گزارش‌ها از ایران و تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی طی روزهای اخیر حاکی از ادامه ازدحام خودروها در پمپ‌بنزین‌هاست که در مواردی باعث صفهای طولانی پشت جایگاههای عرضه سوخت شده است. تصاویر ارسالی از بعضی شهرها نظیر اصفهان حاکی از آنست که بعضی جایگاه‌ها به دلیل نبود سوخت بسته شده‌اند.

ازدحام در پمپ بنزین‌ها در شهرهایی نظیر تهران، شیراز، گرگان و بسیاری از شهرهای دیگر در جریان بوده است.

یکی از شهروندان به بی‌بی‌سی فارسی گفته «به جایگاه‌داران در آذربایجان غربی دستور داده شده از ۱۰ شب تعطیل کنند تا صبح بتوانند خدمات بدهند.»

در شهرهای کوچکتر که تعداد جایگاههای عرضه سوخت کم است، وضعیت متفاوت‌تر از شهرهای بزرگ است.

یک شهروند در میناب می‌گوید در این شهر ۴ پمپ بنزین وجود دارد که ازدحام خودروها باعث شده آنها ساعتها منتظر بمانند و «بنزین آزاد را فقط می‌توان از ساعت ۱۲ نیمه شب تا ۶ صبح گیر آورد.»

اتفاقات اخیر در حالیست که شرکت ملی پخش فرآورده‌‌‌های نفتی در ایران اعلام کرده سهمیه بنزین هیچ تغییری نکرده و کمبود سوخت را هم رد کرده است.

سهمیه‌ای که این شرکت از آن صحبت می‌کند ۶۰ لیتر بنزین با قیمت ۱۵۰۰ تومان و ۱۵۰ لیتر با قیمت ۳۰۰۰ تومان در کارت سوخت افراد است.

مدیرعامل این شرکت گفته جایگاه‌ها به میزان «مناسب» سوخت دارند و به تعداد خودروها در ایران کارت سوخت شخصی در اختیار شهروندان است.

این شرکت علت ازدحام در جایگاه‌ها را رواج «شایعات» دانسته است.

همزمان جواد اوجی، وزیر نفت ایران هم افزایش قیمت بنزین را رد کرده است.

او در حاشیه جلسه هیئت دولت گفته: «خیال مردم راحت باشد که افزایش قیمت بنزین صورت نمی‌گیرد و و دولت چنین برنامه ای ندارد.»

بعضی از رسانه‌های حکومتی در ایران دلایل دیگری برای شلوغی‌های اخیر در پمپ‌بنزین‌ها ارائه کرده‌اند.

از جمله خبرگزاری‌های نزدیک به دولت در گزارشهایی «خرابی نازل‌ها» در شهرهایی نظیر تهران را علت این ازدحام دانسته‌اند و گفته‌اند «قطعی نازل‌های سوخت حتی تا یک سوم ظرفیت یک جایگاه را نیز شامل می‌شود که این موضوع عامل اصلی ایجاد صف در برخی پمپ بنزین هاست.»

در این گزارش‌ها به «سفرهای تابستانی» در کنار «از کارافتادگی نازل‌ها» اشاره شده و گفته شده «حدود ۵۸ هزار نازل سوخت‌گیری در جایگاه‌های عرضه بنزین در سراسر کشور وجود دارد که از این تعداد هم‌اکنون ۲ هزار و ۹۰۰ دستگاه از مدار خارج هستند.»

بعضی رسانه‌های دیگر به نقل از مقام‌های مسئول گفته‌اند افزایش مصرف در بعضی استان‌ها باعث تاخیر در ارسال محموله‌ها به نقاط دیگر شده است.

دلیل ازدحام در پمپ‌بنزین‌ها چیست؟

یکی از دلایل ازدحام‌های اخیر به الزام استفاده از کارت سوخت شخصی برمی‌گردد که محدودیت‌هایی برای استفاده از کارت سوخت جایگاه‌ها-بطور سراسری در ایران- به اجرا درآمده است.

البته قبلا هم در مواردی برای جلوگیری از قاچاق سوخت در مناطقی از ایران این محدودیت‌ها اجرا شده بود.

تا پیش از این مالکان خودرو برای حفظ سهمیه ۶۰ لیتری ماهانه (۱۵۰۰ تومانی) می‌توانستند از کارت مخصوص جایگاه‌داران هم استفاده کنند که حالا دچار محدودیت شده و افراد باید منحصرا از کارت شخصی خود استفاده کنند و به سهمیه خود متکی باشند.

محدودیت برای استفاده از کارت سوخت جایگاه‌ها برای کسانی که به هر دلیل کارت سوخت شخصی در اختیار ندارند-نظیر مالکان خودروهای نو یا کسانی که کارت خود را فراموش کرده‌اند- مشکل‌زاست.

استفاده از كارت سوخت برای بنزین آزاد در جايگاه‌ها هم با محدودیت روبرو شده که بر اساس آن هر نوبت سوخت‌گيری به ۱۵ ليتر، ۲۰ ليتر، ۳۰ ليتر و ۴۰ ليتر محدود شده است.

دلیل دیگر این ازدحام به اعمال محدودیت‌های زمانی منتسب شده که مالکان خودروها بعد از هر بار سوختگیری باید چند ساعت برای سوختگیری بعدی منتظر بمانند؛ این برای خودروهایی نظیر وانت‌ها و مسافرکش‌ها که مدام در خیابان‌ها یا جاده‌ها در ترددند، مشکل‌زاست.

این خودروها شاید روزانه بیشتر از سی لیتر هم مصرف داشته باشند.

برای خودروهای شخصی زمانی که خودرو یک بار ۶۰ لیتر را دریافت می‌کند، مجاز به دریافت۶۰ لیتر بعدی پس از «سه تا هشت ساعت» خواهد بود.

دلیل دیگری که به عنوان عامل ازدحام پمپ بنزین‌ها از آن یاد شده گزارش‌های تائید نشده از «کمبود بنزین» است؛ هر چند مقامهای دولتی آن را رد کرده‌اند.

البته اخیرا مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران گفته بود با توجه به روند افزایش مصرف در ایران، اگر واردات بنزین افزایش نیابد، این کشور به‌ زودی با کمبود بنزین رو‌برو خواهد شد.

سهمیه کنونی بنزین که از آبان سال ۹۸ در دولت حسن روحانی اجرایی و باعث اعتراضات گسترده در ایران شد، از همان ابتدا مورد انتقاد بسیاری قرار گرفته بود و بسیاری این سهمیه را بخصوص برای بنزین ۱۵۰۰ تومانی کافی نمی‌دانستند اما از طریق راههای جایگزین این کمبود را جبران می‌کردند که حالا این راههای جایگزین هم دچار محدودیت شده است.