هدف وزیر خارجه آمریکا از دیدار دو روزه با وزیر خارجه جمهوری اسلامی این بود که ببیند ایران در مذاکرات اتمی تا چه اندازه حاضر به تصمیماتی است که رسیدن به توافقی جامع را میسر کند.
بنابر نوشته دویچه وله کارشناسان و ناظران این دور از مذاکرات را داری اهمیتی تاریخی میدانند. با این حال در دومین روز گفتوگوهای محمدجواد ظریف، وزیرخارجه ایران و جان کری، وزیر خارجه آمریکا، هنوز نشانهای از نزدیکی مواضع دو طرف دیده نمیشود.
به گزارش خبرگزاری فرانسه مواضع دو طرف از هم فاصله قابل توجهی دارد. یک مقام بلندپایهی واشنگتن در وین گفته است که مذاکرات به شدت حساس و طولانی است.
محمدجواد ظریف نیز دیروز (یکشنبه ۲۲ تیر/۱۳ ژوئیه) "هفت روز بسیار دشوار" را پیشبینی کرد. مهلت تعیینشده برای رسیدن به یک توافق جامع تا یکشنبه آینده (۲۹ تیر/ ۲۰ ژوئيه) است. اگرچه این مهلت قابلتمدید است، اما هردو طرف امیدوار بودند که در زمان معین، قدمهای اساسیتری برداشته شود.
محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران پس از دیدار شب گذشته با جان کری گفت: «تلاش کردهایم تا راههایی برای پل زدن روی این شکافها بیابیم و از اختلافات موجود بکاهیم و راههای نوآورانهای برای حلوفصل مشکلات پیدا کنیم.»
دیدار روز گذشتهی وزیران خارجه ایران٬ آمریکا٬ آلمان٬ فرانسه و بریتانیا در وین، با وجود گفتوگوهای طولانی و فشرده نتوانست اختلافات را کم کند و دو طرف را به راهحلی قابلقبول برساند. وزیران خارجه کشورهای اروپایی اگرچه این مذاکرات را مفید خواندند، اما بر این نکته تاکید کردند که شکافها و اختلافات اصلی همچنان به قوت خود باقی است.
تکذیب توقف مذاکرات در شبهای قدر
باوجود حساسیت مذاکرات و نزدیک شدن به روزهای پایانی مهلت تعیینشده، شب گذشته بخش خبری ساعت ۲۱ سیمای جمهوری اسلامی اعلام کرد که هیئت مذاکرهکننده ایران خواستار توقف مذاکرات در شبهای قدر شده است.
این خبر بلافاصله از سوی یکی از اعضای هیئت مذاکرهکننده ایرانی تکذیب شد. او گفت که تیم مذاکرهکننده هستهای "ماموریت ملی" خود را در شبهای قدر هم ادامه میدهد و "احیای شبهای قدر را که زمان برگزاری آن هیچگونه تعارضی با تشکیل جلسات سیاسی ، فنی و کارشناسی هیئت ندارد به نحو مقتضی برگزار خواهد کرد".
پایان مهلت و ادامه تحریمها
عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه و عضو ارشد تیم مذاکرات هستهای ایران روز شنبه (۲۱ تیر/ ۱۲ ژوئیه) در وین گفت: «ما در مسایل اصلی محتوایی هنوز به توافق کامل نرسیدهایم. بحثهاییدرباره راه حلها و گزینههای مختلف صورت گرفته است، اما هنوز نتوانستهایم به برداشت و نظر واحد برسیم.»
او همچنین از احتمال ادامه مذاکرات پس از ۲۰ ژوئیه خبر داد. در این تاریخ مهلت توافق شش ماهه میان ایران و گروه ۱+۵ به پایان میسد.
اما یک مقام دیگر آمریکایی که نخواسته نامش فاش شود به رویترز گفته است "بدون پیشرفتی قابل ملاحظه در مسائل کلیدی" دشوار بتوان مهلت مذاکرات برای رسیدن به توافق جامع و نهایی را تمدید کرد.»
ایران به شدت نیازمند رفع تحریمهای بینالمللی است و رسیدن به این خواست در گرو توافقی که هنوز بسیار دشوار به نظر میرسد.
کری درباره مذاکرات هستهای ایران «پیشنهادهایی به اوباما میدهد»
به نقل از رادیو فردا سخنگوی کاخ سفید روز دوشنبه، ۲۳ تیر، اعلام کرد که ایران در مذاکرات هستهای با غرب جدی بوده است ولی هنوز باید تصمیمات لازم را برای نشان دادن اینکه برنامه هستهایش صلح آمیز است اتخاذ کند.
جاش ارنست در پاسخ به این پرسش که آیا وزیر امور خارجه آمریکا این اختیار را دارد که ضرب الاجل بیستم ژوئیه در مذاکرات مربوط به ایران را تمدید کند، گفت: «جان کری در جریان گفتوگوهای وین به ارزیابی میزان جدیت ایران پرداخت».
به گزارش خبرگزاری رویترز، وی افزود که آقای کری قصد دارد تا به واشینگتن بازگشته و پیشنهادهایی را به باراک اوباما برای ادامه مسیر ارائه کند.
وزیر امور خارجه آمریکا که روز یکشنبه هفته جاری برای شکستن بن بست در مذاکرات پیرامون برنامه هستهای ایران به وین سفر کرد، روز دوشنبه دو دور گفتوگوی مفصل با محمد جواد ظریف، همتای ایرانی خود انجام داد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، آقای کری مذاکرات با ظریف را «واقعا دشوار» توصیف کرد و گفت: «ما در میانه گفتوگوها درباره منع تکثیر سلاح هستهای و کنترل برنامه اتمی ایران هستیم، و میتوانم به شما بگویم که این مذاکرات واقعا دشوار است».
نشست سه جانبه اشتون، ظریف و کری
وزیر امور خارجه آمریکا دوشنبه شب نیز نشست سه جانبهای را با کاترین اشتون، مسوول امور سیاست خارجی اتحادیه اروپا و محمد جواد ظریف برگزار کرد.
جان کری پس از این دیدار گفت که «جلسه خوبی» با آنها داشته است.
وی اظهار داشت: «ما در حال کار هستیم. ما سخت در حال کار هستیم. مباحث جدی زیادی وجود دارد. این یک نشست خوب بود».
در همین حال به گزارش خبرنگار رادیو فردا، یک مقام ارشد وزارت امور خارجه آمریکا مذاکرات سه جانبه امشب را «طولانی» و «سازنده» توصیف کرد و گفت که «هیاتهای مذاکره کننده سخت مشغول کار هستند تا ببینند آیا میتوانند پیشرفتی را رقم بزنند».
به گفته وی که نخواست نامش فاش شود، گفتوگوهای سه جانبه دوشنبه شب، «جدی» بوده ولی همچنان نیاز به کار بیشتری است.
از سوی دیگر، روزنامه وال استریت ژورنال در شماره روز دوشنبه خود از قول دیپلماتهای درگیر در مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ گزارش داد که تهران برای نخستین بار درباره کاهش ظرفیت غنی سازی اورانیوم در طول دوره قرارداد جامع و نهایی از خود انعطاف نشان داده است.
ایران و گروه پنج به علاوه یک در ششمین دور از مذاکرات خود از زمان روی کار آمدن دولت حسن روحانی در مرداد پارسال، به دنبال دستیابی به توافقی جامع و نهایی برای حل و فصل آنچه که غرب ابهامها و نگرانی پیرامون ماهیت برنامه هستهای ایران میخواند، هستند.
طرفین در آذر پارسال به توافقی موقت در ژنو دست یافتند که بر اساس آن ایران بخشی از فعالیتهای مربوط به غنی سازی اورانیوم را به حال تعلیق در آورد و در مقابل، تحریمها بر ضد تهران اندکی کاهش یافت.
مذاکره کنندگان در وین باید تا روز بیستم ژوئیه این توافق را به قراردادی دائم تبدیل کنند. این احتمال مطرح شده است که در صورت عدم دستیابی به توافق تا آن روز، زمان مذاکرات تمدید شود.
«غافلگیری» هیات ایرانی از سخنان خامنهای
در همین حال، خبرگزاری رویترز به نقل از دیپلماتهای غربی نزدیک به مذاکرات وین خبر داده است که یک سخنرانی آیتالله علی خامنهای، دست هیات ایرانی را بسته است و این میتواند شانس تهران برای توافق با شش قدرت جهانی و پایان تحریمها را کاهش دهد.
رهبر جمهوری اسلامی ایران روز ۱۶ تیر در یک سخنرانی با بیان جزئیات اختلاف میان ایران و گروه ۱+۵، «ظرفیت غنیسازی»، «تحقیق و توسعه» و «تاسیسات فردو» را سه مسئله مهم در چانهزنی هستهای ایران با این گروه عنوان کرد.
وی اظهار داشت: هدف آنها این است که در موضوع ظرفیت غنیسازی، جمهوری اسلامی ایران را به ۱۰ هزار سو راضی کنند، البته ابتدا از ۵۰۰ سو و ۱۰۰۰ سو شروع کردند، که «۱۰ هزار سو محصول حدود ۱۰ هزار سانتریفوژ از نوع قدیمی است که داشتیم و داریم»، در حالیکه به گفته مسوولان مربوطه، نیاز قطعی کشور، ۱۹۰ هزار سو است.
خبرگزاری رویترز از قول چندین دیپلمات غربی نوشته است: این سخنرانی که حاوی جزئیات بسیاری درباره برنامه هستهای ایران و تقاضاهای تهران بود، موجب شگفتی هیات ایرانی حاضر در مذاکرات وین شد.
یکی از این دیپلماتهای غربی تصریح کرده است که هیات ایرانی با اظهارات خامنهای آن هم در حساسترین زمان مذاکرات هستهای «غافلگیر» شد.
رویترز میگوید که دو منبع ایرانی نیز این ارزیابی از وضعیت هیات جمهوری اسلامی را تایید کردهاند.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمیکند.
افزودن دیدگاه جدید