چرا آمریکا این قطعنامه را وتو نکرده است؟
چون به گفته آقای کری ادامه ساختوساز اسرائیلیها در اراضی اشغالی فلسطینی، جایی برای اینکه فلسطینیها کشور مستقل بسازند باقی نمیگذارد. در واقع "راهحل دو-کشور" را غیرممکن میکند. و این (تنها) راهحلی است که آمریکا و جامعه بینالملل به رسمیت میشناسند.
اسرائیلیها اخیرا شروع به ساختوساز کردهاند؟
خیر. ساختوساز در سرزمینهایی که اسرائیل در سال ۱۹۶۷ اشغال کرد، نزدیک نیم قرن است که ادامه دارد - گاه تندتر، گاه کندتر.
پس چرا شورای امنیت تازه قطعنامه صادر کرده؟
قبلا هم قطعنامه مشابه این صادر شده، اما نه در یکی دو دهه گذشته. آخرین باری که قطعنامهای با لحنی نسبتا تند در محکومیت ساختوساز اسرائیلیها در سرزمینهای اشغالی صادر شد، سال ۱۹۸۰ بود.
در این سیواندی سال اسرائیل همچنان در سرزمینهای اشغالی شهرک میساخته؟
بله. سال ۱۹۷۰ جمعیت شهرکنشینهای یهودی در سرزمینهایی که اسرائیل سال ۱۹۶۷ اشغال کرده بود (کرانه غربی رود اردن، نوار غزه، بیتالمقدس شرقی، بلندیهای جولان) حدود ۱۰ هزار نفر بود. این رقم در حال حاضر حدود ۵۰۰ هزار نفر است.
ایرادی زندگی یهودیها در شهرکهای کرانه غربی یا بیتالمقدس شرقی چیست؟
ماده ۴۹ کنوانسیون چهارم ژنو که پس از جنگ جهانی دوم به امضا رسید، میگوید "قدرت اشغالگر" نباید جمعیتش را در سرزمینهایی که اشغال کرده اسکان بدهد. از همین رو عملا همه کشورهای جهان - حتی آمریکا - شهرکنشینهای اسرائیلی را غیرقانونی میدانند.
پس اسرائیل چه طور هنوز شهرک میسازد؟
دولت اسرائیل از اساس "اشغالی" بودن سرزمینها را زیر سؤال میبرد و میگوید موقعیت حقوقی این سرزمینها تثبیت نشده و همچنان محل مناقشه است.
مسئولیت تداوم "مناقشه" با کیست؟
بستگی دارد از کی بپرسید. هم فلسطینیها هم اسرائیلیها طرف دیگر را متهم میکنند که "اهل صلح" نیست. اهمیت قطعنامه اخیر و سخنرانی آقای کری از همین بابت است که به نظر میآید مسئولیت "فروپاشی راهحل دو-کشور" را تلویحا به گردن دولت بنیامین نتانیاهو و سیاستهای دولت ائتلافی راستگرایش میاندازد.
نتانیاهو چه میگوید؟
آقای نتانیاهو مثل برخی دیگر از رهبران اسرائیل میگوید ریشه مشکلات این است که فلسطینیها حق موجودیت اسرائیل را به رسمیت نمیشناسند. او دولت آقای اوباما را به جانبداری از فلسطینیها متهم کرده و گفته قطعنامه ۲۳۳۴ تغییری در برنامههای ساختوساز اسرائیل ایجاد نمیکند.
+ بیشتر بخوانید: بنیامین نتانیاهو سخنان جان کری را محکوم کرد
آیا قطعنامه علیه اسرائیل بی نتیجه است؟
نمیشود به این سادگی گفت. به هر حال قطعنامه شورای امنیت نشان از اجماع جامعه بینالملل - دست کم در مخالفت با شهرکسازی اسرائیلیها - دارد. مثلا بند پنجم قطعنامه از همه کشورهای عضو سازمان ملل متحد میخواهد در مناسباتشان با اسرائیل بین "قلمرو کشور اسرائیل" و سرزمینهایی که سال ۱۹۶۷ اشغال شده "تمایز قایل شوند". چنین درخواستی میتواند راه را برای بازنگری دولتها (به خصوص اتحادیه اروپا) در قراردادهای تجاریشان باز کند - و حتی به تحریم تولیدات اسرائیل در سرزمینهای اشغالی بیانجامد.
قطعنامه چه نتیجهای دارد؟
در کوتاهمدت قاعدتا هیچ. اما در درازمدت ممکن است فشار بینالمللی بر دولت اسرائیل را بیشتر کند، چه در سازمان ملل متحد، چه در نهادهای دیگر مثل دیوان کیفری بینالمللی یا فیفا - که مدتی است میخواهد در مورد وضعیت تیمهای فوتبال شهرکنشینها و حضورشان در لیگ اسرائیل نظر بدهد.
نقش فلسطینیها در این میان چیست؟
واقعیت این است که از فلسطینیها کار چندانی برنمیآید. تشکیلات خودگردان عملا منفعل است. سالهاست انتخابات برگزار نشده و دولت خودگردان بحران مشروعیت دارد. دوپاره شدن نیروهای سیاسی بین فتح و حماس هم وضع را بغرنجتر کرده. سیاست فلسطینی - شاید بتوان گفت حیات تشکیلات خودگردان - به کمکهای بینالمللی به ویژه کمکهای آمریکا و اتحادیه اروپا بسته است، و همین وابستگی استقلال عمل را از سران فلسطینی میگیرد.
امید که همیشه هست، اقلا روی کاغذ. اما واقعیت این است که چشمانداز برای فلسطینیها روشن نیست. اکثریت قاطع جمعیت فلسطینی ساکن سرزمینهای اشغالی زیر ۵۰ سال سن دارد. یعنی هرگز زندگی بدون "اشغال" را تجربه نکرده. و حالا مردی در راه کاخ سفید است که به نظر میرسد حتی "اشغال" را هم به رسمیت نمیشناسد.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمیکند.
افزودن دیدگاه جدید