شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی به قطعنامه انتقادی علیه ایران رای داده است.

در این قطعنامه از همکاری نکردن ایران با آژانس عمیقا ابراز نگرانی شده و از تهران خواسته شده به طور کامل با این نهاد همکاری کند.

به گفته دیپلمات‌ها شورای حکام که ۳۵ عضو دارد در این نشست غیرعلنی با اکثریت بزرگ آرا از ایران انتقاد کرد که در مورد کشف آثار اورانیوم در سه مکان اعلام نشده توضیح نمی‌دهد.

به گفته دیپلمات‌ها فقط روسیه و چین با این متن مخالفت کردند درحالی که ۳۰ کشور به آن رای مثبت دادند. سه کشور هم به آن رای ممتنع دادند.

پیش‌نویس این قطعنامه که خواستار پاسخگویی ایران درباره یافت شدن آثار مواد رادیو اکتیو در پارچین، تورقوزآباد و مریوان می شود را آمریکا و سه کشور اروپایی تهیه کرده بودند.

آمریکا، آلمان، بریتانیا و فراسه از آژانس بین‌الملی انرژی اتمی خواسته بودند ایران را به دلیل خودداری از پاسخگویی درباره سوالاتی که برای مدت طولانی بی‌پاسخ مانده مورد نکوهش قرار دهد.

این تحولات در حالی است که رافائل گروسی، دبیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در کنفرانس خبری که این هفته در حاشیه نشست شورای حکام آژانس انرژی اتمی برگزار شد، گفته بود «ایران برای یافته‌های آژانس در سه سایت هسته‌ای اعلام نشده خود توضیحات قانع کننده‌ای نداده و باید هر چه زودتر درباره چگونگی ادامه این مسیر فکر کنیم.»

ساعاتی پس از آن سخنان کاظم غریب‌آبادی، معاون امور بین‌الملل قوه قضاییه، گفت «آقای گروسی تمایلات شدید سیاسی دارد و نمی‌توان آن را نفی کرد». این مقام قضایی گفت ذرات هسته‌ای یافت شده در نمونه‌برداری «ناچیز» بود.

در روزهایی که جلسه شورای حکام برای بررسی پرونده برجام در حال برگزاری است و نگاه این شورا به رفتار اخیر ایران در مورد پرونده هسته‌ای بسیار منتقدانه است، جمهوری اسلامی هم اعلام کرده «دوران بزن دررو» هسته‌ای تمام شده است و رفتار ایران متناسب با رفتار شورای حکام تنظیم می‌شود.

از زمانی که گفته شد جمهوری اسلامی ایران در حالی‌ که مذاکرات هسته‌ای نزدیک به توافق بود در تله روسی گرفتار شد و سپس منافع سپاه پاسداران فرصت‌های گفت‌و‌گو در وین را محدود کرد، تا امروز، مجموعه رویدادها ایران را بیش‌ازپیش از دستیابی به توافق هسته‌ای فوری و سازنده با اروپا و آمریکا دور کرده است.

در این شرایط، تاکید اخیر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس انرژی اتمی سازمان ملل متحد، بر این مسئله که جمهوری اسلامی با دستیابی به «مقادیر قابل‌ملاحظه اورانیوم غنی‌شده» تنها چند هفته فاصله دارد، روند تصمیم‌گیری‌ برای تقابل جدی با فعالیت‌های هسته‌ای ایران را تسریع کرده است.

اما مقام‌های جمهوری اسلامی گروسی را به سیاسی‌کاری متهم کردند و مدعی‌اند ذرات هسته‌ای یافته‌شده در نمونه‌برداری آژانس از سه سایت هسته‌ای غیررسمی «ناچیز» بوده است.

اسرائیل و متحدانش در منطقه نیز به‌دلیل همین وضعیت و با توجه‌ به اطلاعات و اسناد و مدارکی که از فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی به دست آورده‌اند، اعتقاد دارند در شرایط فعلی باید فشارهای دیپلماتیک بر ایران افزایش پیدا کند و پرونده هسته‌ای به شورای امنیت سازمان ملل بازگردد.

به‌ این‌ ترتیب، می‌توان این‌طور نتیجه گرفت که سفر امیر قطر به تهران و سفر ابراهیم رئیسی به عمان تاکنون گره‌ای از مشکلات موجود سر راه مذاکرات هسته‌ای باز نکرده است و چشم‌انداز دستیابی به توافق و احیای برجام هر روز از دسترس‌ دورتر می‌شود و امید بازگشت به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ ناممکن به نظر می‌رسد.

ضمن آنکه پیش‌نویس قطعنامه تروییکای اروپایی و آمریکا در رابطه‌ با برنامه هسته‌ای ایران و نگرانی عمیق از حل نشدن مسئله ذرات اورانیوم کشف‌شده در سه سایت هسته‌ای اعلام‌نشده ایران به آژانس‌ــ که گفته می‌شود امکان دارد در پایان جلسه شورای حکام ارائه شودــ موضوع دیگری است که راه توافق را سخت‌تر می‌کند و نشان می‌دهد متحدان اروپایی و آمریکا دیگر اصرار چند ماه قبل برای دستیابی به توافق به هر قیمتی را ندارند.

در گزارش ماه گذشته آژانس انرژی اتمی تاکید شده بود که در سه سایت مریوان، تورقوزآباد و پارچین ورامین آثاری از اورانیوم غنی‌‌شده یافته است.

به عقیده منابع مطلع، سه کشور اروپایی و آمریکا به‌دلیل همکاری ناکافی ایران در مواردی که آژانس انرژی اتمی مطرح کرده است، قصد دارند در پایان جلسه شورای حکام از ایران بخواهند پیشنهاد آژانس انرژی اتمی در مورد تعامل بیشتر برای حل‌وفصل مسائل باقی‌مانده را فوری بپذیرد.

به‌ این‌ ترتیب، واضح است در مسیر متوقف‌شده مذاکرات، قرار نیست درخواست ایران برای خروج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست گروه‌های تروریستی محقق شود. قدرت‌های جهانی نیز قصدی برای آغاز مجدد رایزنی هیئت‌های دیپلماتیک در وین ندارند.

همین‌طور ممکن است شورای حکام که از زمان روی کار آمدن دولت رئیسی، با وجود صعب بودن مسیر گفت‌و‌گو، به‌دلیل در جریان بودن تعامل‌ها با جمهوری اسلامی، قطعنامه یا بیانیه‌ای علیه برنامه هسته‌ای ایران صادر نکرده، با صدور بیانیه یا قطعنامه‌ای که پیش‌نویس آن منتشر شده است، به وضعیت فعلی واکنش نشان دهد.

این موضوع یادآور ماه‌های نخست آغاز به کار دولت نهم است، زمانی که تخطی ایران از تعهدهای بین‌المللی در قبال برنامه هسته‌ای موجب شد شورای حکام به‌سرعت قطعنامه و بیانیه‌هایی صادر کند و پرونده ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهد و پس از آن، شورای امنیت با صدور پنج قطعنامه علیه ایران، حتی چین و روسیه، هم صف متحدان جمهوری اسلامی را خالی کند و هم ایران را با شرایطی بسیار سخت و خطرناک مواجه کند.