سخنان محمود عباس پيرامون حقوق فلسطينيان بسيار سنجيده و حساب شده بود، چنان كه از رهبري مسئول، متعهد به قراردادهاي بين المللي و از طريق روش هاي انساني و قانوني براي رسيدن به اهداف يك ملت انتظار مي رود كه البته در خاورميانه بسيار كمياب است. حماس چون گذشته نشان داد كه تفاوت عمليات انتحاري با ديپلماسي را نمي فهمد، دعواي خياباني را با اظهارنظر سياسي عوضي گرفته و باز فحواي كلام ابومازن را نگرفته چه رسد، نقاط عطف آن را، و يك مملكت كه هيچ، يك نانوايي را درست يا اداره نمي توانند بكنند، ولي خراب مي توانند. آنان هنوز تعدادي سياست ندان هستند كه چون گذشته كه موساد تعدادي به اصطلاح اسناد را در اختيار شبكه الجزيره گذاشت، مثل بچه ها گول خوردند و اگر روشنگري هاي به موقع نبود، مثل هالوها باز در دام موساد افتاده بودند. قبلاً هم به آنان خاطر نشان ساختم، وقتي رانندگي نمي دانيد، اصرار به رانندگي تنها باعث فاجعه و جنايت نسبت به خود و عزيزانتان مي شود. برخلاف حماس، طرف مقابل اسرائيلي دقيقاً متوجه شد كه محمود عباس چه حركتي كرده و سعي كرد با مصاحبه اي در روز بعد، آن را خنثي كند. تشكيل كشور فلسطين دقيقاً گفتگوهاي جدي صلح را تهييج مي كند و به تندروهاي اسرائيلي مي فهماند كه سياست شوخي با مذاكرات و تأخير در آن، به نفع شان نيست و مقامات فلسطيني كه بدنبال حقوق فلسطينيان هستند، منتظر بازي هاي آنان نمي نشينند و مذاكرات تا ابد نمي تواند كش داده شود. شروع گفتگوهاي صلح، نياز به پيش شرط ندارد، زماني كه طرف اسرائيلي نسبت به تعهدات پذيرفته در مذاكرات گذشته، جدي باشد و نه اين كه هر جا را پسنديد، عمل كند و هر جا نخواست، زير پا بگذارد. اگر اسرائيل نسبت به تعهدات توافقات و قراردادهاي پذيرفته و امضا كرده در گذشته (مثل قرارداد اسلو) بي تفاوت باشد، رسيدن به توافق جديد اصلاً مي تواند چه نتيجه اي داشته باشد، وقتي اسرائيل گزينشي نسبت به تعهدات اش عمل مي كند و آمريكا كه چند ماه بازي با گفتگوها توسط ايران را تحمل نكرده، اما از طرف فلسطيني مي خواهد كه شصت و اندي سال كه منتظر مانده، حالا اگر اقدام قانوني در سازمان ملل انجام دهد، ميانبر بوده و باز صبر كند!؟ عباس اگر همين گونه به ايستادگي اش ادامه دهد، پشتيباني حقيقي را بدنبال خود خواهد يافت و تاريخ از او به عنوان سياستمداري مسئول كه فلسطينيان را به آرزوي ديرينه شان كه تشكيل كشور فلسطيني است، آن هم بدون خون ريزي و پايمال كردن حقوق يهوديان ياد خواهد كرد كه اين افتخاري براي هر رهبري حقيقي است. تنها يادآور مي شوم كه در مدينة نبي، از همه اقوام و اديان زندگي مي كردند و هيچ مسلماني اجازه تصرف ملك و اموال ديگران را به خاطر اعتقاد به ديني ديگر يا حتي كافر و مشرك بودن نداشت (و هر كسي در شريعت خود آزاد بود و غيرمسلمانان ملزم به رعايت شريعت اسلام نبودند)، چه رسد كه آدم بكشد و عدم اجازه ورود غيرمسلمان به مكه و مدينه امروزه، تفكري جاهلي است؛ همان تفكري كه مانع از ورود محمد و پيروان اش براي حج در مكه شد، و وقف اسلامي كل يك كشور-همچون حتي يك وجب از خاكي كه به ديگران تعلق دارد- در اسلام و هيچ ديني جايز نيست و نوعي دزدي و حرام است، همچون وقف تمام سرزمين فلسطيني و اسرائيل به مسلمانان (اين ادعاي مضحك تان حتي حقوق مسيحياني را كه در منطقه زندگي مي كنند، ناديده مي گيرد؛ گاه با خود مي انديشم كه خدا خر را شناخت كه شاخ اش نداد) و همچون تحميل شريعت اسلام در كشوري كه غيرمسلمانان نيز در آن زندگي مي كنند، در صدر اسلام نيست، بلكه از بدعت هاي جاهلي خطرناك در تاريخ اسلام است. حماس اگر واقعاً به حقوق انسان ها اهميت مي داد، زماني كه اسد مردم سوريه را قتل عام كرد، بايد همچون محمود عباس آن را محكوم مي كرد (نه تلاش براي تصاحب املاك يهوديان و گرفتن حق فلسطينيان به قيمت پايمال كردن حقوق اسرائيليان) و صدقه هاي گرفته شده از سوريه و ايران موجب بستن دهان شان شد كه در روز رستاخيز بابت آن بازخواست و مجازات خواهند شد. تركيه و كشورهاي عربي ديگر بايد علاوه بر رايزني با كشورهاي مختلف جهت رأي مثبت به درخواست فلسطينيان، طرحي براي كمك هاي ساليانه به كشور فلسطين تصويب كنند تا در صورت قطع كمك هاي آمريكا و اسرائيل، تشكيلات خودگردان بتواند باز به فعاليت اش ادامه دهد؛ مبلغ نيم ميليون دلاري كه آمريكا سالانه پرداخت مي كند، براي كشورهاي حاشيه خليج فارس چيزي نيست و به راحتي مي توانند آن را تأمين كنند. كمك ها به مردم غزه را با كمك به حماس از هم تفكيك كنيد و تا رهبران حماس رفتاري مسئولانه و همكاري و همياري با فتح و تشكيلات خودگردان از خود نشان ندادند، هيچ كمك و گشايشي نسبت بدان ها انجام ندهيد كه دوست نادان از دشمن دانا خطرناك تر است.

موفقيت هاي رزمندگان آزادي در سوريه مايه دلگرمي است و بايد كمك ها در همه زمينه ها با كم و كيف بيشتر ادامه پيدا كند؛ به خصوص كه سرماي زمستان در راه است و مردم داخل سوريه و آوارگان مناطق مرزي به كمك هاي بيشتري نياز خواهند داشت. ليبي بيشترين كمك را به سوريه داشته است؛ تنها كشوري كه هم كمك جاني، هم تسليحاتي و هم مالي داشته و رقم كمك هاي مالي اش از مجموع كمك هاي امارات و قطر بيشتر بوده است! مي دانيد چرا؟ آنان نه قرابت خاصي با سوريان دارند كه ساير كشورهاي عربي نداشته باشند، نه درآمد بيشتري دارند و نه داراي سلاح بيشتري هستند و نه منافعي را دنبال مي كند، تنها بدين خاطر كه بتازگي كشتار مردم را بدست حاكمان همان كشور، خودشان تجربه كرده و از اين سبب آرام نمي گيرند تا هر كمكي را كه بتوانند از مردم سوريه دريغ نكنند. اين يادآور آن سفارش خداوند به موسي و قوم اش بود كه غريبان را غم خورند: تو معناي غربت را مي داني، چون در سرزمين مصر بيگانه بودي. دفاع از حقوق انساني يك ملت بدون چشم داشت و به حكم انسانيت و به صرف درد مشترك يعني اين گونه مثل ليبيان عمل كردن، نه مثل عربده كشان ايران و حماس رفتار كردن كه كار مفت خوران طلبكار است، نه حق طلبان. سواحل سوريه گذرگاه هاي اصلي رساندن سلاح و ساير تجهيزات به مزدوران اسد است كه بايد هدف قرار گيرند. اسد كه سهل است، و عملاً در مقايسه با بسياري، كار خاصي بر عليه اسرائيل در اين سال ها نكرد، آن هم با وجود اين كه بلندهاي جولان در اشغال اسرائيل مانده، اما اگر قهرمان پيروزي بر اسرائيل نيز بود، وقتي دست اش به خون انساني آلوده شد، يعني بايد محاكمه و مجازات شود، هر انساني در هر مقامي كه باشد. حاميان اسد هنوز نفهميده اند كه اسد زماني دست به خودكشي زد كه با قتل عام و كشتار همگاني سعي كرد بر مسند قدرت بماند و اينك تنها جنازه او را دفن مي كنند، گرچه براي اين انتقال كمي وقت بيشتر از ساير مردگان تلف شود. آمريكا توجه كند كه بازرسي هواپيماهاي ايران كه به مقصد سوريه مي روند توسط دولت مالكي سياه بازي است و تظاهر مقامات ايراني در اعتراض به مالكي، بخشي ديگر از دلقك بازي هاي آنان، تا مبادا آمريكا هواپيماها را توقيف و محموله هاي نظامي شان را كشف كند. براي اين كه مانع از كمك رژيم ايران به جانيان اسد شويد، بايد خودتان هواپيماهاي ايراني را وادار به فرود اجباري كنيد. توقيف هواپيماهاي داراي سلاح و در اختيار قرار دادن سلاح ها به رزمندگان سوري، تنبيهي براي ملايان و پاسداران ايران هم خواهد بود تا نتيجه كارشان را ببينند. اين كارتان، دست مالكي را نيز در اين خيمه شب بازي رو مي كند.

وضع روزنامه نگاران در تركيه نگران كننده است و پاسخ برخي از مقامات ترك مبني بر اين كه، اكثر آنان به خاطر جرم هاي غيرمطبوعاتي در زندان اند، در شأن مقامات ترك نيست، بلكه در حد روضه خوان ها و پاسداران ايران است. پيشرفت تركيه در سطح روابط خارجي با پيشرفتي كه در ايجاد درهاي باز در داخل داشته، همخوان نيست و بايد تركيه نسبت به آزادي بيان و فضاي باز براي مخالفان و تأمين حقوق اقليت ها باز اقدامات اساسي تري انجام دهد. عربستان بايد كليه كمك هايي را كه تاكنون به سلفي ها در منطقه مي كرده قطع كرده و آن را از اين پس در اختيار دولت هايي قرار دهد، كه يا بهار عربي در آنجا پيروز شده و يا راه اصلاحات را در پيش گرفته اند. براي اين كه خاورميانه، پيشرفته، آزاد و آباد شود، بايد تقسيم قدرت صورت گيرد، از اين سبب اخوان المسلمين نيز بايد همچون هر جنبشي تنها بخشي از نقش مورد نظر را ايفاء كند و در حد فعاليت در شمال آفريقا و زير نظر تركيه باقي بماند و به هيچ وجه به كشورهاي حاشيه خليج فارس كشيده نشود. آينده هر كشور موفق را احزاب، گروه ها، سازمان ها و جنبش هاي متعددي رقم خواهند زد كه مدام با هم رقابت داشته و در اين راه ناگزير به پاسخگويي به مردم باشند و هر يك بخشي از قدرت را در دولت و جامعه مدني داشته باشند، نه تمام آن را و گرنه چون يك آب راكد، گنديده مي گردند، كه اينك بوي تعفن اش را از ايران مي توانيد استشمام كنيد كه حتي حال كساني را كه در قدرت مانده اند، به هم زده و داد همگان را در آورده است.  

دکتر کاوه احمدی علی آبادی

عضو هئيت علمي دانشگاه آبردين با رتبه پروفسوري

عضو جامعه شناسان بدون مرز(ssf)