عمر حسن
یکی از فرماندهان ارتش اسرائیل می‌گوید حملات هوایی اخیر به لبنان مقدمه‌ای برای ورود احتمالی نیروهای زمینی اسرائیل به خاک آن کشور است.
هرتزی هالوی به نیروهای نظامی اسرائیل گفت: «شما صدای جنگنده‌ها را در آسمان می‌شنوید، ما تمام روز در حال حمله هستیم. این اقدامات، هم برای آماده‌سازی زمینی ورود احتمالی شما انجام می‌شود و هم برای تضعیف حزب‌الله.»
تشدید اخیر درگیری بین اسرائیل و لبنان بسیاری را به یاد جنگ سال ۲۰۰۶ می‌اندازد، جنگی که در آن بمباران‌های شدید هوایی با عملیات زمینی اسرائیل در خاک لبنان همراه شد.
پس از حملات ۷ اکتبر حماس به اسرائیل، حزب‌الله نیز حملات خود به اسرائیل را از جنوب لبنان افزایش داد و در طول یک سال گذشته تشدید مداوم درگیری‌ها در هر دو طرف ادامه یافته است.
اگر اسرائیل تصمیم به حمله به لبنان بگیرد، این حمله چگونه خواهد بود؟ آیا اسرائیل به دنبال ماندن و کنترل خاک لبنان خواهد بود؟
اسرائیل در حال آماده‌سازی برای عملیات زمینی در لبنان
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، بارها وعده داده است که حدود ۶۰ هزار نفر از ساکنان مناطق شمالی اسرائیل را که به دلیل درگیری با حزب‌الله خانه‌هایشان را ترک کرده‌اند، با برقراری امنیت به محل زندگی‌شان برگرداند.
روز چهارشنبه ۲۵ سپتامبر، مشخص شد که اسرائیل قصد دارد به نوعی وارد خاک لبنان شود تا تهدید حزب‌الله علیه این ساکنان را خنثی کند.
هرتزی هالوی به نیروهای اسرائیلی گفت: «امروز ما ادامه می‌دهیم، متوقف نمی‌شویم، ما به حمله و ضربه زدن به آنها در هر جایی که باشند ادامه می‌دهیم. هدف بسیار واضح است: بازگرداندن امن ساکنان به مناطق شمالی.»
او گفت ارتش «در حال آماده‌سازی فرآیند یک مانور است، یعنی چکمه‌های نظامی شما، چکمه‌های مانور شما وارد خاک دشمن می‌شود، وارد روستاهایی می‌شود که حزب‌الله به عنوان پایگاه‌های بزرگ نظامی بزرگ آماده کرده است».
پیش از این، در روز دوشنبه ۲۳ سپتامبر، تشدید درگیری‌ها به مرحله بحرانی رسید و بیش از ۵۵۰ نفر پس از موجی از حملات هوایی به اهدافی که اسرائیل آنها را متعلق به حزب‌الله لبنان می‌داند، کشته شدند.
مقام‌های لبنان اعلام کردند که ده‌ها غیرنظامی، از جمله زنان، کودکان و نیروهای امدادی، در بین کشته‌شدگان بودند.
در حالی که حملات هوایی همچنان ادامه دارد، بسیاری از تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که اسرائیل به زودی نیروهای زمینی خود را نیز به لبنان اعزام کند.
اقدام احتمالی اسرائیل در لبنان چگونه خواهد بود؟
اسرائیل در جنگ‌های قبلی لبنان، روش‌های مختلفی را در عملیات زمینی خود دنبال کرده است.
برای درک سناریوهای احتمالی، باید به تهاجمات قبلی اسرائیل به لبنان در سال‌های ۱۹۸۲ و ۲۰۰۶ بازگردیم.
در سال ۱۹۸۲، نیروهای اسرائیلی برای متوقف کردن حملات فرامرزی فلسطینیان، پایان دادن به حضور و نفوذ سوریه در لبنان و «کمک به تشکیل یک دولت دوست در لبنان که بتواند با اسرائیل معاهده صلح امضا کند» به لبنان حمله کردند. این اهداف در سایت رسمی ماموریت‌های دیپلماتیک اسرائیل درج شده است.
در آن زمان، فلسطینی‌ها به رهبری یاسر عرفات و سازمان آزادی‌بخش فلسطین (ساف)، اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناختند و اسرائیل نیز از تشکیل یک کشور فلسطینی حمایت نمی‌کرد.
تهاجم اسرائیل به لبنان گسترده بود و هزاران سرباز و صدها تانک و خودروهای زرهی در آن شرکت داشتند. این حمله با بمباران‌های هوایی، دریایی و توپخانه‌ای شدید همراه شد. نیروهای اسرائیلی از چندین محور نفوذ کردند و ظرف یک هفته به حومه بیروت، پایتخت لبنان، رسیدند و این شهر را محاصره کردند.
نگاه جهانی به تهاجم ۱۹۸۲ چه بود؟
یاسر عرفات، رهبر سازمان آزادی‌بخش فلسطین و حدود دو هزار سرباز سوری که از او در برابر اسرائیل حمایت می‌کردند، مجبور به ترک لبنان شدند.
یکی از خبرنگاران بی‌بی‌سی در آن زمان نوشت: «به نظر نمی‌رسد آقای عرفات، که سوار بر کشتی در راه یونان است، پس از پیامدهای فاجعه‌باری که حضور او در لبنان به همراه داشت، دولت عربی دیگری را پیدا کند که حاضر به پذیرش او باشد.»
با وجود این اسرائیل به شدت در سراسر جهان محکوم شد، چون در سپتامبر ۱۹۸۲ صدها فلسطینی در بیروت به دست شبه‌نظامیان مسیحی قتل عام شدند، در حالی که سربازان اسرائیلی هیچ اقدامی برای جلوگیری از این کشتار انجام ندادند.
در آن زمان گفته شد این حادثه، که بعدها به عنوان قتل عام صبرا و شتیلا شناخته شد، به تلافی ترور بشیر جمیل، رئیس جمهور منتخب و مسیحی لبنان، چهار روز پیش از آن، انجام شده بود.
جنگ ۲۰۰۶: تهاجم زمینی محدود اسرائیل به لبنان
تهاجم زمینی اسرائیل در سال ۲۰۰۶ در مقایسه با سال ۱۹۸۲ محدود و نسبتا کند بود. این عملیات به شهرها و مناطق اطراف آن محدود ماند و بیش از چند کیلومتر در داخل خاک لبنان پیش نرفت.
یوآو استرن، تحلیلگر سیاسی اسرائیلی، روز ۲۳ سپتامبر به بی‌بی‌سی گفت که معتقد است تهاجم زمینی بعدی شبیه به آنچه در سال ۱۹۸۲ رخ داد نخواهد بود بلکه این حمله کند، محتاطانه و حساب‌شده خواهد بود.
او پیش‌بینی کرد که اسرائیل به جای یک تهاجم سریع و تمام‌عیار، ممکن است روستاها و شهرهای کوچک جنوب لبنان را یکی پس از دیگری اشغال کند. این حمله شبیه سال ۲۰۰۶ خواهد بود، اما با عمق بیشتر در داخل خاک لبنان، تا محدوده رودخانه لیتانی. این رودخانه برای هر دو طرف که به دنبال کنترل مناطق مهم لبنان هستند، آستانه تعیین‌کننده‌ای بوده است.
استرن پیش‌بینی خود را بر اساس حضور طولانی مدت حزب‌الله در شهرهای جنوب لبنان مطرح می‌کند، که به باور او مانع از آن خواهد شد که اسرائیل این شهرها را اشغال کند و به سرعت از آنها خارج شود.
هشام جابر، تحلیلگر نظامی و ژنرال پیشین، معتقد است که حمله اسرائیل به جنوب لبنان منجر به ماندن درازمدت نیروهای اسرائیلی در آنجا نخواهد شد.
او می‌گوید: «اسرائیل در سال ۲۰۰۶ پیامدهای تلاش برای نگه داشتن زمین در جریان تهاجم را تجربه کرد» و اضافه می‌کند که در شرایط فعلی هرگونه تهاجم احتمالی به صورت کاملا متفاوتی خواهد بود.
جابر انتظار دارد که عملیات زمینی اسرائیل در لبنان محدود به حملات برون‌مرزی با دامنه‌ای بسیار محدود باشد. چنین عملیاتی شامل مناطق محدودی می‌شود، و هر حمله‌ای که اسرائیل انجام دهد بیش از یک روز طول نخواهد کشید.
او پیش‌بینی می‌کند که اسرائیل گزینه تهاجم زمینی را کنار بگذارد و در عوض به شدت حملات هوایی خود را افزایش دهد و آن را با ترورها و عملیات سایبری تقویت کند.
حمله احتمالی در کجا رخ می‌دهد؟
جابر پیش‌بینی می‌کند که عملیات زمینی اسرائیل محدود به «مناطق بسیار کوچکی در شهرهای مرزی لبنان» خواهد بود، اما این احتمال را رد نمی‌کند که اسرائیل اقداماتی شبیه «عملیات کماندویی» در مناطق دیگر لبنان انجام دهد.
اما استرن پیش‌بینی می‌کند که دامنه عملیات زمینی احتمالی شامل مناطق وسیع‌تری در جنوب لبنان باشد، یعنی «منطقه بین مرز لبنان-اسرائیل و رودخانه لیتانی».
او این احتمال را رد نمی‌کند که ملاحظات تاکتیکی، اسرائیل را مجبور کند تا به مناطق شمال رودخانه لیتانی نفوذ و سپس از آنها عقب‌نشینی کند، یا حتی اقدام به فرود نیرو در پشت خطوط دشمن کند. او می‌گوید اسرائیل ممکن است با هدف ایجاد موضع برتر در مذاکرات آینده، به مناطقی در عمق خاک لبنان هم نفوذ کند.
در جنگ ۱۹۸۲ تهاجم اسرائیل بر سه محور اصلی متمرکز بود. دو محور آن از منطقه مشهور به «انگشت جلیل» به سمت دره بقاع در شرق لبنان و مناطق کوهستانی در مرکز بود، و محور سوم در امتداد جاده ساحلی از جنوب به سمت بیروت.
این حمله همچنین شامل پیاده کردن نیروی پیاده‌نظام و خودروهای زرهی از دریا در شمال شهر صیدا، واقع در جنوب لبنان هم بود.
اهداف حمله چه خواهد بود؟
هدف اعلام شده جنگ و عملیات زمینی ۱۹۸۲، این بود که شهرهای شمال اسرائیل از محدوده موثر موشک‌ها و توپخانه‌های گروه‌های فلسطینی در جنوب لبنان خارج شود و این کار از طریق عقب‌راندن آنها به فاصله ۴۰ کیلومتری مرز لبنان-اسرائیل انجام شود.
اسرائیل در آن زمان هدف دیگر این حمله را نابودی زیرساخت‌های سازمان آزادی‌بخش فلسطین، از جمله مقر آن در بیروت، و بیرون راندن نیروهای سوری از لبنان اعلام کرد.
حمله اسرائیل در سال ۱۹۸۲ به جنوب لبنان محدود نشد، بلکه مناطق وسیعی از دره بقاع، کوه‌های شوف و بیروت را نیز در بر گرفت.
هشام جابر معتقد است که نفوذهای زمینی با برد اندک - یا تهاجمات محدود - در نهایت نمی‌تواند تاثیر نظامی قابل توجهی در بلند مدت داشته باشد.
اما استرن بر این باور است که اسرائیل در هرگونه تهاجم احتمالی به جنوب لبنان، به دو دلیل تلاش خواهد کرد تا نیروهای حزب‌الله را به سوی شمال رودخانه لیتانی عقب براند: «برای متوقف کردن شلیک موشک‌های کوتاه‌برد به شهرهای اسرائیلی و همین طور جلوگیری از تکرار حمله‌ای مشابه حمله ۷ اکتبر در شمال اسرائیل.»
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد!
افزودن دیدگاه جدید