عراق برخاسته چه بايد بكند!

ورود آيت الله سيستاني به معركه عراق تا حدي خيالم را آسوده تر كرد كه اعتراضات به سوي درگيري هاي قومي و فرقه اي و مذهبي (شيعه و سني) كشيده نشوند. تمامي پيشنهادات ايشان به دولت عراق براي تغييرات، ضروري و مهم اند و اگر مالكي بدان روي آورد، بايد گفت بهار عربي در عراق با كم ترين تاوان به پيروزي رسيده است. گرچه شخصاً نسبت به تغييرات عملي ايجاد شده توسط مالكي و دولت كنوني اش خوشبين نيستم، چون هم بارها و بارها ثابت كرده كه توافقات لفظي اش را عملي نمي سازد و هم اساساً تصميم گيرندگان اصلي در بخش امنيتي را مالكي نمي دانم، بلكه دقيقاً جريان برعكس است و اين تيم امنيتي مسلط بر مالكي و رژيم ايران است كه براي او تصميم مي گيرند، با اين همه، اين بدان معنا نيست كه ما به طرف مقابلمان فرصت ندهيم تا تغييرات موردنظر را انجام دهد، چون برآورد مي كنيم، انجام نمي دهد، و تا وقتي كه مالكي به جنايت بر عليه تظاهرات مردمي دست نزده، بايد فرصت تجديدنظر به او داد. فراموش نكنيم كه مالكي واكنش اش نسبت به اعتراضات و قيام هاي اخير مردمي، تاكنون مطلوب بوده و نه تنها به كشتار و دستگيري ها روي نياورده كه حتي دست به خشونت نيز نزده و عمدتاً تماشاچي تظاهرات بوده است. آن را مقايسه كنيد با رفتاري كه اسد، قذافي و حتي برخي از حاكمان ديگر در بهار عربي انجام دادند. مالكي حتي تعداد زيادي از زندانيان را آزاد كرد كه در كمتر كشوري كه بهار عربي در آن جرقه زد، صورت گرفت و اگر گرفت به اين زودي نيز نبود و بسياري در بحرين و جاهاي ديگر هنوز در زندان هستند و به حبس هاي طويل نيز محكوم شده اند. فراموش نكنيم، همواره بايد رفتارمان را برحسب واكنش هاي طرف مقابل تعديل و تنظيم كنيم و همه را با يك چوب نزنيم، كه اگر چنين كنيم پس از مدتي طرف مقابلمان به اين نتيجه مي رسد كه انعطاف نسبت به ما فايده اي ندارد و تنها راه، سركوب و ويراني مان است و ما نيز ناگزير به واكنش، به سوي درگيري كشيده مي شويم. به عبارتي، ما با نوع كنش ها و واكنش هايمان طرف مقابل را نيز بار مي آوريم. اگر در مورد طرف مقابل انصاف به خرج ندهيم يا قضاوتي كم و بيش عادلانه انجام ندهيم، چشم باز مي كنيم و مي بينيم كه درست مثل حاكمان ايران، گربه صفت و حيوان صفت شده ايم و از تمام جهان طلبكاريم، تا مفت خوري ها و بي مسئوليت هايي خود را بپوشانيم.

در عين حال، در مواردي كه اعتراضات گُر مي گيرند، برخي از حكومت ها سعي مي كنند تا با وعده و وعيد، موج اعتراضات را بخوابانند و پس از مدتي كه مشمول مرور زمان شد، عملاً زير وعده ها مي زنند تا به خيال خود مشكل را به زعم خود حل كرده باشند. براي اين كه عراق دچار اين مشكل نشود، معترضان عراقي به اعتراضات و تظاهرات مدني و مسالمت آميز ادامه دهند تا زماني كه مالكي خواسته هاي معترضان را كه توسط آيت الله سيستاني جمع بندي و عرضه شده، عملي سازد (شايد بهتر باشد كه ائتلافي جديد براي دولتي جديد تشكيل شود). آيت الله سيستاني نيز به خاطر آن كه اعتراضات و كنش ها و واكنش هاي دولتي و مردمي به بيراهه كشيده نشود يا مطالبات مردم توسط دولت رها نشود، در صحنه باشند و نظارت پيشرفت كارها را برعهده داشته باشند.

بهار عربي به شبه قاره هند هم رسيد

گسترش بهار عربي چشمگير است و اعتراضات مردمي در هند كه در ابتداي خيزش بهار عربي بر عليه فساد حكومتي نشانه رفته بود، بار ديگر اينبار به خاطر تجاوز جنسي دسته جمعي برخي، در قالب اعتراضات دامنه دار مردمي و به خصوص زنان، برخاست تا مسئولان و مقامات را به تجديدنظر در رفتارها و تصميمات گذشته شان برانگيزد. پاكستان نيز امروز اين بيداري بر عليه فساد حكومتي را تجربه مي كند. اما مسائل اجتماعي و اقتصادي پاكستان بسيار پيچيده تر و عميق تر از فساد دولت كنوني است و دولت كنوني تنها مزيتي كه نسبت به ساير دولت هاي پاكستاني دارد، با تروريست ها ساخت و پاخت ندارد. پاكستان با مشكل تحجر فرهنگي و مذهبي مواجه است كه همه كس قرباني آن است؛ از هر قشر و قومي و مذهبي. پاكستان با تروريستي مواجه است كه درآمدهاي اش را از طريق مواد مخدر كسب مي كند و عمدتاً درآمدهاي باندهاي قاچاق مواد مخدر از حقوق بگيران دولتي بسيار بيشتر است و محدود به پاكستان نيست، بلكه افغانستان را نيز شامل مي شود كه اين ها موجب دو واكنش شده است. اول خريد نظاميان براي تضمين محموله ها و شبكه هاي قاچاق و سپس واكنش نظاميان كه به اين فكر افتادند تا به جاي قاچاقچياني كه با آنان مبارزه كنند يا به مقداري رشوه بسنده كنند، خودشان باندهاي قاچاق را سازماندهي و مديريت كنند و بر ثروت سرشار آن دست يابند. هر دولتي نيز كه سر كار مي آيد زير دست اين دو جريان ناگزير به بازي است. بدان بيافزاييد كه حكومت ايران نيز هر وقت كه دچار تحريم ها و تنگناهاي مالي مي شود، به جاي ممانعت از قاچاق موادمخدر، با يك فتواي حكومتي، وارد تجارت پرسود مواد مخدر و هدايت باندهاي قاچاق به سوي اروپا مي گردد، البته براي اقتدار اسلام!. حال، آمريكا براي تروريست و جامعه جهاني براي قاچاق مواد مخدر دست بكار تغييراتي در افغانستان و پاكستان شده اند. اين موجب شده كه پاكستان حاكميت ملي خود را به كلي از دست دهد و تبديل شود به مكاني متروك براي جنگ و درگيري چندين عامل منطقه اي و فرامنطقه اي. حملات هواپيماهاي بدون سرنشين به تروريست ها با تمام دستاوردهايي كه داشته، همزمان به سبب كشتار غيرنظاميان، افكار عمومي را بر عليه حضور خارجيان برانگيخته و طالبان نيز بر اين موج مردمي سوار شده اند تا پس از خروج خارجيان به حساب مردم حسابي برسند، همان گونه قبلاً در دوران حكومت ملاعمر چنين كردند. خروج خارجيان از آنجا نه تنها مشكلات را كم نمي كند، بلكه مي افزايد. از سوي ديگر، حاكمان افغانستان با آن كه بر ضرورت استفاده ار فرصتي كه جامعه جهاني برايشان ايجاد كرده، بسيار دير پي بردند، اما هنوز راه حل ها را نمي شناسند و ناگزير به همراه شدن با افكار عمومي و انحراف مشكلات از خود به خارجيان شده اند. اما راه حل ها كجاست؟

راه حل هايي كوتاه مدت و بلندمدت براي مشكلات پيچيده اين منطقه قابل برنامه ريزي است. براي اين كه چرخه موادمخدر، تروريست مذهبي و قاچاق اسلحه كه يك دور تصاعدي است كه يكديگر را پديد آورده و دامن زده و قوت مي بخشند، شكسته شود، مزارع اين دور را بايد خشكاند. موادمخدر نخستين متهم رديف اول است. اما آن ها دوباره كشت خواهند شد، اگر فقر و بيكاري و توسعه نيافتگي، راه حلي ملموس نيابد. ترياك و مواد مخدر كشت مي شوند، چون زمين هاي افغانستان اكثراً مستعد محصول جايگزيني نيستند و مردم اگر از اندك دارايي هاي حاصل از كشت مواد مخدر برخودار نشوند، يعني بايد از گرسنگي و فقر بميرند. پس، بايد نخست جايگزيني براي مزارعي كه نبايد در آن ها ترياك كشت شوند، توسط دولت و جامعه جهاني يافته شود. زعفران از معدود محصولات كشاورزي است كه در زمين هايي كه ترياك كشت مي شدند، مي تواند پرورش يابد و در افغانستان بايد به شكلي گسترده از اين محصول كشت شوند. علاوه بر آن، تيمي از محققان دانشگاهي رشته كشاورزي افغانستان با كمك سازمان هاي بين المللي مجرب، به آزمون و محك محصولات ديگري بيانديشند كه امكان كشت و برداشت محصول در زمين هاي افغانستان دارند و براي كشاورزان افغاني مرقون به صرفه باشد كه آن را جايگزين ترياك سازند. با اين همه، همواره مناطق وسيعي خواهند بود كه از دسترسي به اين برنامه هاي دولتي بي نصيب مي مانند و براي اين كه كشت ترياك نشوند، بايد جامعه جهاني در قبال زير كشت نرفتن شان، مواجبي اي به كشاورزان افغان دهند. عين همين كار را در اروپا بسياري از دولت هاي اروپايي سال هاست كه به كشاورزان شان مي دهند تا روي زمين هايشان چيزي نكارند و آن ها به شكلي طبيعي سرسبز بمانند. همين پروژه را كه در مورد ترياك بسيار ضروري تر است بايد در افغانستان پياده كرد و كمك هايي را كه به ايران بابت برنامه هاي مبارزه با موادمخدر توسط كشورهاي خارجي و جامعه جهاني صورت مي گرفت، به سبب اين كه هم به جاي حل مسائل به كشتار فله اي قاچاقچيان رده پايين كه رقيب قاچاق موادمخدر براي خودش هستند، روي آورده و هم آن كه نهادهاي دولتي و نظامي اش اينك به بزرگترين دلال موادمخدر در منطقه بدل شده اند، كاملاً قطع و آن كمك هاي مالي را در اختيار برنامه هايي مشابه آنچه در خصوص كمك به كشاورزان افغاني گفته شد، گذاشته شوند.

قطع دارايي هاي سرشار از قاچاق مواد مخدر خود كشتزار قاچاق سلاح را نيز خشك مي كند، اما مي ماند تروريست مذهبي. اين از آن برنامه هاي بلندمدت است كه اگر هر چقدر عقب انداخته شود، مشكل تروريست منطقه اي كهنه تر مي شود. جملگي مدارس به سبك ملاخانه اي و طالباني در افغانستان و پاكستان تماماً بايد تعطيل شده و تنها و تنها آموزش به شيوه امروزي و نوين قانوني باشند. تروريست بحراني اين منطقه كه انگار تمامي ندارد و حتي بيشتر نيز شده، محصول كاشت، در مزارع موادمخدر، داشت توسط سلاح هاي قاچاقي حاصل از عايدي هاي موادمخدر، پرورش توسط كلاس هاي ملاخانه اي و طالباني منطقه و در نهايت پس از سازماندهي و برنامه ريزي، برداشت توسط سازمان هاي اطلاعاتي و نظامي پاكستان و ايران است. اگر از همين امروز شروع كنيد، پانزده سال ديگر اين محصول به نتيجه مي رسد و گرنه مشكل تروريست به زودي در اكثر نقاط جهان حل خواهد شد، اما در اين نقطه از جهان همچنان قرباني خواهد گرفت.

ولي، اين برنامه هاي بلندمدت مستلزم، تكميل از طريق برنامه هاي كوتاه مدت نيز هست و مردمي كه هر روزه قرباني مي شوند، نمي توانند منتظر بمانند تا از 15 سال ديگر مشكلات شان به تدريج كاهش يابد تا حل شود! به خصوص موفقيت برنامه هاي كوتاه مدت همگان را به نتيجه بخشي برنامه هاي بلندمدت اميدوار مي سازد. دولت افغانستان بايد از فرصتي كه جامعه جهاني و كشورهاي ثروتمندي چون آمريكا در اختيارش قرار داده بهره برد و اگر جامعه جهاني و برنامه هاي اين كشورها با شكست مواجه شده يا آنان به سبب بي تفاوتي دولت هاي افغانستان و پاكستان نااميد شوند، فاتحه تان را بخوانيد و افغانستان و پاكستان به يك جامعه فاقد حاكميت ملي چون سومالي، فقر زده، بيسواد و مركز تروريست تبديل مي شود كه همسايگان دورشان يك ديوار فولادي (مشابه ديواري كه اسرائيل دور مرزهاي خود مي سازد) مي كشند و عطاي تان را به لقاي تان مي بخشند تا در همان فلاكت و بدبختي خودساخته تان فرو رويد و سقوط كنيد. دولت افغانستان به جاي دريافت باج و رشوه از مقامات و نهادهاي ايراني، به برنامه هاي توسعه اقتصادي پيشنهادي توسط كشورهاي پيشرفته وارد شود و برنامه اوليه براي چرخش اقتصاد كشور را در دستور كار قرار دهند؛ برنامه هاي برداشت و توسعه معادن سرشار افغانستان، ترويج و تقويت برنامه هاي كشاورزي و افزايش محصولات كشاورزي، استفاده از وام هاي خارجي براي سرمايه گذاري هاي داخلي و افزايش سطح فرهنگ و دانش جامعه از طريق رسانه ها، آموزش و پرورش به شيوه نوين و سازمان هاي غيردولتي جهاني كه حاضرند در افغانستان فعال شده و كمك كنند. براي تشويق و جلب كمك هاي خارجي نيز به جاي اين كه نقش يك مفت خور طلبكار، چون ياغيان حكومتي ايران را بازي كنيد، و مدام خارجيان را مسئول مشكلات معرفي كرده و عوام فريبي را در دستور كار قرار دهيد، شيوه همكاري و تشريك مساعي با آنان را به آزمون گذاشته و تجربه كنيد كه اگر همان خارجي ها نبوند تا حالا به قول خودتان "برادران طالبان تان"، شما را نيز چون برادرتان سر بريده بودند.

در پاكستان، نظاميان قديمي كه در پشت صحنه چرخش دولت ها و ساخت و پاخت با قاچاقچيان بومي تا جهاني موادمخدر هستند، نه بخشي از راه حل كه بخشي از "كانون مشكل" اند. شناسايي و از قدرت كنار گذاشتن اين نظاميان، بايد كار تمامي سرويس هاي جاسوسي غربي باشند و گرنه تمامي برنامه هايشان توسط اين نظاميان چون گذشته با شكست مواجه مي شود و خطر افغانستان كمتر از ايران نيست.

سوريان را باز دريابيم

كمك هاي كردهاي عراقي به برادران شان در آن سوي مرز سوريه بايد بيش از اين ها باشد. آنان نبايد در اين زمستان احساسا كمبودي كنند و با توجه به درگيري هاي اخير كه خرابي هايي به بار آورده، بايد هم مرزشان را با آنان باز كنند و همه تسريع در نقل و انتقال كالاها و امكانات مختلف از كردستان عراق به سوي كردستان سوريه را در دستور كار قرا دهند و هم كمك هاي انسان دوستانه ضروري براي سوريان را كاميون به كاميون و فوج به فوج برسانند؛ به طوري كه يه كمبودي احساس نشود و چه بسا سرريز آن به ديگر مناطق سوريه نيز برسد.

رزمندگان سوري نيز در اين سرماي زمستان، حملات و عمليات شان را از شهرها به سوي مراكز نظامي بكشانند و مردم سوريه نبايد از بابت عملياتي كه توسط رزمندگان صورت مي گيرد، از چند سو ضربه بخورند. تا بهبود وضع هوا، حملات را در اين مناطق متوقف كنند، مگر اين كه توسط ارتش اسد مرود حمله واقع شوند. اما شهرهايي كه توسط ارتش اسد در محاصره است، بايد با حلقه محاصره بزرگتري كه توسط رزمندگان تشكيل مي شود و به شكلي نامنظم به حملات براي شكستن حملات ادامه مي دهند، محاصره شده تا عاقبت محاصره شهرها شكسته شود. حلقه هاي محاصره نظاميان اسد پيرامون شهرها را كامل نسازيد و پشت هر شكاف، بايد كميني براي جانيان اسد بگذاريد. اين باعث مي شود كه نتوانند تشخيص دهند در هر شكاف موجود در ارتش رزمندگان، آيا فرصتي براي نفوذ هست، يا تنها كميني خفته است. عمليات در مناطق نظامي رژيم هم بسيار موثرتر است و هم سلاح هاي به غنيمت گرفته شده از اين طريق بدست مي آيند. حاميان ارتش آزاد سوريه و كشورهاي حامي مردم سوريه نيز كمك و آموزش رزمندگان را تداوم بخشند و براي بدترين سناريوها برنامه ريزي كنند. واحدهاي آموزش ديده اي از رزمندگان كه بايد شكار فرماندهان و مقامات اسد را عملياتي كنند، افزايش دهيد. با محاصره و تسخير بيشتر فرودگاه ها توسط ارتش آزاد، بنادر سوريه به يكي از اصلي ترين مجاري كمك به اسد تبديل شده و بايد راه هايي را براي عملياتي ويژه يا هدف قرار دادن آن مناطق از دور را به آزمون بگذاريد؛ مثلاً از طريق توپ هاي دوربرد به غنيمت گرفته شده يا سايت هاي موشكي سالم بدست آمده.

فلسطين به سوي مجلس و دولتي منتخب و البته استقلال

فلسطينيان كه حالا به توافق براي انتخابات و تشكيل مجلس و دولت رسيده اند، بايد از دخالت كشورهاي ديگر در برهم زدن دوباره توافقات –همچون گذشته- پرهيز كنند و از شروط جديد اجتناب و قدر اين توافق جديدشان را بدانند كه اينك برادران شان در بهار عربي در هر كشوري چه تاوان هاي سنگيني براي همين مجلس و دولتي منتخب مي پردازند.

اما پس از تشكيل كشور فلسطين، بي شك هدف بعدي از مذاكرات با اسرائيل، استقلال است. اما استقلال نه بر اساس شرايط گذشته، كه شرايط جديد پس از پذيرش فلسطين در سازمان ملل كه ديگر منطقه اي خودگردان نيست، بلكه يك كشور است، به پايتختي قدس شرقي و بر اساس مرزهاي پيش از سال 1967. اين يعني كه در گفتگوهاي صلح و همين طور پيشنهاداتي كه توسط كشورهاي خارجي مي شود، نبايد شرايط زمان خودگرداني حاكم باشد (كه مغاير مصوبه اخير مجمع عمومي سازمان ملل باشد)؛ مواردي مثل مرزهاي موقت يا مرزهاي جديد و غيره. مرزها اينك مشخص شده و از نظر سازمان ملل همان مرزهاي دائمي سال 1967 است و تنها اسرائيل بايد به آن مرزها عقب نشيني كند. تنها براي تعيين دقيق آن مرزها مي تواند كميته اي مشترك از طرفين در دستور كار قرار گيرد. شهرك هاي اسرائيلي نيز كه قبلاً ساخته شده اند، قانوناً و حقوقي جزو خاك سرزمين كشور تازه تأسيس فلسطين (صد و نود و چهارمين كشور جهان) اند و تنها براي امكان جابجايي انساني ساكنان اسرائيلي، مي توان يك جدول زماني چند ساله تعيين كرد و در ازاي آن نيز اسرائيل بايد باريكه اي را در اختيار فلسطينيان قرار دهد، تا غزه را به كرانه باختري و قدس شرقي مربوط سازد. مذاكره كنندگان فلسطيني توجه كنند كه برخلاف گذشته، با تأسيس كشور فلسطين، اينك برگ برنده در دست ماست و گذشت زمان به نفع ما، تنها بايد از ظرفيت هاي جديد ايجاد شده به درستي استفاده كنيم و در عين رسيدن به اهدافمان، اجماع جهاني، كشورهاي عربي و اسلامي و همين طور متحدان اسرائيل را نيز در اين شطرنج حساب شده مان در نظر گيريم. در زمان مقتضي سفارشات بعدي، به شما ارائه خواهد شد.