مشکلات داعشی
انجمن ایران پژوهی انجمنی است که در سال ۱۹۶۷ پایهگذاری شد و بعد در ۱۹۷۳ به صورت رسمی در آمریکا ثبت شد. اسم انجمن را موقع ثبت گذاشتند: "انجمن بینالمللی ایران شناسی."
اما اگر حروف اول اسم این موسسه را به زبان انگلیسی کنار هم ردیف کنید، میشود ISIS (آیسس) یعنی همان کلمه مخففی که برای گروه موسوم به دولت اسلامی (داعش) در انگلیسی به کار میرود؛ گروه اسلامگرایان تندرویی که در عراق و سوریه متهم به شنیعترین جنایات هستند.
تورج دریایی استاد تاریخ در دانشگاه کالیفرنیا در شهر ارواین که به شوخی خود را آخرین رئیس ISIS معرفی میکند، میگوید که به خاطر مشکلاتی که برای این انجمن پیش میآمد اسم انجمن را به ایران پژوهی تغییر دادند. حالا مخفف اسم این انجمن شده: ای آی اس (AIS)
لابد شما هم تایید میکنید که اگر ایران با حرفی به جز حرف I در انگلیسی شروع میشد این مشکلات شباهت به وجود نمیآمد.
مشکلات بانکی
از همان سال ۱۹۷۳ که این انجمن به همت پژوهشگرانی چون دکتر احسان یارشاطر و علی بنیعزیزی در آمریکا بنیان گذاشته شد، کلمه ایران در نام این بنیاد بود. از همان سالها این بنیاد با اسم و رسم خودش در بانکهای آمریکا حساب داشت.
با بالا گرفتن دعواهای سیاسی بین ایران و آمریکا، و تحریم پشت تحریم این بنیاد با مشکلات بانکی روبهرو شد.
هوشنگ شهابی، استاد دانشگاه بوستون که از روسای پیشین بنیاد بوده میگوید وقتی که میخواستند پول هتل را در کشور میزبان کنفرانس بپردازند بانکها از انتقال پول خودداری میکردند: "برای اینکه در قسمت توضیحات اسم ایران آمده بود. هرچیزی که کلمه ایران توی آن باشد بانکها ترتیب اثر
تورج دریایی، رئیس انجمن ایرانپژوهی به کسانی که از نقاط مختلف دنیا برای شرکت به این کنفرانس آمدهاند خوشآمد گفت
آقای دریایی هم از یک جلسه گفتوگوی سرراست و در نوع خود صمیمانه با مدیران بانکی میگوید که از فشار دولت آمریکا برای مبادلات مالی مرتبط با ایران صحبت کردهاند: "بانکها میگفتند که ببینید ما میدانیم شما که هستید. سالهاست با شما حساب داریم. اما شما پولتان را بگیرید و ببرید. این لطفی است که ما میتوانیم به شما بکنیم."
انجمن هم پولهایش را برداشته و از آمریکا به حسابی در کانادا منتقل میکند.
آقای شهابی میگوید که حساسیت به نام ایران در بالای نقل و انتقال مالی بوده است.
مشکلات ویزایی - آمریکا
کنفرانسهای این انجمن هر دو سال یک بار و در یکی از شهرهای اروپایی، آمریکا یا کانادا برگزار میشود. طبیعتا کسانی که در آن کشور اقامت ندارند باید برای گرفتن ویزا اقدام میکردند و خودشان را به محل کنفرانس میرساندند.
تورج دریایی میگوید که دولت آمریکا بیتوجه به درخواستهای متعدد و نامههای فرستاده شده از طرف انجمن، تصمیم گرفته که به این پژوهشگران ویزای ورود به آمریکا ندهد. او میگوید که پژوهشگران در ایران، ارمنستان و هند نتوانستهاند برای ورود به آمریکا ویزا بگیرند.
آقای شهابی پژوهشگران مقیم کانادا را هم اضافه میکند که گاهی آنها هم برای ویزای ورود به آمریکا مشکل داشتهاند.
یعنی ایرانیانی که فقط گذرنامه ایرانی داشتهاند به سختی میتوانستند برای ورود به آمریکا ویزا بگیرند.
مشکلات دسیسهپنداری - ایران
برای حل مشکلات ویزایی، انجمن تصمیم میگیرد که در سال ۲۰۱۲ کنفرانس را در ترکیه برگزار کند تا پژوهشگران مقیم ایران بتوانند بدون ویزا به آنجا سفر کنند.
استقبال خوبی هم از کنفرانس میشود اما فقط یک مشکل به میان میآید. مشکل نگاه منفی ایران به این کنفرانس. هوشنگ شهابی، رئیس وقت انجمن ایرانپژوهی ماجرا را این طور شرح میدهد: "دو هفته قبل از کنفرانس، (روزنامه) کیهان یک مقاله داشت که این (کنفرانس) یک دسیسه و توطئه صهیونیستی است."
به دنبال آن به شرکت کنندگان "ابلاغ شد که نباید به کنفرانس" بروند و اگر به سرشان بزند که بروند، شرکت در کنفرانس برایشان "نتایج منفی خواهد داشت."
آقای شهابی میگوید که با یکی دو استثنا، بقیه این تهدید را جدی گرفتند و به کنفرانس نیامدند.
خداداد رضاخانی، تاریخدان و پژوهشگر در دانشگاه پرینستون، به شک حکومتها اشاره میکند که نمیتوانند بپذیرند کسانی صرفا به دلیل علاقه، موضوعی را برای تحقیق انتخاب کردهاند.
او میگوید که در دوره مدرن این نگرش بوده که اگر کسی درباره موضوعی تحقیق میکند «حتما غرض و مرضی در کارش» وجود دارد.
زندگی ادامه دارد
چندی پیش که دعوای سیاسی بین ایران و آمریکا بالا گرفت و دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا تهدید کرد که بلایی تاریخی سر ایران میآورد، آقای رضاخانی در صفحه فیسبوک خود نوشت که پیشتر هم ایرانیها از این دست هجومها دیدهاند و این موضوع جدیدی نیست: "منظورم همان حرفی است که ایرانیها میزنند بود که این آب از سر ما گذشته و مثال حمله مغول را مطرح کردم."
او به فشارهای دولتهای ایران و آمریکا به کنفرانس ایرانپژوهی آگاه است اما میگوید که ارتباطات در این دوره بسیار راحتتر شده است و نمیتوان به راحتی جلوی پژوهشها را گرفت: «زندگی جریان دارد و کار ما هم جریان دارد و با مشکل درست کردن نمیتوان جلویش را گرفت.»
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمیکند.
افزودن دیدگاه جدید