رفتن به محتوای اصلی

توزقاتلاری 13- باشقا دنیا: لایه های غبار-جهانی دیگر
28.07.2015 - 16:02

 

 

بو پرستار بیر آداملاردان دئیب -دانیشیر، ائله بیل آرا-سیرا منه باش چکیرلر.  اونلارین آدینی دا بیلیر. آمما ، من کیمسه نی تانیمیرام.
دئییر آدیمی "زامان" چاغیریر لار ،سؤز یوخ ،منده اینانیرام.قالدی، آدین نه اولوب اولماماغی نه درده  ده یر. نه دییرلر دئسین لر.
بیلمیره م هازاماندان بو تخت اوستونده یورقان -دوشه یه دوشموشم.
پرستار بدنیمین یارالارین گؤرسه دیب دئدی: من دوغرودان اؤلموشدوم، تزه دن دیریلمیشم.امما نیه؟بو یارالار ندن اولوب،بیلمیره م.
بیلمه یه ده هئچ بیر ایسته ییم یوخدو.منه بیر شئی ؤنملی دی ، اودا یالنیز بو اوستونده یاتدیغیم تخت دیر.

حیاتیم مریضخانادا کابوس. بوندان باشقا بیر دنیام یوخ. رؤیالارین او یانیندا هر شئی ایچی بوش . وارلیغیم دهشتلی بیرکابوس.
اوندا یئرتیجی حیوانلار اوولارین جانینا دوشوبلر؛ نقدر هارای چکیره م هئچ بیر یانا یئتمیر. بو آرادا الیم بیرجه سفره چاتیر. حقیقت منه یالنیز سفر دی.
بونو بیرجه  منیم تکین حس ائدن آدام آنلار. من بیرجه سفرنن کابوسلاریما دؤزه بیلیره م.

هر زامان گوزگویه باخاندا اونو اوزومده گؤروره م. تئللریمی اللریم ایچینده گیزله دیره م: "باخ !ائله او دا بو بیچیمده دی". اؤز-اؤزومه دییره م.
بعضاً بیر قارالتی تکین مندن آیریلیب اوزاقلاشیر. بعضاً ده بیر آز اوزاقدا اوزبه -اوز دوروب منله دانیشیر. 
او گون ائله دورموشدو منه باخیردی. بیردن-بیره شاشقین و اوجا سسله :

«زامان!زامان! قیز نه ایش گؤرورسن؟ سن بو چرخ لرین هامیسین ایشله دیرسن، اؤزونده یالقیز!؟»-دئدی.

من شاچلاریمی دالدا باغلامیشدیم.قولو قیسسا کیشی کوینیی ، گؤی شالوار، کتان باشماق گیمیشدیم.آلتی جوت پالتار تیکن ماشین ایشلیردی.
یئیین. ماشینلار یاتمالی دی. اونلارین ساپین،پارچاسین یئتیرملیدیم.
«ایشلیره م» دئدیم.
«یوخ! بو ایش دییل!»
« آرخایئین اول،ایشلیره م» گولومسنه نیب دئدیم.
«اوزون قیزاریب! سن ایش نن اؤزویون اؤلدورورسن!» 
چرخلردن اوزاقلاشدیم. او شاشقین منه باخیردی. پالتار ماشین لاری اؤز-ؤزونه ایشلیردیلر.
 او دانیشا-دانیشا منه ساری گلدی:
« هره بیر تهر اؤزونو اولدورور، بیری "خاشخاش "-نان، بیری ده ایش نن.سنده اؤزویون ایش نن اؤلدورور سن!»-دئدی.

بو سؤزو دیینده گؤزلری دولدو یاشا. قالدیم نه دئییم. اونون بو ایشی منه هم گولونج، همده قملی گلدی.بیلمدیم نیه بیربئله منیم ساغلیغیما باش وریب نیاران دی. و اوشاق کیمی گؤزلری دولور؟

گئتدیم ایکیمجی مرتبه نین پله لری اوستونده دوردوم؛ گؤزو یولا. او گلدی الیمدن
توتوب منی پنجره قاباغینا آپاردی. ائشییی گؤورستدی. شهر بوتون بوز-قار ایدی.
ائولر بوز داشلاردان دوزلمیشدی:
«باخ! گورور سن؟ اؤزویون اؤلدورمه یه گرک یوخ. آدما غصه وریریب گؤزون یاشلاندیررسان . » دئدی.
«گئدک» دئدیم.

Missing media item.
پله لردن یئندیک. قاپونو آچدی، خیاوانا چیخدیق. ال-اله وریب بوتون گوجوموز له قاچدیق.هاوا بیر آز دومانلی ایدی. قارین آغلیغی گؤز قوماشدیرردی.
خیاواندا کیمسه یوخودو. ماشینلار گلیب-گئتمیردی. اوزاقدان بیر نغمه سی گلیردی: 
«ساری گلین آمان ... ساری گلین» 
 قاچیردیق،نغمه سسی  دالیمیزجا . اورایاجان کی داها کسیل دی.خیاوانین بیر یئرینده چوخولو آدام یئغیشمیشدی.بیر بیوک ماشین قنو قیراغیندا دورموشودو.
بیردن جماعات ارالانیب یول وئردی. بیر دسته گنج کیشی،قولوباغلی، محکمه دن چئخیب ماشینا ساری گلدیلر. پولیس اونلاری ماشینا اؤتوردی. جوانلار اوخوردولار: 
« اولارام درده همدم سنی قملی گؤرنده- اوره گیمی اوزه ر قم -سنی قلمی گؤرنده-  باهار اولار-یاز اولار-ایشیم آه و زار اولار-  منه دنیا تار اولار -سنی قملی گؤرنده.»

یئغینجاق اونلاراینان ایاقلاشیردی.
جماعات سوروشوردو :« نئچه ایل؟ نئچه ایل؟»
« 1-2- 3- 6 و...» ، بارماقلا گؤرسه ده رک جاواب وریردیلر.
پولیس اونلاری ماشینا تپیب یولا دوشدو. قار آغیر ایدی. ماشین یاخجی گئده بیلمیردی. اونون دالیجا دوشدوک. پولیس لرین بیری با شین پنجره دن چیخاردیب دئدی:«قایئدین! قایئدین!»
امما بیز سایمادیق. بیلمیره م نیه بیردن-بیره یئخیلدیم. سفر گئتدی. ائله کی ائشیدیم:«زامان! قایئت! قایئت...»-دئدی.
داها من اونو گؤرمدیم. ائله بیل، بیله سین، آتدیلار ماشینا آپاردیلار. دییه سن اولدنده اونلارین الینده یدی. کؤلگه کیمی گلیب-گئتدی. 
من بیر قارالتی اینان دونموش خیاواندا قاچیردیم؟  بیلمیره م. اوزاقدا گولّه سسی گلیردی. قان اییی سی هاوانی توتمشدو. قار قانی.
یوخ، کیمسه اونو مندن آلا بیلمز. او منینم وارلیغیمین بیر بؤلومودور.

بیر واخت بو لعنت لیق دووار، بیزی بیر-بیردن آیئیردی. هئچ آغلیما گلمیردی اونو بیرگون یئخابیلم.
بیردن سفر بوتون گئچمیشی اینن قاباغیمدا دوروب آدیمی دئدی. من اومود سوزجاسینا اللریمی دووارا سورتوردوم بیر داهی اونو حس ائدم:
« زامان! قیز، بوردا نه ائلیرسن؟»- او سوروشوب الینی منه ساری اوزاتدی. ائله کی توتدوم، هاوا قورخمالی گورولده دیئب الدیریم چاخدی. حس ائله دیم بیزی بیر-بیردن آییران، بو چوخدانکی آینا دووار، بیردن پول-پول اولوب آیاغیم آلتینا تؤکولدو:
«هاوا گورولدور. یاغیش گلیر. کولایا گئدک»، دئدی.
من ایده آغاجالری آلتیندا آرخ قئراغیندا دورموشدوم. او منی گئچیرتدی.
 Missing media item.

کولا

 گؤله مزده بیر باغین کولاسینا گیردیک. او ندان باشقا کیمسه یوخودو.
باغین اوزوملرین دریب آپارمیشدیلار. آز-چوخ پئشاری قالمیشدی. پایئزین اول آیئنین سونلاری دی.
«بوردا نه ائلیر سن؟» دئیب سوروشدوم.

« یولداشلاریمی گؤزلوره م. گئدیبلر شهره، قایئداجاقلار. بو یاندا دولانیردیق
بیر کیشی یه راست گلدیک کی، آیری شهرلی ایدی، ایستیردی ائو-اوشاغی نین یانینا گئت سین. پولو یوخودو. آپاردیلار اونو ماشینا قویسونلار.
دییردی ایشچی دی. «سرو sero»-دا ایش لییب پولونو ورمیب لر. قالمیشدی نئجه قایئتسین. آجیندان اوزوم پئشاری ائله میشدی. اولده بیزدن چوخ گورخدو.
ائله بیل اؤلومون گورموشدو. آغلادی. بیزیم ده گؤزلریمیز دولدو. یووشوددوق، دئدی" اوزوم بویورون". دئدیک یاردیم ائلییک ائوینه گئتسین. سئویندی.
جیبلریمیزده نه واریدی یئغیب اونا وردیک... دئه، نه عجب بوردا؟

«سنی آختاریرام.»
«منی؟ من کی همیشه سن ننم.»
«نئجه؟»
«اوشاق لیقدان همیشه سنی رویا لاریمدا گؤرموشم. سن سیز بیر رؤیام اولمویوب.سن نن بؤیوموشم. ایکی میزده بیر بویودا، بیر بیچیمده ییک.
اؤزوندن سؤیله، هاردا قالیرسان؟ آتا-آناندان دئه!»
«آخ سفر، منی یئر آدامامی ائله مه؛اؤلره م. قوی ائله رؤیالاریندا یاشی یئم.»
«قورخورسان؟»

«یوخ! ایستمیره م کیرلنم. سنی ده بولاشدیرام.»
«نیه؟»
«ایکی میز ده  اؤلوب حرام اولاریق. »
«اؤلومودن قورخورسان؟»
«یوخ، پوخ ایچینده اؤلمکدن قورخورام.ایستمیره م سنی ده باتیرام. دیری-دیری قویلاناق.»
« یانی، رؤیادان دوغرو، باشقا بیر شئ یوخدور؟»
« وار، امما هامی سی جنازه دی. قوخوموش، کیرلی.
ازه لیمیز بللی دی، سونوموزودا گؤره جه ییک. ایستمه منی کیرلندیریب یئر آدامی ائلیه سن. »
«اولسون.نئجه سئویرسن ائله اوسون.»
«نئجه سئویریک ائله اولسون.»
«اولسون.»
« پادگاندان سونرا دریا دوسساغیندایدین، هازمان آزاد اولدون؟»
« یایین اورتاسیندا.»
«نه خبر؟»
« نیئن دیئیم؟»
« هرشئیئن.»

«بیر قفس دی دریا یولوندا.کیچیک بیر بؤلومدو بو باتلاقدان.بوردا نه وار اوردادا گؤره بیلرسن:پولیس،مجرم،آزادلیق سون،جیر-جیندیریقلی،پیس یئمک،کیفیرلیق،درد-غم، قاچاقچیلق،تجاوز,بیت،دؤیولمه،اعتراض،نفرت،دوستلوق،دعوا- ههنگامه، اعتیاد و... بیر دنیادی لاب اشیک کیمی. امما کیچک و سئخیناق. آداملاری ائله
سئخیبلار سولاری چئخیر.ایکی مین نفری تپیپ لر بئش یوز نفرین یئرینه. قحط لیقدی هر شئی ده. اوست-اوسته دوغرو بیر جهنم یارادیبلار!باشقا بیر دنیا!

اون-اون بئش نفر کورد،"سردشت"-دن، اوردادیلار.الی-آتمیش نفر باشقا سیاسی دسته لردن کی بئش-آلتی کشی دن سووای قالانی آذربایجانلی دی:
اورمیه دن،تبریز،اردبیل،سراب،نقده،خوی و...آیری شهرلردن."اویرنجی،ایشچی،اکینچی،معلم،مدرسه شاگردی و...1352
ایمجی ایل دیر.

قلی رستمی ، سعادت  نقده یدن ، رحیم و یولداشلاری اورمیه دن، دوختور ایرج اردبیل دن ، رحیم خدادادی سراب دان، صابر محمد زاده ،
نقاش حبیب پور و باشقالاری هابئله بنده چکیلیب لر. 13 نفر  اورمیه لی دی، قالانی آیری یئرلی.

خدیر دوستومودو.دوسساقدا تاپمیشدیم. اونا "ابد" ورمیشدیلر. اوشاقلیقدا "سردشت"-ده آتا-آناسی اؤلموشدو، یالقیر قالار ایکن مئشه لره اوز  قویموشدو.
اوشاقلیغین، تزه گنج لی یئن مئشه ده گئچیرتمیشدی. گونلرین بیرگونو "پیشمرگه لر" اونو گؤروب اؤزلری ایله داغا آپارمیشدیلار.اوگوندن خدیر پیشمرگه لره قاتیشمیشدی.

مئشه ده اولدوغو اوچون آدینی «خدیر درختی» قویموشدولر. سوی آدین بیلمیردی.سون خاطیره سی دوستو "یوسف"دان ایدی،کی ژاندارمالار ایله ووروشمادا اؤلموشدو.

دییردی:« یوسفه گوله دیدی.تفنگیمی قویدوم یئره بیله سین آلدیم قوجاغیما. نئچه یئریندن قان آخیردی. دئدی:
«خدیر من اؤلنده ده آزادالیق نغمه سی اوخورام». باشلادی نغمه نی اوخودو کی آرادا جان وردی. اونو یئره قویدوم اویاندان جاندارمالار یئتیشیب منی توتدولار.
خدیرین زندان دان چیخماغا هئچ بیر اومودو یوخودو. عمرونون گؤزه ل ایلرین دوسساقدا گئچیرتمیشدی. گؤروشونه گله نی یوخودو. کیمسه سی سیز ایدی. اونا دئدیم :
« بیرگون گله جگیک سنی زندان دان قورتاراق. قم چکمه.بوردان گئتدیم گؤروشوین گله جکم». سؤزومه اینانمیردی.
ائله کی آزاد اولدوم، ایلک هفته بیر آز یئمیش آلیب گئدیم گؤروشونه.

حیرت له دئدی :« دوستوم  لطفاً گلمه، سنه بیر شئی اولار من دؤزه بیلمره م. خواهش ائدیره م گلمه.»
« خدیر، چوخ پوخ یییرلر منه چتینلیک یارادارلار. قورخوم یوخدو. ائلییه بیلسم گئنه گله جکم.»- دئدیم.
بیر زنبیل یمیش اونا وریب قایئتیدیم. ایکمجی یمیش زنبیلی نی گؤتوروب رحیمین گؤروشونه گئتدیم. زنبیلی وردیم او پاسبانا کی  بیله سینه «ریاضی» درسی دییردیم. اودا رحیمی چاغیریب زنبیلی اونا وردی. زنبیلده بیر نئچه متیر سیم گیزلتمیشدیک کی رادیول اوچون لازم ایدی.

 آیلار چکن-بیرکیش دن سونرا، اؤزوموزو غیری سیاسی زندانی لردن آییردیق. سیاسی بند ده یئغیشدیق. داها قاچاقچی،قاتیل لرین الیندن راحات اولدوق. زندان مقاملارینین تحریکات لاری ایله بیزی اینجیدیردیلر.»

«گون لریز نئچه گئچیردی ؟»
« بوتون گونده لیک ایشلره فیکیر چکمیشدیک. اوخویوب-یازماق، یئغیشیب- دانیشماق، یئییب-یئغیشدرماق، حیاطه چیخماق و هابئله.
هر شئی دن ده یرلی دوستلوق ایدی کی ؤز آرامیزدا وارایدی. آیری زندانلارین ترسینه، بیزیم آرامیزدا بیر-بیری اینجیتمک یوخودو.»
«اوشاقلار توپلومون سیاسی وضعیتی نه، گؤره نه دییردیلر.؟»
«دییردیلر دینین حکومته گلمه یی نین احتمالی چوخدو. امکچی لرین شانسی آزدی. قالدی کی یوخسولارین چوخوسو ایش گوزه ران دالیجادیلار،
اودی کی  دین چی لره قووشاجاقلار. اوشاقلار سلاحلی مبارزه یه فیکیر وریردیلر. بعضی لری ده دییردی "انقلاب جماعاتین ایشی دی،
یوخ بیر قاباغاجیل دسته نین. اراده ایله انقلاب یاراتماغی دوز بیلمیردیلر. چاره نی " تشکیلات - بیرلیک"-ده گؤروردولر. »
«مبارزه نی بئله مهندیس لیک ائلمه مک دوز دور؟»
« دوز دو کی انقلاب کوتله نین ایشی دی،بیرلیک تشکیلات گره ک لی دی.
امما بوغوناندا مبارزه نی مهندیس لیک ائله مک ممکن دییل. جماعاتین چوخوسو بو یوللا اویانیب مبارزه یه گیرمز. کوتله نین چوخوسون  همیشه یوخو آپارار.
بوغوناق قویماز کوتله اویانیب تشکیلات صاحابی اولسون. انقلاب اوز وره جک، کوتله اویانمامیش، و تشکیلات صاحابی اولمامامیش.
انقلاب کیمسه یه منتظر اولماز.او دسته لر انقلابا صاحاب اولاجاقلار کی  سننتاً توپلوم دا نوفوزلاری وار؛ و بوتون حرکت لری اللرینه آلاجاقلار.
اودا دین چی لردی. دوستلار دین و روحانیتین 
اوستونه بارماق قویوردولار.»

«یانی دییرسن نسیمی شاعری سویانلار حکومت صاحابی اولاجاقلار؟»
« هیه.چوخ احتمالی وار.»
« نی نیه بیلریک؟»
«بیرلیک،بیر-بیره آرخالانماق. قاباقجیل قوه لر انقلاب باشلاناندا گره ک بوتون حرکت لری اؤز الرینه آلسین لار. هر یئری آلدیلار ؤز آداملارین اورا تیک سینلر.
 نفت صنعتینه،نظامی اورگان لارا. یوخسولاری ایشه توتماق ان بیوک وظیفه دیر. گئریچی قوه لری، روحانیتی،کی قدرتدن ؤتور یئخیلیب دیشلری سینیر،
گره ک قیراغا قویسونلار. یوخسام بونلار قدرتی قاپسیاجاقلار. سونرادا قاباقجیل قوه لری قتله یتیره جک لر.»
«سیاسی بندی آلماق اوچون اعصاب دا ائله دیز؟»
«هیه. بیر نئچه یول اعتصاب ائله دیک. سون دفعه بیر آدی بئلی قاچاقچی دوستومون سلولونا گلیب منه ساری دئدی:
"نیه منه سالام ورمیرسن؟" دئدیم:" سن کیم سن من سنه سلام وره م. سن بیر قاچاقچی من بیر سیاسی آدام. منیم آماجیم قاچاقچی اولماماق دی. سن نن منیم نه آلیب-ورمم؟"- بونو دئدیم قایئدیب گئدی.
سونرا ال آلتی سی، بیر لات، گلدی دعوا سالدی، کی که زندانی لر بیزی آیئردیلار.
 اوشاقلار یئغیشدی اعتصاب ائله دیک. زنذانین رئیسی بیری بؤلوب بندلره تبعید ائله دی. امما اعتصابی سیندیرمادیق. منی وردیلر 11-ایمجی بنده. او یئره کی محبوسلارین مشغولیتی "بیت لری باغلاشدیرماق" ایدی.»
« بیت مسابقه سی؟»
«هیه، بیت لری باغلاشدیرماق!»
«نئجه یانی ؟»
« هرکس ؤز بیتین قویوردو خط اوستونه. هانسی تز هدفه یئتیش سیدی
او آپاریردی. یامان آداملار سیغارا الده ؤز بیتلرینه "هامنیم کی-هامنیم کی" دییب
اونلاری قوجلندیریردیلر. سیغارانین ایسسی سی بیتی یئیین لدیری. و اونلار آپاریردیلار. سیغارا، پول، حب و بئله بیر شئ لر اوچون مرج ائلیردیلر.»

«مات قالمالی دنیادی.»
«هیه؛  اؤزون ؤلدورمک، و بئله بیر اویونلار چوخ اولوردو. »
« او ندن ؤتور؟»
« بیر دعوادا نئچه قارداش ورورلار بیر کیسی ؤلور. قتلی ان کیچیک قارداش بونونا آلیر، کی صغیر دی.15 ایل زندان دان سونرا آزاد اولوب گلیر ایستیر
یاشاسین. آمما نئچه؟ نه پولی وار نه ایشی. و نه قارداشلار اونا آرخا دورور لار.
گئدیر چئولده  بیر کیشی نین داوارین اوغورلور. کیشی 90 یاشیندا دیر.قورخودان سکته ائلی یب یئخیلیر ؤلور. اوغورونو قاتیل آدینا توتوب گتیریب زندانا سالیرلار.

او 11-ایمجی بندین حیاطینده بیر اوز قیرخان تیغه الینده ایستیر دامارلارین ورسون.دییر:" قویمارام منی اعدام ائلیه لر. ؤزومو ؤلدورره م".
هامی یئغیشیب باخیر. کیمسه نین الیندن بیر ایش گلمیر. پولیسین ده.
من اونو سورقو-سئوالا چکدیم. دانیشیقدان سونرا اومود لانیب دوشوندی کی بلکه ده بو سیاسی جوان حقلی دی. ائله کی یووشودو تیغه نی الیندن آلدیم.
قویمادیم پولیس ده اونی اینجیتسین. بو زندانی اوردان وورولدو منه. دییردی" سن منیم ملاکم سن" . جاواب وریردیم "آکیشی ملاکه قیز اولار"
دییردی "یوخ ، من گوردم که ملاکه اوغلادا اولا بیلر. سن اولماسایدین من ؤلموشدوم."»
«سن منیم ده ملاکم سن.»
«زامان، ملاکه اوغلان اولماز، قیز اولار. »

«یوخ، او زیندانی حقلی دی. ملاکه اوغلان دا اولا بیلر.»
«بلکه ده اولا بیلر، امما من ملاکه دییلم.»
«ملاکه لر هئچ واخت بیلمزلر ملاکه دیلر.»
« امما من بیلیره نه جنوارام.»
«کاش هامی جنوارلار سنین کیمی اولاردی.»
«کاش بیر بالاجا انسانلاشاردیق»
«کاش.»
«هارا باخیرسان؟»
«یولداشلارین گلیرلر. من گئدیره م. هله لیک.»
«هله لیک.»

دالی سی وار
   Missing media item.

 پرستار از کسانی صحبت میکند که  گویا مرتب به من سر میزنند. نامشان را هم بلد است.  اما من کسی را نمی شناسم. میگوید اسمم را زامان گفته اند. منهم باورم شده که حتما چنین است. تازه چه فرق میکند که آدم اسم اش چه باشد. به درک که دیگران مرا با چه اسمی صدا می زنند.

نمیدانم چه مدتی ست روی این تخت افتاده ام.
پرستار زخمهای تنم را نشانم داد و گفت : من به راستی مرده بودم و دوباره زنده شده ام.
 اما چرا ، این زخمها از کجا پیدا شده، نمیدانم. و علاقه ای هم ندارم که بدانم.  برای من مهم همین «تخت» است که رویش میخوابم.

زندگیم کابوسی ست در بیمارستان. جز این، دنیایی ندارم. در ماوراء رویاها همه چیز خالی ست. هستی من کابوس دهشتناک درندگانی ست که  به جان آهوان افتاده اند ؛ و صدایی که درنمیاید.

در این میان فقط توانسته ام سفر را داشته باشم.
سفر، تنها حقیقتی  ست که برایم وجود دارد. این را کسی میتواند درک کند که مثل من  او را لمس کرده باشد. من تنها با سفر میتوانم کابوسهایم را طاقت بیاورم.

هر وقت در آینه نگاه میکنم او را  در چهره ی خود می یابم. برای اینکه بهتر ببین اش گیسوانم را در میان دستانم پنهان  میکنم .  او نیز درست همین قیافه ی مرا دارد.

گاهاً چون شبحی، از من دور میشود و کمی آن طرف تر ، رو به رویم ایستاده و حرف میزند:

 آن روز که همینطوری داشت مرا نگاه میکرد ناگهان با تعجب بلند-بلند گفت:
« زامان! زامان! دختر، چه کار میکنی؟ این همه چرخ ! همه در کار! و تو تنها!؟ »
من گیسوان خود را از پست بسته بودم . پیراهن مردانه ی آستین کوتاه ،  شلوار آبی، و  کفشهای کتانی پوشیده بودم. یک دوجین چرخ خیاطی کار میکرد . سریع . مجبور بودم  همه را در حال کار نگاه دارم و وسایل لازم  از نخ و پارچه  را فراهم کنم.
گفتم :« دارم کار میکنم.»
« نه این کار نیست!»
لبخندی زده گفتم:
«مطمئن باش ، دارم کار میکنم.»
« گونه هایت سرخ شده! تو  داری با کار خودکشی میکنی!»
 از کنار چرخها دور شدم. او با تعجب مرا می نگاه می کرد.
آنها اتوماتیک به کار خود ادامه میدادند.

در حالیکه حرف میزد به طرفم آمد:
« هر کس یک جوری خودکشی میکند، یکی با "مواد" دیگری با کار.

تو داری خود کشی میکنی!»
وقتی این جمله را گفت اشک در چشمانش جمع شد. نمیدانستم چه باید
بگویم. حرکتش کمی برایم مضحک بود و در عین حال غم انگیز. نفهمیدم چرا
این قدر نگران سلامتی من است، و کودکانه اشک میریزد؟ 
رفتم وسط پله هایی که به طبقه دوم میرفت ایستادم. منتظرش شدم.  آمد دستم را گرفت برد دم پنچره . بیرون را نشانم داد.
 شهر پر از برف و یخبندان بود . و خانه ها از سنگهای یخ  درست شده بود. گفت:
« می بینی، می بینی؟ نباید خود کشی کنی! کارت غم انگیز است. اشک آدم را درمیاوری.»
گفتم :«برویم.»  
از پله ها پایین آمدیم، در را باز کرد. هردو در خیابان اصلی شهر بودیم، و دست در دست هم باقدرت تمام میدویدیم.

هوا کمی تاریک و مه آلود بود. سفیدی یخ و برف چشم را میزد.
کسی در خیابان نبود . هیچ ماشینی حرکت نمیکرد. آهنگی از دور به گوش میرسید :«ساری گلین آمان ... ساری گلین»  
همچنان میدویدیم و صدای آواز  ما را دنبال می نمود. تا جایی که دیگر  به گوش نرسید... 

در جایی از خیابان جمعیت زیادی جمع شده بود. ماشین بزرگی کنار خیابان پارک شده بود . ناگهان مردم از میان خود راه باز کرد و گروهی جوان، با دستان بسته، از ساختمان دادگاه بیرون آمدند . پلیس آنها را  به درون ماشین برد. جوانها از دم دادگاه تا ماشین میخواندند:
« اولارام درده همدم سنی قملی گؤرنده- اوره گیمی اوزه ر قم -سنی قلمی گؤرنده-  باهار اولار-یاز اولار-ایشیم آه و زار اولار- سنی قملی گؤرنده.»
اجتماع آنها را همراهی میکرد.
بغضی ها می پرسیدند«چند سال؟ چند سال؟»
و آنها با نشان دادن تعداد انگشتان خود پاسخ میگفتند:« 1-2- 3- 6 و...»

پلیس آنان را به درون ماشین چپاند و  راه افتاد. برف سنگین بود ، ماشین نمی توانست راحت حرکت کند. دنبالشان کردیم. یکی از پلیسها سر خود را  از پنجره  بیرون آورد و فرهاد زد :«برگردید، برگردید!»
ولی ما دنبالشان کردیم. نفهمیدم چرا یکهو افتادم.  سفر رفت.

تا اینکه صدایش از دور به گوشم رسید: « زامان! برگرد، برگرد...»
سفر دیگر نبود.
 او  را به داخل ماشین انداختند و بردند. گویی از اول هم تو دست آنها بود.
مثل سایه ناپدید شد.آیا من با شبح او در خیابان یخ زده میدویدم؟ نمیدانم.
 از دوردستها صدای گلوله میامد...
و بوی خون در فضا پیچیده بود. خون برفها.

نه ، هیچکس نمی تواند او را از من بگیرد. او بخشی از وجود من است.
زمانی این دیوار لعنتی ما را از هم جدا میکرد. هیچ فکر نمیکردم  بتوانم آن را بشکنم.
 دگربار که با تمام گذشته اش در برابرم ایستاد و اسمم را گفت، من داشتم  دستهایم را ناامیدانه به دیوار می ساییدم و هیچ فکر نمیکردم بتوانم دو باره لمس اش کنم:
« زامان ! دختر، تو اینجا چکار میکنی؟»
 دستش را به طرفم دراز کرد . وقتی گرفتم، صدای مهیبی برخواست.احساس کردم آن دیواری که زمانی بین ما بود ناگهان فرو ریخت.  گفت:
« هوا ابری ست. آسمان میغرد. میخواد باران بیاد. برویم داخل کلبه.»

 من در زیر درختان سنجد، کنار جویبار ایستاده بودم . از روی جویبار عبورم داد . باهم به درون کلبه ی باغ انگوری که در کنار برکه ی «گؤله مز» واقع بود رفتیم. او تنها بود. انگورهای باغ  را چیده و برده بودند. به ندرت خوشه های کوچکی روی موها به چشم میخورد. اواخر ماه اول پاییز بود.

پرسیدم : «  اینجا چکار میکنی؟»
گفت:« منتظر دوستانم هستم. رفته اند شهر بر میگردند. آمدیم این طرفها کمی گردش کنیم.مردی را  دیدیم که میخواست پیش خانواده اش- در یک شهر دیگر-  برود، پول نداشت. او را بردند در ماشین بگذارند و برگردند. میگفت کارگر است. مدتها کار کرده ولی پول اش را نداده اند و حالا نمیدانست چطور باید به شهر خود برگردد. گرسنه بود. مقداری  انگور از باغ جمع کرده بود.  اولش از ما ترسید. خیلی. فکر کرده بود ممکن است او را بکشیم. گریه اش گرفت. و ما هم اشک برچشمانمان نشست. آرام اش کردیم.انگور تعارف کرد. گفتیم کمک میکنیم برود پیش خانواده اش.خوشحال شد.جیبمان را خالی کردیم گذاشتیم دستش...

Missing media item.

منطقه ی گوله مز

 

و اما تو، اینجا چکار میکنی؟»
« به دنبال تو میگردم. »
« دنبال من؟ تو که همیشه با منی!»
«چطور، از کجا ؟»
« از کودکی. همیشه ترا در رویا هایم دیده ام. خوابی نبوده که تو در آن نباشی. با تو بزرگ شده ام. هر دو هم سن بودیم، هم قد و هم شکل بودیم . و حالا هم همینطور هستیم. از خودت بگو؛ خانه ات کجاست؟ از پدر و مادرت بگو.  »

«آه سفر! مرا زمینی نکن! میمیرم. بگذار همینطور در رویا هایت بمانم.»
« می ترسی؟»
«  نه، دوست ندارم آلوده شوم. تو را هم همینطور آلوده کنم .»
« چرا؟ »
« هردو تلف میشویم. »
« از مرگ می ترسی؟»
« نه، از مردن در کثافت می ترسم. نمی خواهم خودمان را زنده بگور کنیم. »
«  یعنی بیرون از رویا چیزی نیست؟»
« هست. اما همه لاشه اند.گندیده و آغشته به کثافت!آغاز معلوم است، ولی پایان را نمیدانم. آنرا هم خواهیم دید. سعی نکن مرا زمینی کنی.»
« باشد هر طور که تو دوست داری.»
« نه، هر طور که دوست داریم.»
« باشد.»

« بعد از پادگان ترا به « قفس دریا» بردند. کی بیرون آمدی؟»
« وسط  همین تابستان.»
« چه خبر؟»
«چه میخواهی بدونی؟»
«همه چیز.»
« قفسی ست بر سر راه دریاچه. جامعه ی کوچکی ست از همین گنداب. هرچه اینجا هست آنجا هم میتوانی ببینی. پلیس، انواع مجرمان ، آزادیخواهان، ژنده پوشی، بد غدایی،کثافت،  قاچاق، تجاوز، شپش، اعتراض، سرکوب، دوستی، نفرت و دعوا و اعتیاد و ... دنیایی دقیقاً مثل بیرون. اما کوچک و آدمها درهم فشرده تر. دو هزار نفر را چپانده اند به جای پانصد نفر. و در نیازمندیهای زندگی کمبود است و کمبود ، در همه چیز. در مجموع جهنم !

ده-پانزده نفر کرد از سردشت آنجا هستند و پنجاه شست نفر از بچه های سیاسی دیگر که بجز چند نفر همه اهل آذربایجان اند. از شهرهای اورمیه،تبریز،اردبیل،سراب،نقده،خوی و...
 دانشجو، کارگر،دهقان،کارمند،معلم،دانش آموز. و... سال 1352 ست.
قلی رستمی و سعادت از نقده ، رحیم از اورمیه، دکتر ایرج از اردبیل ، رحیم خدادادی از سراب، صابر محمد زاده ، نقاش حبیب پور و دیگران و دیگران همه به بند . 13 نفرشان اهل اورمیه  اند و باقی از جاهای دیگر.

خدیر دوست من بود. در زندان پیدایش کرده بودم. به  او «ابد» داده بودند. در کودکی تو سردشت خانواده اش را از دست داده و تنها مانده بود. ناچار به کوه و جنگل روی آورده بود. و سالهای نوجوانی را در جنگل گذارنده بود تا اینکه روزی پیشمرگه های کردستان او را در جنگل می یابند و با خود می برند. از آن موقع
خدیر به پیشمرگه ها ملحق میشود. چون نام فامیلی خود را نمیدانست و در جنگل بزرگ شده بود او را «خدیر درختی» میگفتند. آخرین خاطره ایکه داشت از
دوستش « یوسف » بود که در جنگ با ژاندارمها در اطراف سردشت کشته شده بود.
میگفت یوسف که تیر خورد تفنگم را زمین گذاشتم و او را در آغوش گرفتم.
 خون از تنش بیرون میزد. در همین حال گفت خدیر «من هنگام مرگ هم آواز آزادی میخوانم». و شروع کرد به خواندن. تا اینکه خاموش شد. ژاندارمها رسیدند و مرا گرفتند.

خدیر امیدی به آزادی نداشت. سالهای زیادی از عمرش را در زندان گذرانده بود و هیچ کس به ملاقاتش نیامده بود. چون کسی را نداشت. به او گفتم «روزی میاییم  آزادت میکنیم. از اینجا که رفتم حتماً به ملاقاتت خواهم آمد. باور نمیکرد. در اولین هفته ایکه آزاد شدم دو زنبیل  میوه خریدم و به ملاقات خدیر و رحیم رفتم. خدیر تعجب کرده بود. گفت :«دوست من، خواهش میکنم، خیلی خواهش میکنم ، نیا، یک وقتی برایت مسئله میشود». گفتم خدیر غلط میکنند مشکل درست میکنند اگر وقت داشته باشم باز هم خواهم آمد».
 با زنییل دوم به ملاقات رحیم که در بخش زندانیان سیاسی بود رفتم. زنبیل را دادم پاسبان کشیک که به او درس ریاضیات میدادم به دست رحیم داد. مقداری سیم جهت راه اندازی رادیو در زنبیل جاسازی شده بود.

بعد از ماهها کشمکش با مقامات زندان موفق شدیم خود را ار
مجرمان عادی جدا کنیم و بند سیاسی داشته باشیم. دیگر قاچاق چی ها
و قاتلان تحریک شده از سوی مقامات زندان نتوانند اذیتمان کنند. »
« چطور گذر سنگین زمان را تحمل میکردید؟»
« جلسه ی بحث و آموزش داشتیم. کارهای روزانه تقسیم شده بود.به  هواخوری  میرفتیم. از همه مهمتر دوستی همه با هم بود. اختلاف و دشمنی بین ما نبود. بر خلاف بعضی زندانها. و...»
« در مورد اوضاع سیاسی جامعه دوستانت چه فکر میکردند؟»
« میگفتند احتمال اینکه مذهب حکومت را تصاحب کند زیاد است.
زحمتکشان شانسی ندارند. تازه بیشتر اینان به دنبال شغل و کار و قدرت جذب
نیروی مذهبی خواهند شد. بیشتر بچه ها علاقمند به حملات مسلحانه به حکومت بودند. و بعضی ها نیز انقلاب را کار مردم میدانستند و از اراده گرایی
دوری میکردند. چاره را در "وحدت و تشکیلات " میدیدند.»
«فکر میکنی این جور مهندسی مبارزه خوب است ؟»
«درسته که انقلاب کار مردمه، و وحدت و تشکیلات خوبه، اما فکر نمیکنم با این
اختناق بتوان مبارزه را مهندسی کرد و مردم را به حرکت درآورد. بیشتر مردم   آگاه و متشکل نمی شوند. اختناق مانع کار است. تشکل مثبت است اما انقلاب با "عدم تشکل توده ها" رخ خواهد داد. و مردم را نیرویی به حرکت در خواهد آور که سنتی در بین آنان نفوذ و تشکیلات دارد. بچه ها روی مذهب و روحانیت انگشت میگذاشتند.»
«یعنی میگی کسانی که پست از تن نسیمی شاعر کندند حاکم خواهند شد؟
« به احتمال زیاد بله.»
« چکار می توان کرد؟»
« سازمانها و گروه های پیشرو ضمن همبستگی باهم ، باید با شروع انقلاب در جهت مهندیسی وسیع  مبارزات بکوشند. پیش از آن چنین کاری ممکن نیست.به دست گرفتن رهبری تظاهرات ، گذاردن رفقا در هر نقطه ایکه تسخیر میشود. به خصوص صنعت نفت، تسخیر ارگانهای نطامی قدرت و حفظ آنها. دادن کار و شغل به بی چیزان،کنار زدن روحانیت که تشنه ی قدرت است. اگر اینها را نکنیم آنها خواهند کرد و برنده هم آنها خواهند شد . بعد از قدرت گیری مذهب قتل عام آزادیخواهان حتمی ست.»

«برای گرفتن بند سیاسی اعتصاب کردید؟»
«آری بارها اعصاب غذا کردیم. آخرین بار یکی از قاچاق چی های معروف به سلول دوستم خدادادی آمد و  با اشاره به من گفت:
« تو چرا سلام نمیکنی؟»
گفتم :« تو کی هستی که من به تو سلام کنم، یک قاچاق چی مواد مخدر! تلاش من برای آن است که جامعه ی ما مشکل آدمهایی مثل تو را نداشته باشد.»
او برگشت و رفت ، و نوچه اش را که یک لات بود به سوی ما فرستاد. او
آمد دعوا راه انداخت که زندانیان ما را از هم جدا کردند. دوستان جمع شدند و اعتصاب غذا کردیم. رئیس زندان بچه ها را به بندهای مختلف پراکند . ولی
اعتصاب را نشکستیم. مرا به بند 11 فرستادند، جایی که سرگرمی زندانیان
مسابقه ی «شپش» بود. 

«مسابقه ی شپش؟»
«آری مسابقه ی شپش.»
«چطور؟»
« شپش خود را روی زمین میگذاشتند- در یک ردیف- مال هرکس زودتر به
هدف میرسید او برنده بود. زرنگها پکی به سیگار میزدند و شپش خود را برای
رسیدن به هدف تشویق میکردند. گرمای سیگار سرعت شپش را شدت میداد
و سرانجام برنده میشد. روی سیگار، پول،قرص و غیره شرط بندی میکردند.»
«عجب دنیایی ست!»
«آری ، مانند این بازیها زیاد بود. در کنار خودکشی ها.»
«خودکشی برای چه؟»
« در دعوایی، برادران نوجوانی زده بودند یکی مرده بود. قتل را نوجوان به عهده
گرفته بود. بعد از 15 سال زندان آمده بود بیرون که زندگی کند ولی چطور؟ از گرسنگی رفته بود صحرا گوسفندی بگیرد و ببرد. صاحب گوسفندان پیرمردی 90 ساله بود. از دیدن دزد در تاریکی دچار سکته ی قلبی شده و افتاده و مرده بود. دزد را به اتهام قتل گرفته بودند. او در حیاط بند 11 تیغ ژیلت را به دست گرفته بود میخواست رگ گردن خود را بزند. میگفت قبل از اینکه مرا اعدام کنند خود کشی میکنم. همه دورش جمع بودند. از دست پلیس هم کاری ساخته نبود. تیغ در دستش بود.

او را سئوال باران کردم. امید در دلش زنده شد . فکرکرد شاید حق با این جوان و زندانی سیاسی باشد ، احتمال دارد اعدام نشود. کمی که آرام شد تیغ را از دستش گرفتم. نگذاشتم پلیس زندان هم اذیتش کند. از اینجا او شد عاشق من. چند روز که آنجا بودم مرتب میگفت تو «ملاکه» ی من هستی. جواب میدادم دوست من ملاکه ها دختراند نه پسر. میگفت : نه من می بینم که ملاکه ی پسر هم وجود دارذ. اگر تو نبودی من مرده بودم.»
« تو ملاکه ی من هم هستی.»
« زامان ملاکه ها دختراند نه پسر.»
« نه ، حق با آن زندانی ست. ملاکه های پسر هم وجود دارند.»
« شاید. ولی من نیستم.»
«ملاکه ها هیچوقت نمیدانند که ملاکه اند.»
« ولی من میدانم که چه جانوری هستم.»
«کاش همه ی جانورها مثل تو بودند.»
«کاش همه می توانستیم کمی انسان باشیم.»
«ایکاش. دوستانت دارند میایند. من باید بروم.تا بعد.»
« تا بعد.»
ادامه دارد
  --------

قسمتهای پیشین:

-توز قاتلاری - لایه های غبار ( قسمت اول : یار و دیار- یار و ؤلکه)
http://www.iranglobal.info/node/40742

-توز قاتلاری - لایه های غبار (قسمت دوم: دوماندا - درمیان مه)
http://www.iranglobal.info/node/40980

-توزقاتلاری (کؤچ؛ قسمت سوم-کوچ)
http://www.iranglobal.info/node/41324
-توز قاتلاری - لایه های غبار ( قسمت چهارم : قویو - چاه)
http://www.iranglobal.info/node/41630
-توز قاتلاری - لایه های غبار ( قسمت 5 رئزین داشی-"اوخ"-تیروکمان)
http://www.iranglobal.info/node/42056
-لایه های غبار-توزقاتلاری-قسمت ششم؛اولین نگاه-ایلک باخیش
http://www.iranglobal.info/node/42269
-توز قاتلاری - لایه های غبار ( قسمت 7 زخم - یارا )
http://www.iranglobal.info/node/42582
-توز قاتلاری - لایه های غبار ( قسمت 8 نامه )
http://www.iranglobal.info/node/42611
-توز قاتلاری - لایه های غبار ( قسمت 9 راه- یول)
http://www.iranglobal.info/node/42712
-توز قاتلاری - لایه های غبار ( قسمت 10، رو در رو- اوز به اوز)
http://www.iranglobal.info/node/42958
-
توز قاتلاری - لایه های غبار ( قسمت 11 شقایق-لاله)
http://www.iranglobal.info/node/44250
-
توزقاتلاری 12- لایه های غبار( پادگان)
http://www.iranglobal.info/node/47036
-
توزقاتلاری 13- باشقا دنیا: لایه های غبار-جهانی دیگر
http://www.iranglobal.info/node/48919

--------

 

داستانهای آ. ائلیار:
1- چشم آبی Göy göz
 http://www.iranglobal.info/node/36167
2- 
لیدر Lider
 http://www.iranglobal.info/node/33696
3- 
Kabus کابوس ( متن کامل- Bütün mətn)
 http://www.iranglobal.info/node/27160
4- 
چیچک اینن چوپان Çiçək inən Çoban
http://www.iranglobal.info/node/16667
5- 
"جان" Can (متن کامل)
http://www.iranglobal.info/node/10192
6-
 آیجان
 http://iranglobal.dk/I-G.php?mid=2-64632

آیجان -فارسی-PDF

7-متن آلمانی داستان آیجان PDF

8- غنچه Qonça (متن کامل )
http://www.iranglobal.info/node/36696
9- 
پنجره Pəncərə
http://www.iranglobal.info/node/17714

 بخشی از شعرهای آ.ائلیار:
Baxışın Rəngi (رنگ نگاه )
http://www.iranglobal.info/node/15740

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

آ. ائلیار
ویژه ایران گلوبال

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.