رفتن به محتوای اصلی

نقاط ضعف و قدرت مناظره‌ها
20.01.2010 - 10:10

در درجه نخست در رسانه آزاد باید اصل بی طرفی و صداقت در پخش خبر رعایت شود و چون احتمال اندک هم ندارد که در شرایط کنونی رادیو و تلویزیون ایران بتواند با بی طرفی و صادقانه خبر ها را پوشش دهد بنابراین مناظره ها نمی توانند به جایگاه واقعی خود برسند و به جای مناظره به مجادله منتهی خواهد شد.

کلمه-عباس عبدی:از آنجا که تلویزیون ایران را نمی بینم به ناچار برای اجابت درخواست خبرنگار محترم روزنامه «اعتماد» برای پاسخ به پرسش هایشان فقط در حد کلیات اظهارنظر می کنم. این گونه از مناظره ها که اخیراً از صدا و سیما پخش می شود در رسانه های آزاد به صورت متعدد و همیشگی و البته پیش از آنکه بحرانی به وجود بیاید انجام می شود. اما اکنون در ایران و پس از آنکه هفت ماه از یک بحران گذشته تازه به این نتیجه رسیده اند که این کار را انجام داده و مناظره هایی برگزار کنند. از این منظر بعید به نظر می رسد دلیل واقعی شروع مناظره ها وجود بحران و کوشش برای حل آن باشد بلکه به نظر می رسد چون رسانه دولتی ایران از سایر رسانه های رقیب به نحو فاحشی عقب مانده به ساختن چنین برنامه هایی روی آورده است، چراکه رسانه های رقیب توانسته اند رادیو و تلویزیون ایران را عقب بزنند در نتیجه رسانه ایران برای جبران این مساله مناظره ها را ترتیب داده است. به نظر من دو مشکل در پخش این مناظرات وجود دارد.

۱- گرچه مناظره بی طرفانه معرف وجود آزادی در رسانه است اما در درجه نخست در رسانه آزاد باید اصل بی طرفی و صداقت در پخش خبر رعایت شود و چون احتمال اندک هم ندارد که در شرایط کنونی رادیو و تلویزیون ایران بتواند با بی طرفی و صادقانه خبر ها را پوشش دهد بنابراین مناظره ها نمی توانند به جایگاه واقعی خود برسند و به جای مناظره به مجادله منتهی خواهد شد.

۲- احتمالاً این مناظره ها به صورت محدود و موقت انجام خواهد شد. محدود چه از لحاظ افرادی که در این مناظره ها شرکت می کنند و چه از لحاظ موضوعاتی که مطرح می شود و موقت هم از آن لحاظ که این مناظره ها برای مدت کوتاهی انجام می شود اما بعد که عوارض آن را مشاهده کردند برنامه را به اتمام رسانده و عنوان می کنند ما وظیفه مان را انجام داده و از گروه های مختلف برای بیان دیدگاه هایشان دعوت به عمل آوردیم گویی مناظره هم فصلی است.

اما جالب تر اینکه مناظره ها از بررسی حادترین مسائل سیاست داخلی آغاز شده است؛ در حالی که تلویزیون به سختی می تواند برنامه نود را پیش ببرد که یک برنامه ورزشی است و ربط اندکی به مسائل حاکمیتی دارد و حاکمیت هم نسبت به موضوعات مطرح شده در برنامه های ورزشی حساسیت چندانی ندارد. در واقع پس از برنامه های ورزشی باید سراغ برنامه های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاست بین الملل و در نهایت سیاست داخلی که حساسیت بسیار بالایی دارد، رفت. بنابراین، این مناظره ها برای رسانه یی که هنوز جسارت این را ندارد که در تمامی حوزه ها چنین نشست ها و گفت وگوهایی را برگزار کند و مهم تر آنکه قادر نیست خبر را به صورت منصفانه منتقل کند، صرفاً مسکن موقتی برای خارج شدن از فشار رسانه های خارجی فارسی زبان است.

مناظره واقعی با این هدف انجام می شود که طرفین گفت وگو را به هم نزدیک کنند تا خودشان و شنوندگان شان درک بهتری از دیدگاه ها پیدا کنند در حالی که هدف این مناظره ها این نیست که حقیقت در داخل کشور روشن شود اما به این دلیل که آنان گام های زیادی از رسانه های رقیب عقب افتاده اند درصدد جبران برآمده اند و از آنجا که چنین هدفی دارند زمانی که با مشکلات مناظره مواجه شوند بلافاصله عقب نشینی کرده و از خود رفع تکلیف می کنند.

رسانه دولتی حتی اگر به دنبال شفاف سازی اذهان مردم و کاهش تنش ها باشند ابتدا باید نحوه پخش خبر خود را اصلاح کنند. در واقع اصلاح نحوه پخش اخبار نخستین وظیفه رسانه مذکور است و مناظره ها لزوماً در دایره وظایف رسانه تعریف نمی شود. البته این گونه نیست که اعتراض کنیم که چرا این مناظره ها پخش می شود، چرا که این مناظره ها در نوع خود خوب است اما وظیفه اصلی رسانه مساله دیگری است. به هر ترتیب بنده بعید می دانم رسانه های دولتی ایران بتوانند حتی اندکی به بی طرفی خبری نزدیک شوند چه رسد به اینکه این هدف را محقق کنند.

اما در کل اجرای مناظره ها خوب است. تنوع رسانه یی موجب رقابت می شود و حتی اگر انگیزه های مثبتی در انجام این کار وجود نداشته باشد صرف این امر راهگشاست.

اما بحث اینجاست که بعید به نظر می رسد صدا و سیما بتواند این برنامه ها را به صورت مستمر، گسترده و بی طرفانه به پیش ببرد و گفت وگو را به موضوعات دیگری بکشاند که در جامعه مطرح است. در کل نقطه قوت این مناظره ها در این است که هر صحبتی که در آن مطرح شود حتی اگر به سمت مجادله پیش برود نه تنها ضرری ندارد بلکه مطلوب نیز هست.

همچنین یکی از دلایلی که باعث می شود این مناظره ها در چارچوب یک مناظره واقعی قرار نگیرد و به تعبیر دیگر فلسفه مناظره رعایت نشود حضور مجری با گرایش های خاص است. مجری باید بتواند به عنوان نماینده مردم و رسانه هر دو طرف مناظره را کنترل کرده و اجازه ندهد طرفین به حاشیه بروند و باید به عنوان شخص ثالث و البته بی طرفانه با دو طرف مناظره رفتار کند که ظاهراً مجری مناظره های مرسوم در ایران دو حالت بیشتر ندارد، یا مثل مجری مناظره های انتخاباتی کاندیدا ها بی تاثیر است یا مثل مجری مناظره های اخیر جهت دار عمل می کند (آن طور که گزارش مناظره ها منعکس کرده اند.) البته واقعیت این است که نمی توان برای این دست از برنامه های تلویزیون مجری بی طرف انتخاب کرد چراکه مجری هم متناسب با دیگر برنامه های تلویزیون است. تلویزیونی که آزاد باشد با شخصیت ترین و قدرتمند ترین افراد را به عنوان معتبر ترین مجری انتخاب می کند.

انتقاد دیگر به این مناظره ها این است که چون مستمر نیست و تداوم ندارد به اندوخته تبدیل نمی شود. در واقع افراد یاد نمی گیرند که چگونه مناظره کنند، چگونه صحبت کنند و حتی حاضرجوابی را هم نمی آموزند.

به همین دلیل این مناظره ها با زندگی روزمره مردم ارتباط برقرار نمی کند. در شرایط فعلی به دلیل بحرانی که در سطح جامعه وجود دارد، مردم این مناظره ها را می بینند، اما مشخص نیست که همیشه به دیدن این مناظره ها ادامه دهند، مگر زمانی که مناظره ها وضعیت جاری کشور و تفاوت دیدگاه هایی را که در جامعه وجود دارد به خوبی انعکاس دهد.

در واقع برای اینکه مناظره ها به شرایط مطلوب و درست برسند اول گذشت زمان و در درجه دوم وجود یک رسانه مستقل لازم است. تا زمانی که این دو عامل رخ ندهد، نمی توانیم مناظره های ارزشمندی داشته باشیم.

در رابطه با این مساله که چرا از سران معترض و سایر اصلاح طلبان برای این مناظره ها دعوت به عمل نمی آید تا آنان نیز دیدگاه های خود را مطرح کنند باید گفت نباید از رسانه یی که همیشه کاملاً یک طرفه بود انتظار داشت یکباره برای مناظره از معترضان مهم دعوت کند و این مساله چندان هم جالب نیست و نباید اصراری برای دعوت از معترضان وجود داشته باشد. در واقع اگر این مناظره ها ادامه پیدا کند تا همین میزان هم که بسیاری صحبت ها مطرح شده باید خوشحال بود.

یکی دیگر از نقاط ضعف مناظره ها این است که دست اندرکاران این برنامه در انتخاب افراد به نحوی عمل می کنند که در اصل مناظره مشکل ساز می شود.

آنها با انتخاب افراد غیرمتوازن، توازن را رعایت نمی کنند و چهره های مسلط را به گفت وگو دعوت نمی کنند.

منبع:اعتماد

 

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

ایران گلوبال
برگرفته از:
کلمه

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.