گروهی از فعالان ملی مذهبی خارج از کشور، با انتشار بيانيه‌ای، ضمن نقد عملکرد محمد خاتمی، که با وجود تأکيد خود بر "عدم شرکت در انتخابات غير آزاد"، در اين عرصه حضور پيدا کرد، خواستار حفظ شأن و حضور خاتمی در جبهه مردمی برای دست‌يابی به آزادی شدند.

در ادامه انتقادات مردمی به سيد محمد خاتمی به دليل شرکت وی در انتخابات اخير مجلس شورای اسلامی، گروهی از فعالان ملی مذهبی خارج از کشور، با انتشار بيانيه ای، ضمن نقد عملکرد رئيس جمهور سابق، که عليرغم تاکيد خود بر "عدم شرکت در انتخابات غير آزاد"، در اين عرصه حضور پيدا کرد، خواستار حفظ شان و حضور خاتمی در جبهه مردمی برای دستيابی به آزادی شدند.
در بيانيه اين فعالان ملی مذهبی و اعضای خارج از کشور نهضت آزادی همچنين آمده است:
"ما به عنوان جمعی از دوستان دلسوز آقای خاتمی ، از طرفی نقد و گلايه مشفقانه به ايشان را ضروری دانستيم و از طرف ديگر خواستيم از دوستان جوان تری که در اين مواقع دچار ياس و انفعال می شوند، هم چنين از عزيزان ديگری که ابراز خشم و عصبانيت می کنند خواهش کنيم اندازه نگه دارند و در حس درونی و بيان بيرونی خود مصالح ملک و ملت را بيشتر در نظر داشته باشند. از دوست گرانقدرمان آقای خاتمی نيز می خواهيم ايشان هم اندازه نگه دارند و در طرح نظرات و مواضع خود نسبت به رويداد های آينده و توانمندی های متناسب با هر مواجهه سياسی ، پيش بينی واقع بينانه تری را لحاظ فرمايند."

متن کامل اين بيانيه انتقادی به شرح زير است:

به نام خدا

اندازه نگه داريم!

در حالی که انتخابات نمايشی و فرمايشی به عرصه همسويی بخشی از نيروهای اصلاح طلب و تحول خواه تبديل شده و در بسياری از شهرهای بزرگ و کوچک ميزان مشارکت مردم در انتخابات کاهش چشمگيری نسبت به دوره های قبل داشت و اين روند می توانست ( و می تواند ) هشدار و زنگ خطری برای حاکميت نظامی – امنيتی باشد ؛ متاسفانه خبر رای دادن آقای خاتمی در رسانه ها به تيتر اول اخبار تبديل شد و مسائل اصلی تری را تحت الشعاع خود قرار داد. اين رخداد غير منتظره را از دو زاويه می توان مورد نقد و بررسی قرار داد : تغيير موضع ناگهانی آقای خاتمی و عکس العمل معترضين.

۱- نقد آقای خاتمی- بديهی است آقای خاتمی (به سان هر شهروند آزاد ديگر) اين حق را دارند که هر مشی سياسی که ترجيح می دهند را در پيش گيرند. بحث و بررسی در باره نظرات و مشی سياسی ايشان موضوع مستقلی است که اينک نيازی به ورود به آن نيست، آن چه جای نقد و گله مندی دوستانه دارد؛ يکی به لحاظ ارزش های اخلاقی در عرصه سياست است که ايشان برخلاف مواضع و مواعد گذشته انتظار نبود در اخذ رای شرکت می کردند. پرواضح است که عموما از تعيين شرط های ايشان برای شرکت در انتخابات و سکوت تاييدآميزشان در برابر بيانيه های دوستان اصلاح طلب آزاد يا زندانی خود، اين استنباط را داشته و دارند که نظر ايشان عدم حضور در پای صندوق رای بوده است. اگر ايشان در اين مدت معنا و منظور ديگری را مد نظرداشته اند، بايد به صراحت با همگان مطرح می کردند.

نقد دوم ما به رفتار جمعی و سازمانی ايشان است. در يک حرکت جمعی، که خوشبختانه اين بار به هم سويی وسيعی ميان ايرانيان منتقد و معترض تبديل شد، هيچ فردی، به خصوص اگر مورد ارجاع و توجه جمعی قرار گيرد، شايسته نيست به صورت فردی و بدون مشورت جمعی (با ديگرانی که در آن تصميم گيری سهيم بوده اند ) تصميمی بگيرد و با نديده گرفتن توافق های قبلی ناگهان آن را به اجرا بگذارد. سخن از محتوای مباحث ايشان نيست ، که خود جای بحث موافق و مخالف فراوانی است، بلکه سخن بر سر روش ها و شيوه های عمل و رفتار است.

ما به لحاظ ارزش های دينی و اخلاقی، که آقای خاتمی را متصف و مشهور به آن می شناسيم ، وفای به عهد، مقاومت و صبوری در برابر فشارها و ناملايمات، قبول هزينه های مجاهدت در راه حق و رايزنی و مشورت را جزء اساسی ترين ارزش های رفتار سياسی می دانيم.

بديهی است گله مندی و نقد ما به آقای خاتمی به هيچ وجه انکار خدمات گذشته (و انشاءالله آينده) ايشان نيست (و نخواهد بود). آقای خاتمی و دولت ايشان، که خود برآمده از تحولات بنيادی کشور ما و مطالبات مشارکت جويانه جامعه تحول يافته ايران بود، خدمات ارزنده و ماندگاری به ويژه در حوزه آزادی های نسبی سياسی و فرهنگی داشته اند. هم چنين ايشان قدم های ارزنده ای در ثبات اقتصادی و اصلاح روابط بين الملل در جهت ايجاد تعامل، صلح و گفتگوی تمدن ها برداشته اند که جای تقدير دارد. ضمن آنکه ممکن است نقدهائی جدی نيز به برخی رفتارها و رويکردهای ايشان، که عموما معطوف به ترديدها و عدم ايستادگی بر مواعد و مواضع است، وجود داشته باشد.

۲- موضعگيری های مخالف – تصميم غير منتظره آقای خاتمی از طرفی موجب ياس و نوميدی و از طرف ديگر برانگيزنده خشم و پرخاش ، به ويژه در ميان نسل جوان حاضر درجنبش سبز و صحنه های فداکاری و ايثار شد. حافظه تاريخی نشان می دهد که مبارزات آزادی خواهانه در سرزمين ما از اين فراز و نشيب ها بسيار داشته است و اگر با افراد و روندها، واقع بينانه برخورد شود و در ستايش و نقد از افراط خود داری گردد، به سود منافع ملی ومصلحت خود اشخاص است. نه دوستان ستايشگر آقای خاتمی بايد توقعی بيش از واقع داشته و ايشان را فراتر از آنچه بوده وهستند، و در بيانيه توضيحی اخير خود برآن تصريح کرده اند، می نشاندند (و بنشانند) و نه منتقدان ايشان چنان راه افراط در پيش گيرند که مردم و مبارزه مردمی را از ظرفيت و توانمندی های خاص و مشخص ايشان محروم سازند.

ما به عنوان جمعی از دوستان دلسوزآقای خاتمی ، از طرفی نقد و گلايه مشفقانه به ايشان را ضروری دانستيم و از طرف ديگر خواستيم از دوستان جوان تری که در اين مواقع دچار ياس و انفعال می شوند، هم چنين از عزيزان ديگری که ابراز خشم و عصبانيت می کنند خواهش کنيم اندازه نگه دارند و در حس درونی و بيان بيرونی خود مصالح ملک و ملت را بيشتر در نظر داشته باشند. از دوست گرانقدرمان آقای خاتمی نيز می خواهيم ايشان هم اندازه نگه دارند و در طرح نظرات و مواضع خود نسبت به رويداد های آينده و توانمندی های متناسب با هر مواجهه سياسی ، پيش بينی واقع بينانه تری را لحاظ فرمايند.

در پايان، به ويژه خطاب به دوستان معترض به ايشان بايد يادآور شويم ما هم چنان آقای خاتمی را يکی از سرمايه های اجتماعی و ملی مردم خود می دانيم که با قدر و اندازه خاص، اما ارزشمندشان بايد در جبهه مردم و مبارزه برای آزادی و عدالت و سربلندی ملت ايران حفظ شوند.

۲۲ اسفند ۱۳۹۰

سيد کوهزاد اسماعيلی - مهدی اقدم - عبدالعلی بازرگان - ايرج باقرزاده – فرزانه بذرپور- پروين بختيارنژاد – محمد برقعی - هوشنگ تبريزی – محمد باقرتلغری زاده - رضا جعفريان - رضا حاجی – محمد رهبر - علی سرداری - پيام سعيدی - ليلا شکوهی – محمد صابر- ارشاد عليجانی - رضا عليجانی - احد فضيلی - آزاده فضيلی - هادی کحال زاده - علی کلايی - پروين کهزادی - الهه گلکار- ياسر معصومی- پيمان ملاذ - مهدی ممکن - مجتبی نجفی - مهدی نوربخش – احمد هادوی - حسن يوسفی اشکوری