رفتن به محتوای اصلی

مردمان خودکامه‌پرستِ نخبه‌کش گفت‌وگو با سعید مدنی
02.04.2022 - 06:47

علی رضاقلی (زاده تیرماه ۱۳۲۶ – درگذشته ۸ فروردین ۱۴۰۱) پژوهشگر ایرانی حوزه جامعه‌شناسی و علوم سیاسی بود. او با نگارش دو کتاب جامعه‌شناسی خودکامگی و جامعه‌شناسی نخبه‌کشی در صحنه جامعه‌شناسی ایران مطرح شد. 

علی رضاقلی در تیر ۱۳۲۶ در شمیران زاده شد. در سال ۱۳۴۶ تحصیل در رشته ادبی را به پایان رساند و در همان سال به رشته علوم سیاسی در دانشکده حقوق دانشگاه تهران راه یافت و در سال ۱۳۵۰ موفق به اخذ دانشنامه کارشناسی شد. در دوران تحصیل در جلسات سخنرانی حسینیه ارشاد شرکت می‌کرد.

پس از خدمت سربازی در سال ۱۳۵۳ جهت ادامه تحصیل به دانشگاه سوربن و سپس مدرسه سیاسی مطالعات عالی * پاریس رفت و در مقطع کارشناسی ارشد، جامعه‌شناسی سیاسی خواند. پس از انقلاب ۱۳۵۷، پایان‌نامه دکترا را نیمه‌تمام رها کرد و به ایران بازگشت و به‌طور غیررسمی به مطالعه و پژوهش در حوزه جامعه‌شناسی و اقتصاد سیاسی ایران پرداخت.

علی رضاقلی با «ثریا همت آزاد» (زادۀ ۱۳۲۳)، نویسنده و شاعر ازدواج کرد که از شاگردان علی شریعتی بود. او دانش‌آموخته تئاتر در فرانسه، قرآن‌پژوه و مولاناپژوه است. «درد عاشقی»، «کدامین آدمی» و «منتخب مثنوی» از آثار اوست.

علی رضاقلی می‌گوید هیچ راهی برای رهایی اقتصاد ایران از توسعه‌نیافتگی سراغ ندارم جز اینکه اقتصاددان تاریخ بداند، سیاست‌مدار پاسخ‌گو باشد و مردم ناظر. رضاقلی اقتصاد سیاسی را تاریخی می‌داند. از جهل نئوکلاسیک‌ها در این باره انتقاد می‌کند. شاهنامه یک اثر اقتصاد سیاسی می‌داند و معتقد است بدون خوانش تاریخ و چرخه‌های شوم آن یافتن راه حل برای رهایی از دام توسعه نایافتگی امکان‌پذیر نیست.

 

Missing media item.

علی رضاقلی، پژوهشگر علوم سیاسی و جامعه‌شناسی، که با دو کتاب پرفروش «جامعه‌شناسی نخبه‌کشی» و «جامعه‌شناسی خودکامگی» نام خود را در این عرصه ثبت کرده بود، در ۷۵ سالگی درگذشت. او مشخصا در این دو کتاب علل عقب‌ماندگی و توسعه‌نیافتگی را در مردم جستجو می‌کرد. در «جامعه‌شناسی خودکامگی» که پژوهشی در شخصیت ضحاک شاهنامه فردوسی بود، تاکید می‌کرد که فردوسی با مصرع «تو داد و دهش کن، فریدون تویی» از مخاطبش عمل فریدونی می‌خواست، عملی که ضحاک را از میان برداشت، اما کلام او «مخاطب سیاسی - اجتماعی» پیدا نکرد و تنها وسیله چرت‌زدن در قهوه‌خانه‌ها شد. رضاقلی در کتاب شناخته‌شده‌ی دیگرش، «جامعه‌شناسی نخبه‌کشی» که پژوهشی در زندگی و احوال شماری از رجال سیاسی ایران بود، می‌گفت که ایرانیان هرچند خواهان تغییر و اصلاحات هستند اما مصلحان و نخبه‌گان خود را از میان برمی‌دارند و می‌کشند.
Missing media item.

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

انتشار از:

کیانوش توکلی

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.