بسم اله الرحمن الرحیم

درود بر روان پاک شهیدان پاک باز شانزدهم آذر و همه شهیدان پیش و پس از انقلاب اسلامی. شهیدانی که برای اعتلای جان ملت ایران و رسیدن او به حقوق حقه ی خود فداکاری کردند و گرامی می داریم روز شانزدهم آذر ، روزی بزرگ که خوشبختانه به عنوان روز دانشجو هم مطرح شده و نشان دهنده جایگاه دانشگاه و دانشجو در روند تحولاتی است که جامعه ما به سوی سرفرازی و آبادی داشته است.

این تصور باطل است که ما تاریخ را مجموعه ای از حوادث و رویدادهایی بدانیم که به تصادف کنار هم قرار گرفته اند. تاریخ یک جریان مستمری است که حوادث و رویدادها در جایگاه خود و با توجه به پیشامدها و پسامدهای آنها معنا پیدا می کنند و جهت را مشخص می کند که البته در این جریان، فهم و انتخاب و آگاهی انسان هم موثر است. برای اینکه ما حوادث تاریخی را درست بفهمیم قطعاً باید آن را در ظرف خود و شرایطی که آن حادثه روی داده و تاثری که از حوادث قبلی پذیرفته وتاثیری که بر حوادث بعدی داشته است مورد ارزیابی قرار بدهیم.

شانزده آذر حادثه مهمی است در تاریخ مبارزات یکصد و پنجاه سال گذشته ملت ایران و باید بدانیم که حدود صد سال قبل ازاین جریان، حرکت اصلاحی ملت ایران برای رهایی از قید استعمار و دخالت بیگانه در سرنوشت کشور و دفع و رفع خودکامگی و استبداد و رسیدن به حاکمیت خود بر سرنوشت خویش، برای آزادی، برای استقلال و برای پیشرفت کشور آغاز شده بود که اوج آن را در جریان مشروطیت می توان دید. با کمال تاسف مشروطیت ناکام ماند و از دل آن ، به علل و دلایلی که مجال بیان آن نیست ، استبداد سیاه بیرون آمد و سرکوب ها ، فشارها، اختناق ها و مهمتر از آن کنار گذاشتن قانون اساسی که خون بهای مردم در انقلاب مشروطیت بود. اما جنبش اصلاحی مردم به سوی آزادی و سرفرازی متوقف نشد، گرچه هزینه های فراوانی مردم دادند. تا بعد از شهریور ۱۳۲۰، باز جنبش خود را در جریان آزادی خواهی و استقلال طلبی نهضت ملی نشان داد و نتیجه آن حکومت مردمی و آزادی خواه مصدق و حکومت ضد استعماری و ضد استبدادی او بود. این حاصل مرحله دومم جنبش ضداستبدادی ملت ایران بود که با کمال تاسف با کودتای ننگین ۲۸ مرداد سرکوب شد.

کودتایی که با دخالت مستقیم قدرت های بزرگ بیگانه به خصوص آمریکا انجام شدکه بعدها اسناد آن از طرف خودشان انتشار یافت و حاکمیت یک استبداد سیاه تر و نفس گیرتر از استبداد دوران رضاخانی بر جامعه ما به وجود امد. دستگیری ها ، سرکوب ها ، کشتن ها و حصر و طرد همه نیروهایی که به نحوی می توانستند در خدمت ملت ایران باشند اعم از مذهبی و ملی و آزادی خواهان دیگر و پرشدن زندان ها.

از یاد نبریم که شانزدهم آذر چند ماه بعد از این کودتای ننگین رخ داد یعنی در این روز فریاد اعتراض و بیداری ملت شریف ایران از نای فرزندان خوب او در دانشگاه بلند شد و سه قطره خونی که از این دانشجویان که به نمایندگی از این ملت به زمین ریخت ، سه شهاب تابناکی شد که در سیاه ترین و سرد ترین شب تاریخ ایران در آسمان ایران درخشید و نوید روزهای بهتر را می داد. نوید روزهایی که در آن از استبداد و خودکامگی خبری نباشد. از استعمار و حاکمیت بیگانه خبری نباشد. مملکت و مردم احساس آزادی بکنند. آزادی در انتخاب، آزادی در بیان و نیز به کار گیری عقلانیت با رعایت مصالح ملی برای پیشرفت و اعتلای وضعیت کشور در داخل و در عرصه بین المللی. شانزده آذر نوید این روزها را می داد.

از جهت دیگر شانزده آذر پیشگامی و پیشتازی دانشگاه را در عرصه های سرنوشت ساز ملت ایران و تاریخ مبارزات او روشن می کند. جایگاه ارزنده ای که همواره او را حفظ کرده است و علی رغم عزم بنیانگذاران دانشگاه برای جدا کردن نیروهای نخبه از مردم دانشگاه همواره تعهد خود را نسبت به ارزش هایی که ملت به آن پایبند است و مصالحی که ملت باید داشته باشد نشان داده است. در واقع شانزده آذر حلقه ای است از زنجیره ممتد و مستمر که در انقلاب اسلامی ایران به ثمر می نشیند. انقلابی که با شعار آزادی ، استقلال و جمهوری اسلامی آمد، اما یک نقطه امتیاز هم داشت ، با توجه به جایگاه دین در عمق وجدان و تاریخ ملت، قرائت رحمانی از دین را مطرح کرد. امری که دردنیای ما و امروز ، می تواند جایگاه ما و اسلام را در موقعیت بسیار بالایی نشان دهد. دین ضدخشونت ، دین طرفدار مردم، دین ناسازگار با دشمنان مردم، دینی که به آزادی فرا می خواند ، دینی که به استقلال فرا می خواند، خودکامگی را نفی می کند ، استعمار را نفی می کند. استفلال و آزادی وجمهوری اسلامی و جمهوری اسلامی ای که در آن هم آزادی باشد، هم استقلال باشد، هم اخلاق و معنویت و ارزش هایی که گمشده روگار ماست. دانشگاه خوشبختانه چه پیش و چه پس از انقلاب حضور فعال و پرهزینه ای درهمه صحنه ها داشته است. هزاران شهید استاد و دانشجو ، هزاران جانباز و هزاران آزاده ، هدیه ای است که دانشگاه به ملت ایران تقدیم کرده است. مدیران برجسته ای که دانشگاه به جامعه ما تحویل داده است. تشکل هایی که متاسفانه این روزها در خمودی به سر می برند ، تشکل های مستقل و دلسوز ملت حاصل کار دانشگاه بوده است واز جمله که لازم می دانم در اینجا نام ببرم دانشجویان مسلمان پیروخط امام بود که با کمال تاسف تعدادی از برجسته ترین آنها اکنون در زندان به سر می برند.

با کمال تاسف دانشگاه که باید مظهر آزادی و رهایی و بحث و اندیشه ورزی و خردورزی باشد، امروز با تنگناهای زیادی روبروست . تنگناهایی که منجر به حذف نیروهای باتجربه و به دردبخور جامعه می شود. از اساتیدی که بازنشسته می شوند یا به عناوین مختلف از ادامه کار محروم می شوند. از دانشجویانی که تحت فشار واقع می شوند و مشکلی که به خصوص خاص جامعه و دانشگاه ماست ، این است که بسیاری از استعدادهای شایسته از تحصیلات تکمیلی که حق مسلم آنان هست محروم می مانند و تبعیضات جنسی که می تواند به زیان جامعه و دانشگاه ما باشد. اگر ارمغان انقلاب اسلامی ما آزادی اندیشه و قلم و آزادی اجتماعات و آزادی مردم و حق حاکمیت بر سرنوشت خود بود و اگر انقلاب ما نفی کننده خشونت و رسمیت بخشنده به گفتگو و مذاکره بود ، دانشگاه باید بیش از هر جای دیگر این امور را که روح انقلاب ما و روح خواست تاریخی ملت ما بود، نشان بدهد اما متاسفانه با مشکلات و تنگناهایی مواجه است.

آزادی و حاکمیت مردم بر سرنوشت، مهمترین نویدی بود که انقلاب اسلامی ما می داد و می دانیم که از آغاز انقلاب اسلامی تاکنون کشور ما هم در تاسیس قانون اساسی، هم در رفراندوم ، هم دررای های مختلفی که ملت داده است نشان داده که برای ما و انقلاب ما انتخابات یک شاه کلید و شاه بیت حیات انقلابی واقعی ملت ماست. انتخابات آزاد که هدیه انقلاب اسلامی ما بود و امروز باید همه ما برای آن تلاش کنیم. ایجاد هر گونه محدودیت در امر انتخاب مردم و در جلوگیری از بیان آزاد اطلاعات و آگاهی های جامعه، دورشدن از آرمانهایی است که ملت ما داشته است و نویدهایی که در انقلاب ما به تجلی رسید. امروز هم معتقدم، رفع مشکلات و تهدیدهایی که از بیرون و درون کشور ما با آنها مواجه است و رفتن به سوی وضعیتی که صلاح حکومت و ملت در آن باشد ، بازگشت به موازین مورد خواست ملت ما که در انقلاب ما تجلی داشتبه خصوص انتخابات آزاد، فراگیر و سالم در کشور ما است و این یعنی رعایت حق و حرمت مردم که صاحب اصلی کشور مردم و مملکت اند وحاکمیت عقلانیت و اعتدال که همه اینها از مسیر انتخابات آزاد به گونه ای که همه گروهها و تشکل ها و همه پایندان به اصل عمل در چارچوب قانون اساسی در آن بتوانند حضور داشته باشند تحقق پیدا می کند. و مطمئناً هم مشکلات ما در داخل از این طریق رفع خواهد شد و تحریم ها وتهدیدهایی که از بیرون است کاهش خواهد یافت و گشاینده راه به این سوی افق روشن که خواست همه شهیدان ما و شانزده آذر و تمام ملت انقلابی ما بود. گشاینده این راه یعنی ایجاد تفاهم ملی برای تامین خواست های ملت ایران و به خصوص آزادی های اساسی و حقوق اساسی ملت و آزادی انتخابات ، این است که ما شاهد باشیم زندانیان ما آزاد بشوند ، کسانی که در حصر هستند ، حصر از آنها برداشته شود که این باعث تلطیف فضا و گشاینده راه به سوی آینده ای بهتر خواهد بود.

امروز علاوه بر ناخشنودی از دربندبودن بسیاری از نیروهای شایسته، ما به جد نگران سلامتی این عزیزان هستیم. به خصوص جناب آقای مهندس موسوی، جناب آقای کروبی و خانم رهنورد که در این موقعیت، سلامت آنها و دیگران تهدید می شود.

امیدواریم که ما هرچه زودتر هم شاهد آزادی این عزیزان، هم گشایش فضای اقتصادی ، سیاسی ، فرهنگی در جامعه باشیم که این به نفع همه است. به نفع حکومت ، به نفع مردم ، به نفع همه کسانی که دلشان به عشق وطن و به عشق انقلاب می تپد. آنچه که مهم است ، من ضمن تقدیر از دانشجویان عزیز که با وجود همه تنگناها همواره امیدوارانه در صحنه بودند، به خصوص می خواهم ازانجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران که بقیه السلف تشکلها و جریانهای دانشجویی فعال در دهه های قبلی بودند و ادامه دهنده راه همه نیروهای انقلاب و کسانی که به آرمانهای انقلاب دل بستند و به آزادی و سربلندی ملت می اندیشند هستند و با وجود همه محدودیت بدون اینکه از اصول منحرف بشود ، راهی که راه مصلحت ملت و کشور است ادامه داده است و امروز هم برگزاری این مراسم باشکوه .با همت آنها است تقدیر کنم و عرض بکنم که آنجه بر ما فرض است به خصوص شما دانشجویان عزیز لزوم پافشاری برآرمان ها و ارزش ها و خواست های منطقی و ادامه راه عزت و تامین جایگاه ایران و ملت ایران در درون و در عرصه بین الملل با وجود همه تنگناهاست که امیدوارم دانشجویان و دانشگاهیان عزیز بازهم در این راه پیشتاز و پیشگام باشند.

انتشار از: امیرحسین موحدی