دولت نهم همچنان از تعیین خط فقر امتناع می‌کند. گزارش‌های غیر رسمی و بررسی‌هایی که از سوی کارشناسان ارائه شده نشان می‌دهد جامعه‌ی ایران سال آینده فقیرتر خواهد شد. حذف یا کاهش یارانه‌ی کالاهای ضروری نیز فقر را تشدید خواهد کرد. طرح‌های دولت برای آنچه گسترش عدالت از طریق هدفمند کردن یارانه‌ها خوانده می‌شود در مجلس با انتقادهای فراوانی روبروست. بررسی لایحه بودجه به دلیل همین انتقادها به تعویق افتاده است.

کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی در روزهای گذشته طرح موسوم به هدفمند کردن یارانه‌ها را آنگونه که مورد نظر دولت بود نپذیرفت. این کمیسیون وظیفه بررسی پیشنهادهای مختلف در مورد جزییات لایحه‌ی بودجه سال آینده را بر عهده دارد. رئیس جمهور، محمود احمدی‌نژاد روز چهارشنبه هفتم اسفند، در نامه‌ای خطاب به علی لاریجانی، رئیس مجلس، درخواست کرد، اگر لایحه يارانه‌ها به صورت كامل قابل تصويب نيست، آثار آن از بودجه ۸۸ حذف شود. کمیسیون تلفیق بررسی نامه‌ی احمدی‌نژاد را در دستور کار امروز، شنبه دهم اسفند، خود قرار داد.

بررسی نامه احمدی‌نژاد

مطابق برنامه‌های پیشنهادی دولت، بخشی از درآمدهای پیش بینی شده در بودجه سال ۸۸ از طریق حذف یارانه‌های انرژی تامین می‌شود. محمود احمدی‌نژاد در نامه به لاریجانی از او می‌خواهد دو لایحه‌ی بودجه و هدفمند کردن یارانه‌ها به طور هماهنگ و همزمان بررسی شوند. او می‌افزاید در صورتی که چنین کاری مقدور نباشد مبلغ ۸ هزار و پانصد میلیارد تومان از بخش درآمدهای بودجه که به یارانه‌ها مربوط است حذف شود. اغلب منابع خبری این نامه را به معنای پس گرفتن طرح هدفمند کردن یارانه‌ها تعبیر کرده‌اند، اما دولت این برداشت را نادرست می‌داند. برخی از نمایندگان معتقدند بررسی نامه‌ی رئیس جمهور با توجه به تصویب نشدن لایحه‌ی بودجه ناممکن است. سایت مجلس هفتم اسفند از قول لاریجانی نوشت «درخواست تعویق اجرای طرح هدفمند كردن یارانه‌ها، در كمیسیون تلفیق قابل بررسی است.»

به تعویق افتان بررسی بودجه

وابسته بودن درآمدها و هزینه‌های پیش بینی شده در بودجه ۸۸ به موضوع یارانه‌ها، اوضاع اقتصادی سال آینده را با ابهام‌های زیادی روبرو کرده است. ظاهرا به همین دلیل بررسی جزییات لایحه‌ی بودجه که قرار بود از سیزدهم اسفند در صحن علنی آغاز شود به هجدهم این ماه موکول شد. یکی از دلایل این تعویق جستجوی راه‌هایی برای متعادل کردن دخل و خرج دولت و جلوگیری از افزایش تورم است. برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند با توجه به میزان تورم، بحران‌های جهانی و ابهام‌های موجود در میزان درآمدهای نفتی، وضعیت اقتصادی قشرهای وسیعی از مردم در سال آینده بدتر خواهد شد.

افزایش فقر در سال ۸۸

آماری که از سوی نهادهایی چون مرکز آمار و بانک مرکزی جمهوری اسلامی منتشر شده نشان می‌دهد تعداد افرادی که در سه سال گذشته زیر خط فقر قرار داشتند افزایش پیدا کرده است. با این همه به دلیل خودداری دولت نهم از اعلام رسمی میزان خط فقر، تعیین دقیق تعداد کسانی که درآمدی کمتر از این میزان دارند دشوار می‌شود. روزنامه سرمایه در گزارشی که روز شنبه دهم اسفند منتشر شد از قول یک کارشناس مسائل اقتصادی می‌نویسد «طی سه سال اخیر، سالانه دو درصد به جمعیت فقرا افزوده شده.» بنابر این گزارش حسین راغفر گفته است «با توجه به کسری بودجه قابل توجه دولت، کاهش درآمدهای نفتی و سیاست‌های متناقض دولت در حوزه تولید، انتظار می‌رود نابرابری‌های اقتصادی در سال آینده به شدت افزایش یابد.»

نگرانی از افزایش تورم

کمیسیون تلفیق باید مطابق برنامه‌ی از پیش تعیین شده بررسی پیشنهادهای مختلف را در همین هفته به پایان می‌رساند تا بحث در مورد لایحه‌ی بودجه سال ۸۸ در صحن علنی مجلس آغاز شود. حسن ونایی، یکی از اعضای کمیسیون صبح شنبه به خبرگزاری فارس گفته است مهلت این نهاد برای بررسی و تصمیم‌گیری در مورد محتوای نامه‌ی رئیس جمهور یک هفته تمدید شد. ونایی یکی از علت‌های مخالفت با پیشنهادهای دولت در مورد یارانه‌ها را تورم زا بودن آن عنوان کرده است. منتقدان می‌گویند یکی از هدف‌های دولت تامین کسری بودجه از طریق افزایش بهای سوخت است. وزیر اقتصاد و دارایی ظهر شنبه با تکذیب این موضوع اعلام کرد «دولت به هیچ وجه به دنبال پس گرفتن لایحه هدفمند کردن یارانه نیست.» به رغم این، بررسی همزمان این طرح و لایحه‌ی بودجه در میان همه‌ی فراکسیون‌های مجلس مخالفان جدی دارد.