تاکنون هویت 72 تن از جانباختگان اعلام شده و برخی از این خانواده ها با شکایت به دستگاه قضایی، خواهان روشن شدن نحوه شهادت و قاتل فرزندانشان شده اند. "روز" در گفتگو با این خانواده ها به بررسی آخرین وضعیت پرونده های شهدایی پرداخته که یا در زیر فجیع ترین شکنجه ها در بازداشتگاههای جمهوری اسلامی به شهادت رسیده اند و یا در راهپیمایی مسالمت آمیز مردمی در تهران، اماج گلوله های نظامیان قرار گرفته اند.

مادر ندا شکایت کرد

ندا آقا سلطان، یکی از دهها فردی بود که در تظاهرات مسالمت آمیز مردمی در روز سی تیر ماه کشته شد. انتشار فیلم کوتاهی از لحظه جان سپردن او ، واکنش های جهانی را برانگیخت. بر اساس اعلام آرش حجازی، پزشکی که در هنگام شهادت ندا بالای سر او بود، مردم ضارب او را شناسایی و کارت شناسایی او را گرفتند، اما مقامات قضایی به خانواده آقا سلطان گفته اند که "با بررسی های صورت گرفته، به این نتیجه رسیده اند که این فرد قاتل ندا نبوده است".

هاجر رستمی مطلق، مادر ندا آقا سلطان در گفتگو با "روز" از خبر داد که هفته گذشته توسط وکلایش ، آقایان خرمشاهی و ادیبی ، شکایتی را تسلیم مقامات قضایی کرده است.

خانم رستمی در این زمینه به روز می گوید: "بعد از شهادت ندا ، رفتم پیش قاضی مرتضوی. به من گفتند که پرونده ندا، یک پرونده ملی است و ما پیگیر هستیم. سپس آقای شهریاری،بازپرس پرونده با ما تماس گرفتند و گفتند که بیایید و در دادسرای جنایی تشکیل پرونده بدهید که چون وضع روحی من خوب نبود گفتم بعد از چهلم ندا پی گیری خواهم کرد."

او با اشاره به دیدارش با قاضی مرتضوی پس از چهلم ندا گفت:" قاضی مرتضوی باز هم گفتند که به عنوان مدعی العموم در خصوص شهادت ندا شکایت کرده اند و پی گیری می کنند اما با تغییر دادستان، علیرغم تمام پی گیری ها و مراجعاتم موفق نشده ام وقت ملاقات از آقای جعفری بگیرم و هفته گذشته توسط وکلایم اقدام به شکایت کردم."

مادر ندا افزود:" به ما می گویند که شبانه روز پی گیر هستند تا قاتل را شناسایی کنند در حالیکه هویت قاتل ندا مشخص است؛ قاتل ندا همان است که سهراب و اشکان و سایر بچه ها را کشته است.کافیست اجازه دهند پرونده روند عادی خود را طی کند تا ثابت شود که قاتل ندا همان قاتل سایر شهدا است."

خانم رستمی با اشاره به برخی مباحث مطرح شده پیرامون دسیسه بودن شهادت ندا و ارتباط آن با منافقان گفت:" من به صراحت میگویم که شهادت ندا به هیچ عنوان دسیسه نبوده و دختر من آن روز نیز همچون روزهای قبل با میل خود به راهپیمایی رفت و همچون سایر کسانی که در آن روز شهید شدند، شهید شد."

خانم رستمی تصریح کرد که شکایت خود را پی گیری خواهد کرد و خواهان معرفی قاتل ومحاکمه او است. او گفت:" ما خواهان مجازات قاتل هستیم اما در رابطه با نوع مجازات ، بسته به شرایط تصمیم گیری خواهیم کرد."

از خانواده اعرابی انحصار وراثت خواسته اند

پیکر سهراب اعرابی جوان 19 ساله در حالی به خانواده او تحویل داده شد که مادر او در ۱۶ تیرماه با گذاشتن کفالت در دادگاه انقلاب در انتظار آزادی فرزندش بود. خانواده اعرابی از تاریخ 25 خرداد، از سهراب خبری نداشتند.

پروین فهیمی، مادر سهراب اعرابی، عضو کمیته مادران صلح است. او از قاتلان فرزندش شکایت کرده و خواهان رسیدگی به شکایت خود شده است. خانم فهیمی در این زمینه به "روز" گفت:" من روز هفت سهراب بود که شکایت کردم و هنوز هم پی گیر شکایتم هستم و میخواهم بدانم که بچه مرا چه کسی کشته است و چرا چند روزی که من بی اطلاع بودم و دنبال او می گشتم به من نگفتند."

مادر سهراب اعرابی افزود:" گزارش پزشکی قانونی می گوید که سهراب در 25 خرداد به ضرب گلوله کشته شده است؛ من میخواهم بدانم چرا پیکر سهراب را در تاریخ بیست و نهم تحویل پزشکی قانونی داده اند و 4 روز کجا بوده است."

وی با تاکید بر تقاضای خود مبنی بر معرفی قاتل گفت:" از ما انحصار وراثت خواسته اند و در این زمینه اقدام کرده ایم."

خانم فهیمی افزود:" به وکیلم که برای پی گیری شکایت رفته ، گفته اند که تیر از فاصله 3 الی 15 متری به سهراب خورده است و گفته اند که داریم تحقیق می کنیم اما تاکنون غیر از این نه چیز دیگری به ما نگفته اند و نه می گویند که تحقیقات به کجا انجامیده و نه خبری میدهند."

مادر سهراب اعرابی با انتقاد از رویه دستگاه قضایی در رسیدگی به شکایتش گفت:" من فقط میخواهم که عاملان و آمران قتل بچه ام معرفی و در دادگاه محاکمه شوند. کسانی که دستشان به خون آلوده است باید مجازات شوند. من از مجازات قاتل فرزندم نمی گذرم."

خانم فهیمی افزود:" من مخالف خون و خونریزی هستم و اعدام و قصاص را قبول ندارم. اگر آنها راحت آدم می کشند من نمی توانم بکشم اما اگر بخواهند اذیت کنند و به شکایت رسیدگی نکنند و مسکوت بگذارند شاید من هم تقاضای قصاص بکنم."

شکایت به سازمان ملل

اشکان سهرابی در جریان اعتراضات مردمی در روز 30 خرداد بر اثر اصابت 3 گلوله بر سینه اش جان باخت. خانم زهرا نیک پیما، مادر اشکان سهرابی نیز در گفتگو با "روز" از شکایت خانواده سهرابی و پیگیری آنها برای شناسایی و مجازات قاتلان فرزندش سخن گفته است.

خانم نیک پیما گفت:" بلافاصله بعد از گرفتن پیکر اشکان ، ما شکایت کردیم و تاکنون بارها برای پی گیری پرونده به دادسرا مراجعه کرده ایم اما به جایی نرسیده ایم."

وی افزود:" علیرغم مراجعات مکرر وکیل، همسر و برادرم تاکنون جواب درستی به ما نداده اند و هیچ جوابی نمی دهند. حتی به ما نگفته اند که آیا پرونده در مرحله تحقیقات است یا در چه مرحله ای است؟"

مادر اشکان سهرابی با تاکید بر اینکه خواهان شناسایی قاتل فرزندش است گفت:" من میخواهم و پی گیری می کنم تا عاملان و آمران و کسانی که دستور داده اند به مجازات برسند ."

وی افزود:" چگونه می شود تا انفجاری در سیستان اتفاق می افتد و تعدادی از افراد خودشان کشته می شوند زود شروع به پیگیری می کنند و حتی از دولت پاکستان هم کمک میخواهند اما به بچه های ما اهمیتی نمی دهند؟"

خانم نیک پیما با تاکید بر اینکه "حتی اگر سرم هم برود دست از پی گیری بر نمیدارم" افزود: "حتی یکبار نیامدند در تلویزیون به ما تسلیت بگویند یا عذرخواهی بکنند! اگر ببینم که به شکایتم رسیدگی نمی کنند و میخواهند مسکوت بگذارند قطعا از طریق سازمان ملل و سازمان های قانونی بین المللی پی گیری خواهم کرد ."

مادر اشکان سهرابی از طریق روز از مسولان جمهوری اسلامی می پرسد:" بچه من بی گناه کشته شده برای چی؟ به من بگید چرا کشته شده و چه کسی او را کشته؟ بچه های بی گناه را کشته اید و قضیه را مسکوت گذاشته اید که ماست مالی کنید اما من چنین اجازه ای نمی دهم . تنها کاری که می توانم برای اشکانم بکنم این است که صدای او را به جهان برسانم . مطمئن باشید اگر قاتل پسرم را معرفی نکنید من این صدا را جهانی خواهم کرد."

خانم نیک پیما گفت:" از چند نفر شنیده ام که هفته گذشته آمده اند محل زندگی ما و درباره اشکان تحقیقات محلی کرده اند. بچه ام را کشته اند حالا آمده اند تحقیق که چی؟ بچه من یک دانشجو بود و کاری به کار کسی نداشت و حتی به خاطر اعتراضات هم رفته بود حق نداشتند چنین رفتاری بکنند."

به گفته خانم نیک پیما« مسولان منتظر هستند تا خانواده ها از پیگیری شکایت ها دلسرد شوند.» او گفت: "من هرگز دلسرد نخواهم شد و اجازه نخواهم داد خون به نا حق ریخته بچه ام پایمال شود."

مادر اشکان سهرابی تصریح کرد:" تنها ضارب مهم نیست، باید آمران این قضیه مجازات شوند و من شکایتم را پی گیری خواهم کرد."

خانواده هاشم زاده ، پی گیر شکایت

مسعود هاشم زاده جوان ۲۷ ساله ای است که در ناآرامی های ۳۰ خرداد ماه در محدود خیابان شادمان و نصرت در تهران به ضرب گلوله ای جان باخت. خانواده او نیز شکایت کرده و خواهان مجازات قاتل فرزندشان شده اند.

فاطمه محسنی، مادر مسعود هاشم زاده با بیان اینکه تاکنون به شکایت خانواده مسعود رسیدگی نشده است به "روز" گفت:" تاکنون هیچ کاری در جهت رسیدگی به شکایت ما انجام نداده و حتی وکالت نامه وکیل ما را نیز قبول نکرده اند."

وی افزود:" ما شکایت کرده ایم و میخواهیم بدانیم چرا جوان ما را کشته اند و چه کسی قاتل عزیز ماست."

مادر مسعود هاشم زاده با بیان اینکه به هیچ عنوان از پی گیری شکایت خود منصرف نخواهد شد گفت:" تنها گناه بچه من این بود که به آقای موسوی رای داده بود."

وی افزود: "خیلی جاها ما را خواستند و گفتند که قضیه را پی گیری می کنند اما هیچ کاری نکردند. یک ماه پیش نیز مارا خواستند اداره آگاهی. رفتیم گفتند میخواهند پی گیری کنند اما سوالاتی که پرسیدند در این راستا نبود. مثلا مدام می پرسیدند که «چرا پیکر مسعود رابردید شهرستان؛ نباید اینکار را می کردید» در حالیکه ما ساکن شهرستان هستیم . بچه ام را کشته اند امابه جای اینکه آنها برای ما توضیح دهند از ما توضیح میخواهند. اجازه هیچ کاری هم که ندادند حتی نگذاشتند فامیل برای تسلیت بیایند و پسر دیگرم را نیز بازداشت کرده بودند که در مراسم ختم پسرم نباشد."

به گفته خانم محسنی اگر مسولان جمهوری اسلامی به شکایت خانواده هاشم زاده رسیدگی نکنند آنها به سازمان ملل مراجعه خواهند کرد.

او گفت:" تاکنون حتی به ما نگفته اند که پسرم با چه نوع اسلحه ای کشته شده. پسر دیگرم را بازداشت کرده و تحت بازجویی قرار داده بودند که از کجا بدانیم برادرت تیر خورده! نمی خواستند چیزی را قبول کنند."

مادر مسعود هاشم زاده با اشاره به جمع آوری اعلامیه ها و حجله پسرش توسط ماموران و ممانعت از برگزاری مراسم ختم گفت:" ما تا زمان معرفی قاتل و مجازات او از پا نخواهیم نشست."

پرونده جوادی فر در مرحله تحقیقات

امیر جوادی فر روز 18 تیر بازداشت شده بود و پیکر بی جان او را تحویل خانواده اش دادند. پدر امیر جوادی فر نیز به "روز" گفته است که از طریق وکیل، شکایت کرده و خواهان معرفی و مجازات قاتل فرزندش شده است.

به گفته آقای جوادی فر، بازپرس به وکیل او گفته است که پرونده در مرحله تحقیقات است اما تاکنون هیچ خبری از نحوه رسیدگی و تحقیقات به آنها داده نشده است.

آقای جوادی فر گفت که خواهان مجازات عاملین و آمرین قتل فرزندش است.

قاتل عذرخواهی کند

بهزاد مهاجر نیز در تظاهرات25 خرداد به ضرب گلوله جان باخت.

نیما نامداری، برادر زاده بهزاد مهاجر در خصوص شکایت خانواده مهاجر به "روز" گفت:" ما روز تحویل گرفتن جنازه دایی ام تقاضای دادخواست دادیم و هر موقع که برای پی گیری رفتیم گفتند بروید خودمان خبرتان می کنیم."

به گفته آقای نامداری، 8 مهرماه از دادگاه تماس گرفته و از خانواده مهاجر خواسته اند که برای تشخیص اولیای دم و شاکی به دادگاه مراجعه کنند.

آقای نامداری گفت:" قتل در شرایطی اتفاق افتاده که نیروی انتظامی حضور داشته است و در محل عملیات امنیتی انجام می شده؛ قطعا هر عملیاتی یک فرماندهی دارد و چون فرمانده عملیات مشخص است کاملا مشخص است که ساعتی که ایشان تیر خورده آیا اجازه تیراندازی داده شده بود یا نه؟"

وی با اشاره به اینکه «حکومت از جنبه سیاسی به این قضیه نگاه می کند» افزود:" این مسائل شهدا و بازداشتی ها و مسائل دیگر را با یک دید می نگرند و دارند دست دست می کنند تا تکلیف کل پروژه شان مشخص شود."

آقای نامداری توضیح داد:" وقتی حکومت نمیخواهد افراد به خیابان بیایند باید حکومت نظامی اعلام کند اما وقتی اعلام نمی کنند چرا تیراندازی می کنند؟ این مساله شخصی نیست بلکه به حقوق عمومی جامعه برمیگردد. وقتی افراد به خیابان می آیند و کشته می شوند تعدی به جامعه و نقض حقوق شهروندی مردم صورت گرفته است . باید مشخص شود که آیا مردم حق دارند به خیابان بیایند یا نه؟"

وی با تاکید بر اینکه خانواده مهاجر به دنبال انتقام نیستند گفت: "ما دنبال انتقام از فرد نیستیم بلکه دنبال تعیین و تبیین حقوق آدم ها در جامعه هستیم و میخواهیم کاری کنیم آدم های کمتری کشته شوند."

آقای نامداری در عین حال تصریح کرد:" باید قاتل مشخص شود و بیاید و عذرخواهی کند و جامعه هم در این رابطه قضاوت کند."

وی با بیان یانکه خانواده مهاجر با اعدام و قصاص مخالف هستند افزود:" برای ما فرآیند دادرسی از مجازات مهم تر است؛ دادگاهی علنی ، عادلانه ، حقوقی و قضایی تشکیل دهند و جامعه ببیند و قضاوت کند."

شکایات مسکوت مانده است

براساس گزارش خبرنگار "روز" تاکنون به شکایت خانواده های جانباختگان اخیر رسیدگی نشده و این شکایات مسکوت مانده است. این درحالیست که از همان ابتدا خانواده های این افراد به شدت تحت فشار بودند تا از هر گونه اطلاع رسانی درباره عزیزان از دست رفته شان خودداری کنند. آنان حتی اجازه برگزاری مراسم سوگواری برای عزیزان شان را نیز نداشتند . از سوی دیگر درباره علت کشته شدن آنها نیزهرگز توضیحی به خانواده ها داده نشد و در اکثر موارد همچون امیر جوادی فر در گواهی فوت علت مرگ را نامعلوم نوشتند، در برخی موارد نیز نوشته بودند که سکته قلبی یا مغزی باعث فوت شده است . در عین حال پیکر تمام این شهدا قبل از تحویل به خانواده هایشان کالبد شکافی شده و گلوله ها از تن بی جان آنها خارج شده بود.

از خانواده های شهدای اخیر که موقع تحویل پیکر عزیزان بی جان خود ناچار شده بودند درباره چگونگی کفن و دفن عزیزشان تعهد بدهند، در مورد "شکایت نداشتن از مسوولان" تعهداتی گرفته شده بود اما این خانواده ها پس از به خاک سپردن پیکر فرزندان خود اقدام به پی گیری قضایی کرده و خواهان مجازات قاتلان فرزندانشان شده اند.