رفتن به محتوای اصلی

چگونه لوله توپ ضامن ثبات و آرامش می شود؟
16.05.2022 - 07:42

 

داوود حشمتی

اخیرا اندیشه ها و حرفهای سعید لیلاز بسیار به مذاق اصولگرایان خوش می آید چرا که او با مهارتی عجیب سیاست داخلی و خارجی را از هم منفک کرده و مثلا با بیان اینکه «هیچ چیزی جز لوله توپ ضامن ثبات آرامش و استقلال ایران نیست» در واقع همان حرفی را می زند که سیاست های کلی نظام آن را می پسندد و به آن اعتقاد دارند. خصوصا اینکه با دفاع تمام قد از طرح آزادسازی قیمت ها، بدون توجه به احیای کوپن از سیاست های اقتصادی دولت به گونه ای دفاع می کند که در آینده ای نزدیک خواهیم دید که جریان انقلابی همه تقصیرها را به گردن این نوع مدافعان می اندازند.

لیلاز حتما به خوبی می داند اخیرا به لحاظ نظری در روابط بین الملل از مرحله «رئالیسم» به «نئورئالیسم تهاجمی» نقل مکان کرده است که یکی از مهمترین متفکران آن میرشایمر است. (که اتفاقا بسیار هم مورد علاقه اصولگرایان در حاکمیت است)

از نگاه این دسته تنها قدرت است که اهمیت دارد و این قدرت نیز همانطور که لیلاز اخیرا به خبرگزاری دولتی ایرنا می گوید: «ضامن ثبات آرامش و استقال ایران است» اما سئوال این است که وقتی در داخل دولت با مشکل آرد و نان روبه روست، چگونه «لوله توپ» ضامن «آرامش» خواهد بود؟ آیا آن لوله توپ قرار است به سمت داخل چرخیده و در مقابل مردم معترض نشانه گرفته شود؟

واقعیت این است که دوستان «نئورئالیسم تهاجمی» به این مساله توجه ندارند که براساس تعریف اندیشمندان علوم سیاسی، سیاست خارجی، امتداد سیاست داخلی است. نمی توان این دو حوزه را از هم منفک کرد. براساس مکتب رئالیسم، آنارشی بر نظام بین المللی حاکم است و برای دستیابی به امنیت ، هر دولتی به دنبال بهبود موقعیت نسبی قدرت خود است و بهبود موقعیت نسبی قدرت دولتها، به افزایش توانایی های نظامی و استفاده از نیروهای نظامی در زمان مناسب نیازمند است. اینجاست که نظم ناشی از «لوله توپ» (به تعبیر سعید لیلاز) خود را بیشتر نمایان می کند.

به عنوان مثال میرشایمر از متفکران اندیشه «نئورئالیسم» سالها پیش در مقاله ای عنوان کرد که فروپاشی نظام دوقطبی در جهان «به منزله بی ثباتی و کشمکش گسترده» خواهد بود. از همین رو پیشنهاد کرد «برای بازسازی ثبات در نظام بین المللی در اروپا ، آمریکا و دولتهای غرب اروپا (به ویژه بریتانیا و آلمان) ، باید سامانه چندقطبی ظاهر شده در اروپا را با استفاده از نیروهای نظامی (شامل سلاح های هسته ای) علیه دولت هایی که تهدید به شروع جنگ می کنند ، متوازن سازند.»

حالا برگردید به روزهای اول جنگ اوکراین و به یاد بیاورید که رسانه های وابسته به حاکمیت می گفتند: «باید از اوکراین عبرت بگیرد که سلاح های اتمی خود را تحویل داد و روسیه به راحتی به آن حمله کرد» آنها امروز به این دلیل که فتوای رهبری در مورد حرمت ساخت سلاح های هسته ای را پیش روی خود دارند، خجالت می کشند بگویند: سلاح هسته ای «ثبات و آرامش» می آورد.

اما سئوال این است که «لوله توپ» در شرایطی که ارز لازم برای رفع مایحتاج کالاهای اساسی نداریم و افزایش قمیت آن را به مردم تحمیل می کنیم چگونه «ثبات و آرامش» می آورد؟ آیا در موقع لزوم، توصیه خواهند کرد از این قدرت نظامی علیه مردم خودمان استفاده کنند؟ لذا می توان گفت: نه رئالیست ها و نه نئورئالیست های بین المللی قائل به این نیستند که می توان از همان ابزارهای سیاست بین الملل در داخل استفاده کرد. همانها معتقد به ایجاد رضایتمندی در داخل هستند.

دست آخر من فکر می کنم بهتر است کسانی چون آقای لیلاز در دفاع از سیاست های دولت با احتیاط بیشتری عمل کنند. چون به زودی جریان انقلابی وقتی با نتیجه عمل خود روبه رو شد، نمی گویند که خودشان مجری، طراح و عامل این کار بودند. بلکه همه تقصیرها را به گردن دیگران (از جمله سعید لیلاز) می اندازند تا از تبعات آن فرار کنند. آنها در آن روز این طرح را «پوست خربزه» زیرپای دولت رئیسی معرفی خواهند کرد. پس بهتر است به آن روز هم از حالا فکر کنند. چرا که از همین حالا هم زمزمه هایی مبنی بر اینکه جریان انقلابی با این طرح مخالف است و پشت این طرح «لیبرال های دولت روحانی» هستند شنیده میشود.

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

کیانوش توکلی

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.