امسال نيز مانند سال گذشته به خود موضوع تاريخی شانزدهم آذر نميپردازم (1). نه تنها خود بلکه کل جنبش سياسی ايران در 40 سال گذشته بارها در مورد آن رويداد توضيح و تحليل نوشته يا سخن گفته اند (2).

شايد امروز بتوان گفت که پيام سه دانشجوی 16 آذر از هر زمان ديگری به مقصد خود نزديک تر شده است که ديگر توضيح تاريخ اصل موضوع نيست. ديگر ما در دورانی زندگی می کنيم که سالها ست خود سلطنت طلبان در خارج در يادبود 16 آذر شرکت می کنند. امسال نيز بسياری از اسلامگرايانی که در سال گذشته در چنين روزهايی عزيزان خود را در جنبش سبز ايران از دست دادند، سوگوارند. در نتيجه فقط کشته شدگان سال گذشته را فقط برزگانی نظير فرزاد کمانگر تشکيل نمی دهند.

در نتيجه ديگر 16 آذر نه تعلق به جبهه ملی ايران دارد و نه به چپ ايران. ديگر اين روزی نيست که اسلامگرايان بخاطر همراهی آيـت الله کاشانی با کودتا از آن روی برتابند و يا که روزی باشد که ويژه ضديت با سلطنت باشد. حتی خود آمريکا نيز سالها است در مورد کودتای 28 مرداد از مردم ايران عذرخواهی کرده است.

اکنون 16 آذر آن روزی است که از اول هدفش بود و آن اينکه اپوزيسيون و مخالف بايد حق داشته باشد که حرف خود را بزند، بايد حق تجمع داشته باشد، بايد حق تشکيل حزب داشته باشد و نبايد بخاطر افکارش، کشته شود. اين درس 16 آذر است که ديگر بعد از حدود 60 سال کل جامعه ايران با همه تنوع انديشه و سليقه سياسی، به آن نزديک می شود.

ای کاش انسانهای شريفی مانند حشمت الله طبرزدی اکنون در زندان نبودند و مانند سال گذشته 16 آذر را آنگونه که حقش است برپا می کردند. ای کاش ميرحسين موسوی و مهدی کروبی آنقدر در زير فشار نبودند که در بيرون زندان هم نظير داخل زندان برای بيان نظر خود در محدوديت باشند. اما 16 آذر تقريباً يکهفته ديگر است و اقلاً در هر جائی که هستيم، مثلاً در خانه مان، ميتوانيم شمعی روشن کنيم و به اين شکل درس اين روز تاريخی را که امروز همه مردم ما با هر عقيده و ديدگاهی آن را با تجربه های بيش از نيم قرن کشور ما درک ميکنند، در کنار عزيزانمان گرامی داريم.

همانطور که خود اميدم را در پاي هر نوشته ام بيان ميکنم هر انسانی بايد بتواند اميد و آرزوهای خود را بيان کند بدون آنکه بترسد جانش را بگيرند. اين است درس 16 آذری که مصطفی بزرگ نيا، مهدی شريعت رضوی و احمد قندچی برای ما با خون خود به يادگار گذاشتند.

به امید جمهوری آینده نگر دموکراتیک و سکولار در ایران،

سام قندچی، ناشر و سردبیر

ایرانسکوپ

http://www.iranscope.com

هفتم آذر ماه 1389

November 28, 2010

پانويس ها:

1. http://www.ghandchi.com/597-Dec7Futurism.htm

2- http://www.ghandchi.com/545-16Azar.htm