رفتن به محتوای اصلی

لایه های غبار-توزقاتلاری-قسمت ششم؛اولین نگاه-ایلک باخیش
21.01.2015 - 18:55

 

 

 

 

«وورغون لار قول-بویون اولوب گئدیرلر.»
«وورغون لار قول-بویون اولوب گنه گلیر لر.»
«وورغونلار قول-بویون اولار.»
«عشق آختاریرسان؟بودوها، قول-بویون اوشاقلارا باخ!»
«ایستیرسن عشقی گؤره سن، قول-بویون اوشاقلاری گؤر!»
«بو اوشاقلار بوزامانین اوشاغی دییل لر...»
و هابئله بیر سؤزلر، محله ده ، ذبی نن سفرین حاقیندا دیللره دوشموشدو.

Missing media item.
ذبی، بیوک بابا سی طرفیدن یاری فارس ، یاری آذربایجانلی ایدی. امما آتا-آنا سی ، و اؤزو تهراندا
آنادان اولوب بؤیوموشدولر.اونون آتاسی بنایدی. آناسیدا ائوده درزی لیک ائلیردی.

عایئله لر پالتار آلاندا هر ایکی اوشاغا آلیردیلار. اونلار چوخ واخت ،گئجه و گوندوز بیر-بیری نن ایدلر. و گئجه لر بیر یئرده یاتیردیلار.
باشقا اوشاقلارین ترسینه کی بیری-بیری نن داوا- هنگامه ائلردیلر، یامان-یوووز دیب کوسوردیلر؛
اونلار بیر-بیرینه، هئچ،"سنه نه" دئمه میشدیلر. و هر یئرده اؤزلرین قارداش تانیتدیریردیلار.
دوست، عایئله، و بوتون محله بیلیردی کی بو اوشاقلار بیر-بیر ینه وورغون دو لار.  

اونلار بیر دوغرو سئوگی نین اؤرنگی دیلر. اؤزلری بیلمدن خالق ایچینده بیر اولگیه دئندموشدولر.
بیر-بیری نین بورجون و ایستکین یاخجی یئرینه یئتیریردیلر. امما بویوک لر تکین یوخ، کی بیر ایشی تکلیف اوچون گؤرور دولر. اونلارین ذاتی ائله یدی. ایشلری ؤز-ؤزونه بئله گؤرولوردو. هئچ بیر استک  قاباغا قویموردولار،امما، هر لازم اولان ایشی ماراقلا یئرینه یئتیریر دیلر.
اؤزلری بیلمدن سئوینج کدر ایکی سینین کی ایدی. باشقا چئشیت یوخ ، یالنیر بئله بیر باغلی لیق اونلار اوچون تانینمیش ایدی. هم اوزگؤرودولر همده باغلی.

ایکی یولداشی دیلار. آرالاریندا اولان ایلگی، دوستلوق باغی دی. «بیر-بیرینی سئومک» ایدی. بیه سئوگنین بناسی بو دییل؟ ائله بوناگؤره ده اونلار « سئویلی» ایدیلر.
و کوچه-باجادا  آدلارین «وورغون لار؛ وورغون اوشاقلار» قویموشدولار.
سئوگی نن دوستلوق بیر اولموشدو، و بیری-بیریدن سئچیلمیردی.

نیه وورغون ایدیلار؟ بو سئوگی هاردان گلمیشدی؟ کیمسه اونلاری بئله می بؤیوتموشدو؟ یوخ،
اونلار تصادف اوزوی نن بیر-بیرین تاپمیشدیلار و قایدادان قیراق آرالاریندا سئوگی یارانمیشدی.
بیر گؤنده لیک اوز-به اوز چئخماقدان، بیر طبیعی یولداش لیق یارانمیشدی  کی هر اوشاغا قابا گلر.
امما بونون «سئوگی» یه دوئنمه سی ، گؤرونن شئ دییلدی. قایدادان قیراق ، بیر تصادف ایدی.  

ذبی نن سفرین سئوگی سی، ایلک باخیشلارین دویونو، و اونلارین بیر-بیره جالانماسی ایدی.
«ایلک باخیش» یالنیز بیر سیرا آداملارا قاباق گلر. 
بیر "آدی بللی" کوجدو. و تانینماز؛ کی بیر آن، گؤروش ده گؤرسه نر. بیر ازلی-ابدی دویوندو کی یالنیز بیر پارا آداملارا ؤز سیررین آچار. او آداملارا کی، اونا مالکدیلر.
بلکه ده، باخیش اودوندا، بیر اشیق تئلی دیر؛ کی اوخ تکین اوره یه سانجیلیب قالار. یا دا ایکی انسانین تای ، تیکرار سیز ، اؤلمز "جاذبه" سی دیر، بیر "آن"- دا.
بشر هله اونون رمزینه پی آپارماییب. چون تانینمیش ابعاد دان اوزاقدا دیر.  
ایلک باخیش بیر" ؤزورمه" دیر.

 بو حادیثه اونلارا اوچون اوز ورمیشدی. و بالاجا اوره ک لرینده، بوتون وارلیق لا، اونو حس ادیب،بیلمزدن ابدی لشدیریر دیلر.
«بیر روح ایکی بدن ده». هامیدا بونو گؤروردو.
بیر «آنی» ، سون سوز لادیر دیلار.
او آنی کی، بیر نه تانیش، ابدی کوجو ،جانلاندیریردی.

توپلوم ، عایئله چئوره سی، گؤنو -گؤندن آرتیق سئوگی - مجبتدن بوشالیردی.
روح لار یوخسولاشیردی، و قورت کیمی بیر-بیرینین جانینا دوشوردولر. بو آرادا بیر سیرا اوشاقلار
اؤز محبت اسکیک لیک لرین دوستلوق یاراتماق لا ؤده یئب یاشایئشی گؤزه لش دیریردیلر.

بلکه ده طبیعت گؤرسدیر دی، بو تیکان لیقدا گول لری ده وار. و حیات لاپ دا سئوگی محبت دن بوش دییل.اوشاقلارین دوستلوغو،
سئوگی سی، بو داش حیاتین "همیشه باهار" گولو یدی.
سئوگی بؤیوک لر اوچون تاپیلماز بیر زاد ایدی. آلدادئجی،باشدان آیاغا یالان، بیر شئ ایدی. 
بیر سیرا آداملارا حاجات ایدی؛بیر پارا ایستک لرینه چاتماق اوچون.
یاشایئش قوخوموشدو. آداملار اوره ک قالخی دیردیلار.چوخ لاری گندوو دایدی.

Missing media item.
 اونلار هئچ واخت، دوستلوغو ، سئوگینی حس اتمه میشدیلر. بیلمیردیلر نه دیر.
 اؤلموش کوتله،سامان، خاکا تایلاری، نه بیلر سئوگی ، محبت ، دوستلوغو نه ندیر؟
انسان لارین بیرلشمه سی سئوگی سیز یارانیردی؛ و یالاقلیق،یوخسول لوقدا پوزولوردو.
امما اوندا کی اوشاقلار بیری-بیرین سئویردی، تایلاریندا ؤز رؤیالاری کمی یارادیردیلار.

اونلارین سئوگی، دوستلوغوندا، رؤیاینان حقیقت، قاتیشیب،جانلانیب و گؤزه ل لیگی یارادیردی.
گؤزه ل لیک قوخوموش حیاتی دیئشیردی. گؤزه ل انسان، اومو سوز بو گندو وون بیر بوجاغین دورولتماقدا ایدی.
 اوشاقلار بو یولدایدیلار. اوشاق گؤزه ل لیک لری گؤرسدیب آنلادیردی، آمما کیمسه آنلامیردی.اونلاری اونودارکن یانیندان گئچیردیلر.
گؤزه ل لیک، زامان و حیاتین قالین توز قاتلاری آلتیندا دیر-دیری قویلانمیشدی.
اوشاقلار اوندان خبر سیز بویویوب هیولایا دؤنوردیلر. قوللوقچو اولوردو لار، اوره ک قالخیدان چئوره یه ، و حیاتا.   
  

گؤزه ل لیک لره یاسلییام؛ گول لر قبریستانین دا. و آوارا-آوارا گیرلنیره م. هئچ بیری نین باشداشی سی یوخدی. آدلارین تورپاغادا یازمامیشلار؛ یازادنی دا سیلمیش دیلر.
آغلیا بیلمیره م. گؤزلریم قورویوب دو. قورو آغاج کمی. سسیم کیمسه یه چاتمیر . الیمده.
هئچ اولمور اونلاری توز قاتلاریندان چئخادیب سیلیم. جان وریب دیریلدیم. یوخ، هئچ بیر ایشیق یولو یوخدو. من بوردا یالنیز بیر یولدان گئچنم . 
یالنیز اوره ییم ده ، وارلیغی مین ان درین لی ینده باغیریرام...
**

دونن گئجه دن یاغان یاغیش، هله بوتون کسیل مه میشدی. کوچه-باجا چور-چومور ایدی؛ و کیچیک چالا-چوخور لار سویا دولموشدو لار. یاغیشدان ایسلانان سئرچه لر بوقدالاردا اوتوروب جوکه-جوک ادیردیلر. قادینلار گئجه دن قالان قابلاری یئغیردیلار کوچه دن گئچن-دیزه آرخیندا- یوسونلار.

مدرسه لر باغلیدی و اوشاقلار ائودیدلر.
 قاپو چالیندی.سفر تز قاچیب قاپونی آچدی.
«گل گئدک. ایه بوگون ایشی میزی گورمه سک، گئدی، بیرده قالادی گلن ایله»-ذبی دئدی.
 «سوروشدون نه ائله ملیک، هارا گئدک؟» سفر دئدی.
«هیه. آتا-آنام دئدی  گرک"جامع مچیدینه" گئدک.»
«دوزدی. منده سوروشدوم،بابامدا بئله دئدی. امما پول لازیمدی.»
«منده بیر آز وار.»
«بیر آزدا منده وار.»
«بس نیه دورموشوق؟ قاچ، گیین گئدک.»
«یاخجی. گل ایچری گئینیم.»

گولزار گوردو اوشاقلارین گنه قورقوسو وار؛ گئدیرلر. امما تمیز پالتارینان.
«گنه هارا؟» سوروشدو.
« گئدریک بیر یاخجی ایش گؤره ک. اولار قایئتدیق دییک؟»ذبی دئدی.
«یاخجی.امما گئج گلمه یین.بیری ننده دعوا ائله مه یین. بوگون بایرامدی»-گولزار دئدی.

«یاخجی.»
سفر حاضیر اولدو ، یولا دوشدولر.
دیزه دن جامع مچیدینه -بازار ایچینده-چوخ یولدور.امما اونلار یولون اوزالیغینا فیکیر ائله میردیلر.
پول لارینین آز اولماسیندان نییاران ایدیلار.گورخوردولار بو چتین لیک قویمویا ایشلرین گؤرسون لر:
«سنده نئچه وار؟»-ذبی سوروشدو.
«4 قران. هامی سیدا اون شاهی»-سفر دئدی.

«منده ده 5 قران وار.گل بونودا قوی اونون اوستونه. ائلر 9 قران. ایه آرتیق پول ایسته سه لر، بیلمیره م
نه ائلی یک؟»-ذبی دئدی.
« یانی یوخ دییه لر؟پول آزدی،امما هامی سی خیردا پولدو؛باخ،بیراووج دو.

چوخ گؤزه گلیر.بلکه گؤردولر چوخدو،هئچ سایمادیلار،ائله بله سی آلیب قویدولار اورا؛ و هئچ ده سایمادیلار.» سفر دئدی.
«یاخجی.گلدیک سایدیلار،اوندا نئجه اولار؟ بلکه دئدیلر "بو آزدی اولماز. گره ک 5، 10 تومن وره سیز."
اوندا نه اولار؟»-ذبی دئدی.
«بیل میره م.»
«باخ! ایه دئدیلر "پولوز آزدی، اولماز" دییریک بوندان آرتیق یوخوموزدو.»
«گنه دئدیلر اولماز. اوندا گره ک نه ائله مک؟ »
« بیلمیره م.»

«من بیلیره م.»
«هن؟»
«یاخجی بیر دعوا ائله ریخ، هامی نیدا اورا یئغاریق.»
« یوخ، دعوا ائله مریخ. آنایا سؤز ورمیشیک.»
«هیه. دوز دییرسن.»
اونلار دانیشا-دانیشا مچیده یئتیشیب ایچری گیردیلر.
حویضلی  بیر بؤیوک حیاط دی ؛دوره سی دولو حجره ایله. قاپودان گیره ن یئرده، ساغ الدن، حجره لر باشلانیر. ائله اوردا بیر کیچیک حجره ده، بیر گنج ماللا ،قارا ساققالی، آغ عمماملی،و بیر طلبه اوتورموشدولار. اونلار ؤز-ؤزلرینه یاواشجا قران اوخوردولار. ذبی یئریدی قاباغا سالام وئردی:

Missing media item.

**** مسجد جامع اورمیه-تصویر مطابق زمان داستان

 

«باغیش لاین، هازامان ، هاردا قارداشلیق اوچون عقد ائلمک اولار؟»- دئدی.
«بوردا.  بو گون . قم قدیر بایرامیندا.بیز ائلیریک.»-ماللا دئدی.

«بیز ایستریک قارداش اولاق»-سفر دئدی.
«چوخ یاخجی.ال-اله ورین.» ماللا دئدی.

ایکی یولداش ال-اله وردیلر.
«هانسی یئز بویوک سوز؟»-ماللا سوروشدو.
«ایکی میزده بیر یاشدایخ»-سفر جواب وئردی.

«بیر-بیرین سؤزونه باخارسیز؟قارداشلیغی یئزی ساخلیا بیلر سیز؟»-ماللا سوروشدو.
«بلی»- اوشاقلار دئدیلر.
ماللا بیر آیه اوخودو :
«ایندی سیز قارداش سیز. قارداشلیغی یئزی ساخلایین»-دئدی.
«ساغ اولون. چوخ ممنون»- اوشاقلار دئدیلر.
سفر جبیندن بیر اووج خردا پول چئخارتدی.
«یوخ،پول ایسته مز. بیز اوشاقلاردان پول آلماریق. پولی آپارین خشله یین» ماللا دئدی.

اوشاقلار گنه ده "ساغ اولون" دئیب سئوینج ایله یولا دوشدولر.
اونلار ائوه قایتدیلار.یولدا گاه ال-اله وریردیلر،گاهدا قول-بویون اولوردولار.خیاوادا دییلدیلر.ؤز عالم لرینده ایدیلر. بیلمیردیلر هاردان گئچیرلر،هاردان گلیرلر. سئوینجدن یئرده-گویده دورموردولار.
«ایلک دفه کی سنی گوردوم، محمود اینانیدین؛ اونلارا گئدیردین.دیبی باغلی کوچه ده ، من بیردن ائودن چیخدیم؛بیر-بیرین یانیندان گئچدیک.»- ذبی دئدی.
«ائودن 
بیردن چیخدین 
و دیبی باغلی کوچه ده
بیر-بیریمیزین یانیندان گئچدیک...
یوخ،گئچمدیک
یانی هم گئچدیک،همده گئچمدیک
ائله کی بیری-بیریمیزی گؤردوک
بیر آندا باخیش لاریمیز توککوشوب دویون دوشدی قالدی
او ایشیقدا. ایشیقدا کی من گؤردوم...»-سفر دئدی.

«او ایشیقدا کی منده گؤردوم...
و اوره یئمیز همیشه لیک بیر اولدی»-ذبی دئدی.
«یوخ! بلکه قلبیمیز ائله اولدن بیر یدی. بیرجه بیز بیلمیردیخ.بو ایلک باخیش یاردیم ائله دی کی
گؤره ک بیز بیریک. ایلک باخیش...ایشیق..» سفر دئدی.
«ایلک باخیش...ایشیق...ایشیق...ایه اولماسایدی من هاردان سنی تاپاجاغیدیم؟»-ذبی دئدی.

«ایه کوچه دکی ایلک باخیش  اولماسایدی بیز هئچ واخت بیر-بیریمیزی تاپابلمیه جه ییدیخ»-سفردئدی.
«آدام گونده چوخلارین گؤرور، امما ایلک باخیش قاباغا گلمیر»-ذبی دئدی.
«نیه؟نیه بئله دی؟»-سفر دئدی.
«ایلک باخیش فقط بیر دفه قاباغا گلر. داها گلمز. سون باخیش دی»-ذبی دئدی.
«دییرسن آدام گره ک اونی آختار ماسین؟ یانی ؤزو گلر یا گلمز؟»-سفردئدی.
«هیه.بیردن-بیره گلر.فقط بیر دفه گلر ، قالار؛داها گتمز، و گنه گلمز»-ذبی دئدی.
«هئش کسین سؤزونه ده باخماز؟»-سفر دئدی.
«هیه.بعضی لرینه قاباخ گلر، بعضی لرینه ده گلمز»-ذبی دئدی.

«آدام بیلمز نواخت گلر،نواخت گلمز. بلکه گلدی،بلکه ده گلمدی»سفر دئدی.
«هیه، تصادف دی. ماشینان آدامین تصادفی کمین.هئش کس بیلمز آدام تصادف ائلیه جک یا یوخ.نواخت ائلیه جک یا ائله میه جک»- ذبی دئدی.
«هامی بولاری بیلیر؟ ایلک باخیشی دییره م؟»-سفر دئدی.
«بیلمیره م. کمی بیلر،کیمی بیلمز.»-ذبی دئدی.
«یانی اولاردا بیردن-بیره بیر-بیرین گؤروروب سئویب لر؟»-سفر دئدی.

«هیه. ماغینت کیمی ایلک باخیشدا بیر-بیره ساری چکیلیب لر. اؤزلری کی یوخ، اوره ک لری.
سورا ایه آدام اوتور-دور ائله سه محبت لری قالار» ذبی دئدی.
«بیل میره م آدامین اوره یینده نه وار.فقط بونی بیلیره م کی اول دفه سنی گؤرنده «ایشیق گؤزه ل لیک

گؤردوم.» سفر دئدی.
«منده ائله، ایشیق گؤزه ل لیک گوردوم»-ذبی دئدی.
«هیه فقط بیر آن»-سفر دئدی.

«هیه، فقط بیر آن. سورا سنده گئچیب گئدین، منده»-ذبی دئدی.
«بیر-ایکی گون سورا گلدیم گؤل قیراغینا، سن دئدین گل کرپیج کسک.ائوی ییزیeveyize تزه دوزه لدیر دیز»-سفر دئدی.
«هیه.بابان ایستیردی بیزیم یانیمیزدا یئر آلسین، کی سورا اولمادی. دئدیم هم سیزه کرپیج کسک، همده بیزه»-ذبی دئدی.

«هیه ائو اولمادی آمما بیز بیر-بیریمزی تاپدیخ»-سفر دئدی.
«هیه.تاپدیخ،یولداش اولدوخ،قارداش اولدوخ؛ راحات اولدوخ»-ذبی دئدی.
«هیه .راحات اولدوخ. چوخ.»-سفر دئدی.

ائله کی ائوه گیر دیلر :
«هن،هاردایدیز؟ نی نه دیز؟»-گولزار سوروشدو.
«گئدیخ مچیده قارداش اولدوخ»-ذبی دئدی.

و جیبیندن بیر پاکت چئخارتدی کی اوشاقلارین مشق کاغاذیندان دوزه لمیشدی.گولزارا ساری
توتوب دئدی:
«بویورون،خورمادی. بودا بیزیم قارداشلیق شیرنی میزدی. ایندی بیز دوغوشدان قارداشیق».
گولزار بیر دنه گؤتوروب:

«من بالا لاریمین محبت سئوگی سینه گوونیره م.بیزی باشی اوجا ائله دیز»-دئدی.
«ایندی هئشheş کس،هئس hes زاد بیزی بیر-بیردن آییرا بیلمز»سفر دئدی.
اونلار قول-بویون اولوب ائودن اشییه چئخدیلار ...

ذبی سفره  خودو:
"عشق تو آخر به توفان میدهد خاکستر من
شعله عشق تو از بس در دلم بالا گرفته "*...

"سفر کنم تنها روم. تنها راه صحرا روم"**...
شوم نهان از دیده ها، تا شاید از دلها روم
من مرغ پر شکسته ام، بی بال و پر کجا روم
از من نمی پرسد کسی، کجا روم؟ چرا روم؟...

او سونرا سؤزلرین معناسین دئدی :

«سوندا سئوگین وره جک
کولومی یئل-توفانا
سنین عشقین الوی
چوخ اوجالیب کونلومده...

یالقیز -یالقیز سفر ائله ره م 
دوشه ره م چؤللره من
اؤزومو گیزله دره م  گؤزلردن
بلکه اوره کلردن گئدم من
قانادی سئنیق بیر قوشام 
قانادسیز هارا گئده بیلره م
کیمسه مندن سوروش مور 
هارا گئدیم نیه گئدیم من...

ذبی سؤزون قورتاراندان سونرا سفر دئدی:
«دونن گئجه، عمیم نن ، داداش عمی گیله گئددیخ. بیزه اصلی-کرم نن اودو.
قولاق آس:

فلک منی باغباندان ائله دی
سوسن آغلار ،سنبول آغلار، گول آغلار
دوست باغینا آخماز اولدی بوسولار
داغلار آغلار،باغلار آغلار،دیل آغلار...***

فلک دور از باغبانم کرد
میگریند سوسن و گل و سنبل
این آبها به باغ دوست روان نشد
میگریند باغ و کوه و زبان...

دالیسی وار

 

Missing media item.

 

«شیفگان
دست به شانه ی همدیگر انداخته میروند.

شیفگان دست به شانه ی یکدیگر انداخته باز میایند.
عاشقان دست به شانه ی همدیگر میاندازند.
دنبال عشق میگردی؟ اینه ها!بچه ها را ببین که دست به شانه ی یکدیگر دارند.
میخواهی عشق را ببینی، این بچه ها را ببین که دست به شانه ی همدیگر دارند.
این بچه ها متعلق به این دوره نیستند...»
و سخنانی مانند اینها درمورد سفر و ذبی تو محله ورد زبانها بود.

ذبی از طرف پدر بزرگ نیمه فارسی زبان نیمه آذربایجانی بود. اما پدر و مادر و خودش در تهران متولد
شده و بزرگ شده بودند. پدر ذبی بنا بود و مادرش در خانه خیاطی میکرد.

ذبی و سفر اغلب با هم بودند. و دست در گردن همدیگر راه میرفتند.
خانواده ها وقتی میخواستند لباس بخرند، برای هردو بچه میخریدند.  
آنها بیشتر شبها در خانه ی یکدیگر بودند و با هم می خوابیدند.
برخلاف دیگر بچه ها که گاهاً دعوایشان میشد و قهر و بدو بیرا پیش میامد؛ آنها
هرگز به هم  " به تو چه» نیز نمی گفتند. و همه جا خود را برادر معرفی میکردند.
دوستانشان،خانواده ها،محله می دانستند که این دو بچه عاشق یکدیگراند.

کسانی که به دنبال دیدن عشق بودند و نمیدانستند و جود دارد یا نه؛ این بچه ها را نشان آنها میدادند. آنها نمونه ی یک عشق واقعی بودند. و بدون اینکه
خود متوجه باشند سمبل عشق شده بودند. خواسته های همدیگر را برمی آوردند و به وظایف خود نسبت بهم عمل می نمودند.رفتارآنها خود بخودی بود؛
نه مثل بزرگترها انجام وظیفه . ذاتاً چنین بودند. 
خود را آزاد احساس میکردند و هیچ خواسته ای از هم نداشتند؛ اما هر کاری که لازم بود با علاقه نسبت بهم انجام میدادند.
غم و خوشی خود بخود مال هر دو بود. بدون اینکه متوجه باشند. طوردیگری نبودند و تنها این جوری بودند. جور دیگر بودن را نمی شناختند و برایشان وجود نداشت.

آنها دو دوست بودند. و آنچه بین شان بود دوستی گفته میشد. اساس دوستی مثل عشق «دوست داشتن متقابل» است. در حقیقت آنهاعاشق
همدیگر بودند. و مردم نیز آنها را دو بچه ی عاشق نامیده بودند.عشق و دوستی یکی شده بود و تفاوتی بین آنها نبود.
چرا عاشق همدیگر بودند؟ و این عشق از کجا میامد؟ آیا تربیت شان چنین بود؟
نه، کسی آنها را عاشق تربیت نکرده بود. تصادفاً همدیگر را یافته بودند و استثنائاً هم 

عشق در میانشان پدید آمده بود.از یک برخورد تصادفی و معمولی، و یک رابطه ی دوستی عادی.
که برای همه ی کودکان پیش میاید.اما تبدیل شدن یک رابطه ی دوستی معمولی به عشق تصادف و استثنا بود.
عشق و دوستی ذبی و سفر نتیجه ی تلاقی و درهم آمیختگی اولین نگاههای آنها بود.

اولین نگاه،  تنها برای بعضی ها پیش میاید. نیرویی ست آشنا و مجهول. که  در یک حادثه ی دیداری ظاهر میشود. گرهی ست ازلی و ابدی از دو نیرو . که تصادفا برای برخیها چهره می گشاید.
 که از آن آنهاست.
شاید شعاع روشنایی جرقه ایست در دیده که  چون تیری بر قلب می نشیند و  هرگز هم بیرون نمی رود. یا کشش بی همتا و تکرار نشدنی دو انسان است در آنی، نامیرا. که بشر هنوز به اسرار آن پی نبرده است. چون در خارج از ابعاد شناخته شده ی بشری قرار دارد.

   Missing media item.        
و این حادثه برای آنها رخداده بود و آنرا با تمام وجودشان در قلب کودکانه ی خود حس میکردند.
و نا خود آگاه در پی جاودانگی آن بودند.
آنها یک روح در دو پیکر بودند. و همه این را میدیدند.
 "آنی" را جاودانه میکردند.لحظه ای را که جاودانگی نیروی ناشناخته ای را تجسم می بخشید. 

محیط خانواده ها و جامعه،  روز به روز بیشتر از عشق و محبت خالی میشد. بیچیزی، روح آنها را  فقیرتر مینمود. و مثل گرگها به جان هم میانداخت. در این میان برخی بچه ها کمبود محبت را خود با آفرینش عشق و دوستی ها جبران میکردند و زندگی را زیبا می نمودند.
شاید طبیعت میخواست نشان دهد که در خارستان گلهایی هم دارد. و زندگی کاملاَ تهی از عشق و محبت نیست. دوستی بچه ها، شیفتگی آنها بهم ، گل همیشه بهار این زندگی سنگی بود.
  
 عشق برای بزرگترها چیزی بود که وجود نداشت.سرتا پا یک دروغ و خود گول زنی بود. که بعضی ها میخواستند با آن شاید به برخی خواسته هایشان برسند. آدم واقعی قئ آلود بود،چرا که زندگی متعفن بود. و آدمها ساخت این گنداب بودند.
هرگز عشق و دوستی را لمس نمیکردند که بدانند چیست. آدم چیزی را که حس نمیکند چطور میتواند درک کند؟ جامعه ی مرده، گونی های خاکه ی ذغال و کاه از کجا میدانستند عشق و محبت و دوستی چیست؟
پیوند انسانها بی عشق پدید میامد و با فقر و هرزگیها متلاشی میشد.
ولی بچه ها وقتی عاشق میشدند همدیگر را چون رویاهای خود میساختند.
 در عشق و دوستی بچه ها رؤیا و واقعیت درهم میامیخت. و زیبایی را میافرید.
زیبایی، نفی زندگی متعفن بود. و زیبا کسی بود که گوشه ای از این گنداب را گوارا می نمود.
 بی هیچ چشم داشتی. و بچه ها در این مسیر بودند.
 
بچه ها با مهر و محبت شان تجسم این زیبایی ها بودند. و چبود آنرا به بزرگترها نشان میدادند.
اما کسی درک نمی کرد. و به راحتی از کنارش میگذشتند و به فراموشی  می سپردند.
 زیبایی ها در میان لایه های ضخیمی از غبار  زندگی و زمان زنده به گور میشد.
بچه ها بزرگ میشدند بی هیچ زیبایی، و تبدیل میشدند به هیولاها. در خدمت به زندگی قئ آلود. و  محیط متعفن.

سوگوار زیبایی ها را هستم. در گورستان گلها .و آواره پرسه میزنم. هیچ کدام سنگ گوری ندارند.
نامشان را روی خاک هم ننوشته اند و آنچه را که نوشته بودند نیز پاک نموده اند.

 نمی توانم اشک بریزم. دیدگانم چون چوب خشک شده . نه صدایم به کسی میرسید
و نه دستم. چطور میتوانم آنها را از زیر لایه های ضخیم غبار بیرون بکشم، تمیز کرده و زنده کنم.
نه، هیچ روزنه ای نیست. من تنها رهگذر این گورستانم. و تنها می توانم
در قلبم، در عمق وجودم  فریاد برآرم...
 
بارانی که از دیشب می بارید
هنوز کاملاً بند نیامده بود. کوچه ها پر گل بود و چاله-چوله های کوچک پر از آب. گنجشکها ی باران خورده  روی شاخه ها نشسته بودند و جیک و جیک میکردند. مادران ظرفهای دیشب را آماده میکردند که در جوی آب کوچه بشوید. کودکان درخانه بودند و مدرسه ها تعطیل بود.
 کوبه در کوچه به صدا در آمد.
سفر زود دوید و در را باز کرد.
ذبی گفت:
« بیا بریم ، اگر امروز نتونیم کارمان را انجام دهیم دیگر میماند به سال آینده.»
سفر:« پرسیدی چکار باید بکنیم، کجا باید بریم؟»
«آره، پرسیدم. پدر و مادر گفتند باید به مسجد جامع بریم.»
«درسته. من هم پرسیدم ، پدر بزرگم همین را گفت. ولی پول لازمه.»
« من کمی دارم.»
« کمی هم من دارم.»
« خوب پس معطل چه هستیم؟ برو لباس بپوش بیا.»

« باشه. بیا تو؛ تا من حاضر بشم.»
گلزار دید بچه ها باز برنامه دارند. و میروند. اما مرتب. پرسید:
«باز کجا ؟»
ذبی گفت:« میریم دنبال یه کار خوب.میشه بعد که برگشتیم بگیم؟»
گلزار گفت:

«باشه ، ولی دیر نیایید. با کسی هم دعوا نکنید. امروز عیده.»
«باشه.»
سفر آماده شد و راه افتادند.
از دیزج تا مسجد جامع، در بازار، راه درازی بود. اما آنها به طولانی بودن راه فکر نمیکردند.
 نگران پولشان بودند که کم بود. و می ترسیدند این مشکل مانع بشود که نتوانند کارشان

را انجام دهند. از این رو ذبی پرسید :
«تو چقدر داری؟»
« چهار ریال . همه اش هم دهشاهی.»
« من هم پنج ریال دارم. بیا بگذار روی آنها. میشه 9 ریال. اگر پول بیشتر بخواهند نمیدانم چکار کنیم.»
« میگی ممکنه انجام ندهند؟ درسته که پول کمه، ولی پول خورده. ببین یه مشت پوله.زیاد به نظر میرسد.شاید دیدند خیلی پوله، گرفتند و همین جوری گذاشتند آنجا؛ و یچ هم نشمردند.»

«خوب، اگر شمردند چی؟ و گفتند کمه. نمیشه. باید پنج تومان یا ده تومان بدهید.»
« نمی دانم.»
« ببین، اگر گفتند پول کمه، نمیشه، میگیم نداریم.»
« خوب. قبول نکردند چه؟ »
« نمیدانم.»
« من میدانم.»
«خوب، چکار کنیم؟»

« حسابی دعوا میکنیم و  مردم را آنجا جمع میکنیم.»
« نه، دعوا راه نمی اندازیم. به مادر قول دادیم  که با کسی دعوا نکنیم.»
«آره. راست میگی.»

آنها صحبت کنان به دم در مسجد رسیدند. و داخل شدند. حیاطی بود بزرگ با حوضی در وسط ، و حجره های فراوان در اطراف.از سمت راست، نزدیکی در ورودی، حجره ها شروع میشد. حجره ی کوچکی باز بود . ملایی جوان، با عمامه ی سفید و ریش سیاه، که شاگرد نوجوانی کنارش بود، نشسته بودند؛ و برای خودشان مشغول قران خوانی بودند.
ذبی جلو رفت و سلام داد و گفت:
« ببخشید، اینجا کجا و کی عقد برادری می کنند؟»
ملا گفت :
« همینجا. ما میکنیم. امروز که  روز عید غدیر خم است .»
سفر گفت:
« ما میخواهیم عقد برادری کنیم.»
ملا :
« خیلی خوب. دست همدیگر را بگیرید. »
بچه ها دست همدیگر را گرفتند. 

ملا :
« کدام یکی تان سن اش بیشتره؟»
سفر گفت:
« ما همسن هستیم.»
ملا پرسید:

« به حرف همدیگر گوش میکنید؟ می توانید برادریتان را حفظ کنید؟»
 هر دو  گفتند:
 «بله، گوش میکنیم.می توانیم حفظ کنیم.»
ملا آیه  عقد را خواند. وقتی تمام شد گفت:
« حالا شما برادر هستید .برادریتان را خوب حفظ کنید.»
ذبی گفت: خیلی ممنون. »
سفر دست به جیبش برد و یک مشت پول خورد بیرون آورد که به آخوند بدهد.
ملا گفت:
«نه، ما از بچه ها پول نمی گیریم. ببرید خودتان خرج کنید.»
بچه ها تشکر کردند و  خوشحال براه افتاذند.

 Missing media item.

 

دست به شانه ی همدیگر در شهر راه می سپردند. حواسشان پیش خودشان بود و متوجه محیط نبودند.
 ذبی گفت:
اولین بار که   ترا  را دید، داشتی با محمود به خانه آنها میرفتی.
تو کوچه ی بن بست، من یکهو  از در خانه بیرون آمدم و  از کنار همدیگر رد شدیم.»

سفر گفت:
 تو یکهو بیرون آمدی
از  خونه.
تو اون کوچه ی بن بست.
 و از کنار هم رد شدیم...
 نه، نشدیم.
یعنی هم رد شدیم و هم نشدیم.
 وقتی هر دو در یک لحظه همدیگر را دیدیم
نگاهمان به هم  گره خورد. و ماند...»
ذبی : « و  دلمان برای همیشه یکی شد . »

سفر:
« نه، شاید  قلب ما یکی بود ؛ اما نمی دانستیم. و این نگاه  کمک کرد که ببینیم یکی هستیم.
 اسم اش را بگذار "اولین نگاه"
ذبی:
«اگر اولین نگاه در کوچه نبود، من از کجا می توانستم ترا پیداکنم؟»
سفر «اگر اولین نگاه در کوچه نبود ما هیچ وقت همدیگر را نداشتیم.»
ذبی «آدم هر روز خیلی ها را می بیند، اما  اولین نگاه  پیش نمی آید.»
سفر: «چرا؟ چرا اینطوره؟»

ذبی «اولین نگاه ، تنها یک بار پیش میاد. دیگه نمیاد. آخرین نگاهه.
سفر:« میگی آدم نباید دنبالش بگرده؟ یعنی خودش میاد یا نمیاید؟»
ذبی : «آره. یکهویی میاد . فقط یه بار میاد و میمونه. دیگه دو باره هم نمیاد .
سفر : «به حرف کسی هم گوش نمیکنه؟»
ذبی:«درسته. برای بعضی ها میاد و برای بعضی ها هم نمیاید. »
سفر:« آدم نمی دونه کی میاد یا نمیاد . شاید بیاد، شاید هم نیاد.»
ذبی: «آره، تصادفه. مثل تصادف یه آدم با ماشین. کسی نمیدونه آدم با ماشین تصادف میکنه یا نمی کنه. کی میکنه یا کی نمیکنه.»

سفر:« همه اینو میدونند؟ اولین نگاه -و میگم.»
ذبی:« نمیدونم. شاید بعضی ها مثل ما اینو داشته باشند.»
سفر:« یعنی میگی آنها هم یکهویی دیده اند و  همدیگر را دوست داشته اند؟»
ذبی:« آره. مثل آهنربا در اولین نگاه به طرف همدیگر کشیده شدن. خودشون که نه، دلشون
کشیده میشه. بعد اگه با هم افت و خیز بکنند دوستی و محبت شان میمونه.»
سفر:« نمیدونم چی تو دل آدم هست؟ فقط اینو میدنم که همان بار اول که دیدمت احساس
 « زیبایی و روشنایی» کردم.
ذبی :« من هم همین طور.»
سفر:« آره ، فقط یه لحظه».
ذبی:« درسته فقط یه لحظه.»

 سفر:« یکی دو روز بعد بود که آمدم کنار برکه ، تو گفتی بیا خشت درست کنیم. برای خانه یتان که تازه میساختید.»
ذبی:« آره ، پدر بزرگ تو هم میخواست کنار ما زمین برای خانه بخرد که نشد. گفتم خشت درست کنیم هم برای ما و هم برای شما.»
سفر :« خانه نخریدیم، اما همدیگر را پیدا کردیم. »

ذبی:« آره پیدا کردیم. دوست شدیم. عقد برادری هم بستیم. خیالمان راحت شد. »
سفر: «آره خیلی راحت شدیم.»
**
وقتی به خانه رسیدند گلزار پرسید:
« خوب کجا بودید؟ چکار کردید؟»

ذبی گفت:
« رفتیم مسجد  عقد برادری بستیم.»
و پاکت خرمایی را که از کاغذ دفتر مشق بچه ها درست شده بود، از جیبش بیرون آورد و گفت:
« بخورید. اینهم شیرینی عقد ماست. حالا ما براستی برادریم. »
گلزار دانه ای خرما برداشت و گفت:
« من به محبت بچه هایم افتخار میکنم. ما را سرفراز کردید.»
سفر گفت:
« حالا دیگر هیچکس و هیچ چیز، نمی تواند ما را از هم جدا کند.»
آنها دست در گردن همدیگر انداختند و از خانه بیرون رفتند...

 ذبی خواند:

"عشق تو آخر به توفان میدهد خاکستر من
شعله عشق تو از بس در دلم بالا گرفته"*...

"سفر کنم تنها روم. تنها راه صحرا روم"**
شوم نهان از دیده ها تا شاید از دلها روم
من مرغ پر شکسته ام بی بال و پر کجا روم
از من نمی پرسد کسی کجا روم چرا روم...

او بعد آنها را به سفر معنی کرد:
«سوندا سئوگین وره جک
کولومی یئل-توفانا
سنین عشقین الوی
چوخ اوجالیب کونلومده...

یالقیز -یالقیز سفر ائله ره م 
دوشه ره م چؤللره من
اؤزومو گیزله دره م گؤزلردن
بلکه اوره ک لردن گئدم من
قانادی سئنیق بیر قوشام 
قانادسیز هارا گئده بیلره م
کیمسه مندن سوروش مور
هارا گئدیم نیه گئدیم من...

سفر گفت:
دیشب با عمویم پیش داداش عمو بودیم از داستان اصلی و کرم برایمان خواند.گوش کن: 

فلک منی باغباندان ائله دی
سوسن آغلار ،سنبول آغلار، گول آغلار
دوست باغینا آخماز اولدی بوسولار
داغلار آغلار،باغلار آغلار،دیل آغلار...***

فلک دور از باغبانم کرد
میگریند سوسن و گل و سنبل
این آبها به باغ دوست روان نشد
میگریند باغ و کوه و زبان...

ادامه دارد

---------------------------

*ترانه «دلم را» : از بیژن نراقی
**ترانه ی «سفر کنم » 
*** مصرع ها از داستان اصلی و کرم:

کرم، قهرمان داستان فولکلوریک آذربایجانی " اصلی و کرم" است. قصه ی  دلباختگی اصلی-دختر ارمنی- و کرم -پسر آذربایجانی-ست.
 که در پایان داستان هر دو -یکی پس از دیگری- فروزان شده و به خاکستر تبدیل میشوند. عشق. 
اصلی چهل روز خاکستر کرم را به دوش خود حمل میکند با این امید که او از خاکستر خود برخیزد. 
روز سی و نهم فریب سخن پیرزنی را میخورد و خاکستر را که در حال جان گرفتن بود بر زمین میگذارد. 
وقتی امیدش را از دست میدهد خود نیز شعله ور میشود. امید به عشق را.

 ****مسجد جامع ارومیه یکی از آثار کهن و قدیمی شهر تاریخی ارومیه است و در خیابان اقبال قرار دارد. این مسجد در میان بازار قدیمی شهر واقع شده و یکی از ارکان اصلی بافت قدیمی شهر است.

این اثر تاریخی  متعلق به سده هفتم هجری قمری است. محراب این مسجد از نظر گچبری یکی از زیباترین آثار هنر معماری دوران مغول می باشد. موقعیت این مسجد در بازار طوری قرار دارد که از سه طرف به معابر عمومی متصل می شود. برخی از محققین معتقدند این بنا ابتدا آتشکده بود و بعد از تسلط مسلمین ویران شد و سپس در قرن هفتم هـ.ق بر روی آن مسجدی ساخته شد. به اعتقاد این گروه از محققین سبک تزیینات، گچ بری ها، ستون بندی ها و طاق های مسجد عیناً شبیه به سبک معماری سلجوقیان است.

 

قسمتهای پیشین:

-توز قاتلاری - لایه های غبار ( قسمت اول : یار و دیار- یار و ؤلکه)
http://www.iranglobal.info/node/40742

-توز قاتلاری - لایه های غبار (قسمت دوم: دوماندا - درمیان مه)
http://www.iranglobal.info/node/40980

-توزقاتلاری (کؤچ؛ قسمت سوم-کوچ)
http://www.iranglobal.info/node/41324
-توز قاتلاری - لایه های غبار ( قسمت چهارم : قویو - چاه)
http://www.iranglobal.info/node/41630
-توز قاتلاری - لایه های غبار ( قسمت 5 رئزین داشی-"اوخ"-تیروکمان)
http://www.iranglobal.info/node/42056
-لایه های غبار-توزقاتلاری-قسمت ششم؛اولین نگاه-ایلک باخیش
http://www.iranglobal.info/node/42269

داستانهای آ. ائلیار:
1- چشم آبی Göy göz
 http://www.iranglobal.info/node/36167
2- 
لیدر Lider
 http://www.iranglobal.info/node/33696
3- 
Kabus کابوس ( متن کامل- Bütün mətn)
 http://www.iranglobal.info/node/27160
4- 
چیچک اینن چوپان Çiçək inən Çoban
http://www.iranglobal.info/node/16667
5- 
"جان" Can (متن کامل)
http://www.iranglobal.info/node/10192
6-
 آیجان
 http://iranglobal.dk/I-G.php?mid=2-64632

آیجان -فارسی-PDF

7-متن آلمانی داستان آیجان PDF

8- غنچه Qonça (متن کامل )
http://www.iranglobal.info/node/36696
9- 
پنجره Pəncərə
http://www.iranglobal.info/node/17714

 بخشی از شعرهای آ.ائلیار:
Baxışın Rəngi (رنگ نگاه )
http://www.iranglobal.info/node/15740

 

 

 

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

آ. ائلیار

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.