بسیاری از حکومت های  دیکتاتور در جهان سعی داشته اند و دارند با تمهیداتی باطن مستبد خود را مدتی هر چند کوتاه ،با ظاهری دموکرات بیارایند تا از این طریق بتوانند پروسه ی سقوط خود به دست آزادی خواهان را کمی به تعویق بیندازند.در طول حیات این رژیم ها لحظات بسیاری وجود دارد که دیکتاتور باید بین باطن مستبد خود و آرایش ظاهری نیمه دموکراتش یکی را انتخاب کند و کشاکش این دو مدت ها ممکن است ادامه پیدا کند. نتیجه ی این رویارویی ها به عوامل گوناگونی وابسته است و هر کشور ممکن است سرانجام خود را داشته باشد.مبارزان در این کشور ها هم ممکن است به دلیل خفقان بالا یا کم کردن هزینه ها و حتی به دلیل ضعف خود در موارد بی شماری وارد این بازی دیکتاتور ها شوند که نتیجه ی این مبارزه هم به هیچ وجه قابل پیش بینی نیست و چه بسا که مبارزان با تیز هوشی ، انسجام و شرایط تاریخی مساعد ،از طریق همین بازی های حکومت به پیروزی نهایی دست یابند و رژیم های دیکتاتور را با کمترین هزینه عاقبت به زانو در آورند.

ایران معاصر نیز چه در زمان دو پهلوی و چه در زمان رژیم کنونی از این لحظات بسیار به خود دیده است.به ویژه در این بیست سال که حکومت اسلامی خوسته است به هر نحوی که شده است ظاهری معقول تر از قبل به خود دهد تا از باز تولید مبارزاتی که در دهه 60 توانسته بود از طریق شرایط مساعد تاریخی به راحتی و با هزینه ی پایین سرکوب کند،جلوگیری کند.

توده ی ناراضی و مبارزان سیاسی و اجتماعی هم در این بیست سال با توجه به تجربه ی سرکوب دهشتناکی که در پشت خود داشتند و عوامل گوناگونی همچون:

·         شرایط اقتصادی کشور بعد از جنگ های هشت ساله

·          تغییر در شرایط سیاسی جهان

·         سرکوب حرکت های آزادی خواهانه در گوشه و کنار دنیا

·         کمرنگ شدن واژه ی مبارزه در ادبیات سیاسی جهان 

راه را برای مبارزه مستقیم بسته ببینند و در مقابل سعی کردند از طریق نفوذ در بخش های گوناگون رژیم ،بخش مترقی تر آن را مجبور به بازی در نقش اپوزسیون کند و باعث شوند که این طیف هر روز رادیکال تر از قبل حرکت کند و از لحاظ فکری نیز توانستند مسبب رشد فکری آنها شوند تا جایی که سال 88 گروهی از این طیف و در راس آنها مهندس موسوی و مهدی کروبی چه بسا بسیار مترقی تر از خود آنها حرکت کردند.

انتخاب این شیوه مبارزه که همان بازی با قشر مترقی تر حاکمیت است اگر چه باعث میشود که هزینه ها به مقدار قابل ماحظ‌ه ای کم شود اما همزمان ممکن است که این توهم را با خود همراه کند که مبارزه در خارج از این چهارچوب غیر ممکن است.

اکنون تاریخ مبارزه ی سیاسی در ایران در چنین شرایط سر در گم کننده ای بود که به گمان نگارنده ،حاکمیت جمهوری اسلامی خود بزرگترین اشتباه تاریخی اش که همان رد صلاحیت "هاشمی رفسنجانی " ست را مرتکب گردید  و باعث شد این سر در گمی روز افزون مبارزان که ممکن بود شرایط را برای آنها بسیار دشوار کند،کاملا از بین برود.

این رد صلاحیت نه تنها  به معنی بیرون کردن یکی از مهره های اصلی جمهوری اسلامی در این چند دهه اخیرمحسوب می شود بلکه برای آن دسته از فعالین سیاسی که تا همین چند روز پیش به همان شیوه ی مبارزه " از طریق استفاده از مهره های درون حاکمیت " معتقد بودند و می خواستند این بار در پشت هاشمی قرار گیرند ، نشانه ای محسوب میشود برای بازبینی در شیوه ی مبارزه و راهی برای آنها جز برگزیدن روشی دیگر و شاید رادیکال تر باقی نمی گذارد.

این نکته آنجا اهمیت اصلی خود را نمایان می کند که باعث می گردد طیف های گوناگون و تا دیروز متخاصمی از مخالفان و منتقدان حکومت را در پشت یک سنگر قرار دهد و بی گمان این یک پیروزی بزرگ خواهد بود که می تواند تاریخ آزادی خواهی ایران را دچار تحولی بزرگ بگرداند.

اما همان طور که در ابتدای این متن به آن اشاره نمودم نتیجه ی این چنین رویارویی ها هیچ گاه از پیش قابل پیشبینی و تصور نیست و بیش از همه به اراده ی آزادی خواهان همان سرزمین وابسته است.شاید این حذف سیاسی آغاز دوران سیاه دیگری در تاریخمان کشورمان باشد و در مقابل شاید باعث گردد سال ها بعد فرزندانمان از این روزها با نام "شروع یک پایان "یاد کنند.

پویا غلامرضایی

فعال سیاسی-دانشجویی و دانشجوی اخراجی دانشگاه ارومیه