---

• تمدن و قوم موچه Moche که تا سده‌ها تأثیر خود را در کشور پرو باقی گذاشتند و به بخشی از تاریخ آن کشور مبدّل شدند
• دیوار هادریان Hadrian's Wall که در شمال انگلیس امروز با سنگ و کلوخ ساخته شد و مرزهای شمالی امپراتوری روم را در برابر حملات قبایل سلتی محافظت می‌کرد،
• امپراتوری کوشانی؛ (امپراتوریِ همسایهٔ شرقیِ اشکانیان) که بر آسیای میانه و شمال هند فرمانروایی می‌کرد،
• شورش دستار زرد در چین، قیام دهقانی که ۱۸۴ پس از میلاد علیه امپراتور لینگ از سلسله هان؛ راه افتاد،
• پادشاهی چامپا و قوم چام، جمعتی با منشاء مالایی – پولینزی؛ که بعدها با همسایگان ویتنامی و خِمِر وارد جنگ شدند و در معرض هجوم مغول‌ها نیز قرار گرفتند و درنهایت دست نشانده ویتنام شدند و،
• تمدن مایا - گروهی از اقوام سرخ‌پوست در جنوب مکزیک و شمال آمریکای مرکزی که معمولاً شهرهایشان را در دل جنگل‌های بارانی می‌ساختند.

پالمیرا Palmyra که به آن تدمر نیز گفته می‌شود؛ شهری باستانی در سوریه و یادآور ملکه تدمر، زنوبیا Zenobia است. پالمیرا، روز و روزگاری «عروس کویر» بود و در نیمهٔ دوم قرن اول قبل از میلاد یکی از مهم‌ترین ایستگاهای تجارتی بین آسیا و اروپا بشمار می‌رفت و درواقع کاروانسرایی بزرگ در صحرا بود.

The Han dynasty finally collapsed and China broke up into separate states during the Three Kingdoms period. In 280, China was reunited under the western Jin dynasty.

Ardashir l over threw the Parthian emperor of Persia, Artabanus V. to found the Sasanian (or Sassanid) dynasty of rulers. A symbolical scene carved on a cliff face at Nagqsh-e-Rustam in Iran shows Ahura Mazda, high god of the ancient Persians, making Ardashir a king.

In Japan, a kingdom was emerging in Yamato region of HonshuIsland. Its rulers extended their control across most of Japan over the next two centuries.

The Roman Empire was plunged into crisis after Emperor Valerian was taken prisoner by the Sasanian king Shapur 1. Meanwhile, barbarian invaders threatened the Empire's northeastern frontiers, and a usurper set up a breakaway Gallic Empire in the west.

Zenobia, queen of Palmyra, a wealthy city in Syria, took advantage of the Roman Empire's weakness. She carved out an independent kingdom for herself in Syria and Egypt. Defeated by Emperor Aurelian in 272, she was taken as a captive to Rome, where she died. 

Diocletian, a wise and efficient emperor, decided the Empire was too large for one man. He appoin Maximian to rule the west, while he ruled the east. In 293, each emperor took a junior colleague, making a rule of four (tetrarchy).

...

There were 25 Roman emperors between 235 and 284.

...