چند روز پیش ، بر حسب اتفاق، به تلویزیون " گون آذ تی وی" نگاه می کردم. موضوع اصلی برنامۀ آن پیرامون عملکردهای " گنگرۀ ملل برای ایران فدرال" بود که " جنبش فدرال دموکرات آذربایجان" نیز طی سالهای طولانی در آن نماینده گانی داشته و در جلسات آن حضور می یابد. سعی کردم تا از لابلای سخنان گویندۀ برنامه دریابم که که جریان از چه قرار است و چرا گویندۀ تلویزیون با حرارتی خاص لیکن بدون رعایت هر گونه معیارهای سیاسی و اخلاقی شناخته شده " گنگرۀ ملل برای ایران فدرال" و تشکیلات "جنبش فدرال دموکرات آذربایجان" را بباد انتقاد گرفته است؟ همین امر باعث شد که در مقابل قوطی تلویزیون میخکوب شوم و برنامه را تا به انتها دنبال کنم. حدود دو ساعتی وقت صرف کردم. اما نتیجه این صرف زمان چیزی جز شاهد بودن به ادامۀ همان شیوۀ برخورد یاد شده تا انتهای برنامه نبود. لابلای برنامه حتی کار بدانجا کشید که گویندۀ شبکۀ " گون آذ تی وی " برای اثبات نظرات خود و محکوم کردن مخالفین (خصوصاً در بخش تماسهای تلفنی) به هر شخصی که در ارتباط با ایدۀ فدرالیسم ، "گنگرۀ ملل" و یا " جنبش فدرال دموکرات آذربایجان" با ادبیات ناشایست و لمپنی برخورد کرده و به تخریب شخصیت اعضای آنها مشغول می شد عامداً میدان داده و با سکوت در مقابل این بی احترامی ها، و حتی با لبخندهای معنی دار، سخنان آنها را به عنوان " صدای ملت" و " نظر ملت" مورد تشویق و حمایت قرار میداد!

برای اینجانب صدای تعدادی از این تلفن کننده ها صداهای آشنائی بودند که همچون " اُمت همیشه در صحنه" غالباً در شبکۀ تلویزیون "گون آذ " ظاهر می شوند. در واقع هنگامی که مسئولین محترم " گون آذ تی وی " قصد استفاده از ادبیاتی خاص و یا طرح مطالبی را که خود قادر و یا جرأت بیان و طرح آشکار و عریان آنرا از پشت تریبون تلویزیون خود ندارند آن مطالب و طرز ادبیات را از کانال و زبان "ملت" (اُمت همیشه در صحنه) به گوش بیننده های خود می رسانند. والا تلویزیون " گون آذ " رسانه ای بی در و پیکر نیست که هر کس هر چه خواست در آن  به زبان آورده و یا به خود اجازۀ عرضه اندام دهد. به همین دلیل نیز بود که گویندۀ " گون آذ تی وی" در انتهای برنامه و پس پخش صدای "ملت" با مخاطب قرار دادن اعضای "جنبش فدرال دموکرات آذربایجان" با حالتی تمسخر آمیز و با صورتی چین و چروک خورده اظهار داشت که: " ببینید این نظر ملت دربارۀ شماست"!؟

همانطور که گفته شد علت اساسی علاقۀ من به برنامۀ آنروز شبکۀ "گون آذ تی وی" نه در اهمیت سیاسی موضوع مورد بحث (که البته بدان نیز خواهم پرداخت) بلکه شیوۀ برخورد منحصر بفرد مسئولین و گرداننده گان آن به یک مسئلۀ سیاسی بود. همین امر مرا وا داشت تا تصمیم به تعقیب موضوع مورد بحث بگیرم. لیکن آرزوی من این بود که مسئولین محترم شبکۀ " گون آذ تی وی " در برنامه های روزهای بعد روش خود را تغییر و به شیوه های سالم و سیاسی روی آورده و یا حداقل از بکارگیری الفاظ و کنایه های ناشایست دوری و از ترور و تخریب شخصیت فعالین حرکت ملی پرهیز کنند. با همین امید و آرزو من روزهای بعد نیز بصورت جسته گریخته، و تا حدی که مشغله های روزمره اجازه می داد، برنامه های زندۀ شبکۀ فوق را دنبال کردم. اما متأسفانه باز هم با همان نوع برخوردهای غیر اخلاقی، غیر سیاسی، و حتی بسیار بدتر و وقیحانه تر از روزهای قبل، مواجه شدم!

محتوای برنامه های زندۀ شبکۀ تلویزیونی دیگر نه حول موضوع اصلی بحث یعنی سیاستهای "گنگرۀ ملل برای ایران فدرال" وانتقادات قابل قبول و بجائی که می باید حول آن بحث و افشاگری می شد بلکه حول سابقۀ سیاسی و گذشتۀ این یا آن فرد ، تعلقات سازمانی ، مچ گیری از برخی گفته های مبهم آنان و کلاً تخریب و لطمه زدن به حیثیت سیاسی آنان می چرخید. برای بیننده روشن نبود که در حال تماشا کردن به یک کانال تلویزیونی مُدل " لوس آنجلسی" بود و یا به تلویزیونی که ادعا دارد صدای مظلومیت یک ملت را می خواهد به گوش جهانیان برساند؟ جو حاکم بر این برنامه ها دیگر قرابتی با انتقاد و نقد مواضع سیاسی و یا دیالوگ سالم در فضائی سالم نداشت و هر فرد سیاسی نیز براحتی قادر بود تا بدون کوچکترین شبهه ای دریابد که هدف گرداننده های شبکۀ " گون آذ تی وی " نه انتقاد و یا گفتگو بلکه سوء تبلیغ و تلاش برای حذف مخالفین سیاسی با استفاده از ابزارهای شناخته شده و نخ نما بود.

لیکن بهانه ای که در قبال این اعمال غیر دموکراتیک و غیر اخلاقی بی وقفه بدان استناد میشد " دفاع از منافع ملی" و " تمامیت ارضی آذربایجان" بود. بهانه و پوششی که با هدف تحریک احساسات ملی بیننده ها تلاش داشت به عملکردها و اهداف سیاسی خود حقانیت ببخشد. دیدن این مناظر در پردۀ تلویزیون " گون آذ " مرا بسیار متأثر کرده بود چرا که انتظار من از یگانه "تلویزیون سراسری آذربایجانیها" بوجود آوردن فضائی سالم بدور از هرگونه شانتاژ و تبلیغات سوء برای حل اختلاف سلیقه های سیاسی بود. همین امر مرا وا داشت تا به ریشه های اصلی موضوع مورد بحث پرداخته و از ابعاد ماجرا بیشتر آگاهی یابم. به همین دلیل با یکی دو روز تحقیق موفق شدم تا خطوط اساسی اختلافات را تشخیص داده و پیرامون ابعاد مسئله اطلاعات اولیه کسب نمایم. مسئله گویا از این قرار بوده است که:

 " کنگرۀ ملل برای ایران فدرال" که متشکل از نماینده گان اکثر ملیتهای موجود در ایران است در نشستی در صدد صدور قعطنامه ای مشترک بر می آید. این قعطنامه از طریق نمایندۀ آذربایجانیها در گنگرۀ فوق برای تأئید به تشکیلات آذربایجانیها (جنبش فدرال دموکرات آذربایجان) منتقل می شود. لیکن اعضای تشکیلات فدرال دموکرات به علت فقدان و عدم درج بندهایی در رابطه با "حق تعیین سرنوشت" و مخالفت با "دخالت نظامی" در متن قعطنامۀ یاد شده از تأئید آن امنتناع و آنرا دوباره به "گنگرۀ ملل ایران فدرال" ارجاع می دهند. در این اثناء نقشه ای جعلی و دستکاری شده در رابطه با پراکنده گی اتنیکی جغرافیای شمال غرب ایران (منطقۀ آذربایجان) بدون اطلاع نماینده گان آذربایجانی، در سایت اینترنتی " کنگرۀ ملل برای ایران فدرال" نسب می شود. همین موضوع باعث اعتراض تشکیلات "جنبش فدرال دموکرات آذربایجان" و شعله ور شدن اعتراضات کاملاً بحق دیگر هموطنان آذربایجانی از جمله " گون آذ تی وی " می شود. نقشۀ فوق پس از مدتی (که جعل آن نیز به نمایندگان احزاب کُرد داخل گنگرۀ ملل نسبت داده می شود)، از سایت اینترنتی فوق حذف و برداشته می شود. لیکن این واقعه توسط  " گوناز تی وی" (با رسانه ای کردن آن) به موضوع بحثهای داغ تلویزیونی تبدیل می شود. در پروسۀ رسانه ای کردن موضوع گرداننده های شبکۀ " گون آذ تی وی " به برخورد و انتقاد از هر دو  تشکیلات (گنگرۀ ملل و جنبش فدرال دموکرات) پرداخته و نظرات انتقادی خود را نیز در جوار آن اعلام می کنند.

مسئولین و خط فکر پشت سر تلویزیون " گون آذ " عقیده دارد که  شرکت آذربایجانیها در تشکیلاتی که از نظر آنها " ساخته و پرداختۀ احزاب کُردی" (حزب دموکرات کردستان و کومله) بوده و در درون آن نیز تنها " هژمونی سیاسی کُردها حاکم است " کار درستی نبوده و نمایندۀ " جنبش فدرال دمکرات آذربایجان " باید هر چه زودتر " کنگرۀ ملل برای ایران فدرال" را ترک کند. آنها همچنین محتوای تمامی قعطنامه های ارائه شده و عملکردهای " کنگرۀ ملل برای ایران فدرال" را در راستای منافع دیکته شده  احزاب کُرد و یا بقول آنها " تروریست" ارزیابی می کنند. مسئولین "گون آذ تی وی" در رابطه با مطالباط خود حتی تا آنجا پیش رفته اند که در برنامه های تلویزیونی خود خواستار " معذرت خواهی کتبی " کنگرۀ ملل برای ایران فدرال " از پیشگاه ملت آذربایجان " شده و اخطار کرده اند که " در صورت عدم جوابگوئی به خواست آنان ول کن قضیه نشده و هر روز بر علیه آن به افشاگری" خواهند پرداخت!؟ آنها هم چنین تشکیلات جنبش فدرال دموکرات آذربایجان را نیز به علت " معامله بر سر تمامیت ارضی آذربایجان " و " فروختن اراضی آذربایجان به کُردها" مورد انتقاد و شماتت قرار داده و آنان را بصورت غیر مستقیم "خائن" و "وطن فروش" نامیده اند.

بررسی عملکردهای " کنگرۀ ملل برای ایران فدرال" و اینکه این گنگره تا چه حدَی موفق به ایجاد فضای سالم دیالوگ، ارتباط و تفاهم ما بین ملیتهای ایران شده و یا چه دستاوردهای مشخصی داشته است برای نویسنده نامعلوم است. لیکن طرح انتقاد و بررسی زیان مشخص آن نیز بصورت روشن از طرف منتقدین شرکت در " گنگرۀ ملل"  تاکنون ارائه نشده است. نسبت دادن تمامی رفتارها و نتایج منفی و یا شکست تلاشهای انجام شده در "گنگرۀ ملل برای ایران فدرال" به احزاب یک ملیت خاص نیز به دور از منطق به نظر می رسد. چرا که آن تشکیلات دارای چهارچوب و قواعد مدوَن برای تحرکات خود بوده و نقض معیارهای آن به این ساده گی نمی تواند امکان پذیر باشد و در صورت عمل بدان نیز منجر به افشاء و بی آبروئی هر چه بیشتر عاملین آن در پیشگاه نماینده گان کلیۀ ملیتهای ایرانی میشود (همانند مورد نسب نقشۀ جعلی در سایت گنگره). موانع و اختلافات تنها زمانی می تواند جوابی آشکار و روشن بیابد که هم مخالفین و هم موافقین ادامۀ حضور آذربایجانیها در " کنگرۀ ملل برای ایران فدرال" دلایل خود را در یک فضای سالم و حدالامکان بصورت مدوَن مطرح و سود و زیان آنرا بسنجند. شعارهای شفاهی و برخوردهای غیر سیاسی و غیر اخلاقی و یا ایجاد گردوخاک همراه با تهدید مشکل گشای مسائل پیش روی حرکت ملی آذربایجان نمی تواند باشد.

اختلاف سلیقه در بارۀ ادامۀ شرکت و یا عدم شرکت در " گنگرۀ ملل برای ایران فدرال" می توانست بدور از هرگونه هو و جنجال و با احساس مسئولیت بساده گی (و شاید حتی بدون رسانه ای کردن آن) قابل حل باشد. این در حالی است که مسئولین تشکیلات فدرال دموکرات آذربایجان نیز پس از آگاهی از انتشار نقشۀ جعلی به رفع آن همت گذارده و اعتراضات خود را تا حذف آن نقشۀ جعلی ادامه و در این رابطه حاضر به پاسخگوئی به منتقدین خود نیز بوده اند. و تا جائی که اینجانب اطلاع دارم آنها هم اکنون در صدد تعیین تکلیف نهایی خود با "گنگرۀ ملل برای ایران فدرال" بر آمده و در حال فرموله کردن شرط وشروط ادامۀ حضور خود در آن تشکیلات می باشند.

به نظر اینجانب اینکه احزاب و سازمانهای ناسیونالیست و توسعه طلب کُرد با جعل و یا دستکاری در نقشه ها (خصوصاً در رابطه با مناطق آذربایجان غربی) در صدد پیشبرد اهداف سیاسی، قومی و توسعه طلبانۀ خود می باشند بر همگان روشن است و این تنها موضوع امروز نیست بلکه در گذشته نیز ما شاهد اینگونه موارد بصورت گسترده بوده ایم. ارائۀ این نقشه ها بیشتر از آنچه تولید محلی باشد محصول لباس دوختن قدرتهای بزرگ برای منطقه ما بوده و جسارت پخش اشکال مختلف آن نیز با تکیه بر پروژه های همان قدرتها صورت می گیرد. برخورد و افشاگری با این توسعه طلبی و شانتاژها خوشبختانه هم از طرف تلویزیون "گون آذ تی وی" و هم از سوی "جنبش فدرال دموکرات آذربایجان" صورت گرفته و می گیرد و امید است که در آینده نیز با قاطعیت ادامه یابد. در رابطه با تشکیلات جنبش فدرال دموکرات نیز باید اضافه کنم که اطلاع رسانی آنها بسیار محدود و ناکافی است. شفافیت و سیاستهایی که آنها در مقابل و یا در درون این و یا آن تشکیلات به پیش می برند به اطلاع عموم نمی رسد و سایت اینترنتی آنها نیز به این مطالب نمی پردازد. این امر بیشتر از هر چیز به ایجاد شک و شبهه ها دامن زده و باعث چرخش اطلاعات غلط در بین فعالین ملی آذربایجان میشود. از نظر اینجانب عکس العمل انتقادی آذربایجانیها و مسئولین محترم "گون آذ تی وی" در مورد جعل و نسب نقشۀ کذائی در سایت "گنگرۀ ملل"  کاملاً به حق و بجا بوده است. لیکن این امر نباید تبدیل به بهانه و یا دستآویزی برای تصویه حساب ها و یا از میدان بدر کردن یک نیروی سیاسی، فکری و تشکیلاتی از صحنۀ سیاسی حرکت ملی آذربایجان شود. بی پرده و با صراحت بگوئیم:

جوهر مطالبات، انتقادات و نوک حملۀ گرداننده های شبکۀ محترم " گون آذ تی وی" در جریان برنامه های تلویزیونی و نسب نقشۀ جعلی در اساس متوجه " کنگرۀ ملل برای ایران فدرال" نبود بلکه هدف اصلی آن متوجه تشکیلات "جنبش فدرال دموکرات آذربایجان" و کوبیدن اعضای آن بود. این استنباط و درک من از برنامه های تلویزیونی " گون آذ " در رابطه با بحثهای چند روز اخیر است. دعوت از نمایندۀ " جنبش فدرال دموکرات آذربایجان " نیز نه برای بحث حول حوادث یاد شده بلکه در باطن و خفا کوبیدن و تختئۀ "جنبش فدرال دمکرات آذربایجان" به عنوان یک نیروی سیاسی به امید یافتن نقطه ضعف و یا شانتاژ و سپس پیراهن عثمان کردن آن بود. همانگونه که روز بعد از مصاحبه با نماینده فدرال دموکراتها مشاهده شد که تمام پرونده های مورد بحث و تبادل نظر پیرامون مسئلۀ نقشۀ جعلی و قعطنامۀ ارائه شده از طرف " گنگرل ملل" و یا موضع گیری سیاسی در بارۀ شرکت و یا عدم حضور در "گنگرۀ ملل برای ایران فدرال" مسکوت گذاشته شده و بجای آن همۀ تبلیغات مسئولین تلویزیون به ماجرای "بوزقورت" متمرکز شد. یعنی مسئولین محترم " گون آذ تی وی "  یقه را ول کرده و به پاچه چسبیده بودند.

از نظر اینجانب این بی پرنسیپی سیاسی ریشۀ خود را در جائی دیگر دارد. لیکن در اساس و تحلیل نهائی نمی تواند معنائی به غیر از تحمیل سلیقۀ سیاسی و زور گوئی باشد. این شیوۀ رفتار، نه یک مبارزۀ سیاسی سالم، که ایفای نقش پلیس در درون حرکت ملی آذربایجان است. لازم به توضیح نیست که مسئولین " گون آذ تی وی" حق دارند به عنوان یک تشکیلات سیاسی و یا بعنوان یک گروه رسانه ای مواضع دیگر گروهای سیاسی آذربایجانی را آزادانه مورد بررسی قرار داده و آنرا به نقد بکشند. آنها حق دارند باورها، سلیقه ها و بینش های سیاسی خود را نیز تبلیغ کرده و حقانیت سیاست خود را با ارائۀ دلیل، منطق و استدلال به اثبات برسانند. آنها حق دارند با تشکیلاتهای دیگر به تبادل نظر نشسته و یا همگام با آنان قعطنامه های مشترک صادر کنند. آنها حق دارند آزادانه در هر سطحی که مربوط به حیات سیاسی، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی آذربایجان باشد ابراز عقیده کرده و برای رفع مشکلات آن راه حلهای خود را ارائه دهند. لیکن تمامی این حقوق تنها می تواند در چهارچوب رعایت پرنسیپهای سیاسی، معیارهای دموکراتیک و موازین اخلاقی صورت گیرد.

به همین دلیل باز بدون تعارف و به صراحت می گویم که: مسئولین محترم شبکۀ " گون آذ تی وی " حق تعیین تکلیف برای دیگر تشکیلاتهای سیاسی آذربایجانی را ندارند. آنها حق ندارند به تشکیلاتی دیگر دیکته کنند که چگونه رفتار سیاسی باید داشته باشند، با چه نیروهایی رابطه برقرار کنند، چه بگویند و چه ننویسند. مسئولین " گون آذ تی وی" حق ندارند حدود و ثغوری برای فعالیتهای سیاسی دیگر فعالین حرکت ملی آذربایجان تعیین کنند و یا برای آنها خط و نشان بکشند. آنها حق ندارند به بهانۀ دفاع از "منافع آذربایجان" و یا "حفظ تمامیت ارضی آذربایجان" آزادی بیان، اندیشه و قلم را نقض و به ترور و تخریب شخصیتی فعالین حرکت ملی آذربایجان دست یازند. مسئولین تلویزیون محترم " گون آذ تی وی" حق ندارند نقش قیَم و یا وکیل آذربایجان و آذربایجانیها را بازی کنند و خود را "وطن پرست" و دیگران را " خائن" و " وطن فروش" فرض و یا خطاب کنند! آنها حق ندارند با بکارگیری ترفندهای رسانه ای زندگی و سوابق سیاسی و یا خصوصی این یا آن فرد را به موضوع برنامه های تلویزیون انحصاری خود تبدیل کنند.

آنها حق ندارند فضای سالم بحث سیاسی و تبادل نظر را به جو نا امن، ناسالم و همراه با برچسب زنی، توهین و دشنام از طریق تماسهای تلفنی "ملت" (یا همان اُمت همیشه در صحنه) و یا تبلیغات سوء خود تبدیل کنند. مسئولین محترم تلویزیون " گون آذ تی وی " حق ندارند با سانسور، شانتاژ و بکار بردن رسواترین شیوه های رسانه ای به حیثیت و اعتبار سیاسی فعالین حرکت ملی آذربایجان لطمه و خدشه وارد کنند (یعنی همان کاری که چند روز پیش سعی کردند با یکی از فعالین شناخته شدۀ حرکت ملی آذربایجان بکنند). و مهمتر از همه گرداننده های یک رسانۀ گروهی حق ندارند آن مرکز را به چماقی بر علیه مخالفین سیاسی خود تبدیل کرده و از طریق آن دگراندیشان را وادار به تغییر عقیده ، سکوت و یا خانه نشینی کنند! مسئولین محترم "گون آذ " باید بدانند و درک کنند که دوران چماق و چماقداری بسر آمده است و در اختیار داشتن انحصاری یک کانال تلویزیونی هیچ امتیاز و حق ویژه ای به آنها نمی بخشد!

م. ائینالی

19-02-2012