سکوت و بهت رقیب اصلی، پیام های صادر شده و مجموعه فضای پس از انتخابات، چنان است که گویی باید روزهایی بیشتر بگذرد تا هم دو طرف و هم طرفدارانشان خاطره مناظره‌ها، سخنرانی ها، میتینگ ها و شعارها را از یاد ببرند.

آن سخنان و آن روزها، شاید اما تاثیرشان به این زودی ها از میان نرود و بازگشتن از مرزهایی در نور دیده شده را به آسانی ممکن نسازد.

آنچه گذشت

انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری، بدون شگفتی اما با رازها و ابهامات خاص خودش به پایان رسید و حسن روحانی، در پایان راهی پر پیچ و خم به همان مقصدی رسید که شاید رسیدن به آن در آغاز چندان برایش دشوار نمی نمود.

ورود ابراهیم رئیسی به صحنه رقابت های انتخاباتی اما، از همان ابتدا نه تنها رقیب اصلی حسن روحانی را مشخص کرد، بلکه نقش و مهر خود را بر روند انتخابات برجای گذاشت و کار را سرانجام به آنجا رساند که کمتر کسی تصورش را می کرد: روحانی برای پیروزی بر حریف و به میدان کشاندن رای دهندگان بالقوه، چهره تازه ای از خود به نمایش گذاشت و از بسیاری از خطوط قرمزی که پیشتر همه نامزدهای کامیاب و ناکام ریاست جمهوری رعایت کرده بودند، گذشت.

فضای به شدت دو قطبی شده جامعه و سیاست، حریف را هم به کارهایی واداشت که تا قبل از تحقق آنها کسی حتی تصور وقوعشان را هم نمی کرد. ابراهیم رئیسی، با همه ویژگی هایی که نامش تداعی می کند با خواننده ای رپ به گفتگو نشست و در میتینگ های خیابانی اش هرآنچه که زمانی جرم و هتک حرمت به ارزش های انقلاب و اسلام خوانده می شد، مباح و حلال شد.

تیجه این وضعیت، و افشاگری های بی‌سابقه ای که نتیجه اش تایید این واقعیت بود که فساد در همه ابعادش هر مرز جناحی و سیاسی، از قاعده تا راس هرم قدرت در جمهوری اسلامی را در برگرفته، اما نهایتا پیروزی دوباره حسن روحانی و شکستی همه جانبه و سنگین برای اصولگرایانی بود که بعد از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۷۶ و ۱۳۸۸ بار دیگر خطر حضور با یک نامزد را به جان خریده بودند.

دو آزمون قبلی، نتیجه ای تلخ به بار آورده بودند و آزمون سوم، به رغم همه سرمایه‌گذاری ها فرجامی متفاوت نیافت.

آنچه در راه است

اصولگرایان هنوز از شوک انتخابات و نتیجه اش بیرون نیامده اند و احتمالا ماه ها طول خواهد کشید تا بتوانند خود را بار دیگر بازیابند، حتی اگر برخی از آنها در اولین واکنش هایشان از ادامه راه خود، یعنی همان وعده های دوران رقابت های انتخاباتی، سخن گفته باشند.

کنون، هشدارها و تهدیدهایی از این دست حتی در رسانه های هوادار ابراهیم رئیسی هم بازتاب چندانی نمی یابند؛ همان رسانه هایی که تا دیروز بی وقفه و پرهیاهو از پایان “دولت پیر و ناتوان و چهار در صدی ” سخن می گفتند.

با این همه، پیام آیت الله علی خامنه ای، نشان داد که حسن روحانی در دور دوم ریاست جمهوری اش، دورانی بس دشوار و پرتنش را در پیش خواهد داشت.

رهبر جمهوری اسلامی، به همان اندازه که از مشارکت گسترده مردم در انتخابات تشکر کرد و همچون همیشه آن را نشانه وفاداری مردم به نظام اسلامی خواند، از گفتن تبریک به برنده این انتخابات و یکی از دلایل پرشور شدن آن و بردن نامش خودداری کرد.

حسن روحانی، در مقابل در اولین سخنرانی خود پس از پیروزی، بارها با احترام فراوان از آیت الله خامنه ای و نقش او در انتخابات تقدیر کرد، اما احتمالا تشکر او از محمد خاتمی و تجلیلش از اکبر هاشمی رفسنجانی، از میزان تاثیرگذاری سخنانش در دلجویی از رهبر جمهوری اسلامی خواهد کاست.

حسن روحانی اما فقط با این دشواری رو به رو نیست: او از یک سو باید به کسانی که با اعتماد و رای دوباره امکان پیروزی اش را میسر ساختند اطمینان خاطر دهد که به تعهدات و وعده هایش وفادار است و از سوی دیگر، باید بر زخم های رقیبی مرهم بگذارد که به رغم شکست همچنان بسیاری از نهادهای اصلی قدرت را در دست دارد و می تواند در ماه های پیش رو برایش مشکلات بسیار بیافریند.

او در ایجاد این موازنه و تعریف مناسباتش با رهبر نظام و هسته مرکزی قدرت، پس از مناظره های و سخنرانی های دو هفته اخیرش بر چه تکیه خواهد کرد؟ رای دوباره ای که گرفته یا سوابق همکاری و همراهی و تاخیر در عمل به وعده ها؟

روحانی در سخنرانی اش به تلویح از احتمال اعمال تغییراتی برای تشکیل کابینه ای تازه سخن گفته است؛ گامی که می تواند اولین خوان پیش روی او و آزمونی باشد که می تواند به یک اندازه هم برای هواداران و هم رقیبانش مهم باشد.