در حالی که اتحادیه اروپا می‌گوید متن «بهترین توافق هسته‌ای ممکن» را تهیه کرده، هم ایران و آمریکا اعلام کردند که نظراتشان را درباره این متن به مقام‌های اروپایی ارائه خواهند کرد.

هنوز هیچ یک از طرفین واکنشی مثبت یا منفی نسبت به این متن جدید نشان ندادند.

روز سه‌شنبه، جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با انتشار مقاله‌ای در روزنامه بریتانیایی «فاینشیال تایمز» اعلام کرد که با در نظر گرفتن نگرانی‌های دو طرف، متن جدیدی را تهیه کرده است.

به گفته آقای بورل در این متن جدید به مساله ارائه تضمین‌های ممکن از سوی جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا نیز اشاره شده است.

جوزپ بورل به دلیل سمتی که در اتحادیه اروپا دارد، هماهنگ‌کننده برجام نیز هست و در این مقاله نوشته، آنچه را که تهیه کرده «بهترین گزینه قابل اجراست» که می‌تواند هم از تحریم‌های ایران بکاهد و هم نگرانی جامعه بین‌المللی از برنامه هسته‌ای ایران را حل و فصل کند.

منبع تصویر،FT

اما علی باقری کنی، مذاکره کننده ارشد ایران با لحنی متفاوت، آنچه را که ارائه شده «ایده‌های» آقای بورل برای جمع‌بندی مذاکرات توصیف کرد و گفت ایران نیز «نظرت خود را هم در باره محتوا و هم فرم» برای به نتیجه رسیدن مذاکرات که دارد که در اختیار دیگران قرار خواهد داد.

او در توییتی نوشت که این «نظرات» در جریان مذاکراتی که هفته گذشته انجام شد، در اختیار ایران قرار گرفته است.

همچنین ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز در اظهاراتی مشابه گفت که واشنگتن در حال بررسی «پیش‌نویس تفاهم‌نامه بازگشت مشترک به اجرای برجام» است که توسط اتحادیه اروپا تهیه شده است.

او گفت که آمریکا نظراتش را درباره این متن به شکل مستقیم با اتحادیه اروپا در میان خواهد گذاشت.

به گفته او برای اساس درک واشنگتن، همان متنی که در ماه مارس تهیه شده بود مبنایی برای تهیه متن جدید بوده است، اما در آن تغییراتی داده شده که آمریکا باید بررسی کند.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا تاکید کرد که در حال حاضر، زمان برای موفقیت مذاکرات اهمیت بسیار زیادی دارد و به همین دلیل نیز این کشور به سرعت این بررسی را به پایان خواهد برد.

او گفت برنامه هسته‌ای ایران در این مدت همچنان توسعه یافته و آنچه را در متن ماه مارس آمده، بر مبنای وضعیت برنامه هسته‌ای در آن زمان بوده است.

آقای پرایس تاکید کرد که موضع آمریکا همچنان بازگشت به برجام است و «تا وقتی این کار به نفع» واشنگتن باشد، این کشور این سیاست را پی خواهد گرفت.

صبح چهارشنبه به رغم اینکه حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران برای گروه «هشت کشور اسلامی در حال توسعه» سخنرانی کرد، به مساله مذاکرات برجام و متن جدید اشاره‌ای نکرد.

 

انریکه مورا، معاون جوزپ بورل و کسی که به نمایندگی از اتحادیه اروپا در مذاکرات وین حضور دارد، روز چهارشنبه با انتشار توییتی، متن جدید را «بهترین توافق ممکن» توصیف کرد. او نوشت که این متن «منافع اقتصادی شفاف و قابل محاسبه را برای مردم ایران» تضمین می‌کند و همزمان با تعیین سازوکار «قابل راستی‌آزمایی» برای نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران، به جامعه بین‌المللی سود خواهد رساند.

آقای مورا از همه طرف‌ها خواست تا «گام پایانی» را بردارند.

این نخستین بار نیست که برخی دیپلمات‌ها حاضر در مذاکرات می‌گویند که دو طرف برای رسیدن به توافق نهایی، نیاز دارند که آخرین قدم را بردارند.

اما هر بار یکی از موضوعات محل اختلاف به مانعی جدی بر سر راه توافق تبدیل شد. در آخرین دور مذاکرات و اختلافات، مساله خروج نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا، در کنار درخواست ایران برای گرفتن تضمین از واشنگتن برای عدم خروج دوباره از برجام به عنوان مهم‌ترین دلایل بن‌بست مذاکرات مطرح شد.

به رغم فشارهای ایران، جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که نام سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی خارج نخواهد شد.

ضمن اینکه هنوز روشن نیست آقای بایدن دقیقا چه ابزاری در اختیار دارد تا بتواند تضمین بدهد که رئیس‌جمهور بعدی آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران خارج نخواهد شد.

پیش‌نویس پیشنهادی اروپا را بررسی می‌کنیم

پس از آنکه جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، از تهیه پیش‌نویس پیشنهادی برای احیای برجام خبر داد، ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، گفت که ایالات متحده در حال بررسی این پیشنهاد برای نهایی کردن مذاکرات برجام است و نتایج آن را به‌زودی اعلام می‌کند.

سخنگوی وزارت خارجه ایالات‌متحده روز سه‌شنبه، چهارم مرداد (۲۶ ژوییه)، در یک نشست خبری، اعلام کرد که پیش‌نویس پیشنهادی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تقریبا همان چیزی است که در ماه مارس نیز آماده شده بود. او در عین حال گفت که ایالات‌متحده پس از بررسی تغییرات مطرح‌شده در پیش‌نویس جدید، به‌زودی نتایج را مستقیما به اتحادیه اروپا اعلام می‌کند.

پرایس افزود که پیش‌نویس پیشنهادی جوزپ بورل در اختیار دیگر کشورهای طرف مذاکرات هسته‌ای نیز قرار گرفته است.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در ادامه سخنان خود، گفت که امیدوار است جمهوری اسلامی ایران به‌زودی تصمیش را بگیرد و تاکید کرد که احیای برجام به نفع آمریکا است اما فرصت احیای آن نمی‌تواند نامحدود باشد.

جوزپ بورل روز سه‌شنبه در مقاله‌ای که در فایننشال تایمز منتشر شد، اعلام کرد که فرصت برای سازش بیشتر تمام شده است. او در این مطلب نوشت که اکنون زمان تصمیم‌گیری‌های سریع سیاسی برای به نتیجه رساندن مذاکرات و بازگشت به برجام است. بورل همچنین با اشاره به پیش‌نویس‌ پیشنهادی خود گفت: «من اکنون متنی را روی میز گذاشته‌ام که با جزئیات دقیق به لغو تحریم‌ها و همچنین گام‌های هسته‌ای موردنیاز برای احیای برجام می‌پردازد.»

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ادامه افزود: «این یک توافق بی‌نقص نیست اما به تمامی عناصر ضروری می‌پردازد و سازش دشوار تمام طرفین را شامل می‌شود. تصمیم‌های لازم برای استفاده از این فرصت و آزاد کردن پتانسیل عظیم اعمال کامل توافق باید همین حالا گرفته شود. من رویکرد جامع یا موثر دیگری را در دسترس نمی‌بینم.»

علی باقری کنی، معاون سیاسی وزارت امورخارجه ایران، در پاسخ به یادداشت بورل، در توییتر نوشت: «در طول هفته گذشته، تبادل‌نظرهای جدی و سازنده‌ای با طرف‌های مقابل درباره مذاکرات وین انجام شد. هماهنگ‌کننده ایده‌های خود را برای جمع‌بندی مذاکرات ارائه کرد. ما نیز ایده‌هایی برای جمع‌بندی مذاکرات هم از لحاظ شکلی و هم از نظر محتوایی داریم که به اشتراک گذاشته خواهد شد.»

نوشته بورل در حالی منتشر شد که مذاکرات احیای برجام به بن‌بست خورده‌ و دور اخیر مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و آمریکا در دوحه، پایتخت قطر، پس از یک روز، بی‌نتیجه به پایان رسیده است.

بورل در مقاله خود یادآوری کرد که برجام هفت سال پیش توانسته بود فعالیت‌های هسته‌ای ایران را محدود کند و وسیع‌ترین نظام نظارت در تاریخ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را اعمال کند. ایران هم در عوض، از لغو تحریم‌های آمریکا، اتحادیه اروپا و سازمان ملل سود می‌برد. این دیپلمات اسپانیایی یادآوری کرد که تصمیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا، برای خروج از برجام در سال ۲۰۱۸، جلو اعمال کامل این توافق را گرفت و ایران هم فعالیت‌های هسته‌ای خود را افزایش داد و فعالیت‌های نظارتی آژانس را محدود کرد.