رفتن به محتوای اصلی

33 نکته مهم در مروری برتحولات 15 سال گذشته خاورمیانه
ترکیه و عربستان و درماندگی غرب
17.02.2016 - 08:20

 

حادثهٔ ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ تاکنون بزرگ‌ترین عملیات تروریستی تاریخ ایالات متحده آمریکا به‌شمار می‌آید و پیامدهای مختلف سیاسی، اقتصادی، امنیتی و نظامی برای این کشور و جامعۀ جهانی به دنبال داشته‌است. گفته می‌شود که حادثۀ ۱۱ سپتامبر، همانند حملهٔ ژاپن به بندر پرل هاربر، تاریخ آمریکا را تغییر داده‌است.ملیت هواپیماربایان را ۱۵ تبعه عربستان سعودی، ۲ تبعه امارات عربی متحده، یک تبعه مصر و یک تبعه لبنان تشکیل می‌داد. تیم عملیاتی حادثه ۱۱ سپتامبر تماماً عرب و عضو سازمان القاعده بودند.

Missing media item.

با اینکه تروریستهای شهروندان عراق ، افغانستان و ایران نبودند اما این سه کشور از سوی رئیس جمهور بوش بعنوان محور شرارت تعیین شد و اینکه پس از سقوط طالبان کدام کشور (ایران ویا عراق) مورد حمله قرار گیرد، اختلاف چندانی نبود ، چرا که 11 سپتامبر بهانه ای بود برای شروع پروژه ای که در ان با زدن «سر»  دیکتاتور، می پنداشت ، مردم مشتاقانه بسوی دمکراسی  براه خواهند آفتاد.  طرح نئو کانهای امریکا برای  خاورمیانه بزرگ ، با توافق بلوک غرب از حزب کارگر انگلیس گرفته تا قدرت های منطقه ای همچون عربستان ،ترکیه و اسرائیل با آن همراهی کرد. تلفات سربازان امریکایی و خسارت هنگفت ؛ پروژه نئو کانهای امریکایی نیمه تمام رها شد .

دمکرات ها جای جمهوریخواهان نشستند  ،سربازان امریکایی به خانه بازگشتند اروپائیان به اوبا ما جایزه صلح  نوبل  اهدا کردند. بهار عربی ظهور کرد، دیکتاتورها ،یکی پس از دیگری رفتند ؛ اما نا امنی ، افراط گرایی اسلامی و جنگ و کشتار جاگیزین نظم و امنیت گذشته شد.سوریه در این میانه سرنوشت بسیار غم انگیزی یافت.

Missing media item.

جنگ نیابتی ؛جایگیزین معادله مردم و استبداد

به گمان من ؛ موضوع سوریه ، پیجیده ترین بحران در سطح جهان که هم اکنون به مرحله بسیار خطرناکی رسیده است . گفته می شود که  85 کشور جهان در سوریه دخالت کرده اند؛ در نتیجه  فاکتور «مردم» سوریه و «استبداد» خانواده بشار اسد، به موضوع فرعی مبدل شده است. در حقیقت جنگ نیابتی جایگیزین معادله مردم و استبداد شده است . نگاهی گذرا و مختصر در15 سال گذشته نشان می دهد که :1_ طرح های استراتژیک قدرت های بزرگ و منطقه ای به دلیل تغییر شرایط ، نمی تواسنت دوام داشته باشد.2_یازده سپتامبر و طرح خاورمیانه بزرگ و نابودی محور شرارت (ایران، صدام و طالبان ) که می باید پس از سقوط شوروی و گسترش اتحادیه اروپا؛ خاورمیانه را بسود استراـژی غرب و متحدین آن در منطقه دمکارتیزه نماید ،شکست سختی خورد.3_سرنگونی صدام و طالبان و خروج زود هنگام نظامیان امریکایی دقیقا بسود جمهوری اسلامی تمام شد و حکومتی متمایل به جمهوری اسلامی ایران را در عراق بسر کار آورد و طالبان در شرق ایران «سقوط» کرد .

 

بهار عربی و پایان غم انگیزآن

Missing media item.

4_ بهار عربی که توسط جوانان اینترنتی آغاز شد ؛ در ادامه تحت رهبری احزاب قدیمی همچون اخوانی ها و دیگر گروههای اسلامی قرار گرفت و موجب تقویت اسلام سیاسی  شد.5_ قدرت های منطقه ای برای مهار «بهارعربی» دست بکار شدند .عربستان میزبان دیکتاتورهای سرنگون شده مثل بن علی شد 6_ رهبر جمهوری اسلامی که در سرکوب بی رحمانه جنبش سبز نقش داشت ، «بهار عربی» را ادامه انقلاب اسلامی ایران نامید. 7_ عربده کشی های ضد اسرائیلی و ضد امریکایی احمدی نژاد؛ افکار عمومی اعراب و ترک های مسلمان را به حمایت از جمهوری اسلامی کشاند، نظر سنجی ها در خاورمیانه بسود احمدی نژاد بود؛ تا اینکه 8- جنبش ضد استبدادی مردم سوریه آغازشد واز این تاریخ ابتکار عمل از دست ایران خارج و بدست سعودی ها و ترکیه افتاد9_خط مشی اوباما در حمایت از اسلام میانه رو که رابطه خوبی با غرب داشته باشد_ بود. از این رو امریکا از اخوانی ها مصر به رهبری مورسی حمایت کرد . 10 _ عربستان با یک چک 12 میلیاردی از کودتای جنرال السیسی در مصر پشتیبانی کرد، ترکیه، قطر و امریکا از این اقدام سعودی ها ناراضی بودند ولی در مقابل یک عمل انجام شده قرار گرفتند11- اوج گیری جنبش ضد حزب بعث سوریه و حمایت ترکیه ، قطر و سعودی ها ، موضوع مصررا بد ست فراموشی سپرد.12- امریکا چندان راغب به دخالت در امور کشوهای منطقه نبود. ومشغول خروج نظامیان امریکایی از عراق و افغانستان بود13_ نفت اهمیت سابق خود را برای امریکا از دست داده بود14_ فرانسه برخلاف امریکا در سرنگونی قذافی نقش اساسی را بازی کرد15 - همه ی دنیا فکر می کرد که کار اسد تمام است و در سوریه حکومتی متمایل به سعودی ها و ترکیه بر سر کار خواهد آمد. 16_ جنبش ضد استبدادی مردم سوریه ، در خدمت قطع رابطه تهران با حزب الله لبنان بود و این موضوع کاملا بسود اسرائیل بود. 17- خلاح سلاح شمیایی و تضعیف ارتش سوریه در جنگ داخلی ، خیال اسرائیل از سوریه که علیه آشغالگری اسرائیل قرار داشت ؛ آسوده شد.18 -قدرت گیری افراطیون اسلامی در سوریه ، لیبی و عراق و سرانجام ظهور داعش و گسترش عملیات آنان در خاک اروپا و امریکا ؛ غربی ها را به این نتیجه رساند که الترناتیو دمکراتیکی در مقابل بشار اسد وجود ندارد از این رو تصمیم به حفظ ساختار سکولار دولت بشار اسد اما بدون حضور او مورد توافق غرب، روسیه ، ایران و عربستان قرار گرفت.19_ از ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۵ که روسیه عملاً وارد جنگ در سوریه شد. پویتن که بدنبال حوادث اوکرائین مورد تحریم قرارغربی ها قرار گرفته بود ، با چراغ سبز غرب ؛ توازان قوا را بسود بشار اسد تغییر داد 20_ در دوران ریاست جمهوری اوباما، نئو کانها و جنگ طلبان امریکایی از بی عملی امریکا بسیار عصبانی بودند.

Missing media item.

 ترکیه و عربستان و درماندگی غرب

21- ترکیه و عربستان در طی سالهای گذشته به دو قدرت بزرگ سیاسی ، اقتصادی و نظامی مبدل شده بودند و این دوکشور به دلایل مختلف به استقلال سیاسی بیشتر نسبت به غرب بدست آوردند و دیگر حاضر نیستند که هر چه امریکا بگوید ، انجام دهند. عدم اجازه به پرواز هوایپمای جنگنده امریکایی از خاک ترکیه علیه داعش؛ بمباران کرد های سوریه توسط ارتش ترکیه و مخالفت امریکا با آن و نیز حمایت سعودی ها و ترکیه از سازمانهای اسلام گرای افراطی همچون جبهه نصره، جیس السلامی که از نظر غربی ها افراطی و تروریست محسوب می شوندو.... موجب چالش بزرگی بین غرب و مواضع سعودی ها و ترکیه شد .22- ترکیه از بحران سیل مهاجران و پناهجویان ؛ سلاحی ساخت برای بستن دهان غرب در مقابل کشتار بی رحمانه کرد ها درشرق ترکیه و محدودیت های دمکراسی در خود ترکیه ...23- بنابراین غرب دچار سرگیجه عجیبی شده است نه توان حضور نظامی رمینی  در سوریه را دارد ونه ترکیه و سعودی ها مثل گذشته فرمانبرغرب هستند. غرب بدنبال هدف اصلی خودکه همانا نابودی داعش و دیگر گروههای افراطی اسلامی _ هستند و در این میانه بدنبال نوعی توازان و بهر گیری از تضاد قدرت های منطقه ای بسود هدف اصلی خودمی گردند. دز این چهارچوب به بازی گرفتن ایران بعنوان بخشی از راه حل سوریه ، عراق و... خشم سعودی ها را دبنبال داشته است . 

 

 توافق هسته (برجام ) و تاثیر ان بر جنگ در سوریه وعراق

Missing media item.

 24-به یک نکته اشاره کنم که مبارزه ستودنی سوری ها علیه دیکتاتوری خانواده اسد ، با دخالت کشورهای منطقه به ویؤه کشورهای عربی _که قطره ای دمکراسی در کشورشان جاری نیست و ممالک آنان علیرغم شهرهای مدرن جهان که با پول نفت و بدست غربی ها ساخته شد و برپایه سیستم سوپر ارتجاعی هزاران شاهزاده اداره می شود_از محتوای ازادی خواهی خارج شد . پوزسیون تا اپوزیسیون سوریه به عروسک های دست روسیه ،ایران ، سعودی ها و ترکیه مبدل شده اند با این تفاوت که لااقل ساختار دولت سوریه سکولار و کاملا غیر دینی است. جنگجویان دو طرف یکی از قصی و القلب ترین جانواران تاریخ جهان مبدل شده اند. متاسفانه غربی ها ، عرب ها و ترکیه سعی می کنند تنها درنده خویی رژیم اسد و شبه نظامیان شیعه طرفدار ایران را به جهانیان نشان دهند در حالی که اپوزیسیون سوریه هم در همان قد و قواره دست به کشتار می زنند که حامیان اسد...

ایدئولوژی اپوزیسیون سوریه عمدتا از جنس سلفی _ وهابی است که با پول دولت و مردم عربستان تامین می شود.25_اسرائیل و عربستان مدعی اند که دولت اوباما با توافق با ایران به دنبال تغییر اتحادو ائتلاف های خود در منطقه و شکل دادن به نوعی شبه اتحاد با ایران است. نگرانی آنان واقعی بنظر می رسد.26_ در 15 سال گذشته ایران و امریکا علیرغم دشمنی دیرینه ، اتحاد عمل های جدی در رابط به با شکست طالبان، صدام و هم اکنون مبارزه با داعش ... به پیش می برند . غرب انتظار دارد که با توافق هسته ای و رفع تحریم ها ، سیاست ایران هم در منطقه دگرگون شود و در این باره چانه زنی میان این دو کشور جریان دارد. در واقع موضع خامنه ای کسب امتیازات بیشتر است . مذاکرات هسته ای از سالها قبل میان نماینده خامنه ای و دولت امریکا جریان داشت.....27_ به گمان من در پس پرده مذتکرات هسته ای ، توافق های کلی برای کاهش تنش میان ایران و غرب و ادامه های همکاری صحبت شده است28_ توافق هسته ای شکست سیاست« ایران هراسی » اسرائیل بود. سیاستی که «ایران»بهانه ای برای فرار اسرائیل از ادامه مذاکرات صلح با فلسطینی ها بود. توافق هسته ای از این نظر شکست بزرگی برای نتان یاهو محسوب می شود .

پیشگویی سیاسی ، آرزوهای سیاسی شخص تحلیلگراست

Missing media item.

یکی از مشخصات زمان حاضر،سرعت برق آسای تحولات سیاسی به ویژه در مناطق بحرانی جهان است به همین دلیل پیشگویی سیاسی ، غیر واقعی و عمدتا آرزوهای سیاسی شخص تحلیلگر را بازتاب می دهد .در گذشته برخی تحلیل گران سیاسی که با مقامات اطلاعاتی سر و سری داشتند ؛ می توانستند تیتر روزنامه های روز ها ی اتی را حدس بزنند .اکنون تحولات سیاسی بقدری شتاب گرفته که هر گونه پیش گویی در باره تحوالات خاورمیانه نادرست از کار در می اید. چه کسی فکر می کرد که روسیه و امریکا برسر مسایل سوریه بهم نزدیک شوند. امروز امریکا و فرانسه و دیگر کشورهای غربی از بمباران کرد های سوریه توسط ترکیه بسیارعصبانی هستند . ترکیه عضو نا تو، بجای مبارزه با داعش ، کرد های سوریه را بمباران می کند.

 31_ مناسبات منطقه ای (وجود کشورهای متخاصم در کنارهم ؛ هند و پاکستان ، ترکیه و یونان ، آذربایجان و ارمنستان ، کرد ها ، شیعیان در مقابل سنی ها بگونه ای است که حمله همزمان ترکیه ، سعودی ها و پاکستان به ایران را کاملا ذهنی جلوه می دهد). نیاز جامعه جهانی درجهت نا بودی داعش و دیگر سازمانهای تروریستی سنی مذهب(اسلام سلفی _ وهابی) است . بنابراین غرب بطور جدی مخالف حمله نظامی به ایران است. . افکار عمومی جهان چندان بسود ترکیه و سعودی ها نیست 32_ ادامه بحران سوریه ، لیبی و عراق بزیان غرب است از این رو تلاش غرب این است که بحران و جنگ داخلی در سوریه ، عراق و لیبی خاتمه یابد .جلوی سیل مهاجرت به اروپا گرفته شود . تروریسم مهار شود . اینها مهمترین دغه دغه های غرب در حالا حاضر است و به همین خاطرامریکا و اروپا آگاهانه ، ایران و روسیه را وارد کارزار مذاکرات صلح سوریه کرده اند .33_ امریکا در جنگل تخاصم منطقه ای سود برده و زیرکانه در جهت حل بحران از تضاد های منطقه سود می جویند.

 

گزارش اشپیگل :

Missing media item.

بر اساس تصویرهای ارائه شده از جامعه، عربستان سعودی و داعش چندان تفاوتی با یکدیگر ندارند. حمله زمینی علیه داعش نه تنها از نظر نظامی برای عربستان سعودی خطرناک است؛ بلکه در این کشور حتی یک فاجعه عقیدتی به بار خواهد آورد. بر اساس تصویرهای ارائه شده از جامعه، عربستان سعودی و داعش چندان تفاوتی با یکدیگر ندارند. در عربستان سعودی و داعش، قانون بر اساس یک تفسیر بنیادگرایانه از شریعت اجرا می شود. هر دو رژیم به ترویج جداسازی جنسیتی پرداخته و مسلمانان غیر سنی را کافر یا مرتد می خوانند.


روزنامه "الحیات" در اوت ٢٠١٤، یک نظرسنجی در عربستان سعودی انجام داد. بر اساس نتیجه این نظرسنجی، ٩٢ درصد از شرکت کنندگان احساس می کردند شیوه عملکرد داعش با ارزش های اسلام و شریعت همخوانی دارد. هزاران عربستانی به جهادی ها در سوریه و عراق پیوسته اند، آنها یکی از بزرگترین گروه های جنگجویان خارجی داعش را تشکیل می دهند. در نتیجه برگزاری چنین حمله زمینی، شهروندان عربستان سعودی علیه مردم خود خواهند جنگید - برای کشوری که در آن خانواده و روابط قبیله ای نقش بسیار مهمی بازی می کنند، حتی تصور چنین امری ناممکن و هولناک است.

 

 

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

کیانوش توکلی
ویژه ایران گلوبال

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.