واکنش‌های بین‌المللی به از سرگیری روابط میان ایران و عربستان: گامی در جهت بازگشت آرامش به منطقه

واکنش‌ها به توافق ایران و عربستان سعودی برای برقراری روابط دو جانبه که با میانجی‌گری چین انجام شده در سطح بین‌المللی همچنان ادامه دارد.

کشورهای آمریکا، فرانسه، روسیه، ترکیه، بحرین، مصر و سوریه به طور رسمی از این توافق استقبال کرده و آن را گامی در جهت بازگشت آرامش به منطقه تحلیل کرده‌اند.

کارین ژان پی، سخنگوی کاخ سفید گفت که پیش از این در جریان «گزارش‌ها پیرامون ایران و عربستان» بوده و افزود آمریکا «از هرگونه تلاش برای پایان دادن به جنگ در یمن استقبال» می‌کند.

وزارت خارجه فرانسه هم در بیانیه‌ای با استقبال از این توافق گفته است که «پاریس موافق هرگونه ابتکاری است که بتواند تاثیر محسوسی بر کاهش تنش و تقویت امنیت و ثبات منطقه‌ای بگذارد.»

فرانسه همچنین ابراز امیدواری کرده که با از سرگیری روابط میان دو کشور، جمهوری اسلامی اقدامات «بی‌ثبات‌کننده‌اش» در منطقه را کنار بگذارد.

میخائیل بوگدانوف، معاون وزیر خارجه روسیه هم گفته است که کشورش در به ثمر رسیدن این توافق نقش داشته و گفته مسکو «به همراه کشورهایی مانند عمان و عراق و... به این روند سیاسی کمک کرده است».

آقای بوگدانوف گفت که «بازگشت روابط بین ریاض و تهران در راستای ابتکارات روسیه برای ایجاد یک سیستم امنیتی در منطقه خلیج فارس که در سطح اقتصاد جهانی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است، انجام گرفت.»

وزارت خارجه ترکیه در بیانیه‌ای از توافق ایران و عربستان سعودی برای از سرگیری روابط دیپلماتیک و بازگشایی سفارت‌خانه‌های دو کشور پس از ۷ سال استقبال کرد.

ترکیه هم مانند سایر کشورهای خارجی گفته که این توافق «در روابط دو کشور کمک قابل توجهی به تامین امنیت، ثبات و شکوفایی منطقه‌مان خواهد کرد.»

مصر هم با استقبال از این توافقنامه ابراز امیدواری کرده که از سرگیری روابط دیپلماتیک «به کاهش تنش در منطقه کمک کند».

وزارت خارجه بحرین و انور قرقاش، مشاور دیپلماتیک رییس امارات متحده عربی هم به صورت جداگانه از احیای روابط ایران و عربستان استقبال کرده‌اند.

سوریه هم با استقبال از این توافق آن را «منجر به تقویت امنیت و ثبات در منطقه و گسترش همکاری‌ها» دانسته و حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان هم گفته اگرچه پیامدهای کامل این گام هنوز مشخص نیست، اما حزب‌الله از آن «خوشحال» و «از سرگیری روابط ایران و عربستان سعودی تحول خوبی است» است.

روز گذشته اعلام شد که ایران و عربستان سعودی با میانجیگری چین برای ازسرگیری روابط دوجانبه توافق کرده‌اند و وزیران خارجه دو کشور برای بازگشایی سفارت‌ها به‌زودی با یکدیگر دیدار خواهند کرد.

یک مقام ارشد شبه‌نظامیان حوثی گفته‌ عادی‌سازی روابط ایران و عربستان برای بازگشت امنیت به منطقه ضروری است.

در بیانیه سه‌جانبه ایران، عربستان و چین از «ابتکار شایسته جناب آقای شی جین‌پینگ، رئیس جمهوری خلق چین» برای گفت‌وگو و حل اختلافات تهران و ریاض ستایش شده است.

این بیانیه می‌گوید:‌ «در نتیجه‌ گفت‌وگوهای انجام شده، جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی توافق کردند ظرف حداکثر دو ماه، روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته و سفارت‌خانه‌ها و نمایندگی‌ها را بازگشایی کنند.»

در سال ۱۳۹۴ عده‌ای از افرادی که خود را بسیجی و حزب‌اللهی معرفی می‌کردند در اعتراض به اعدام یک روحانی سرشناس شیعه، به سفارت عربستان در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد حمله کردند که منجر به قطع روابط دو کشور شد.

گاهشمار روابط ایران و عربستان سعودی پس از انقلاب ۱۳۵۷

• ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۷: در هنگام جنگ ایران و عراق، عربستان علنا اعلام بی‌طرفی کرد، اما گزارش‌هایی منتشر شده بود که، از طریق ۳ بندر خود، تجهیزات نظامی به عراق می‌فرستد.

• ۱۳۵۹: درگیری حجاج ایرانی با پلیس شهرهای مکه و مدینه به دنبال سردادن شعارهای سیاسی.

• ۱۳۵۹: کشورهای عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر، کویت، عمان و بحرین، در پاسخ به تهدیدهای امنیتی ایران، شورای همکاری خلیج فارس را تشکیل دادند.

• ۱۳۶۲: ایران در جریان جنگ نفتکش‌ها، به یک نفتکش سعودی در آب‌های عربستان حمله می‌کند و در ادامه عربستان سعودی نیز یک موشک فانتوم ایرانی را بر فراز آب‌های عربستان سرنگون می‌کند.

• ۱۳۶۶: درگیری زائران شیعه عمدتا ایرانی با پلیس عربستان در مراسم حج سالانه منجر به ازدحام جمعیت شد. گفته می‌شود در این درگیری‌ها حداقل ۴۰۰ نفر از جمله بیش از ۲۰۰ ایرانی کشته شدند. معترضان ایرانی به سفارت عربستان و کویت در تهران حمله کردند.

• ۱۳۶۷: عربستان سعودی در ادامه تنش‌ها در ارتباط با حجاج، روابطش را با ایران قطع کرد.

• ۱۳۶۷: ایران در واکنش به کاهش تعداد مجوز برای حجاج ایرانی، این مراسم را ۲ سال تحریم کرد.

• ۱۳۷۰: دو کشور روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفتند.

• ۱۳۷۶: شاهزاده عبدالله به عنوان بلندپایه‌تربن مقام سعودی پس از انقلاب، در اجلاس سران همکاری کشورهای اسلامی در تهران شرکت کرد.

• ۱۳۷۶: اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت، در سفری ۱۰ روزه به عربستان رفت.

• ۱۳۷۸: محمد خاتمی، نیز به عنوان اولین رئیس دولت پس از انقلاب، به این کشور سفر کرد.

• ۱۳۸۰: دو کشور یک پیمان امنیتی برای مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر امضا کردند.

• ۱۳۹۰: در پی کشیده شدن بهار عربی به بحرین، مقامات سعودی، ایران را به تحریک معترضان در بحرین متهم کردند.

• ۱۳۹۰: وزارت دادگستری آمریکا دو ایرانی را به تلاش برای قتل «عادل‌ جبیر»، سفیر عربستان در آمریکا متهم کرد.

• ۱۳۹۱: مقامات عربستان ایران را به تحریک معترضان شیعه در مناطق شرقی و عمدتا شیعه‌نشین این کشور متهم کردند.

• ۱۳۹۲: مقامات سعودی حکم اعدام نمر باقر النمر، روحانی شیعه را صادر کردند. مقامات ایران به این حکم شدیدا اعتراض کردند.

• ۱۳۹۳: عربستان سعودی در پاسخ به «حمایت ایران» از حوثی‌ها، بمباران یمن را آغاز کرد.

• ۱۳۹۴: ازدحام جمعیت در مراسم حج سالانه باعث کشته شدن دست‌کم ۲۰۰۰ نفر، از جمله صدها ایرانی شد. تهران، ریاض را به سوءمدیریت متهم و تهدید به اقدام قانونی کرد.

۱۳۹۴: عربستان سعودی شیخ النمر را اعدام کرد. در ایران، معترضان خشمگین بخشی از سفارت عربستان را در تهران به آتش کشیدند و وارد محوطه آن شدند. همزمان، تلاش‌های مشابهی نیز در مقابل کنسولگری عربستان در مشهد صورت گرفت. در مقابل عربستان به همراه چند کشور دیگر روابط خود را با ایران قطع کردند.

• ۱۳۹۴: دو کشور نتوانستند بر سر امنیت و تدارکات مراسم حج به نتیجه برسند و در نتیجه ایران هیچ زائری به حج نفرستاد.

• ۱۳۹۴: ایران گفت جنگنده‌های سعودی با شلیک راکت به حومه سفارت ایران در صنعا، خساراتی به ساختمان این سفارت وارد کردند.

• ۱۳۹۶: ایران، ریاض را مسئول حمله تروریستی به مجلس شورای اسلامی و مقبره آیت‌الله خمینی دانست.

• ۱۳۹۶: ایران، گارد ساحلی عربستان را در ماجرای شلیک به ماهی‌گیران ایرانی مسئول دانست.

• ۱۳۹۶: پس از ۲ سال، حجاج ایرانی به مراسم حج رفتند.

• ۱۳۹۶: پس از حمله موشکی حوثی‌ها به خاک عربستان، این کشور ایران را مسئول این حمله دانست.

• ۱۳۹۷: ریاض تهدید کرد در صورت دستیابی تهران به سلاح اتمی، ریاض هم این کار را خواهد کرد.

• ۱۳۹۸: ایران گفت عادی‌سازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل را با هدف حضور اسرائیل در خلیج فارس تحمل نخواهد کرد.

• ۱۳۹۸: عربستان، ایران را مقصر حملات پهپادی به مجموعه پالایشگاهی بزرگ بقیق و میدان نفتی حقل خریص عربستان دانست.

• ۱۳۹۸: ایران تایید کرد که با دو موشک، به یک نفتکش ایرانی در دریای سرخ، نزدیک به سواحل عربستان سعودی حمله شده است.

• ۱۴۰۰: به گزارش فایننشال تایمز، دو کشور در بغداد گفت‌وگو مستقیم انجام دادند.

• ۱۴۰۰: رسانه‌های ایران گزارش دادند که دفتر نمایندگی ایران نزد سازمان همکاری اسلامی با اعزام سه دیپلمات، پس از شش سال در جده عربستان بازگشایی شد.

• ۱۴۰۰: وزیر امور خارجه ایران از دیدار با همتای سعودی خود در اردن خبر داد.

• خبرهای بیشتر را در کانال تلگرام بی بی سی فارسی بخوانید