زماني آن را وعده دادم كه فلسطينيان پراكنده، مذاكرات صلح رها شده، خشونت طلبان تقويت شده و آينده فلسطين و فلسطينيان نامعلوم بود؛ اما اينك در حالي رسماً تشكيل كشور مستقل فلسطيني به پايتختي قدس شرقي و شامل كرانه باختري، نوار غزه و بخشي از بحرالميت و درياي مديترانه را آن هم بدون اين كه حتي يك قطره خون از دماغ كسي ريخته شود مي بينيم كه اسرائيل با دو سناريو درصدد بود تا براي هميشه آرزوي تشكيل كشور فلسطيني را بايكوت كند: سناريوي نخست كه توسط احزاب تندروي اسرائيل دنبال مي شد و آن تداوم شهرك سازي در مناطق اشغالي و كشدار كردن مذاكرات صلح با اين استراتژي كه فلسطينيان نااميد شوند و آن را رها كنند و لغو رسمي مذاكرات توسط طرف فلسطيني صورت گيرد و از اين روي تاوان هايش براي فلسطينيان باشد، نه تندروهاي اسرائيلي كه عملاً خواهان مصالحه نيستند و براي دوري از تبعات و تاوان هاي آن، مي خواهند آن را به گردن طرف فلسطيني بياندازند (كه چيزي نمانده بود كه به اين نفشه شان برسند) و با اذيت و آزار و بلاتكليفي ساكنان مناطق اشغالي، آنان خسته و مستأصل شده و ناگزير شوند كه از آنجا مهاجرت كنند و عملاً اردن جايگزين كرانه باختري و قدس شرقي، به عنوان مأمن فلسطينيان شود و كرانه باختري و قدس شرقي ضميمه خاك اسرائيل گردد؛ در قالب طرحي كه با عنوان "اسرائيلي بزرگتر" از آن ياد مي شود. در مورد قدس شرقي كه دولت كنوني به صراحت گفته بود، آن را جزئي از پايتخت تاريخي اسرائيل مي داند و يكي از دلايل اصلي مخالفت اش با مرزهاي سال 1967 در همين جاست. سناريوي دوم توسط صلح طلبان اسرائيل دنبال مي شد كه منطقه خودمختاري با دولتي مستقل–نه كشوري مستقل- را براي فلسطينيان مدنظر داشتند كه چون هر منطقه خودمختاري، كشوري مستقل نبوده و بايد جزئي از خاك كشوري ديگر، يعني اسرائيل باشد. امضاي آن قرارداد صلح با اسرائيل يعني فلسطينيان خود پذيرفته اند كه داراي كشوري مستقل نباشند، كه دليل اصلي مخالفت اسرائيل براي نرفتن فلسطينيان به سازمان ملل براي به رسميت شناخته شدن به عنوان كشور مستقل، همين نكته بود كه مي خواستند به جاي كشوري مستقل، دولتي مستقل را (هر يك از اين واژه ها بار "حقوقي" متفاوت خود را دارند و كساني كه در زمينه حقوق بين الملل فعال باشند مي دانند كه يك واژه متفاوت در يك قرارداد رسمي مي تواند سرنوشت يك يا چند ملت را تغيير دهد) آن هم در ازاي گرفتن امتيازات متقابل از طرف فلسطيني در ازاي پذيرش آن، به عنوان خروجي مصالحه اعراب و فلسطينيان بيرون دهند و حالا فلسطينيان با اين اقدام حساب شده و شطرنج هوشمندانه، خود كشوري مستقل را به پايتختي قدس شرقي به رسميت شناخته شده از طرف سازمان ملل دارند كه همچون هر كشوري مي توانند دولتي مستقل و از طرف خودشان در آن داشته باشند و براي آن نياز نيست تا امتيازي به كسي دهند و با شرايط كاملاً مساوي از نظر حقوقي و به عنوان دو كشور مستقل پاي ميز مذاكره براي حل و فصل اختلافات و همين طور ترك اشغالگران از سرزمين شان مي نشينند. علاوه بر آن، تمامي شهرك هاي اسرائيلي ساخته شده در محدوده مرزهاي پس از 1967 در كرانه باختري و قدس شرقي رسماً جزو خاك كشور فلسطين شدند (و تمامي كوشش هاي تندروهاي اسرائيلي براي شهرك سازي هايي كه ضميمه خاك اسرائيل شوند، خنثي شده است) و دست فلسطينيان براي عضويت در تمامي نهادهاي زيرمجموعه سازمان ملل باز است؛ از جمله دادگاه جنايات جنگي سازمان ملل. فلسطينيان فراموش نكنند كه همه اين دستاوردها را با روشي انساني و از طريقي صلح آميز بدست آورده و با درايت به موقع بر دشمني رند و برخوردار از بمب هاي هسته اي پيروز شدند. يادتان نرود كه قرآن تنها پيروزي اي را فتح المبين مي داند كه از طريق صلح بدست آمده باشد. پيروزي اي كه اينك از آن شماست و تمامي فلسطينياني كه آن را قدر بدانند و ارزشمند بشمارند؛ چون با تمام وجود خوب مي دانند كه چه بهاي بسيار سنگيني براي كسب آن پرداخته اند.

امروز گروه هاي مختلف فلسطيني هم از طرح محمود عباس حمايت كردند و از دشمني هاي قبلي فرسنگ ها دورند و هم از هر زمان ديگر به توافق نهايي نزديك شده اند. براي تشكيل انتخاباتي كه از آن دولت و پارلماني منتخب از طرف فلسطينيان بيرون بيايد، نياز نيست تا روي همه چيز توافق داشته باشيد (اين يكي از اشتباهات تان بود كه روي موارد بحث انگيز توافق كلي كرديد، اما عملاً با مشكل روبرو شديد)، بر اساس همان حداقل هاي توافق، انتخابات برگزار كرده و دولت آشتي ملي تشكيل دهيد و تنها يادتان نرود كه گفتگوهاي صلح با اسرائيل به هيچ وجه نبايد رها شود و اين نقشه تندروهاي اسرائيلي بوده تا با وجود مخالفت با صلح، خودشان رسماً آن را ملغي نكنند، تا تاوان هايش دامنگير آنان نشود، بلكه اين طرف فلسطيني باشد كه خسته و نااميد شده و رسماً مذاكرات را ملغي كند و هم تاوان هايش را بپردازد و هم فلسطينيان به جاي دستيابي به كشوري مستقل، دل شان خوش باشد كه هر از گاهي چند راكت به سوي اسرائيل پرت مي كنند و شادي مي نمايند!!

اسرائيل نمي تواند زمان را به عقب برگرداند و تنها با پذيرش واقع بينانه شرايط جديد است كه مي تواند از انزوايي كه در آن قرار دارد، خارج شود و اقدامات تلافي جويانه كمكي به بازگشت شرايط به قبل نمي كند و دقيقاً برعكس براي نشان دادن حسن نيت اش نيز شده و اگر مصر است كه واقعاً و نه صرفاً لفضاً خواهان صلح است، به شكلي داوطلبانه سرزمين هاي اشغالي را ترك كند، گرچه در نتيجه تفاوتي نمي كند و پس از مذاكرات نيز ناگزير به ترك سرزمين هاي اشغالي است و دست آن هم براي جنايت در سرزمين هاي اشغالي به سبب عضويت جديد فلسطين در ارسال پرونده اش به دادگاه جنايت جنگي بسته شده است. هر گونه اقدام قهري نسبت به تشكيلات خودگردان نيز با انتفاضه اي ديگر توسط فلسطينيان بر عليه اسرائيل همراه خواهد بود كه در بهار عربي منتظر يك جرقه و حتي بهانه اند (محمود عباس در صورت مواجه شدن با اين نوع اقدامات اسرائيل، جداً برنامه ريزي و سازماندهي براي يك انتفاضه غيرمسلحانه را در سراسر سرزمين هاي اشغالي در دستور كار قرار دهد). دولت آمريكا اگر اقدام اخير فلسطينيان را براي مذاكرات مفيد نمي داند، پس همان كار مفيدش در راه صلح را انجام دهد و به تندروهاي اسرائيلي فشار آورد تا شهرك سازي ها را متوقف كرده و پاي ميز مذاكره به شكلي جدّي بشينند؛ و ديديم هر بار كه آمريكا به اسرائيل فشار آورد، صلح محقق شد؛ چه زمان صلح كمپ ديويد و چه در آتش بس اخير اسرائيل با حماس. دولت بريتانيا نيز مطمئن باشد كه در تعقيب اسرائيلياني كه جناياتي را مرتكب شده باشند كه در سازمان ملل قابل پيگرد قانوني باشد، لحظه اي ترديد و درنگ نخواهيم كرد؛ حتي اگر مقاماتي از بريتانيا نيز مرتكب آن شده يا شريك جرم شناخته شوند؛ وقتي پاي حقوق انساني و به خصوص جان انسان ها در ميان است، هر كسي كه مرتكب جنايت شده باشد، از پيگرد عدالت مصون نخواهد ماند؛ هر كسي در هر مقامي كه باشد بدون استثناء؛ حتي ما و شما. مقامات غربي نيز به جاي آن كه با اين قبيل دفاعياتي –حقيقتاً دون انسانيت- كه مقامات و نظاميان اسرائيلي را تافته جدا بافته نشان دهند و انگار مجاز به كارهايي هستند كه ديگران نيستند (و حتي در بسياري از كشورهاي غربي نيز هيچ مقامي مصون از قانون نيست، چه رسد انجام جنايت جنگي)، با انتظار رفتارهاي مسئولانه، از آنان عملاً مقامات و نظامياني مسئول در خاورميانه بسازند كه دست شان را در انجام جنايت باز احساس نكنند و يكي از دلايلي كه درگيري ها در همه جاي دنيا پايان مي پذيرد، اما در اين منطقه همچنان بحراني است، همين دفاع چشم بسته و غيرانساني كشورهاي متحد اسرائيل و بار آوردن كشوري غيرمسئول نسبت به ساير اقوام و ملل همسايه است كه نگران تبعات اعمالش نيست، چون كشورهاي قدرتمند به طرق مختلف آن را وتو مي كنند. شرط انگلستان درباره مصونيت مقامات اسرائيلي از ارجاع پرونده شان به دادگاه جنايت جنگي بسيار مايه بهت است و بهتر بود كه بدون اين درخواست، رأي منفي در مجمع عمومي دهند تا چنين انتظار بي شرمانه اي از ايشان به جاي بماند! تهديد سازمان ملل –در صورت تصويب درخواست فلسطين- نيز نشان دهنده نوعي ياغيگري حكومتي در عصر مدرن است، نه در حد كشوري مسئول كه داعيه رهبري يا حتي پيشرو بودن داشته باشد! آن رأي گيري تصميم گيري براي لحظه اي ماندگار و تاريخي بود و كشورهايي كه بدان رأي مثبت ندادند، در سمت غلط تاريخ ايستادند. ثابت كرديم كه راه تشكيل كشور فلسطين، همچون هر ملتي، نه از رام الله، نه نيويورك و نه حتي بيت المقدس، كه از ميان خواسته حقاني برخاسته از عاطفه انساني يك ملت مي گذرد.

دولت جديد آينده سوريه نيز مذكرات براي بازپس گيري سرزمين هاي اشغالي بلندي جولان را شروع خواهد كرد و موساد بايد طرح پنهاني و كثيف توسعه مرزهاي اسرائيل از طريق جنگي كه توسط گروه هاي تندروي فلسطيني آغاز شده باشد و سياست تقويت تندروهاي اسلامي با همين هدف در خاورميانه را رها كند و تنها صلح است كه بايد پيش روي آينده ملل منطقه باشد؛ آن هم صلحي كه همه اديان و اقوام زير چتر دولتي منتخب از طرف خود و سرزميني متعلق به خودشان (هم فلسطين و هم اسرائيل جداگانه) به شيوه اي مسالمت آميز و حتي برادرانه زندگي كنند؛ به خصوص فرزندان ابراهيم كه در عمل بياموزند به جاي جنگ، برادرانه در كنار هم زندگي كنند، بدون اين كه يكي بخواهد بر ديگري چيرگي يابد؛ و تنها آن گاه است كه بيت المقدس (اورشليم) مكاني واقعاً مقدّس خواهد بود كه به جاي بهانه اي براي جنگ هاي مذهبي، به مكاني براي همزيستي اديان مختلف بدل شود و تنها و تنها آن زمان است كه فلسطينيان و اسرائيليان وارد ارض موعودشان شده اند.

دکتر کاوه احمدی علی آبادی

عضو هئيت علمي دانشگاه آبردين با رتبه پروفسوري

عضو جامعه شناسان بدون مرز(ssf)