عربستان سعودی در نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل شبه‌نظامیان حوثی را "تروریست‌های مورد حمایت ایران" خوانده و خواهان محکومیت حملات موشکی آنان شده است.

روز جمعه شبه‌نظامیان حوثی حمله موشکی دیگری به تاسیسات نفتی عربستان کردند.

ساعاتی پس از آن تصویر رهبران حوثی بر برج آزادی تهران نقش بست.

هفت سال پیش در این روز، ۲۶ مارس، عربستان سعودی به همراه چند کشور دیگر برای بازگرداندن عبدربه منصور هادی به قدرت وارد جنگی علیه شبه‌نظامیان حوثی و متحدانشان در یمن شد.

از آن زمان هزاران غیرنظامی یمنی، عمدتا در حملات هوایی ائتلاف عربستان کشته شده‌اند و میلیون‌ها نفر هم با خطر قحطی روبرو هستند.

حملات شبه‌نظامیان انصارالله یمن (حوثی‌ها) در هفته‌های اخیر شدت گرفته است.

ائتلاف عربستان سعودی در این هفته‌ها به رغم انجام حملاتی می‌گفت "خویشتنداری" به خرج می‌دهد، اما روز شنبه اعلام کرد که برای متوقف کردن حملات به تاسیسات نفتی و "محافظت از منابع جهانی انرژی" حملاتی را به صنعا و بندر حدیده آغاز کرده است.

روز جمعه شبه‌نظامیان حوثی موشک‌هایی به عربستان شلیک کردند که باعث آتش‌سوزی در دو مخزن تاسیسات نفتی آرامکو شد. آرامکو بزرگترین تولیدکننده نفت در جهان است.

ائتلاف عربستان می‌گوید دو پهپاد را رهگیری و نابود کرده که از بندر حدیده و به قصد حمله به تاسیسات نفتی برخاسته بودند.

کسی در حملات موشکی روز جمعه آسیب ندید.

پس از حمله روز جمعه به تاسیسات آرامکو بهای هر بشکه نفت خام به بالاتر از ۱۲۰ دلار رسید.

نمایندگی عربستان سعودی در سازمان ملل با گزارش حمله به تاسیسات آرامکو در جده و پایانه نفتی در جیزان، شبه‌نظامیان حوثی را "تروریست‌های مورد حمایت ایران" خواند و خواهان محکومیت آنان شد.

عربستان در نامه‌ای خطاب به اعضای شورای امنیت گفت حوثی‌ها باید بابت "رفتار غیرمسئولانه و مجرمانه" خود پاسخگو باشند.

وزارت انرژی عربستان ایران را متهم کرده که حوثی‌ها را به موشک‌های بالستیک و پهپادهای پیشرفته مجهز می‌کند و هشدار داده که این حملات ممکن است بر ظرفیت تولید نفت عربستان تاثیر بگذارد.

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا هم این حملات را محکوم کرد و وعده تقویت همکاری دفاعی با عربستان را داد.

آقای بلینکن گفت: "در موقعیتی که باید تمرکز همه طرف‌ها روی تنش‌زدایی و کمک به مردم یمن در آستانه ماه مقدس رمضان باشد، حوثی‌ها به رفتار مخرب و غیرمسئولانه خود در حمله به تاسیسات غیرنظامی ادامه می‌دهند."

ایران حمایت نظامی از شبه‌نظامیان حوثی را رد می‌کند و می‌گوید تنها به آنها "کمک مستشاری" می‌دهد.

هرچند به جز اتهام‌های عربستان و آمریکا، ایران در گزارش‌های کارشناسان سازمان ملل هم به "کمک غیرقانونی" به شبه‌نظامیان حوثی متهم شده است.

حمایت سیاسی و تبلیغاتی حکومت ایران از شبه‌نظامیان حوثی پررنگ است.

روز جمعه ساعاتی پس از حمله موشکی به اهدافی در عربستان، تصویر رهبران حوثی به همراه پرچم یمن با نورپردازی بر برج آزادی تهران نقش بست.

پرچم یمن در حالی در پایتخت ایران کنار تصویر رهبران حوثی قرار گرفته که هیچ کشوری به جز ایران آنها را به عنوان دولت قانونی یمن به رسمیت نمی‌شناسد.

گزارشی از اینکه چه نهادی مسئول این نورپردازی بوده منتشر نشده است. پیشتر شهرداری تهران اعلام کرده نقشی در نورپردازی پرچم چین بر برج آزادی نداشته است.

بیلبورد میدان ولیعصر که به شکل مشابهی برای تبلیغات حکومتی استفاده می‌شود در اختیار موسسه اوج، وابسته به سپاه پاسداران بوده است.

یمن میان دوراهی تنش و آشتی ایران و عربستان

برخی تحلیلگران حمله اخیر حوثی‌ها به تاسیسات نفتی عربستان را مرتبط با منافع روسیه و ایران در بازار پرتلاطم انرژی ارزیابی کرده‌اند.

تقابل ایران و عربستان سعودی از نظر بسیاری یکی از عوامل تداوم خشونت‌ها در یمن است، اما ‌یمن تنها یکی از چندین موضوع مورد اختلاف این دو قدرت منطقه‌ای است.

با اعدام یک روحانی شیعه در عربستان و حمله گروهی از هواداران حکومت ایران به سفارت و کنسولگری عربستان، دو کشور بیش از شش سال است که روابط دیپلماتیک ندارند.

به موازات مذاکرات احیای برجام و با چشم‌انداز بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای، عربستان و ایران هم گفتگوهایی را برای کاهش تنش آغاز کردند، اما این گفتگوها هم از دو ماه پیش متوقف شده است.

با این وجود عربستان می‌گوید که همچنان برای گفتگو آماده است. ایران هم موضع مشابهی دارد.

روز شنبه سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، با "غیرقانونی" خواندن توافق عربستان و کویت برای برداشت از میدان گازی آرش/الدره در خلیج فارس، گفته ایران آماده مذاکره سه‌جانبه در این باره است.

از بهار عربی تا هفت سال جنگ

ریشه‌های بی‌ثباتی و خشونت‌ها در یمن فراتر از کشمکش میان ایران و عربستان می‌رود.

در سال ۲۰۱۱ و تحولات موسوم به "بهار عربی" اعتراضات گسترده مردمی علی عبدالله صالح را وادار به کناره‌گیری از قدرت کرد.

با کناره‌گیری او یک دولت موقت بر سر کار آمد که حوثی‌ها در آغاز جزو حامیانش بودند.

اما دولت موقت عبدربه منصور هادی، معاون سابق آقای صالح، در مواجهه با انبوه مشکلات چندان موفق نبود؛ از جمله مشکلات امنیتی چون گروه‌های اسلامگرای افراطی داعش و القاعده، و همچنین بحران اقتصادی این فقیرترین کشور عرب.

در آشفتگی و خلاء قدرت پس از سقوط دولت علی عبدالله صالح و ناکارآمدی دولت عبدربه منصور هادی، حوثی‌ها که یکی از معدود گروه‌های مسلح و باسابقه درگیر در انقلاب یمن بودند، توانستند نفوذ خود را گسترش دهند.

آنها در سال ۲۰۱۴ و وقتی دولت قصد حذف یارانه سوخت را داشت به دنبال اعتراضاتی بزرگ کنترل صنعا، پایتخت یمن را به دست گرفتند و سپس با محاصره کاخ ریاست جمهوری آقای هادی را به فرار وادار کردند.

حوثی‌ها، گروه شبه‌نظامی شیعه زیدی از استان صعده که سال‌ها با دولت علی عبدالله صالح درگیر بودند، با آقای صالح و نیروهای وفادار او متحد شدند.

نیروهای وفادار به عبدربه منصور هادی با شبه‌نظامیان حوثی و بخش‌هایی از ارتش که متحدشان بود وارد درگیری شدند. پایگاه اصلی نیروهای وفادار به آقای هادی شهر عدن بود.

در روزهای نخست درگیری او از عدن به عربستان سعودی گریخت. کمی پیش از آن عربستان با تشکیل ائتلافی نظامی برای حفظ آقای هادی در قدرت وارد عمل شد.

اردن، امارات متحده عربی، بحرین، سودان، قطر، کویت، مراکش و مصر دیگر کشورهای عرب عضو این ائتلاف بوده‌اند و سنگال هم تنها عضو غیرعرب آن است.

آمریکا، بریتانیا و فرانسه کمک‌های پشتیبانی و اطلاعاتی در اختیار ائتلاف عربستان گذاشته‌اند.

با تداوم جنگ علی عبدالله صالح موضعش را تغییر داد و خواهان مبارزه با حوثی‌ها شد، اما هواداران او شکست خوردند و شبه‌نظامیان حوثی خود او را هم کشتند.

پس از آن نیروهای وفادار به او به ائتلاف به رهبری عربستان پیوستند.

نبرد برای کنترل بندر حدیده و شهر مارب از مهمترین درگیری‌های جنگ در یمن بوده است.

هزاران حمله هوایی عربستان و متحدانش هم در این سال‌ها ادامه داشته و سازمان ملل می‌گوید ده‌ها هزار نفر در آنها کشته شده‌اند.

حملات "دو ضربی" یکی از شگردهای ائتلاف تحت رهبری عربستان در حملات هوایی در یمن است، به این ترتیب که پس از هدف قرار دادن یک نقطه و کشتن یک عده، همان محل دوباره مورد هدف قرار می‌گیرد تا افرادی که برای کمک جمع شده‌اند کشته شوند.

حوثی‌ها هم در مقابل به طور فزاینده به استفاده از پهپادهای انتحاری و شلیک موشک به عربستان و امارات روی آورده‌اند و از جمله اماکن غیرنظامی را هدف گرفته‌اند.

سازمان ملل می‌گوید احتمالا هر دو طرف درگیری جنایات جنگی مرتکب شده‌اند، اتهامی که هر دو رد می‌کنند.

حوثی‌ها، ائتلاف عربستان، داعش و القاعده، تنها طرف‌های درگیر در خشونت‌های یمن نیستند. جدایی‌طلبان مورد حمایت امارات در جنوب یمن نیز در بخشی از درگیری‌ها نقش داشته‌اند.

به بهای جان صدها هزار انسان

سازمان ملل درگیری در یمن را عامل بزرگترین بحران انسانی کنونی می‌داند و می‌گوید بیش از ۲۴ میلیون نفر، یعنی چهار پنجم جمعیت، وابسته به کمک‌های بشردوستانه هستند.

این سازمان برآورد می‌کند که در ماه‌های پیش رو ۱۹ میلیون یمنی در معرض گرسنگی و ۱۶۰ هزار نفر هم در خطر قحطی هستند.

این نگرانی وجود دارد که با توجه به جنگ اوکراین و ضربه به بازار جهانی غلات، شرایط در یمن از این هم بدتر شود.

سازمان ملل تخمین زده که تا پایان سال ۲۰۲۱ بیش از ۳۷۷ هزار نفر در یمن به دلیل درگیری‌ها جانشان را از دست داده‌اند، که ۶۰ درصد این مرگ‌ها ناشی از گرسنگی، کمبود امکانات درمانی و نداشتن آب پاکیزه بوده است.

آن طور که سازمان ملل می‌گوید یکی دیگر از فجایع انسانی در یمن آن است که بیش از ۱۰ هزار کودک به طور مستقیم در درگیری‌ها کشته یا زخمی شده‌اند.

ترکی مالکی، سخنگوی ائتلاف نظامی به رهبری عربستان، بامداد شنبه ششم فروردین اعلام کرد در پاسخ به حملات پهپادی به مراکز نفتی، این ائتلاف حملاتی هوایی علیه منابع تهدید در صنعا و حدیده را آغاز کرده است.

این ائتلاف پیش از این گفته بود حملات حوثی‌ها از فرودگاه صنعا و همچنین از استان حدیده انجام شده است.

حملات شبه‌نظامیان حوثی به تاسیسات نفتی و شهری عربستان سعودی با محکومیت گسترده‌ای روبه‌رو شده و از جمله آمریکا، بریتانیا، فرانسه، مصر، اردن، امارات، کویت، بحرین، دبیرکل اتحادیه عرب و دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس، آن را محکوم کرده‌اند.

نمایندگی عربستان سعودی در سازمان ملل در نامه‌ای به شورای امنیت این سازمان اعلام کرد که حملات حوثی‌ها علیه این کشور با حمایت ایران انجام می‌شود.

جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، نیز ضمن محکوم کردن حملات حوثی‌ها گفت ایران با نقض قطعنامه‌های سازمان ملل در منع واردات سلاح به یمن، امکان این حمله‌ها را ایجاد کرده است.

رسانه‌های وابسته به سپاه پاسداران گزارش‌های تمجیدآمیز متعددی از حملات حوثی‌ها منتشر کرده‌اند و شامگاه جمعه نیز تصویر رهبران حوثی‌ها بر روی برج آزادی تهران نورپردازی شد.

در همین حال، جیم ریش، سناتور جمهوری‌خواه، گفت: «در حالی که دولت بایدن به حذف سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی فکر می‌کند، حوثی‌های مورد حمایت ایران با مصونیت به شرکای منطقه‌ای آمریکا حمله می‌کنند.»

در پی حملات موشکی و پهپادی روز جمعه حوثی‌های مورد حمایت ایران علیه تاسیسات نفتی و زیرساخت‌های شهری عربستان سعودی، در دو مخزن تاسیسات نفتی آرامکو در جده آتش‌سوزی رخ داد اما حریق‌ها بدون خسارت جانی کنترل شد.

یک پرتابه نیز روی ایستگاه توزیع برق در صامطه در جازان سقوط کرد و باعث بروز آتش‌سوزی در آن شد اما این حادثه نیز خسارت جانی نداشت.

مخازن شرکت آب سعودی در ظهران جنوب نیز هدف حملات خصمانه حوثی‌ها قرار گرفت و به گفته ائتلاف، در پی آن «به برخی خودروهای غیرنظامی و منازل مسکونی خساراتی وارد آمد».