رویکرد در آستانه جنگ و ادامه تحریم و بحران‌های عمیق‌تر قرار خواهد گرفت.

آقای جوادی‌حصار، عوض کردن مصطفی پورمحمدی وزیر دادگستری چه؟ که اسمش در ارتباط با نوار آیت‌الله منتظری مطرح شده که احمد منتظری گذاشته روی وبسایت و نشان می‌دهد که ایشان یکی از مخاطبان انتقادهای آیت‌الله منتظری بودند در سال ۱۳۶۷ که این اعدام‌های دسته جمعی را متوقف کنید. آیا ممکن است چنین درخواستی مطرح شود؟ با توجه به اینکه در شبکه‌های اجتماعی در سه هفته گذشته که از این موضوع می‌گذرد آقای روحانی خطاب یک عده از فعالان مجازی قرار گرفته.

آقای روحانی و جنس صحبت‌هایی که عرض کردم از طرف آقای خاتمی یا آقای عارف هیچکدام معطوف به این نوع رویکرد نبود که بخواهند در منازعه بین امام خمینی و شاگرد ممتاز ایشان حضرت آیت‌الله منتظری یک طرف ماجرا را بگیرند.

اصلا این رویکرد را نداشته، نه دولت نه آقای عارف نه آقای روحانی نه آقای خاتمی هیچکدام این رویکرد را نداشتند که بخواهند یک طرف ماجرا را بگیرند. بعضی‌ها اعلام کردند که اگر این کار نمی‌شد بهتر بود.

ولی به هیچ روی سخنان انتقادی آقای عارف و آقای خاتمی معطوف به این نیست که شما این وزیر را عوض کن چون در آن ماجرا قرار گرفته. رویکرد عمومی این است که ما باید کاری کنیم که انگیزه‌های مردم برای ادامه حضور افزایش پیدا کند.

آنجا که تحقق مطالبات مردم به افزایش حضور منجر می‌شود تکلیف است که این تغییرات را ایجاد کنیم. آنجا که عدم تغییر و عدم توجه به کاهش مشارکت منجر می‌شود توجه و تذکر می‌دهند.

یک ذهنیت در برخی افراد جامعه داشت شکل می‌گرفت که دولت استراتژی بقا برای خودش تعریف کرده و بر سر ماندن در کرسی ریاست جمهوری یا اریکه قدرت سیاسی و اجرایی کشور حاضر نیست بر سر حقوق شهروندان و مطالباتی که اعلام کرده با جریان‌های اقتدارگرا و تمامیت خواه و نیروهای موثر در قدرت سیاسی به گفتگو و یا نوعی تعامل و چانه زنی بپردازد و بر سر آن حقوق حتی کوتاه بیاید. این جایی بود که نگرانی شدید ایجاد می‌کرد و این نگرانی شدید به کاهش مشارکت و در نهایت شکست اردوگاه اصلاح‌طلبان و حامیان دولت منجر می‌شد که دغدغه مثبتی بود و باید هم اعلام می‌شد.

آقای آهی، در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران نحوه برخورد به مساله تحریم‌ها و مذاکرات هسته‌ای به اصلی ترین موضوع انتخابات تبدیل شدند. در تعیین موضوع‌های انتخابات این دوره دغدغه‌های روابط بین‌الملل حرف اول را می‌زند یا نگرانی‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی؟

شهریار آهی: خود برجام هم به علت پیوندش با مساله اقتصادی بود که اهمیت بیشتری را در انتخابات یازدهم پیدا کرده بود. الان هم مساله اقتصاد مهمتر است.

ولی مهمترین شاید این باشد، اشاره‌ای هم آقای جوادی حصار به آن کردند، در مسیر فقدان تدریجی اقتدار آقای خامنه‌ای چیزی که مهمترین است برای ثبات نظام این است که آقای روحانی کنار بیایند با نهادهای امنیتی و نظامی. بدون آن و در رقابتی که تا دیروز موجود بود سخت آسیب‌پذیر می‌کند جمهوری اسلامی را. شاید یک نگرانی اصلاح‌طلبان هم از همین باشد که جبر زمان آقای روحانی را ممکن است به سپاه نزدیک کند.

منتهی این نزدیکی که حتما دلخواه آقای خامنه ای هم هست. لااقل مسایل مقطعی مثل افشاگری‌ها و تخریب دو طرف مسلما دلخوش ایشان نیست. ولی در یک توافق نهایی و باثبات بین آقای روحانی و سپاه مشکلات زیادی وجود دارد.

درست است که ممکن است بگوییم سپاه نیاز دارد به چهره سیاسی که مقبولیتی داشته باشد. ولی چه نیازی دارد به مقبولیتی که اعتبارش را از مخالفت با سیاست‌های سپاه و تندروها کسب کند. یا اینکه توافق روی چه سیاستی؟ نزدیک شدن به غرب، اقتصاد معقولتر، فشار کمتر روی مردم؟ خب نهادهای انقلابی تندرو با همه اینها مشکل دارند. حتی اگر چنین توافقی هم بشود هرکدام چطوری می‌توانند پشتیبانان خودشان را پشت این توافق بکشند؟

اینجاست که محدود کردن پشتیبانی اصلاح‌طلبان از آقای روحانی مطرح می‌شود و نیاز سپاه برای روغن کاری اصطکاکها بین نهادهای انقلابی با دست بردن با اسلحه در اقتصاد که مخل برنامه‌های آقای روحانی است.

این است که این مشکلات وجود دارد و ثبات جمهوری اسلامی بعد از آقای خامنه ای در گرو حل این مشکلات است.

آقای برزین، به نحوه برخورد اعتدال‌گرایان و اصلاح‌طلبان اشاره کردید. اگر بخواهید یک جمعبندی ارائه دهید اعتدال‌گرایان، اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان و طیف‌های مخالف حکومت از حامیان تغییر و گذار مسالمت آمیز تا براندازها هر کدام با اتخاذ چه برخوردی از فضای پیش انتخاباتی بهره بیشتری خواهند برد ؟

سعید برزین: اجازه بدهید اشاره‌ای کنم به صحبت‌هایی که دوستان کردند.

جناب جوادی حصار گفتند که وقت تغییر است و این نگرانی وجود دارد که اگر تغییر رخ ندهد می‌تواند روی رای مردم تاثیر بگذارد. به اعتقاد من امکان تغییر در هشت ماه آینده وجود ندارد و امکان بهبود اوضاع اقتصادی چنین انتظاری در هشت ماه واقع‌بینانه نیست و مساله قاعدتا باید محدود شود به عامل روانشناسی و مساله تبلیغاتی. یعنی هیچ راه حلی نیست به جز مدیریت کردن اوضاع به لحاظ روانشناسی و تبلیغاتی تا زمینه انتخابات را فراهم کند. باید مساله را تقلیل داد به این.

جناب آهی هم فرمودند که مساله اصلی رابطه روحانی با امنیتی‌ها است. من این را نمی‌بینم. یعنی روش روحانی در قبال جناح راست یک روش پراگماتیستی بوده به این معنا که تا مرز حذف سیاسی طرفین پیش بروند ولی به حذف دست نزنند. به نظر من این روش استمرار پیدا خواهد کرد.

در شرایطی که موجود است قبل از انتخابات به نظر من نیرویی که باید بیش از پیش مد نظر داشت اصول‌گرایان هستند. در شرایط کنونی اصول‌گرایان میانه رو قاعدتا تنها شانسی هستند که شاید با روحانی رقابت کنند. مثلا قالیباف. ولی تندروها و سنتی‌های اصول‌گرایان حاضر به قبول این واقعیت نیستند. چون قبول این واقعیت به معنای پایان فصل ایدئولوژی اینها خواهد بود.

گفتمان احمدی‌نژاد چه شخص احمدی‌نژاد چه تیپ مشابه او دیگر نمی‌توانند آرا را به طرف خودشان جلب کنند. این به این معنا است که تندروها با یک افت و ریزش شدید ایدئولوژیکی مواجه هستند و برنامه‌ای برای مشکلات کشور در سطح کلان برای اقتصاد، فرهنگ و سیاست خارجی ندارند و مجبورند خودشان را به شعار ومبارزه تبلیغاتی محدود کنند.

تنها کسی که شاید بتواند چالشی جدی برای آقای روحانی باشد از میانه‌روهای اصول‌گرا است ولی به خاطر تشتت آرا میان اصول‌گرایان هم امکانش بسیار محدود است.

آقای برزین، آن عده که خارج از جمهوری اسلامی هستند و مخالف حکومت اند با چه رویکردی می‌توانند از فضای پیشا انتخاباتی بهره ببرند؟

من معتقدم یکی از مشکلات اساسی که مخالفان جمهوری اسلامی دارند این است که واقعیت موجود را نمی‌پذیرند و واقع‌بینی در سیاست ندارند.

به اعتقاد من امکان ندارد که شما نیروهای اصول‌گرا و اصلاح‌طلب را از صحنه سیاسی کشور حذف کنید. امکان وجود ندارد که کسی از صحنه روزگار محو شود به خصوص در کوتاه مدت یعنی مثلا در هشت ماه آینده. نه اصلاح‌طلب و نه اصول‌گرا.

متاسفانه برخی از نیروهای خارج از حکومت به حذف یکدیگر کمر بسته‌اند و می‌خواهند یکدیگر را از بین ببرند و این کار شدنی نیست. البته همانطور که نیروهای داخل حکومت را نمی‌شود حذف کرد نیروهای خارج از حکومت یعنی نیروهای سکولار ایرانی هم قابل حذف نیستند. تصور اینکه شما بتوانید طبقه متوسط مدرن غیرمذهبی را حذف کنید واقعی نیست.

حتی نیروهای رادیکال اپوزیسیون را هم نمی‌توانید حذف کنید. طرفداران رژیم سابق، جمهوریخواهان ملی و غیره همه اینها حضور دارند و مساله این است که یک واقع بینی تزریق شود به صحنه سیاسی ایران و این نیروها بپذیرند که قدرت حذف یکدیگر را ندارند و حالا ببینیم هشت ماه آینده این نیروهای می‌خواهند با هم زندگی کنند، آیا می‌خواهند به قصد کشت با هم گلاویز شوند و بزنند و بخورند یا اینکه به نحوی موجودیت هم را به رسمیت بشناسند. این مساله کلیدی است برای نیروهای خارج از نظام و البته باید حوصله داشت.

آقای جوادی‌حصار، فرصت مانده برای اینکه به واکنشی که آقای برزین به گفته های شما نشان دادند پاسخی بدهید.

محمد صادق جوادی‌حصار:‌ در مقام پاسخ نیستم. صحبت ایشان صحبتی است که باید شنید و به آن توجه کرد. ولی تصور من این است که وقتی که دوستان ما می‌گویند باید تغییر ایجاد کرد بیشتر از همان منظری است که نگران وضعیت عمومی اند. می‌‌خواهند که کاهش مشارکت به وجود نیاید.

در حقیقت نه اصلاح‌طلبان و نه اصول‌گرایان در کشور حداقل عقلایشان در پی حذف کامل هم نیستند. دولت ائتلافی یا اعتدالی آقای روحانی محصول همین نگاه تعاملی است. آقای روحانی هم با اصلاح‌طلبان وارد گفتگو شد و هم با اصول‌گرایان معتدل و حامی خودش.

دو سر طیف حامیان آقای هاشمی و آقای خاتمی و آقای عارف در دولت تقریبا ایفای نقش کردند. حالا اصلاح‌طلبان یک جاهایی پررنگتر بودند و یک جاهایی کمرنگ تر بودند.

بنای اصلاح‌طلبان در این دولت به هیچ روی تصاحب کرسی‌های قدرت از منظر اصلاح‌طلبی نبود. آنها نیامدند در انتخابات از آقای روحانی حمایت کنند و بگویند که آقا ما را اگر وزیر نگذاشتید حمایت نمی‌کنیم. در حقیقت حمایت موثر اما با رویکرد انتقادی.

آقای آهی، شما چه مطلبی دارید در واکنش به نکته‌ای که آقای برزین گفتند در مورد ارتباط دولت روحانی با امنیتی‌ها؟

شهریار آهی: محدود نگاه داشتن رقابت‌ آقای روحانی با امنیتی‌ها مستلزم یک فصل الخطابی هست. همان سری که گفتم که باید باشد تا دو بال با هم هماهنگ باشند. سئوال این است که وقتی آن سر نباشد لااقل نتواند کارکرد خودش را اعمال کند چه می‌شود؟ پارادایم عوض می‌شود.

خیلی از نیروهایی که آقای برزین از تعامل و تعادل بین آنها صحبت کردند در پارادایم موجود هست. ولی وقتی پارادایم عوض می‌شود دیگر مساله صندلی‌های روی کشتی تایتانیک مطرح نیست. خود تایتانیک پایین می‌رود.

قبل از فروپاشی شوروی در سی پی اس یو [حزب کمونیست اتحاد شوروی] ببینید آقای گورباچف چه صحبت‌هایی می‌کرد و می‌خواست تعادل چه نیروهایی را حفظ کند. هیچکدام از آن نیروها دیگر وجود خارجی نداشتند بعد از یک روز انقلابی.

آقای برزین، نکته آخر شما؟

سعید برزین: نه اصلاح‌طلبان قابل حذفند نه اصول‌گرایان. نه طبقه متوسط مدرن غیرمذهبی ایران قابل حذف است نه نیروهای جمهوریخواه ملی.

به سوریه و عراق نگاه کنیم. بعثی‌های سوریه و عراق علی‌رغم ده سال جنگ هنوز در صحنه حضور دارند. طالبان را نگاه کنید. به رغم بیش از ده سال جنگ هنوز در صحنه سیاسی هستند. اصول‌گرا و اصلاح‌طلب ایرانی عقبمانده تر از این نیروها نیستند. و این ها به اشکال متفاوتی به حیات خودشان ادامه خواهند داد و قابل حذف شدن چه در داخل نظام و چه در خارج نظام احتمالش وجود ندارد.

باید به این جمع‌بندی نزدیک شد که طرفین موقعیت هم را به رسمیت بشناسند و در یک چارچوب وسیع‌تر مواضعشان را تنظیم کنند.