یورگن هابرماس روز سه شنبه (۲۰ سپتامبر)، پس از دریافت جایزه‌ی ۵ /۱ نیم میلیون دلاری “جان کلوگه” که به‌طور مشترک به او و متفکر کانادایی، چارلز تیلور تعلق گرفت، در رابطه با مسئله‌ی پناه‌جویان در آلمان گفت: «حق پناهندگی، از حقوق اساسی بشری است.»

او تاکید کرد: «باید با همه‌ی کسانی که به دلایل سیاسی درخواست پناهندگی می‌کنند، با عدالت برخورد کرد و در صورت امکان، تقاضای پناهندگی آنان، با تمام پیامدهای آن، پذیرفته شود.»

هابرماس هم‌چنین به خبرنگار دویچه گفت: «اروپا اکنون با بحرانی روبرو است که از مدت‌ها پیش آغاز شده و این قاره به موقع در برابر آن واکنش نشان نداده است.» او به ویژه آلمان و فرانسه را به عنوان کشورهایی که “می‌بایست در ابتدا سیاستی مشترک” تعیین‌ می‌کردند، مسئول خواند. به باور این فیلسوف، این سیاست سپس: «می‌بایست زمینه‌ی ایجاد هماهنگی در اتخاذ یک سیاست مشترک در مورد پناه‌جویان را فراهم می‌آورد.»

هابرماس که همواره به برنامه‌های دولت آلمان نگاهی انتقادی دارد، با این حال از سیاست جدید پناه‌جوپذیری آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، تقدیر کرد و گفت: «من همیشه از برنامه‌های دولت‌های مختلف آلمان انتقاد کرده‌ام. ولی با سیاست دولت ائتلافی کنونی که از آخر سپتامبر امسال در حال اجرا است، موافقم.»

آمریکا؛ آموزگار بزرگ

یورگن هابرماس در بخش دیگری از این مصاحبه، ضمن ابراز خوشحالی از دریافت جایزه‌ی “نوبل فلسفه”، به نقش چشم‌گیر آمریکا در شکل‌گیری جامعه‌ی فرهنگی آلمان اشاره کرد و یادآور شد که: «این کشور پس از پایان جنگ جهانی دوم، نه تنها از نظر سیاسی، بلکه از نظر فرهنگی هم بر نسل من تاثیر بسزایی گذاشته است.»

هابرماس که از سال‌های میانی دهه‌ی ۱۹۶۰ به عنوان استاد افتخاری در دانشگاه‌های گوناگون آمریکا تدریس کرده، نخستین متفکر آلمانی است که به افتخار کسب این جایزه نایل آمده است.

این استاد فلسفه، اعطای جایزه‌ی “نوبل فلسفه” را “نشانه‌ی به‌رسمیت‌شناختن فعالیت‌های او” در آمریکا ارزیابی کرد و یادآور شد: این امر در ضمن “مرا به تفکر وامی‌دارد که آلمان به‌طور کلی تا چه اندازه مدیون این کشور است”.

هابرماس سپس از روابط گسترده‌ی دوستانه و شغلی خود با همکاران آمریکایی‌اش سخن گفت و یادآور شد که از آنان “نکته‌های بسیاری” آموخته است.

یورگن هابرماس تا کنون جوایز علمی و فلسفی گوناگونی چون جایزه‌ی هگل، جایزه‌‌ی فروید و جایزه‌ی‌ آدورنو را از آن خود کرده است. او در اردیبهشت ‌‌ماه ۱۳۸۱ به دعوت “مرکز گفت‌وگوی تمدن‌ها” عازم ایران شد و در دانشگاه تهران سخنرانی کرد. برخی از آثار یورگن هابرماس و هم‌چنین چارلز تیلور به فارسی نیز ترجمه و منتشر شده‌اند.

بنیاد خصوصی “جان کلوگه” تأمین‌ هزینه‌های مالی این جایزه‌ را به عهده دارد. این نهاد به کتابخانه‌ی کنگره‌ی آمریکا وابسته است. هدف این بنیاد، تقدیر از متفکرانی است که زندگی خود را وقف پژوهش در رشته‌های گوناگون علوم انسانی کرده‌اند