۱۵ تشکل سیاسی دربرگیرنده‌ی ۳۲ گروه اپوزیسیونی، طی برآمدی امیدبرانگیز، در روزهای اخیر «میثاق حق ِ زندگی»(*) را تایید و هر یک مستقلاً آن را انتشار همزمان دادند. اقدامی مسئولانه که صفحه‌ی نوینی را در سپهر اپوزیسیون می‌گشاید. اهمیت این اقدام به ارزش‌هایی است که آنها را بشمریم:

۱) تا به امروز موردی در اپوزیسیون سراغ نداشتیم که توانسته باشد چنین کمیت و تعدادی از جریانات مخالف جمهوری اسلامی و مبشر آزادی و دمکراسی را در این شکل ابتکاری کنار هم گردآورد. پوششی که این هم‌سویی و هم‌راهی از نظر کثرت جریانات شکل داده است، واقعاً بی همتاست. نخستین ارزش این حرکت سیاسی را می‌باید در جدیت این جمع برای جمع‌گرایی و حرکت در سمت تجمیع جست.

۲) از نظر تنوع در ترکیب نیز، تاکنون شاهد چنین برآمد مشترکی در اپوزیسیون جمهوری اسلامی نبوده‌ایم. تنوع درون این جمع، بخاطر افق برنامه‌ای و پایگاه اجتماعی مشترکین، به ویژه برخورداری از تاریخ و نیز سابقه‌ی اپوزیسیونی و جایگاه سیاسی قابل تاکیدی است که بیشترینه‌شان به آن شهره‌اند.

۳) اهمیت برآمد مشترک مزبور نیز فقط از نظر مخالفت آن با جمهوری اسلامی نیست بلکه اتکایی است که بر اشتراکات ارزشی و برنامه‌ای دارد و مبین نگاه آینده‌نگرانه به پسا جمهوری اسلامی است. نشانگر اینکه، تجمع سلبی حول مبارزه‌ی لازم با نظام حاکم کافی نیست و ضرورت دارد که از همین حالا و بگونه‌ی گفتمانی و توافقات نوع میثاقی، اینده را در وجوه اثباتی به نمایش گذاشت.

۴) این برآمد در شکلی مسئولانه‌ توانست آن روش زیانبار دیرسال در اپوزیسیون ایران را پشت سرنهد که گویا موضع‌گیری مشترک تنها در اشتراک مطلق بر متن ممکن است. جریاناتی از این جمع هم‌سو، مطابق با باورها و ادبیاتی که دارند ضمن تصریح حق برداشت خود از این یا آن مورد «میثاق» در زیرنویس منتشره‌، اصل را همانند بقیه بر تایید کلیت «میثاق» نهادند. همین، خود ارزش نوینی را در اپوزیسیون آفریده است: استقلال نظر بجای خود، اصل اما بر اشتراکات است و نه تمایزات.

۵) اقدام مشترک حول این «میثاق»، نوعی از عمل مشترک است که ارزش مضمونی آن با هر آینده‌ی‌ جمع انتشار دهنده‌، باز جای خود باقی می‌ماند. آگاهانه بودن حرکت نیز به اینست که هر موافق کلیات متن تحت هر شرایطی همچنان می‌تواند از مفاد موضوع همراهی و حقانیت آن دفاع کند. سنجیدگی حرکت، پیش از همه در جاانداختن مضمون و موضوع ِ موضع‌گیری است.

۶) این برآمد، تلفیق جسارت و بردباری سیاسی را نشان داد. بجای جنجال‌آفرینی‌های ِ بی‌پایه و فاقد پشتوانه که همواره آبستن ِ شکست‌ها، دلزدگی‌ها و سرخوردگی‌ها می‌شوند، ترجیح را بر پیش‌روی ِ آهسته ولی استوار می‌گذارد. ارزش این حرکت به ماندگاری آنست، زیرا تلاش‌های ِ کم صدا ولی دراز مدت را به پشتوانه‌ دارد. هر آینده‌ی روشن، نیازمند گذشته‌ی دیروز مستحکم و امروز دوام‌دار است.

۷) نشر همزمان این متن، نشانه‌ی رشد ِ فهم ِ ضرورت رسیدن ِاپوزیسیون ِ آزادیخواه و دمکرات به هماهنگی عملی است. انتشار جمعی این «میثاق» راه را بر تقویت فضای گفتگو و ایجاد و تحکیم مناسبات در اپوزیسیون دمکراسی‌خواه هموار می‌کند و به این اعتبار، نقطه عطف را می‌ماند. این دستاورد را باید ارج نهاد و سکویی برای هماهنگی ملی در مبارزه با جمهوری اسلامی دانست.

۸) نشر همزمان «میثاق ِ حق زندگی» در آستانه‌ی سالگرد جنبش انقلابی «زن – زندگی – آزادی» از سوی جریانات انتشار دهنده، نشانه‌ی پیوند مضمونی آنها با این جنبش مدنی و مطالبات آنی و آتی آنست. زن، زایای زندگی و عین زندگی است و زندگی بی حق آزادی، پژمردن حیات است و از نفس انداختن آدمی. جمع ِ انتشار دهنده، یک سالگی جنبش «مهسا» را خوب به پیشواز رفته است.