افزودن دیدگاه جدید

همانطور که گفتم، اول یه نگاهی به آینه بیندازیم و خودمان را دقیق ورانداز کنیم، بعد دنبال خلعت آویختن به اندام خودمان سگدوهای متابعتی و تقلیدی بزنیم. موانع تفکّر را باید در ذهنیّت خود جست؛ نه محصولاتی که پیامدهای اندیشیدن هستند. دین و علم و غیره و ذالک از پیامدهای اندیشیدن انسان در باره خودش و جهان و رویدادها هستند. اگر محصولات فکری انسان، مانعی بر سر راه تحوّلات فکری و اجتماعی و زندگی انسان به وجود می آورند، باید آن شعور را داشت که در باره علل مشکلات اندیشید؛ نه اینکه به نابودی محصولات فکری سگدو و زر مفت زیادی زد. هیچکس نمی آید مثلا وقتی کاربراتور ماشیین مرسدس بنزش، ریپ میزنه، کلّ ماشین را به قراضه خانه ها پرت کند؛ بلکه به برطرف کردن عیب و ایراد کاربراتور میپردازد. کلّی بافیهای دایرة المعارفی که پاسخگوی هیچ معضلی از مسائل انسانی و باهمزیستی نیستند، بازار مکّاره ایست که به وفور در سایتهای دانشنامه ای اینترنتی و تحریری میتوان در اقصاء نقاط جهان پیدا و از آنها کپی کرد و به خورد دیگران داد. ولی مسئله بر سر صف آرایی فکری مستدل و متّقن با ابعاد مسائل میهنی است که ارزشهای فکری و استدلالی و برهانی و خویشاندیشی هر انسانی را به محک میزند. مسئله این است که ما باید تیغه سنجشگری را روبروی ذهنیۀت اماله ای خودمان بگیریم که چنین کاری به شجاعت و شعور و بیداری و راستمنشی مشروط است. با زر زر کردنهای کلّی، هیچکس هیچی از آب در نمیاد؛ بلکه با اندیشیدن پله به پله در باره معصلات است که میتوان تصوّری رو.شن از چیزی به دست آورد.
کسی که تا امروز کوچگترین آگاهی پیش پا افتاده از تاریخ و فرهنگ کهنسال مردم خودش ندارد، بهتره دنبال زر مفت زدن زیادی نرود؛ زیرا عین تف سر بالاست. اول خودمان را بشناسیم؛ بعد بیاییم ادّعای شناختن دیگران راهوار بزنیم و یاد بگیریم که تجربیات خودمان و دیگران در چه زمینه هایی همخوان هستند و در چه زمینه هایی ناهمخوان و علل ناهمخوانی را با برهانی قویمایه تشریح کنیم تا استقلال فکر خودمان را هیچوقت از دست ندهیم و مدام تابع و توسری خور و دنباله رو و مقلّد نیز نمانیم؛ بلکه حدّاقل یک جمله ای نیز از خودمان برای گفتن و اظهار وجود داشتن داشته باشیم.
شاد زیید و دیر زیید!
فرامرز حیدریان