مژگان غفاری شیروان

روزنامه اسرائیلی هاآرتص با اشاره به گزارش‌های اخیر درباره عملیات اسرائیل در ایران برای خنثی‌کردن برنامه‌ سه ترور (یک دیپلمات اسرائیلی در ترکیه، یک ژنرال آمریکایی مستقر در آلمان و یک روزنامه‌نگار در فرانسه)، در گزارشی تحلیلی نوشت مقام‌های اسرائیل زمانی‌که تصمیم به افشای جزئیات این عملیات گرفتند، دست‌کم دو هدف در سر داشتند. 

براساس این گزارش، نخستین هدف، تحریک بیشتر افکار عمومی -در اسرائیل، آمریکا و سراسر جهان- علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و امکان حذف آن از فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا بود؛ هدف دوم به نوشته هاآرتص، تحقیر رژیم حاکم در تهران بود: «در‌حالی‌که ایران برای انجام حملاتی به اهداف اسرائیلی در خارج از آن کشور تلاش می کند، بازجویان موساد به‌طور موثر در خاک ایران فعالیت می‌کنند؛ افرادی را دستگیر و توطئه‌های اطلاعاتی رژیم را افشا می‌کنند.»

در ماه‌های اخیر حوادث مشابه دیگری نیز رخ داده است. در اسفندماه گذشته، گزارش‌هایی مبنی‌بر حمله هوایی اسرائیل به آشیانه نگهداری هواپیماهای بدون سرنشین در پایگاهی نظامی واقع‌در کرمانشاه ایران منتشر شد که خسارات زیادی به پهپادهای تهاجمی آن کشور وارد کرد. گفته می‌شود که این حمله نشان‌دهنده میزان قابل توجه اطلاعاتی است که موساد درکنار قابلیت‌هایش برای انجام حملات در داخل ایران، جمع‌آوری کرده است.

گزارش عملیات اخیر موساد در ایران، نخستین‌بار روز شنبه، ۱۰ اردیبهشت‌ماه، در تلویزیون ایران‌اینترنشنال فاش شد. به نوشته هاآرتص، مقام‌های اسرائیلی بحث کردند که آیا باید به تکرار آن‌چه منتشر شده است، قناعت کنند، یا خیر؛ اما درنهایت، رفتاری غیرمعمول را انتخاب کردند -افشای محتاطانه روش‌های کار موساد. 

براساس این گزارش، هدف از این اقدام، درکنار به‌رخ کشیدن توانایی‌های اسرائیل،«پذیرفتن تقریبا رسمی مسئولیت این عملیات» بود.

قابل تصور است که پرده‌برداشتن از این جزئیات، احتمالا تصمیم آسانی نبوده باشد. نویسنده اشاره می‌کند زمانی که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر پیشین اسرائیل، تصمیم گرفت که عملیات سرقت اسناد برنامه هسته‌ای ایران از آن کشور را افشا کند، مقام‌های ارشد سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل به‌شدت از او انتقاد کردند. آن‌ها مدعی بودند که چنین اقدامی به ادامه عملیات‌های مخفی اسرائیل لطمه می‌زند.

اسرائیل می‌توانست جزئیات این بازداشت و بازجویی در ایران را مخفی نگه دارد و به‌طور محرمانه دولت آمریکا را از نقش سپاه پاسداران در این سوءقصدها مطلع کند؛ اما به‌جای آن، در یک اقدام غیرمعمول، یک نفر فایل صوتی بخشی‌ از بازجویی منصور رسولی، مامور نیروی قدس سپاه پاسداران برای انجام ترورها، را افشا کرد. رسولی در آن اعتراف می‌کند که رژیم ایران او را برای ایجاد شبکه‌ای از قاتلان خارجی و اعزام آن‌ها به سه عملیات جداگانه مامور کرده است.

به نوشته هاآرتص، انتشار جزئیات این عملیات با هدف ایجاد فضایی عمومی است که خروج سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی را با مشکل مواجه کند؛ اما قضیه به این سادگی هم که به‌نظر می‌رسد، نیست. به نوشته هاآرتص، مقام‌های دخیل در این اقدام گفتند که ایران در تلاش برای انکارپذیری قابل‌قبول این عملیات‌ها، با به‌کارگیری نیروهای نیابتی و شبه‌نظامیان شیعه سعی می‌کند که خود از ترورها فاصله بگیرد.

البته می‌توان حدس زد که ایران به‌خوبی از عملیات اطلاعاتی اسرائیل آگاه است و تحقیقاتی اساسی درمورد نحوه افشای عملیات خود انجام داده است. براساس این گزارش، بعبد است که ایرانی‌ها با افشاگری اسرائیل از چیزی مطلع شده باشند که قبلا نمی‌دانستند.

نویسنده معتقد است که اسرائیل تلاش می‌کند تا خطی مشخص را ترسیم کند و اشاره می‌کند: «اگر واقعا رهبری در تهران پشت طرح ترور باشد، می‌توان اقدام‌های تروریستی مشخصی را به آن نسبت داد. این مقابله با این یا آن تهدید امنیتی خاص نیست، بلکه علیه یک حمله سبعانه به قربانیان بی‌گناهی است که به‌دلیل اسرائیلی یا یهودی بودن، به‌عنوان هدف انتخاب شده‌اند.»

به گزارش هاآرتص، نهادهای امنیتی اسرائیل شواهدی در دست دارد که نشان می‌دهد سپاه پاسداران ده‌ها حمله به اهداف اسرائیلی در سراسر جهان را برنامه‌ریزی کرده و تلاش‌های قابل توجهی برای ترور دیپلمات‌ها یا بازرگانان اسرائیلی انجام داده است؛ اما تاکنون، همه توطئه‌ها به‌موقع آشکار شده‌اند: «موساد در همکاری نزدیک با همتایان اطلاعاتی دیگر کشورها، حملات ایران را در کلمبیا، قبرس و ترکیه خنثی کرده است.»

جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، به‌زودی اعلام خواهد کرد که آیا به درخواست ایران برای حذف سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی و لغو تحریم‌ها علیه آن نهاد شبه‌نظامی به‌عنوان بخشی از مذاکرات بازگشت به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ تن می‌دهد یا خیر. 

نفتالی بنت، نخست‌وزیر، و یائیر لاپید، وزیر امور خارجه اسرائیل، در هفته‌های گذشته، با کمک تعدادی از اعضای کنگره آمریکا، کارزاری تهاجمی علیه پذیرش این درخواست به‌راه انداخته‌اند.

مقام‌های ارشد اسرائیلی بر این باورند که بایدن متقاعد شده است تا سپاه پاسداران را در فهرست سازمان‌های تروریستی نگه دارد، اما نظر مقام‌های مسئول در وزارت خارجه آمریکا متفاوت است. اسرائیل نگران است که ایالات متحده درنهایت به برخوردی ملایم‌تر با موضوع بسنده کند و به‌عنوان مثال، کل سپاه پاسداران را از فهرست سیاه خارج کند و تنها نیروی قدس سپاه پاسداران را جایگزین آن کند. یکی از مقام‌های اسرائیلی در این مورد هشدار داده است: «انعطاف‌پذیری آمریکا در این زمینه می‌تواند تحریم‌های اعمال‌شده بر این سازمان را بی‌معنا کند.»