رفتن به محتوای اصلی

نگاه مختصری به تاریخ کردستان
25.11.2014 - 20:19

 در دوره های پیش از تاریخ ، کورد ها در سرزمین گسترده ای که سرانجام به امپراتوری ماد نامبردار شد و سده ها بعد در دروه سلجوقیان ( سلطان سنجر سلجوقی )  ، بخش هایی از آن سرزمین به نام کوردستان مشهور گردید در دامنه های پر رمز و راز زاگرس سکنا گرفتند

از آثار به جای مانده از دوره باستان ، از مردمانی که در شمال و دامنه های خاوری و باختری رشته کوه های زاگرس و سرزمین های خاوری و باختری دریاچه چیچست ( ارومیه ) همان سرزمین آتروپاتکان زندگی می کردند . امپراتوری بزرگ ماد تشکیل شد . مردمان ماد متشکل از چندین طایفه بودند که دیاکو نخستین فرمانروای ماد آنها را متحد کرد و دولت ماد را روی کار آورد . این نخستین دولت آریایی است که در سال 708 پیش از میلاد بنیان یافت . و 150 سال دوام کرد . (1) این مردمان برای ثبت رخدادها و آثار خود از خطی تصویری به نام ماسی سورات که توسط سورات که از کردهای آن منطقه بود اختراع کرده و استفاده می کردند که بعدها به خط میخی تغییر شکل یافت و ابتدا مادها و سپس با کامل تر کردن آن هخامنشیان آن را به کار می بردند .

تمام سرزمین کوردستان بعد از از زمان امپراتوری ماد تا سال ۱۵۱۴ میلادی یکی از ایالات ایران بود. در جنگ چالدران که بین نیروهای شاه اسماعیل اول صفوی و سلطان سلیم اول عثمانی در سال ۱۵۱۴ میلادی انجام گرفت بر اثر شکست ایران، بخشی از سرزمین کوردستان از ایران جدا شد و نصیب عثمانی گردید. امپراتوری عثمانی سالها بر بخش جدا شده سرزمین کوردستان ، فرمان‌راندند تا اینکه با پایان جنگ جهانی اول و نابودی امپراتوری عثمانی متصرفات آن: سرزمین کوردستان، سرزمینهای عربی، آسیای کوچک و بالکان تدریجاً تقسیم و یا مستقل گردیدند. بخش جدا شده سرزمین کوردستان ، در نقشهٔ جغرافیای امروزی در سه کشور ترکیه، عراق، و سوریه قرار می‌گیرد.

  امروزه با توجه به سیاست‌ها و تصمیم گیری‌های حکام پیشین وکنونی کوچ‌ اجباری و نیز  آسیمیلاسیون و امحای کوردها  در سراسر ایران در استان‌های ایلام، آذربایجان غربی، بلوچستان، کوردستان، کرمانشاه، همدان ، خراسان شمالی، خراسان رضوی، گیلان، مازندران و استان‌های قم، قزوین، کرمان، و استان فارس زندگی می‌کنند.

 جهت اطلاع جمعیت کوردهای تهران که در طول سالیان سال برای کار بدانجا مهاجرت نموده اند را یک و نیم میلیون نفر تخمین می زنند، البته در کنار اینها صدها هزار نفر کارگر فصلی در استانهای مرکزی ایران نظیر اصفهان، قزوین، اراک، شیراز، قم، در جدال کار و زندگی هستند و به شغلهای سخت و طاقت فرسا نظیر کار چندین ساعته در کارخانه های کوره آجرپزی، کشاورزی، پادویی، رفتگری مشغول کار بدون آینده هستند. این بخش از کوردها در یک تراژدی عمیق بسر می برند. آنچه مهمترین تناقض زندگی میان کوردها با فارسها است در این است که امروزه از جمعیت ده میلیونی کوردها دو میلیون آنرا بعنوان کارگر در مرکز ایران مجبور به کارند اما از جمعیت سی میلیونی فارسها یک کارگر در کوردستان وجود ندارد و بجای این بیش دویست هزار نفر مدیر و کارفرما در کوردستان حضور دارند و مصونیت شغلی و امنیتی دارند

در مورد جمعیت کوردها در ایران همانند دیگر کشورها آمار دقیقی از جمعیت کوردها وجود ندارد. حکومت ایران سعی دارد که جمعیت کوردها را بسیار کمتر از میزان واقعی نشان دهد. طبق آمارهایی که حکومت بر اساس جمعیت استانها ارائه داده جمعیت چهار استان کوردنشین را در حدود شش میلیون و نیم برآورد نموده است. اگر این آمار حکومت را با جمعیت کوردهای مرکز ایران که دو میلیون تخمین زده می شود، به اضافه کوردهای خراسان که بنا به برخی آمار دو میلیون نفر برآورد می شوند، می توان کوردها در ایران را در حدود ده میلیوان یعنی در حدود ١٢% جمعیت کل ایران به حساب آورد. این جمعیت خارج از مناطقی که لورستان نامیده می شود و معلوم نیست که در فردای ایران لورها هویت ملی خود را چگونه تعریف می کنند، چون لورها به لحاظ فرهنگی و زبانی و تاریخی نزدیک به کوردها هستند اما از دورانهای بسیاری لورها از کوردها فاصله گرفته اند
استان آذربایجان غربی مساحت ۳۷٬۴۱۱ و با جمعیت۲٬۸۳۱٬۷۷۹ ، استان کوردستان با مساحت۲۹٬۱۳۷ و جمعیت ۱٬۴۱۶٬۳۳۴ ، استان کرماشان با مساحت ۲۴٬۹۹۸ و جمعیت ۱٬۸۴۲٬۴۵۷ استان ایلام با مساحت ۲۰٬۱۳۳ و جمعیت ۵۳۰٬۴۶۴ مجموع ١١١٦٧٩ و جمعیت ٦٦٢١٠٣٤ نفر از بسیاری از کشورهای اروپایی پرجمعیت تر و وسیعتر می باشد. این آمارها بر اساس امار سال ٢٠٠٦ می باشد. کوردستان ایران به تنهایی به لحاظ جمعیت و وسعت در حد کشور اتریش و یا کشور بلغارستان می باشد.

از بود تشکیل دولت مدرن در ایران که به دولت متمرکز رضا پهلوی اطلاق می شود. کوردها مورد هجوم حساب شدهای قرار گرفتند. ایران ابتدا شامل ده استان بود که با روی کار آمدن رضا شاه بخشی از کوردها تحت نام آذربایجان که اسم جغرافیایی آذریهای ایران است اسکان دادند. جمعیت آذربایجان غربی بیشتر آن کورد هستند، اما نام استان بنام آذریهاست و این کار با تفوق آذربایجانیها در سیستم اداری علیه کوردها استفاده شده است. این روش  با دو انگیزه صورت پذیرفته است اول اینکه آذریها را قانع کنند، دوم اینکه کوردها را بدست آنان سرکوب کنند، تا حس تنفر و بدبینی میان کوردها و آذریها ریشه دار شود. در مناطق جنوبی هم مناطق لکستان و لرستان را از کوردستان جدا نمودند که به مرور زمان توانستند آنان را در جامعه فارس زبان ادغام نمودند. ابتدا کوردها را به چند استان تقسیم نمودند

 پس از تشکیل دولت ملی نمای نوین توسط رضاشاه‌، تمامیتخواهان‌، تلاش کرده‌ و می کنند هویت ملی خودخواسته‌ را بر همه‌ی ایرانیان، ازجمله‌ شیعه‌ و سنی و سایرین تحمیل کنند. شاید چنین می انگارند هویت مورد انتخاب آنان برای مردم ایران، فراگیرتر از مذهب شیعه‌ خواهد بود! اصرار آنان بر حفظ تمرکز و مخالفت با فدرالیزم نیز از این دیدگاه قابل درک‌ است. البته‌ اقدامات رضاشاه در این زمینه،‌ تا حدی فشار بر اهل سنت را در کشور کاهش داد، اما انقلاب 1357 نشان داد تمامتخواهی ملیون نه‌ تنها نتوانست آنان را در ایران به‌ اهداف خود برساند، بلکه‌ موجب نارضایتی های گسترده‌ای در کشور شد که‌ منجر به‌ شکست آنان شد. اکنون هم پیدا است که‌ تمامتخواهی ایران را به‌ لب پرتگاه‌ سوق می دهد.

 

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

هادی صوفی زادە

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.