John Updike 1932- 2009

aramy@web.de

به مناسبت مرگ نویسنده آمریکایی.

جان آپدایک،نویسنده پست مدرن طبقه متوسط آمریکا چندروزپیش درآغازماه فوریه درسن 77 سالگی درگذشت. او درسال 1932 درشهرکوچکی درآمریکا بدنیاآمده بود.گرچه وی خالق شعر،داستان کوتاه،نقد ومقاله بود،آثاراصلی اوولی دررمینه داستان بلند ورمان هستند.اوادامه دهنده رمان مدرن بین سالهای 1995-1955 درکنار جان ایرویگ و کارول اوت شد.آثار اومیان رمان مدرن و پست مدرن قراردارند.وی مهمترین نویسنده زمان حال آمریکابود که به توصیف زندگی روزمره شهروندان طبقه متوسط مرفه آمریکا میپرداخت.انسانهای متوسط شهرهای کوچک،حاشیه ای ودورافتاده آمریکا،قهرمانان داستانهای کوتاه وبلند اوهستند.وی از اینطریق به معرفی تحولات اجتماعی وسیاسی آمریکا در 40 سال اخیر پرداخت.اوخالق آثاربیشمارومتنوعی درغالب ژانرهای ادبی است.

پدرجان آپدایک یک آموزگارمعمولی بود.جان مدتی کایکاتوریست مصبوعات شد ودردانشگاه دررشته ادبیات درس خوانده بود ومدتی منقدادبی و ویرایشگر مجلات ادبی بود. جان آپدایک همچون فیلیپ روت یکی ازنویسندگان روشنفکر شرق آمریکابود.سینکلر لویز یکی از معلمان ادبی جان آپدایک بود.بعضی ازقهرمانان آثار آپدایک تقلیدی ادبی از کتاب اولیس،اثر جیمز جویس هستند.

ازجمله مهمترین آثارآبدایک: قلب خرگوشی،روابط بهتر،زن وشوهر،زیرماه فضانوردان،رابیت درسکوت،برنامه خدا، ماه یکشنبه ای،اتوبیوگرافی خاطرات واعتمادبه نفس،بامن ازدواجی عاشقانه کن،زنان جادوگرشرق آمریکا،اسب بالدار، و جشن عصرانه هستند.

کتاب رابیت درسکوت و کتاب قلب خرگوشی را منقدین ادبی مهمترین آثار جان آپدایک میدانند.کتاب جشن عصرانه یک تراژدی-کمدی است.درآثار دهه 80 او بیشتر عناصر پست مدرن مشاهده میشوند.دربعضی ازآثارش جنبه های سوررئالیستی و کوبیستی نیز دیده میشوند.اودرپایان از رئالیسم به رئالیسم جادویی رسید.وی گرچه درسنت رئالیسم نوشت ولی افکار پسامدرن وسبک اکسپریمنتی درآثارش دیده میشوند.امروزه اوراازجمله نویسندگان رئالیستی وواقعگرابشمار می آورند.

آپدایک درآثارش به توصیف افرادطبقه متوسطی میپردازد که گرچه درامورروزانه عصبی میشوند ولی آگاهانه متحمل تمام رنجهای روزمره زندگی میگردند.اوپوچی زندگی بعضی ازافراد طبقه متوسط درشهرهای کوچک ودورافتاده رانشان میدهد.قهرمانان او براثرنابودی چهارچوب مذهبی-اخلاقی گرفتار نوستالژی عشق وروابط جنسی وترس ازمرگ میشوند.آپدایک درآثارش به موضوعات سیاسی،اقتصادی،فرهنگی و اجتماعی جامعه آمریکا نیزاشاره میکند.اواغلب به موضوعات آبزورد روزانه،جنبه اسطوره ای میدهد. وی به انتقاد از مسیحیت پوریتانی آمریکا نیزمی پردازد که زنان را گاهی به اتهام جادوگری موردتعقیب قرارمیدادند.مسائل روز داخلی وخارجی جامعه آمریکا نیز بخش دیگری از موضوعات آثاراوهستند؛ازجمله : حکومت آیزنهاور،جنگ ویتنام،جنبش سیاهان،جنبش جوانان ودانشجویان،بحران نفت در دهه 70،سفربه کره ماه،سقوط سفینه چلنگر،بحران انرژی درسال 1979،گروگانهای آمریکایی درایران،مسائل تبت و چین،مبارزات دالایی لاما،انفجار هواپیما درلوکربی، و نیکسون و واترگیت.

قهرمانان آثار جان آپدایگ درجهانی بدون خدا برای یافتن معنی زندگی درجامعه آمریکا سراغ روابط جنسی وعشق میروند و اروس؛خدای عشق بجای خدای مسیحی قرارمیگیرد. فمنیست های ادبی اشاره میکنند که غالب قهرمانان آثار اورا مردها تشکیل میدهند ونه زنان . درآغازهررمان او گردآوری اسناد،مدارک و اخبار سیاسی،فرهنگی و اجتماعی اهمیت خاصی دارد.اوغالب اطلاعاتش راازرسانه ها،مطبوعات و بخشهای رادیو،تلویزیون و برنامه های ورزشی و سرگرم کننده میگیرد.