رفتن به محتوای اصلی

معمای مصر
19.08.2013 - 17:24

محمد مرسی، رئیس جمهور مخلوع مصر در آخرین سخنرانی خود برای ملت در دوم جولای، 56 بار به مشروعیت انتخاباتی اشاره کرد. مخالفان مرسی وی را مورد سرزنش قرار دادند که از انتخابات به عنوان تنها منبع اختیارات قانونی نام می برد. با این حال در شرایطی که طبقه روشنفکر مصر به راهی برای پیشبرد شرایط می اندیشند، به نظر می رسد تنها در یک زمینه توافق دارند: الزام برگزاری انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری در چند ماه آینده به عنوان راهی برای حفظ مشروعیت داخلی و بین المللی.

این اتفاق آرا و هم آوازی به نظر کاملا منطقی می آید. درحالیکه انتخابات های آزاد ضرورتاً به معنای دموکراسی نیستند، برگزاری انتخابات های آزاد مکرر، جزئی مهم برای تاسیس یک دستگاه دموکراتیک باثبات محسوب می شود. انتخابات همچنین بهترین روش برای انتقال صلح آمیز قدرت غیرنظامی است.

 با این حال تمام نشانه ها در مصر حاکی از آن است که انتخابات های آزادانه ای که در این کشور برگزار شده اند، خوراکی برای درگیری های آینده بوده و سوالی که برای لیبرال ها، سکولارها و مقامات دولت مطرح می شود این است که چطور می تواند از مکانیزم انتخابات به گونه ای استفاده کرد که مهر مشروعیت دموکراتیک را داشته و اطمینان دهد که منجر به یک پیروزی اسلام گرایانه دیگر نخواهد شد.

انتخابات ها بسیار پرمخاطره هستند. هر نتیجه انتخاباتی لزوماً یک برنده و یک بازنده دارد. در حالت ایده آل بازنده انتخابات با تلاش برای پیروزی در انتخابات های بعدی واکنش نشان می دهد. در مصر اما مخالفان اخوان المسلمین که طی دو سال و نیم اخیر حضوری ناموفق در انتخابات ها داشته اند، به دنبال برگرداندن نتایج انتخابات از طریق غیردموکراتیک بوده اند. نتایج انتخابات مصر چه از طریق احکام قضایی، چه احکام نظامی یا اعتراضات گسترده مورد افتخار نبوده و کودتای نظامی سوم جولای اوج این نارضایتی بود.

مردم مصر از زمان پایان دوران مبارک در 11 فوریه 2011، پنج بار به پای صندوق های رای خوانده شده اند. نخستین انتخابات آزاد در 19 مارس 2011 زمانیکه هیات های انتخاب کننده مصر اصلاحات پیشنهادی قانون اساسی را پذیرفتند، برگزار شد. شورای عالی نیروهای مسلح در پاسخ به این نتیجه دست به اعلام یک قانون اساسی متفاوت زد. در رای گیری های دوم و سوم احزاب سیاسی اسلام گرا بر انتخابات های پارلمانی دسامبر 2011 و ژانویه 2012 تسلط یافتند اما شورای عالی نیروهای مسلح بار دیگر با اعمال حکم دادگاهی، نتایج را ملغی اعلام کرد.

تجربه انتخابات چهارم مصر انتخابات ریاست جمهوری بود که محمد مرسی با اندکی اختلاف پیروز آن شد. همه پرسی قانون اساسی دسامبر گذشته نیز پنجمین و آخرین انتخابات بود که طی آن رای دهندگان قانون اساسی که از حمایت اسلام گرایان برخوردار بود را تایید کردند.

در سوم جولای سال 2013 نتایج دور سوم، چهارم و پنجم انتخابات آزاد مصر با اعلام ارتش که مدعی بود به خواست عمومی میلیون ها معترض خیابانی صورت می گیرد، باطل شد. با وجود آنکه تاریخ کوتاه انتخابات آزاد مصر به نفع احزاب اسلام گرا و برنامه های آنها بود، بازندگان انتخابات به طور مداوم نتایج را نقض کردند. گروه های ناامید لیبرال مصر و مخالفان اخوان المسلمین به جای تاسیس احزاب موثر و کمپین های فعال، روش های غیردموکراتیک را برای پیشی گرفتن بر پیروزهای اسلامگرایی بعدی ترویج می کنند.

برخی حامیان برجسته سرنگونی مرسی خواستار ایجاد یک اصل قانون اساسی شده اند تا فعالیت احزابی که دارای بنیان مذهبی هستند را ممنوع می کند. محمد البرادعی در گفتگو با کانال پی بی اس گفت: «امروز در یک طرف طبقه متوسط تحصیل کرده را داریم و در طرف دیگر اکثریتی که به عنوان اسلامگرایان و بی سوادها شناخته شده اند.» ضمن این که اخیراً یکی از نویسندگان برجسته مصر نوشت «بی سوادها مردم ما هستند و ما به آنها احترام می گذاریم. اما آنها به مسائلی رای می دهند که نمی توانند بخوانند. آیا باید بی سوادی را مورد تمجید قرار دهیم یا اعتراف کنیم که یک مانع است؟»

بر اساس این گونه تفکرات، برخی سکولارها امیدوارند که با ممانعت از حضور جمعیت بی سواد مصر، مانع پیروزی های انتخاباتی اسلام گرایان شوند. احزاب اسلام گرا با حمایت رو به رشد این قشر فقیر و محروم میانگین در هر انتخاباتی که از زمان انقلاب 2011 برگزار شده، بیش از دو سوم آرا را به خود اختصاص داده اند. اگر گروه های لیبرال و مخالف اخوان المسلمین می خواهند دیدگاه های سیاسی شان از طریق مشروعیت دموکراتیک بر جامعه غالب شود، باید استراتژی های جدیدی که منجر به پیروزی شان در انتخابت می شود را اجرایی کنند، بدون آنکه گروهی را محروم کنند یا مانع حضور میلیون ها رای دهنده مصری در عرصه انتخابات شوند.

آنچه بر پیچیدگی شرایط می افزاید این است که رای ضد اسلامگرایی میان کسانی که به ارزش های انقلاب 25 ژانویه یعنی «لیبرال ها» و کسانی که «ثبات» را به ایجاد تغییر در سبک نظامی- پلیسی کشور ترجیح می دهند، تقسیم شده است. لیبرال ها علاوه بر پیروزی بر اسلام گرایان در انتخابات های بعدی، باید بر احزاب ضدتغییر نیز غلبه کنند.

 دموکراسی به اعتقاد به سیستم بستگی دارد و یکی از مولفه های اصی اعتقاد به دموکراسی، اعتقاد به این مسئله است که انتخابات ها الزام آور هستند. تا زمانیکه مصریان از دیگر ابراز برای تغییر نتایج فرآیندهای انتخاباتی استفاده کنند، نیروهای سیاسی گوناگون اعتماد اندکی به انتخابات خواهند داشت و بنابراین انگیزه چندانی برای تلاش در جهت تغییر در سیستم نخواهند داشت. بنابراین آشوب و بی ثباتی مصر ادامه خواهد داشت، مگر اینکه دموکراسی آزاد و منصفانه در موج دیگری از انتقال سیاسی قدرت نمود بیابد.

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

کیانوش توکلی
برگرفته از:
فرارو
فارن پالسی

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.