حافظهٔ تاریخی از شکنجه‌های ساواک را نمی‌توان به آسانی زدود!

نامهٔ سرگشاده به مسئول بخش فارسی «بی بی سی»

در تاریخ ۱۴ فوریه ۲۰۲۳، در برنامهٔ ۶۰ دقیقهٔ «بی بی سی» گفتگوهایی در بارهٔ پرویز ثابتی، از مسئولان بلند پایهٔ ادارهٔ امنیت داخلی دستگاه مخوف و شکنجه‌گر ساواک، که به تازگی در یک تظاهرات اعتراضی در لس آنجلس حضور یافته است، پخش شد. «بی بی سی» در این برنامه احتمالاً برای آن که یک‌سویه نباشد هم از مهدی فتاپور، فعال سیاسی شناخته‌شدهٔ اپوزیسیون و از قربانیان شکنجه‌های ساواک، و هم از عرفان قانعی فرد، نویسندهٔ کتاب خاطرات پرویز ثابتی برای اظهار نظر دعوت کرد. ما در مورد چرایی دعوت «بی بی سی» از این به اصطلاح «مورخ» و اعتبار ایشان برای این عنوان اظهار نظری نمی‌کنیم. هرچند حتی یک نگاه به «ویکی پدیای فارسی[i]» در معرفی او که درآن به دروغ‌گویی و جعل‌پردازی‌های مکرر و بهت‌انگیز وی از جمله توسط جلال طالبانی اشاره شده، میزان جدیت «بی بی سی» در انتخاب این «پژوهشگر تاریخ» را به نمایش می‌گذارد (به لینک در زیر نگاه کنید). 

متأسفانه در این نمایش به اصطلاح روزنامه‌نگارانه «بی بی سی» خطاهایی مرتکب شده که واقعاً از یک بنگاه خبرپراکنی حرفه‌ای که مدعی رعایت استانداردهای روزنامه‌نگاری است، بعید است. «بی بی سی» اگر می‌خواست به یک مقام امنیتی هولناک مأمور شکنجه بخت دفاع از خود را دهد، شاید بهتر بود با خود ثابتی مصاحبه می‌کرد، به جای آن اما دست به دامن «مورخی» شده که همان‌طوری که در بالا اشاره شد، نه تنها سابقهٔ راست‌گویی و مستند سخن گفتن او قبلاً به چالش گرفته شده، بلکه در این مورد خاص - گذشته از عقایدش - به دلیل فروش کتاب خود در بارهٔ ثابتی، به طور شخصی نیز آشکارا ذی‌نفع است.

اما این فرع ماجراست و همان‌طور که گفتیم تنها پرده از میزان جدیت «بی بی سی» فارسی در انتخاب میهمان خود برمی‌دارد. اما آن‌چه به راستی حیرت‌انگیز و به دور از هر نوع اخلاق حرفه‌ای است، آن است که خبرنگار شما  قبل از گفتگو با قانعی فرد، با یکی از قربانیان شکنجهٔ ساواک، آقای مهدی فتاپور مصاحبه می‌کند. این موقعیت نابرابر - که مدافع شکنجه‌گر ساواک می‌تواند به سخنان یک قربانی شکنجهٔ ساواک گوش کرده و پس از آن هر چه دل تنگش می‌خواهد بگوید، درحالی که قربانی شکنجه نه بخت شنیدن سخن او و نه امکان پاسخ‌گویی را می‌یابد – به راستی به دور از عدالت و استاندارد حرفه‌ای یک بنگاه خبرپراکنی هم‌چون «بی بی سی» است. از آن بدتر به شدت به دور از وجدان حرفه‌ای روزنامه‌نگاری است که قربانی شکنجهٔ ساواک حتی بخت آن را نمی‌یابد که پیشاپیش از این صحنه‌آرایی مطلع گردد تا بتواند تصمیم بگیرد آیا مایل است با چنین شرایطی در گفتگو شرکت کند یا نه.

ما هیچ تمایل نداریم به ادعاهای میهمان دیگر شما بپردازیم. چرا که آن‌قدر اسناد و شاهدان زندهٔ قربانی شکنجه‌های ساواک که ثابتی از مسئولان بلندپایهٔ آن بود، فراوان هستند که خود بهترین گواه صحت و سقم بررسی این ادعاها و نشانگر آن است که حافظهٔ تاریخی را به این سادگی‌ها نمی‌توان زدود.

به نمایندگی از اعضای سازمان فداییان خلق ایران(اکثریت) که هم‌چون بسیاری از کنش‌گران سیاسی، فرهنگی و دانشگاهی به خوبی از شکنجه‌های ساواک در دوران شاه مطلع و بسیاری نیز خود آن را لمس کرده‌اند، مایلیم بدین وسیله اعتراض خود را به رویهٔ «بی بی سی» در این برنامه که خلاف هر نوع اخلاق و استاندارد رسانهٔ حرفه‌ای است، بیان کنیم، علیرغم عمل اخیر شما ما هنوز امیدواریم که گوشی هم در آن سوی این نامه یافت خواهیم کرد. ما که «بی بی سی» را استاندارد کلاس روزنامه‌نگاری می‌دانستیم اینک مانده‌ایم که از این مدعی شکایت به کجا بریم. شما به جای ایستادن در سمت حقیقت، بلور اعتماد ما را در چنین لحظهٔ تاریخی ملتمان بدجور شکسته‌اید.

گودرز اقتداری و هم‌اندیشان دیگر