حکومت شاه پس از استعفای علی امینی که گفته بود،،اقتصاد کشور ورشکسته است وارد مرحله ای از بی ثباتی شد.این همزمان شد با درگذشت آیت الله بروجردی  که از دخالت دین در حکومت جلو گیری می کرد و پس از   ،مرگ بروجردی حامی شاه 
خلأ بزرگی در حاکمیت شاه بوجود آمد. دستجات مختلف مذهبی شروع به نضج گرفتن کردند. نهضت آزادی  توسط مهندس بازرگان و همفکرانش تشکیل شد ودر خلأ مرجعیت دستگاه مذهبی شیعه  سکوتی برقرار  بود که خمینی از این فرصت کرد تا با براه انداختن مخالفت با لایحه ایالتی و ولایتی قدرت روحانیت را به زعامت خویش به کرسی نشاند. دولت اسدالله  علم پس از بلوای قم در سال ۴۲لایحه اصلاحات را پس گرفت  و دولت در موضع عقب نشینی قرار گرفت و اسدالله  علم معتقد بود که پشت شورش قم آمریکا ایستاده است.هنگامیکه اسدالله  علم عزم اعدام خمینی را کرد با وساطت برخی از روحانیون  اعدام خمینی  منتفی شد اما گفته شده است که آمریکا نیز مخالف خمینی بود و به شاه توصیه شد که جان خمینی حفظ گردد.همین امر تا سال ۱۳۵۷ ادامه داشت و شاه مخالف توصیه صدام حسین بود که خواستار کشتن خمینی بود.شاه حتی در سال ۵۷ به سازمان امنیت فرانسه گفته بود که از خمینی مراقبت کنند. سؤال اساسی در اینجاست که اینهمه واهمه و توصیه به شاه در مورد خمینی از کجا صادر می شد.این در حالی بود که ژنرال تیمور بختیار براحتی بدست ساواک  و همکاری استخبارات عراق کشته شده بود.یکی از هوشیاری های خمینی در قبل از بقدرت رسیدن در این بود نوک پیکان فعالیت خویش را فقط علیه شاه معطوف کرده بود و هیچگاه وارد مسایل خرده کاری سیاسی و موضع گیری مختلف به موضوعات مختلف نمی شد
خمینی هرگز ابراز عقیده نکرد که طرفدار شیخ فضل الله نوری و آیت کاشانی و فدائیان اسلامی به رهبری نواب صفوی بود .اگر خمینی افکار واقعی خود را به جامعه سیاسی معرفی می کرد، نیروهای سیاسی بهیچوجه با او همکاری نمی کردند.شعار خمینی قبل از انقلاب فقط این بود ،،همه با هم علیه شاه مبارزه کنیم،، اپوزیسیون مخالف شاه که قبل از انقلاب به نقطه ضعف رسیده بودند به شعار اتحاد علیه شاه ،خمینی باور آوردند و این  بدون آنکه شناختی درستی از خمینی داشته باشند انجام گرفت.نیروهای سیاسی ۱۵ سال فرصت داشتند که پس از بلوای خمینی در قم ، دید گاههای خمینی را بررسی کنند اما اما ضدیت کور آنان با شاه مانع از تحقیق و کاوش در اندیشه های خمینی شد.جریانات مذهبی مختلف در دستجات مختلف علیه شاه در حال تشکیل شدن بود و شاه برای آنکه ثابت کند واقعا شاه شیعیان جهان است به اسلام نوازی روی آورده بود تا جایی که از نیروهای اسلامی نیز سبقت می گرفت.تاسیس حسینه  ارشاد و سخنرانی های علی شریعتی در سال ۴۸ از جمله آنها  بود.علی شریعتی بعدها به معلم انقلاب معروف شد.