رفتن به محتوای اصلی

بیرآغ باش-اوتوز آلاباش( یک سر سفید - سی سر الوان)
10.04.2015 - 10:41
 
 
 
 
 
 
 
سولدوز فولكلوروندان بير كيچيك داستان
ماللا و قورت دعاسی
 
سارال،سولدوزن إيلات كندلريندن بيرى دير.اَهالى سى  داغلار كيمى ويقارلى و بولاق لار كيمى دُورو و ساده اينسانلارديلار.خالق ايچينده معروف دور كى كئچميشده،قُورددلار كند اَهالى سينين قويون سورولرينه هر گون لطمه وروب و كندلى لري وارليقدان ساليب و اونلارى چاره سيز حالا بوراخير دیلار.نده ن كى اونلارين آيرى سرمايه لرى يوخدور،قويونلارى الده ن گئتسه،يازيخ اولارلار!چونكى نه سرمايه لرى وار نه ساوادلارى و نه بير اللريندن صنعت گه لير،قويون اونلارين چوره ك آغاجلارى دير.حتى قويونلارا چوخلو قوشمالار قوشوبلار.
 
كند مُولاسى بو مسله دن خبردار اولور،بير گون منبرده كندلى لره قويونلارى،قوردان قوروماق ايچون«نمل» سوره سين اُوخوماق لارين ايستَير و دئير كى:اَگر داغدا و چولده بو سوره نى اوخوساز،قوردلارين اليندن آماندا اولاجاقسيز و قوردلار بو سوره نى ائشيدن سارى قويونلاردان اوزاق لاشاجاخلار.
سارال لي لار گونو صاباح دان نمل سوره سين ازبرله مه ايستييرلر،اما نمل سوره سى يوز آيه يه ياخين دير و اوبيرسى  إيلات لار كيمى سارال لي لار دا او قدر يازيب اوخوماق دا أللرى قاباخ دييل!نه اولسادا اونلارا اوقدر مجال اولمور كى درس يا مدرسه داليسيجاخ اولسونلار و بيراز بويا باشا چاتانان سونرا،سورو يه قويون اوتارماغا گئديرلر!اون سوز دا،هيچ كندلرينده مدرسه ده يوخدو كى درس اوخوسونلار.
 
سارال ليلار نه قدر كى جهد گوستريرلر،نمل سوره سين ازبرلييه بيلميرلر تاكى قويونلارين،قوردلاردان موحافيظت ائله سينلر.مولا نين اوستونه گئديرلر كى بيز بو سوره نى ازبرلييه بيلميريخ،اما مولا دئير كى گره ك چوخ جهد ائليه سيز.اما اونلار، نه قدرده جهد ائله سه لرده،سونوندا نمل سوره سين ازبرلييه بيلميرلر.بير گون كند قهوه خاناسيندا اوتوروب دا نمل سوره سين ازبرلييه بيلمه ديخلرى باره ده مصلحت لشيرلر كى آرادا بيرى بير يول گوسترير كى هر كس منطيقى و آغيل لا باتان سايير و قرار اولور كى صاباح سى گون،مچيده زلفلى بو يولو مولايا دئسين.
 
گئجه نامازدان سونرا،مولا سوروشور كى نمل سوره سين ازبرله ديز؟زولفلى جواب وئرير:
«حاج آقا بيز بو نتيجه يه يئتيرديخ كى بو سوره نى اَزبرلييه بيلمييه جه ييخ.» زلفلى ادامه وئرير كى:« آمما بير ياخچى يول نظريميزه چاتديب.»
مولا سوروشور كى «يولونوز ندير؟»
زلفلى دئير :« بيز دوشوندوخ كى هر بيرى ميز اوتوز ايته سوموك و چورك وئريريخ تا سورولريميزى قورددان قوروسون . اودا سونوج وئرمير!»
مولا تعجوب دن سوروشور :«  منظورون نمه نه دير؟»
زلفعلى جواب ويرير: « بيز فيكيرله شديخ ، عوض بوكى اوتوز ايته چورك وئره ك سورولريميزى قوروسون،بير مولايا چوره ك وئره ك . و اودا صاباح دان آخشاما قدر داغدا قويون سورولرينه  نمل سوره سى اوخوسون!بودا ايكى طرفلى قازانج دير،هم مولالارا بير فايدالى ايش اولور و هم ده يازيخ كندلى لر،آز چوره ك دن قويون سورولرين موحافيظت ائلرلر.»
بو داستان اساسيندا سولدوز ماحاليندا  بو مثل معروف اولوب كى؛اوتوز آلا باشدان بير آغ باش ياخچى دير.
 
 -----
آلا باش: ايت لرين باشلارى فرقلى رنگ اولدوغو ايچون اونا آلا باش ايشله ديرلر
آغ باش:عمامه نين آغ رنگلى اولدوغو ايچون اونو مولالارا ايستعاره اولاراخ ايشلديب لر.بلكه ده قاراباش مولالارى سيد اولدوغو لارينا گوره بوردا ايستيثنا ائلیيبلر.
 
 
Missing media item.
 طبیعت زیبای گادار چایی(سولدوز) 
 
داستانکی شفاهى از شهر سولدوز(نقده)
ملا و دعای گرگ
سارال روستايى عشاير نشين است در نقده،و مردمانش بسان كوهها استوار و بسان چشمه ها صاف و ساده هستند.
معروف است که هرسال به تناوب گرگها به گله هاى گوسفند اهالى روستا هجوم میاوردند. و روستا نشينان عاصى میشدند از بر باد رفتن سرمايه هايشان.
روزى ملاى روستا از اين مسله خبردار مى شود و در موعظه اش براى رفع بلاى گرگ ، خواندن سوره نمل را تجويز مى كند و تاكيد مى كند كه اگر در كوه و صحرا اين سوره را بخوانيد از دست گرگها در امان هستيد.
 
بسان خيلى از عشاير،اهالى سارال هم بهره چندانى از سواد نبرده اند. چون وقتى كمى قد و بالا بيابند بايد كار كنند و وانگهى روستا هم مدرسه ندارد تا كسى در آنجا سواد بياموزد.
الغرض از فردا سعى به حفظ كردن سوره نمل مى كنند. اما اين سوره هم نزديك به صد آيه است و هيچ كس نمى تواند آن را حفظ كند. شكايت به ملاى روستا مى كنند و او توصيه به تلاش بيشتر مى كند و البته تلاش بيشتر باز نتيجه اى به همراه نمى آورد.

در قهوه خانه روستا شور و مشورت مى كنند،يك نفر پيشنهادى مى كند كه همه منطقى اش مى نامند.  و قرار مى شود بعد از نماز زلفعلى به نمايندگى از روستا،پيشنهاد را به ملاى روستا بدهد.
شب بعد از نماز ملا مى پرسد « نتيجه تلاشتان براى ازبر كردن سوره نمل چطور پيش مى رود؟»
كه زلفعلى سخن را به پيش مى برد و مى گويد:

«حاج آقا! ما به اين نتيجه رسيديم كه نمى توانيم اين سوره را ازبر كنيم اما راه بهترى بنظرمان رسيد و آن اين است كه هر كدام ما به سى قلاده سگ ، نان و استخوان مى دهيم براى محافظت از گله؛ در مقابل گرگ!
ملا با تعجب مى پرسد :
« منظورتان چيست؟»
زلفعلى جواب مى دهد:
« ما فكر كرديم به عوض اينكه به سى قلاده سگ نان و استخوان بدهيم به يك نفر -ملا- نان بدهيم و او همراه گله از صبح  تا شب سوره نمل را بخواند؛
هم براى ملا یک شغل مفید ایجاد مى شود و هم گله اهالى روستا از گرگ مصون مى ماند.»
از آن ایام  در نقده اين مثل معروف شده است؛ که : « از سى سگ ( با سر رنگا رنگ )، يك سر سفيد (اشاره به رنگ سفيد عمامه آخوند) بهتر است.»
 
 ---------
توضیح : شايد بخاطر اينكه مردم هنوز به سيد بودن اعتقادى دارند از لغت سرسياه استفاده نكرده اند و سرسفيد بمعناى آخوندى كه عمامه سفيد دارد و سيد نيست استفاده كرده اند.

سارال نام روستا در بخش محمدیار سولدوز. (سارال علیا-سارال سفلی)

Missing media item.

منظره ای از جلگه ی سولدوز

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

آ. ائلیار

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.