رفتن به محتوای اصلی

رضا براهنی در میان نویسندگان بزرگ قرن
27.03.2013 - 15:12

 آنتالوژیست، نویسنده، مترجم، ویراستار و منتقد بزرگ کانادائی آلبرتو مانگوئلAlberto Manguel ‎‏ (آرژانتینی ‏الاصل) با تالیفاتی همچون: "تاریخ خواندن"، "فرهنگ مکان‌های خیالی"، "در جای دیگر جنگل" - که به بسیاری ‏از زبان‌های دنیا ترجمه شده - شهرت جهانی دارد. آلبرتو مانگوئل، آخرین و ماندگارترین مجموعه خود را، از ‏میان برترین و فراموش نشدنی‌ترین داستان‌های کوتاه قرنی که گذشت انتخاب کرده و با نام "جاسوسان خدا" ‏God's Spies‏ به چاپ رسانده است.

 در این مجموعه که با آثاری از 21 نویسنده از سراسر جهان ترتیب داده ‏شده است، نام بزرگانی چون: "گابریل گارسیا مارکز" (کلمبیایی)، "ولادیمیر ناباکوف" (روسی- آمریکایی)، "آنا ‏سگرز" (آلمانی)، "هوارد فاست" (آمریکایی)، "ایزاک بابل" (روسی- اوکرائینی)، "کنسارو ویوا" (نیجریایی) و ‏‏"رضا براهنی" دیده می‌شود. ‏
ناشر کتاب ‏Macfarlane Walter & Ross‏ معتبرترین ناشر کانادائی در معرفی نویسندگان این مجموعه ‏می‌نویسد: "همه آن‌ها جنبه‌های مختلف و تاریک فشار و ستم سیاسی را افشاء می‌کنند و داستان‌هایی هستند که ‏نویسندگان آن‌ها تنها به خاطر بیان حقیقت در مقابل قدرت حاکم تحت پیگرد قرار گرفته، زندانی شده و یا به قتل ‏رسیده اند".
مانگوئل در این مجموعه‌ی 408 صفحه ای برای هرکدام از نویسندگان مقدمه‌ای شامل زندگی و فعالیت آن‌ها نوشته ‏و در پایان کتاب اشاره‌ای به آثار نویسندگان آن کرده است. اثری که در این مجموعه از براهنی آورده شده "مثله" ‏نام دارد، که 48 صفحه است. مثله بخشی از کتاب "روزگار دوزخی آقای ایاز" است که از اولین رمان‌های ‏براهنی است که در سال 1348 به اتمام رسیده، ولی هرگز اجازه چاپ نیافته است و به علت فوت مترجم انگلیسی ‏کتاب "کارتر برانیت" در سال 1985 این اثر روی انتشار ندیده تا این که آلبرتو مانگوئل به سراغش رفته است.‏
رمان "روزگار دوزخی آقای ایاز" در طول هزاره‌های تاریخ و با استناد به تواریخ کهن و زندگی نامه‌های منصور ‏حلاج و مثله شدن و دار زدن وی می گذرد. رمان از زبان "ایاز" برده‌ای که در خدمت به ولی نعمت خود، دست به ‏هر قساوتی می‌زند، بازگو می شود. در این رمان رابطه بین صاحبان قدرت (محمود) و فرودستان (منصور) در ‏طول اعصار به شکل شگفت انگیزی بازگویی می‌شود.‏
کتاب "جاسوسان خدا" مورد توجه معتبرترین نشریات و محافل ادبی کانادا قرار گرفته و هرکدام در نقد و بررسی ‏آن، نظرات ستایش گونه خود را بیان کرده، و به دوستداران خود خواندن کتاب را 
توصیه کرده اند.‏
بزرگترین روزنامه سراسری کانادا، روزنامه "گلوب اند میل" ‏Globe and mail‏ در شماره روز شنبه 15 ‏ژانویه 2000 درمقاله‌ای به قلم "تد ویت تیکر" مفسر و منتقد ادبی خود، درباره "مثله" اثر براهنی می‌نویسد: ‏‏"براهنی نقطه نظر یک برده‌ی مقرب درگاه را، که در خوشی عبودیت خود از حاکم مستبد و سادیست غوطه ور ‏است، بیان می کند. برده‌ای که با روشنی خوفناکی، قتل عامی را که توسط صاحب اش ترتیب داده شده تشریح ‏می‌کند".‏
نویسنده مقاله، خود تحت تاثیر این کتاب به گونه‌ای سرزنش وار خطاب به ملت خود چنین می‌نویسد: "درک آن‌ها ‏چه هدیه‌ای است به ملت بی عاطفه ما، ملتی که به تازگی متوجه خطاهای عمده و متداومی شده است که در حق ‏ساکنین بومی سرزمین خود مرتکب شده است، ولی به ندرت آن را تائید می‌کند. بیشتر ما با ضعیف ترین حس ‏جهت یابی به سوی آینده‌ای که تصور ناقصی از آن داریم پیش می‌رویم، در حالی که قربانیان این زشتکاری‌ها ‏‏(اشاره به جاسوسان خدا) در مقابل قدرت، حقیقت را بازگو می‌کنند.‏
‏"کوویل اند کوایر"‏‎ Quill and Quire ‎‏ که یک نشریه تخصصی معتبر در زمینه ادبیات و نقد ادبی است، در ‏نخستین شماره ژانویه 2000 خود می‌نویسد: "آن‌ها سرسخت‌اند و مصر، و نادیده گرفتن شان مشگل. نه به این ‏علت که داستان ها، ما را به هر گوشه‌ی این جهان لعنت می‌برند، بلکه نوشته‌ها استادانه و با مهارت نوشته ‏شده‌اند..."‏
‏"جاسوسان خدا" شایسته خواندن است. مردمی که نوشته‌های خوب را تحسین می‌کنند، مردمی که خواهان کشف ‏دورنمای انسان فرهنگ‌های دور دست هستند، و مردمی که وسعت جسارت انسان را فراموش کرده‌اند ..."‏
‏"رضا براهنی و داستان وهم‌گونه و حیرت انگیز او درباره شکنجه، "مثله" خود به تنهایی دلیلی برای خواندن این ‏کتاب است".‏
فوریه 2000 - تورنتو

‏* "روزگار دوزخی آقای ایاز"، (تریلوژی: ایاز، محمود، منصور) که بخش‌های اولیه آن در اواخر سال‌های ‏‏40 توسط انتشارات امیرکبیر در ایران چاپ شده بود، قبل از انتشار متوقف و خمیر شد. ترجمه انگلیسی بخش ‏هایی از آن توسط "کارتر برانیت" مترجم آمریکایی انجام شد، ولی به علت فوت مترجم انتشار آن نیمه تمام ‏ماند. آلبرتو مانگوئل بخشی از آن (مثله) را در مجموعه "جاسوسان خدا" برای اولین بار به زبان انگلیسی به ‏چاپ رساند. روزگار دوزخی آقای ایاز سه جلد است که جلد اول (ایاز) به زبان فرانسه ترجمه، و توسط یکی از ‏بزرگترین و معتبرترین ناشرین فرانسه ‏Fayar‏ در 450 صفحه چاپ شده است. جلد دوم آن ترجمه و آماده ‏چاپ است، و جلد سوم آن هنوز به اتمام نرسیده است.‏
‏"مثله" و اثر دیگری از براهنی به نام "لیلیث" به شکل نمایش‌نامه در چند شهر فرانسه اجرا شده است، از ‏جمله در بزرگترین فستیوال تئاتر دنیا "آوینیون" با اجرای گارگردان سرشناس فرانسه "تییر بدار" ‏Thierry ‎Bedard‏ روی صحنه رفته است.‏
‏"کلود دوران" ‏Claude Durant‏ ادیتور اصلی انتشارات ‏Fayar‏ که خود مترجم "صد سال تنهایی" ‏مارکز به زبان فرانسه است، بعد از خواندن روزگار دوزخی آقای ایاز اظهار کرده‌است که این اثر یکی از ‏بزرگترین رمان‌های قرن است. در باره این اثر و معرفی آن به خوانندگان فرانسوی، بسیاری از مطبوعات ‏مشهور فرانسه از جمله لوموند، فیگارو، لیبراسیون ... و نیز مجلات تخصصی در زمینه ادبیات، مقالات ‏متعددی نوشته‌اند.‏ ‏ ‏ کتاب‌های دیگر دکتر براهنی که به زبان فرانسه ترجمه شده اند:‏ آزاده خانم ‏ لیلیث ‏ الیاس در نیویورک ‏ رازهای سرزمین من (جلد اول)، یعنی در مجموع پنج رمان (2500 صفحه). لازم به توضیح است که ‏روزگار دوزخی آقای ایاز، لیلیث و الیاس در نیویورک هنوز به زبان فارسی چاپ نشده اند! ‏

  

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

کیانوش توکلی
برگرفته از:
انجمن قلم آذربایجان جنوبی

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.