خالی بندی ژاندارک و مچ بگیری ما !

گویا مارا از افتادن به گودال بی انتهای بحث های نالازم و حاشیه ائی فراری نیست. دوست گرامیمان جناب قندچی در کامنتی روی مبحث ناسیونالیسم به توضیح این پارادایم تاریخی پرداخته اند که من، چه بیسواد و چه کم سواد آنرا قبول ندارم. و این تنها منِ کم سواد نیستم که نگاه متفاوتی روی این دیسکورس دارم بلکه بسیاری از اندیشه ورزان نامدار این گفتمان نیز، از روسو و دورکهیم و ماکس وبر گرفته تا معاصرینی نظیر: پروفسورآنتونی اسمیت* استاد اینستیتوی اروپائی قومیت و ملیت و همچنین استاد مدرسه عالی علوم اقتصادی و سیاسی لندن و همچنین اوموت اوزکیرملو استاد روابط بین اللمل دانشگاه بیگلی ( استانبول)**، آرای متفاوتی روی این پارادیم تاریخی دارند.

بطور مثال هستند صاحب نظرانی که پدیده ملت و ملی گرائی را پریموردیالیستی و برخی دیگر آنرا پرنیالیستی میدانند.

اوموت اوزکیرملو واسمیت از انواع ناسیو نالیسم های زیر نام میبرند که بسیاری دیگر، آنرا یا نزدیک به آنرا قبول دارند:

Humanitarian Nationalism

Jacobon Nationalism

Traditional Nationalism

Libral Nationalism

Integral Ntionalism

Economic Nationalism

Premordialistic Nationagism

Perennialistc Nationalism

MODERN NATIONALISM

Ethno- Symbolistic Nationagism

Ethnic and sivic Nationalism

Voluntaristic and organistic Nationalism

.

بنا بر این فهرستی که میبینیم و من درآوردی من هم نیست، قضیه به سادگی که جناب قندچی میگویند و بزعم وی، قاعدتاً هر اکابر رفته سیاسی هم باید بداند نمیباشد. گفتن اینکه ناسیونالیسم و ناسیون با انقلاب فرانسه و... . گفتمان یافت ساده کردن قضیه و دیکشنریکال است .

ولی صرفنظر از اینکه برای این دیسکورس چه نظری داشته باشیم و این نظر تا چه حد علمی و یا شبه علمی باشد ، از منظر سیاست ورزی عملی، ناسیونالسیم مثل همه تئوری سیاسی دیگر آنچنان که علمی طرازبندی و فورموله میشوند به میان مردم برده نشده و نمیشوند. در انتقال این راهبرد های سیاسی به درون و قلب جامعه، این تتوریها در قالب زبان عامه در آمده و خود را در هنر، ادبیات و بحث و استدلال و غالباً در قالب تمثیلات و تشبیهات و، در انجا که مسئلۀ ی بود و نبود ملی است، به کمک سمبل ها و نماد ها و قصه های ملی و قومی بیان میشوند. امروز سفره هفت سین چیدن، پرش از روی آتش در چهار شنبه سوری و... ، که این همه خشم حیوانی رژیم را برمی انگیزد، سلاح گفتمانی ناسیونالیستی ماست که برخلاف عقیده جناب قند چی آن روی سکه سکولاریسم است و نه عیال صیغه ای آن که باید متارکه کند و یا سکولاریسمی که باید خود را از قید ناسیونالیسم برهاند!

رژیم خمینی ساخته از همان آغاز امت را در برابر ملت قرار داد. در حالی که هر شیخک نشین مسلمانی قلمروی ملی خودش را چهار چنگول چسبیده است، این ملای بی مایه ضد ایرانی، میهن مارا ملک مشاع همه مسلمانان جهان اعلام کرده و از میهن ما ایران زدائی کرد. گفته های ضد ملی و ملی گرائی روح لله خمینی آشنا تر از آن هستند که احتیاج به یاد آوری داشته باشند.

جناب قند چی ! آنچه سیاست ورزان شیادان حاکم بر میهنمان از ملی و ایرانی مراد میکنند ناسیونالیسم ایرانی نیست بلکه اسلامیت ایران ماست ونه ایرانیت اسلامیمان.

من این یاد داشت را با عجله نوشتم زیرا فکر کردم که پرتاب کردن چنین قرائت هائی از ناسیونالسیم و نا پاسخگوئی به موقع به آن، به هضم فکری این قرائت از این مقوله تاریخی، در برخی اذهان کومک میکند والی تصمیم داشتم و دارم در این زمینه مفصل تر بنویسم و اگر دوستان به نوشتار من به عنوان پیش زمینه این مبحث تحت عنوان : از گذشته برای حال و آینده بیاموزیم ، در همین سایت مراجعه فرمایند، چنین وعده ای را نیز در آنجا داده ام.

اینرا هم بگویم که آقای دکتر ماشالله آجودانی نیز کتابی در این زمینه در دست تألیف داشت یا دارد که نمی دانم کی انتشار خواهد یافت. در صحبتی که روزی با ایشان داشتم از جمله وی به نظر گاه آنتونی اسمیت در این زمینه انتقاد داشت. اینرا به این دلیل میگویم که آراء در این زمینه خیلی متفاوت است .

با داستانی شناخته شده و مثل ومقایسه ائی از خودم این یاد داشت را میبندم.

در دهه سوم قرن پانزده ارتش انگلیس به فرانسه حمله میکند و از جمله اورلئان را به محاصره خود در می آورد. ارتش فرانسه قادر به شکستن حلقه محاصره نمیشود و چون خر در گل میماند. ژاندارک که راهبه ائی بیش نیست برای استمالت و تسلی مردم محاصره شده اورلئان در راستای فریضه مذهبی اش از طرف کلیسا به آنجا روانه میشود. در آنجا با فرماندهان کار کشته ائی روبرو میشود که از پس خصم انگلیسی بر نمی آیند. شب هنگام امداد های غیبی و نداهای آسمانی به ژاندارک میگویند که او میتواند اورلئان و فرانسه را از شر خصم نیرومندش برهاند . روز بعد ژاندارک( دوشیزه اورلئان) خواب و الهامات غیبی خود را با فرماندهان ارتش در میان میگذارد و درخواست سلاح و ابزار رزم میکند. فرماندهان ارتش فرانسه با او چون دیوانگان روان پریش برخورد میکنند ولی سر انجام سلاح در اختیارش میگذارند و او به پیکار با دشمن بر میخیزد. در پیکار های متوالی کمر ارتش انگلیس را شکسته و آوازه پیروزیش، غرور و اعتماد به نفس را به فرانسه برمیگرداند. او سر انجام در یکی از این نبرد ها دستگیر و به جرم ارتداد به تلی از هیزم شعله ور سپرده میشود که قهرمانانه این مرحله را هم با تکیه بر اعتقاداتش میگذراند.

امروز ژاندارک نماد مقاومت مردم فرانسه است. همه سیاستمداران از هر فرقه فکری یاد و خاطره افسانه گونه او را زنده نگاه میدارند. شکسپیر، ولتر، شیلر ، چایکوفسکی و مارک تواین در باره او نوشته و سروده اند. کمتر تاریخ دانی هم( حد اقل ) در فرانسه کوشیده است تا با مستندات تاریخی استادانه خود مچ این زنکه خالی بند!! را بگیرد و به افشای بافته های ذهنی او بپردازد. برعکس او به سمبل آزادگی و اسارت ستیزی نه تنها مردم فرانسه، بلکه اروپا و شاید سراسر گیتی تبدیل شده است. نمایش ژاندارک یکی از شاهکارهای شاد روان سعید سلطانپور و گروه هنریش بود که در یکی از سالنهای دانشگاه تهران در اوایل سالهای پنجاه به صحنه آورده شد.

حال در عالم خیال تصور کنید که ارتش هیتلری فرانسه را اشغال کرده و حکومت دست نشانده ویشی را در آنجا مستقر کرده است و در نظر بگیرید که نهضت مقاومت فرانسه( مقاومت زیر زمینی و پارتیزانی) و ارتش برون مرزی فرانسه به رهبری ژنرال دوگل، برای اعتلای روحیه مردم و ارتش، همه جا سعی دارد با نمایش این نیمه افسانه ـ نیمه اسطوره ای تاریخی، مردم را سر غیرت آورده به آنها جسارت مبارزه و مقاومت بدهد. در این میان بنده به وسط معرکه نمایش پریده داد میزنم : بابا جمعش کنید! این چرت پرت ها و این خالی بندیها چیست!!!

سخن کوتاه در تاریخ و جامعه شناسی تاریخی در بسیاری موارد رفتار های غیر عقلانی نتایج عقلانی میدهند و این نظر من نیست نظر امیل دورکهیم است***

 Anthy D Smith*

Nationalisl

Key concept

Theory, Ideology, History

Teories of Nationalism

Umut Özkirimli**

A Critical Introdaction

Forwarded by Fred Halliday

*** Anthny Gidens

politic, sociology and Social theory

(page 70 -100 about Emil Dorkheim)