ايرانسکوپ انديشکده اي است که کا ر بر روي پروژه هاي مختلفي را در عرصه هاي انديشه آينده نگري، حقوق بشر، سکولاريسم، ترقي، گلوباليسم، عدالت اجتماعي، صلح، دموکراسي، و آزادي با تمرکز برروي سفر ايران در قرن بيست و يکم، تسهيل ميکند. تحقيقات انجام شده ممکن است برروي فرهنگ، مسائل زنان و گروه بندي هاي مختلف اجتماعي، مذهبي و اتنيکي جامعه، اقتصاد، فلسفه، مذهب، علم، هنر، تکنولوژي، سياست، نافرماني مدني، جامعه شناسي، تاريخ، يا جنبه هاي ديگر زندگي، تأکيد داشته باد.

از آنجا که توسعه در ايران امروز از طغيان جنبش جهاني اسلامگرائي غير قابل تفکيک است، تم اصلي تحقيقات ما درباره راههائي است که ميتوان با اسلامگرائي مواجه شد و آلترناتيو هاي قابل دسترس نه تنها براي ايران و ايرانيان بلکه براي کل جهان در اين مقطع تاريخي، مورد تتبع قرار ميگيرند.

اسلامگرائي به ايران محدود نيست. اين جنبش واپسگرا حتي باعث نااميدي و بدبيني در ميان جوانان در غرب شده است. جوانان در مواردي هر گونه خوش بيني به آينده را از دست داده و در برابر جنايات بنيادگرائي و مشخصاً بنيادگرائي اسلامي احساس درماندگي ميکنند، تأثيري که بويژه پس از فاجعه 11 سپتامبر 2001 که در قلب غرب بوقوع پيوست، کاملاً قابل رؤيت است.

تمدن غرب امروزه تمدني سالخورده است که بار بغرنجي خود را آنگونه که برخي صاحب نظران جديد مدتي است خاطر نشان کرده اند، با خود حمل ميکند. اين واقعيت به اين معني است که تمدن غرب مقادير متنابهي از منابع و انرژي خود را تنها براي حفظ تعهدات موجودش، به مصرف ميرساند. نوشداروي بنيادگرايان ارائه نوعي زندگي بي آلايش است که در واقع رهائي از بار مسؤليت سنگين نگهداري اين سيستم بغرنج را براي آنهائي که به قولهاي کاذب رجعت به عصر طلائي دنياي قديم و پاسخ هاي ساده براي مشقات دنياي امروز باور دارند، وعده ميدهد.

بنيادگرائي خود را نه تنها در کشورهاي عقب مانده بلکه حتي در آمريکا که با بدهي ملي فزاينده روبرو است و 47 ميليون نفر از مردم فاقد بيمه بهداشت هستند و حقوق بازنشستگي براي نسل آينده در زير علامت سؤال قرار دارد، بمثابه يک آلترناتيو جهت برآوردن انتظاراتي که شهروندان از دولت دارند، نشان ميدهد.

بنظر ميرسد تعداد زيادي از انديشکده ها در آمريکا سالهاست که برروي مسأله اسلامگرائي کار کرده اند معهذا به سختي بشود توصيه ها يا ايده هائي از طرف آنها يافت که بتوان گفت راه کاري است براي آنکه با اين پديده چه بايد کرد.

من خود در کتابم تحت عنوان «ايران آينده نگر» با عنوان دوم «آينده نگري در برابر تروريسم» سعي کردم نشان دهم که چرا ترويج آينده نگري بمثابه آلترناتيوي در برابر اسلامگرائي راه کار در خاورميانه و مشخصاً در ايران است.

با اين وجود، کتابم از کاري که توصيه هاي مشخص درباره آنکه با اسلامگرائي چه کار ميشود کرد داشته باشد يعني از فرموله کردن راه حل هاي مشخص عملي، يعني کاري که از يک انديشکده انتظار ميرود، بسيار فاصله داشت. اگر کسي به اي ئي آي و ديگر انديشکده هاي معروف نگاهي بياندازد که مدت مديدي است برروي اين موضوع کار ميکنند، آنها حتي در وضع بدتري هستند چرا که حتي از داشتن يک ديدگاه عمومي که در کتاب «ايران آينده نگر» ارائه شده نيز برخوردار نيستند.

همه آنچه آن انديشکده ها درباره اسلامگرائي نوشته اند در واقع از مدل قديمي که براي درک کمونيسم و در حد کوچکتري براي درک فاشيسم تدوين شده اند، استفاده کرده اند، در نتيحه کارشان به ارائه راه کارهاي مقطعي که بيشتر بخاطر عدم تطابق با واقعيت کنوني ناموفق هستند، ختم شده است، چرا که بر ديدگاهي استوارند که مدل کهنه شده اي از پديده ديگري است که ابداً بيانگر اسلامگرائي نيست.

آنها استراتژي هاي حقوق بشر را براي از ميدان به در کردن اسلامگرايان توصيه ميکنند در صورتيکه حکمرانان اسلامگرا در مقايسه با حاکمان کمونيست، با اکثريت مردم کشور تحت حاکميتشان اشتراک ايدئولوژي دارند و در نتيجه هر طرحي فاقد سکولاريسم، از عهده پاسخگوئي به اين واقعيت اسلامگرائي موجود، عاجز است.

از سوي ديگر، با سقوط شوروي، اتوپي کمونيسم نيز فروريخت و در نتيجه آنهائي که در جستجوي يک اتوپي بمثابه راه حلي براي معضلات جهان ميباشند، از اتوپي هاي سکولار 150 سال گذشته دست شسته اند. اين واقعيت نيز خود لطمه بزرگي به سکولاريسم زده است که بسياري انواع آرماني آن را ناخوشايند کرده است.

به اين طريق در جستجو براي يافتن پاسخ هاي حاضر و آماده به معضلات عصر کنوني، بسياري کسان اتوپي هاي مذهبي را بعنوان راهي براي روياروئي با مشقات نظم کنوني جهان و ساختارهاي موجود آن که مورد انزجارشان است، برگزيده اند، دورنمائي که نوعي تجديد حيات جنگ هاي صليبي را با خود آورده است، و گوئي نبردهاي تازه براي بيت المقدس آغاز شده است.

تحليل بالا توضيح نميدهد که در ارتباط با رشد آينده اسلامگرائي چه ميشود انتظار داشت يا که با آن چگونه بايستي مواجه شد ولي نشان ميدهد که زمينه تجديد حيات بنياد گرائي اسلامي در قرن بيست و يکم چيست و با اين ديدگاه ميتوان براي پاسخ به سؤالات مشخص ذکر شده، اقدام کرد.

ما ميدانيم که اولين جنگ هاي صليبي متوقف نشدند و با جنگهاي صليبي ديگري دنبال شدند. سؤال اين است که آيا جنگ هاي صليبي کنوني با جنگ هاي ضعيف تر يا قوي تري دنبال خواهند شد. آنچه در افغانستان شاهدش بوديم شکست اتوپي شوروي بدست بنيادگرائي طالبان بود و بنظر ميرسد دموکراسي غربي نيز توسط طالبان در افغانستان در چالش جدي است، بطوري که طالبان درحال بازگشت به قدرت است، اين بار نه تنها از طريق جنگ بلکه همچنين از طريق مذاکرات صلح با دولت افغانستان، و نيز از طريق جنگ و مذاکرات صلح با دولت پاکستان.

در غرب نه تنها معمول شدن دادگاه هاي شرع در کانادا مسأله ساز بوده است بلکه موفقيت هاي اسلامگرايان در بريتانيا در شاخه قضائي دولت تا حدي بوده است که اسقف کانتربري در دفاع از برسميت شناختن قوانين شرع اسلام سخن گفته است حرکتي که واقعاً سکولاريسم را در جامعه اي با چنان قدمت سنت سکولار در قوه قضائيه، به زير سؤال ميبرد و نشان ميدهد که تأثير اسلامگرائي در جهان را نميشود فقط محدود به کشورهاي در حال توسعه خاورميانه نظير ايران ديد.

نياز کار برروي مسائل اقتصادي مرتبط به آزادي اجتماعي براي تلاشهاي ما جهت پاسخ دادن به ديناميسم پيروزي هاي اسلامگرايان، غير قابل انکار است. چنين مطالعاتي قادر خواهد بود، راه حل هاي آلترناتيو براي مقابله با نوشداروهاي ارائه شده توسط اسلامگرايان را تدوين کند، چرا که بيشتر و بيشتر آشکار ميشود آنها براي تقسيم مجدد جهان توجه خود را برروي نابرابري هاي اجتماعي در جهان متمرکز کرده اند. اين برخورد نه تنها از سوي جمهوري اسلامي ايران با مانورهاي بين المللي اش در عراق و فلسطين دنبال ميشود بلکه اين موضوعي است که استراتژي القاعده سالهاست بر روي آن متکي بوده است.

به اميد جمهوری آينده نگر، فدرال، دموکراتيک، و سکولار در ايران

سام قندچي، ناشر و سردبير

ايرانسکوپ

http://www.iranscope.com

13 ارديبهشت 1387

May 2, 2008

ايميل: iranscope@hotmail.com

تلفن: 925 201 2100 X3858

فکس: 518 687 9813

بلاگ: http://iranscope.blogspot.com

کتاب ايران آينده نگر: http://www.ghandchi.com/500-FuturistIran.htm

متن نوشتار به زبان انگليسي

http://www.ghandchi.com/514-AboutIranscopeEng.htm